۱۷٬۲۸۰
ویرایش
جعل حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (مستندسازی) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
برخی از محققان بر این باورند که پیشینه جعل حدیث به دوران حیات پیامبر اکرم برمی‌گردد و حدیث «وَمَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ»<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، باب کتابة العلم، ج۱، ص۳۳، ح۱۱۰.</ref> را شاهدی بر این می‌دانند که به احتمال در دوره پیامبر حدیثی جعل شده باشد.<ref> احمد امین، فجر الاسلام، ۲۰۱۲ق، ص۲۳۱.</ref> چنانکه بر پایه روایتی امام علی(ع) هم به جعل حدیث در دوره پیامبر اشاره کرده است.<ref> صدوق، الاعتقادات الامامیه، ۱۴۱۴ق، ص۱۱۸.</ref> | برخی از محققان بر این باورند که پیشینه جعل حدیث به دوران حیات پیامبر اکرم برمی‌گردد و حدیث «وَمَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ»<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، باب کتابة العلم، ج۱، ص۳۳، ح۱۱۰.</ref> را شاهدی بر این می‌دانند که به احتمال در دوره پیامبر حدیثی جعل شده باشد.<ref> احمد امین، فجر الاسلام، ۲۰۱۲ق، ص۲۳۱.</ref> نمونه‌هایی از دروغ بستن به پیامبر در دوران حیاتش گزارش شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۴۴-۴۵.</ref> چنانکه بر پایه روایتی امام علی(ع) هم به جعل حدیث در دوره پیامبر اشاره کرده است.<ref> صدوق، الاعتقادات الامامیه، ۱۴۱۴ق، ص۱۱۸.</ref> | ||
هرچند به گفته [[هاشم معروف حسنی]]، برخی از محققان اهل سنت بر این باورند که جعل حدیث در دوره خلفای راشدین نبوده و پس از شهادت امام علی(ع) آغاز شده است در این دوره احزاب و فرقه‌هایی ظهور کردند و هر کدام برای تثبیت خود به قرآن و سنت استناد می‌کردند و اگر مستندی در قرآن یا روایات نمی‌یافتند، به جعل یا تحریف حدیث می‌پرداختند.<ref>معروف حسنی، الموضوعات فی الآثار و الاخبار، ۱۴۰۷ق، ص۹۰-۹۱.</ref> جعل حدیث در دوران [[معاویة بن ابی‌سفیان]] گسترش یافت{{مدرک}} و معاویه از راویانی که در فضائل [[عثمان]] و دیگر [[صحابه]] و در عیب‌جویی [[امام علی(ع)]] حدیث جعل می‌کردند، حمایت می‌کرد.<ref>نگاه کنید به: ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۵.</ref> | هرچند به گفته [[هاشم معروف حسنی]]، برخی از محققان اهل سنت بر این باورند که جعل حدیث در دوره خلفای راشدین نبوده و پس از شهادت امام علی(ع) آغاز شده است در این دوره احزاب و فرقه‌هایی ظهور کردند و هر کدام برای تثبیت خود به قرآن و سنت استناد می‌کردند و اگر مستندی در قرآن یا روایات نمی‌یافتند، به جعل یا تحریف حدیث می‌پرداختند.<ref>معروف حسنی، الموضوعات فی الآثار و الاخبار، ۱۴۰۷ق، ص۹۰-۹۱.</ref> جعل حدیث در دوران [[معاویة بن ابی‌سفیان]] گسترش یافت{{مدرک}} و معاویه از راویانی که در فضائل [[عثمان]] و دیگر [[صحابه]] و در عیب‌جویی [[امام علی(ع)]] حدیث جعل می‌کردند، حمایت می‌کرد.<ref>نگاه کنید به: ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۵.</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
== کتاب‌شناسی== | == کتاب‌شناسی== | ||
درباره جعل حدیث آثاری نوشته شده است بیشتر این آثار به جمع‌آوری احادیث جعلی و معرفی جعل‌کنندگان اختصاص دارد. کتاب الموضوعات ابن جوزی(درگذشت ۵۹۷ق)، الئالی المصنوعة فی الاحادیث الموضوعه اثر جلال الدین سیوطی(درگذشت ۹۱۱ق) [[الاخبار الدخیلة (کتاب)|اَلْاَخْبارُ الدَّخیلَة]] شیخ محمدتقی شوشتری (درگذشت ۱۳۷۴ش) و الموضوعات فی الآثار و الأخبار [[سید هاشم معروف الحسنی]]، الوضّاعون و احادیثهم | درباره جعل حدیث آثاری نوشته شده است بیشتر این آثار به جمع‌آوری احادیث جعلی و معرفی جعل‌کنندگان اختصاص دارد. کتاب الموضوعات ابن جوزی(درگذشت ۵۹۷ق)، الئالی المصنوعة فی الاحادیث الموضوعه اثر جلال الدین سیوطی(درگذشت ۹۱۱ق) [[الاخبار الدخیلة (کتاب)|اَلْاَخْبارُ الدَّخیلَة]] شیخ محمدتقی شوشتری (درگذشت ۱۳۷۴ش) و الموضوعات فی الآثار و الأخبار [[سید هاشم معروف الحسنی]]، الوضّاعون و احادیثهم الموضوعة، جلد پنجم الغدیر و یکصد و پنجاه صحابه ساختگی سید مرتضی عسکری از جمله این آثار است. همچنین آثاری هم به پدیده جعل حدیث پرداخته‌اند برخی از این آثار عبارتند از: | ||
*الوضع فی الحدیث، از عمر بن حسن فلاته. | *الوضع فی الحدیث، از عمر بن حسن فلاته. | ||
* الوضع و الوضاعون فی الحدیث النبوی، درباره تاریخچه وضع، عوامل جعل حدیث و تشیخیص احادیث جعلی، عبدالصمد | *الوضع و الوضاعون فی الحدیث النبوی، درباره تاریخچه وضع، عوامل جعل حدیث و تشیخیص احادیث جعلی، عبدالصمد | ||
* درسنامه وضع حدیث، ناصر رفیعی محمدی | *درسنامه وضع حدیث، ناصر رفیعی محمدی | ||
== جستارهای وابسته== | == جستارهای وابسته== | ||
* [[اسرائیلیات]] | * [[اسرائیلیات]] | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{ستون}} | {{ستون}} | ||
* ابن جوزی، عبد الرحمن بن علی، الموضوعات(ج۲)، تحقیق عبد الرحمن محمد بن عثمان، مدینه، محمد عبد المحسن صاحب المکتبة السلفیه بالمدینه المنوره، ۱۳۸۶ق/۱۹۶۶م. | *ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة الله، شرح نهج‌البلاغة، تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ق. | ||
* ابن عساکر، علی، تاریخ مدینة دمشق، به کوشش علی شیری، بیروت/ دمشق، ۱۴۱۵ق/ ۱۹۹۵م | *ابن جوزی، عبد الرحمن بن علی، الموضوعات(ج۲)، تحقیق عبد الرحمن محمد بن عثمان، مدینه، محمد عبد المحسن صاحب المکتبة السلفیه بالمدینه المنوره، ۱۳۸۶ق/۱۹۶۶م. | ||
*ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م. | |||
*ابن عساکر، علی، تاریخ مدینة دمشق، به کوشش علی شیری، بیروت/ دمشق، ۱۴۱۵ق/ ۱۹۹۵م. | |||
*احمد امین، فجر الاسلام يبحث عن الحياة العقلية في صدر الإسلام إلى آخر الدولة الأموية، قاهره، مؤسسة هنداوي للتعليم والثقافة، ۲۰۱۲ق. | *احمد امین، فجر الاسلام يبحث عن الحياة العقلية في صدر الإسلام إلى آخر الدولة الأموية، قاهره، مؤسسة هنداوي للتعليم والثقافة، ۲۰۱۲ق. | ||
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق عبد العزیز الدوری، بیروت، جمعیة المستشرقین الالمانیه،۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م. | *ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م. | ||
*امینی، عبد الحسین، الغدیر، قم، مرکز الغدیر، ۱۴۱۶ق. | |||
*بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، تحقیق: محمدزهیر بن ناصر الناصر، دار طوق النجاة، ۱۴۲۲ق. | |||
*بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق عبد العزیز الدوری، بیروت، جمعیة المستشرقین الالمانیه،۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م. | |||
*پاکتچی، احمد، «حدیث» در دایرة المعارف بزرگ اسلامی(ج۲۰)، تهران، ۱۳۹۱ش. | |||
*خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد او مدینة السلام، تحقیق عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، بی‌تا. | *خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد او مدینة السلام، تحقیق عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، بی‌تا. | ||
* | *خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، بيروت، دار الکتب العلمية، ۱۴۱۷ق. | ||
*رفیعی محمدی، ناصر، درسنامه وضع حدیث، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۴ش. | *رفیعی محمدی، ناصر، درسنامه وضع حدیث، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۴ش. | ||
*شوشتری، محمدتقی، الاخبار الدخیله، تعلیق علی‌اکبر غفاری، تهران، مکتبة الصدوق، ۱۴۱۵ق. | |||
*شهید ثانی، زین الدین بن علی، شرح البداية فی علم الدراية، بینا، بی‌تا. | |||
*صدوق، محمد بن علی، اعتقادات الامامیه، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۴ق. | |||
*صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا علیه السلام، تصحیح مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق. | |||
*علامه حلی، حسن بن یوسف، رجال العلامة الحلی، تصحیح محمدصادق بحر العلوم، قم، الشریف الرضی، ۱۴۰۲ق. | |||
*قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۶۴ق. | |||
*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران، ۱۳۹۱ق. | |||
*مامقانی، عبدالله، مقباس الهداية في علم الدراية، قم، دلیل ما، ۱۳۸۵ش. | |||
*مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الحدیث، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۱ش. | *مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الحدیث، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۱ش. | ||
* | *مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش عقائد، قم، دار الثقلین، ۱۳۷۸ش. | ||
*معروف الحسنی، هاشم، الموضوعات فی الآثار و الاخبار، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۹۸۷م/۱۴۰۷ق. | |||
* معروف الحسنی، هاشم، الموضوعات فی الآثار و الاخبار، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۹۸۷م/۱۴۰۷ق | |||
*نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، تحقیق موسی شبیری زنجانی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۳۶۵ش. | *نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، تحقیق موسی شبیری زنجانی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۳۶۵ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{علوم حدیث}} | {{علوم حدیث}} | ||