۱۷٬۸۲۱
ویرایش
میانمار: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hasaninasab جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کشور شیعه‌نشین | {{جعبه اطلاعات کشور شیعه‌نشین | ||
| عنوان | | عنوان =میانمار | ||
| تصویر | | تصویر =میانمار.png | ||
| اندازه تصویر | | اندازه تصویر = | ||
| تصویر پرچم | | تصویر پرچم =پرچم میانمار.png | ||
| عرض پرچم | | عرض پرچم = | ||
| تصویر نشان ملی | | تصویر نشان ملی =نشان ملی میانمار.png | ||
| عرض تصویر نشان ملی= | | عرض تصویر نشان ملی= | ||
| نام رسمی | | نام رسمی =برمه | ||
| دین رسمی | | دین رسمی =بودایی | ||
| مساحت | | مساحت = ۶۷۶٬۵۷۸ کیلومتر مربع | ||
| پایتخت | | پایتخت =نایپیداو | ||
| حکومت | | حکومت = حزب نظامی | ||
| جمعیت کل | | جمعیت کل =۵۵٬۳۹۰٬۰۰۰ | ||
| ادیان(درصد) | | ادیان(درصد) = ۸۵٪ بودا • ۵٪ بت‌پرست • ۴٪ [[اسلام]] • ۴٪ هندو • ۲٪ مسیحیت | ||
| زبان رسمی | | زبان رسمی =برمه‌ای | ||
| سایت | | سایت = | ||
| جمعیت | | پیشینه اسلام = قرن نخست قمری | ||
| درصد | | جمعیت مسلمانان = ۱،۹۰۰،۰۰۰ ([http://www.pewforum.org/2011/01/27/table-muslim-population-growth-by-country/ مرکز تحقیات pew در ۲۰۱۰]) | ||
| | | درصد مسلمانان =۴٪ | ||
| وقایع تاریخی | | جمعیت =۴۰.۰۰۰ ([[پورتال اهل بیت]] در ۲۰۰۸) • ۱۹.۰۰۰ (مرکز تحقیقات pew در ۲۰۰۹) | ||
| حکومت‌ها | | پیشینه = پیش از ۱۲۳۵ ق | ||
| احزاب | | درصد به جمعیت کشور = کمتر از ۱٪ | ||
| فرق | | درصد به جمعیت مسلمانان= | ||
| خاندان‌ها | | آداب و رسوم = | ||
| اقوام | | وقایع تاریخی = | ||
| مراکز علمی | | حکومت‌ها = | ||
| زیارتگاه‌ها | | احزاب = | ||
| مساجد | | فرق = [[اثناعشری]] • [[بودامسلم]] • چولیامسلم •... | ||
| حسینیه‌ها | | خاندان‌ها = | ||
| مؤسسات فرهنگی | | اقوام = | ||
| مؤسسات اجتماعی | | مراکز علمی =مدرسه علوم اسلامی حجتیه در پروم | ||
| مناطق شیعه‌نشین | | زیارتگاه‌ها = | ||
| مذهبی | | مساجد = مسجد مغول شیعه | ||
| سیاسی | | حسینیه‌ها = | ||
| علمی | | مؤسسات فرهنگی = | ||
| اجتماعی | | مؤسسات اجتماعی = | ||
| مناطق شیعه‌نشین = یانگون • ماندلی • آماراپورا • تانگ جی • تانگو • پروم • ساندوی • مالمین • میک چی | |||
| مذهبی =عطاء شفیع شیرازی | |||
| سیاسی = | |||
| علمی = | |||
| اجتماعی = | |||
}} | }} | ||
'''میانمار''' یا '''برمه'''، از کشورهای جنوب شرقی آسیا است، اسلام در قرن اول قمری وارد این سرزمین شد. از ۱۹۴۸م که این کشور به استقلال رسید، مسلمانان تحت فشار قرار گرفتند، به گونه‌ای که بیش از | '''میانمار''' یا '''برمه'''، از کشورهای جنوب شرقی آسیا است، [[اسلام]] در قرن اول قمری وارد این سرزمین شد. از ۱۹۴۸م که این کشور به استقلال رسید، مسلمانان تحت فشار قرار گرفتند، به گونه‌ای که بیش از نیم‌میلیون مسلمان به کشورهای دیگر مهاجرت کردند. | ||
[[شیعیان]] میانمار اصلیت [[هند|هندی]] یا [[ایران|ایرانی]] دارند، از جمعیت آنان آمار دقیقی در دست نیست، جمعیت شیعیان بین ۱۹.۰۰۰ تا ۴۰.۰۰۰ تخمین زده | [[شیعیان]] میانمار اصلیت [[هند|هندی]] یا [[ایران|ایرانی]] دارند، از جمعیت آنان آمار دقیقی در دست نیست، جمعیت شیعیان بین ۱۹.۰۰۰ تا ۴۰.۰۰۰ تخمین زده می‌شود، مرکزیت شیعیان در یانگون و محل تجمع آنها مسجد مغول شیعه (مسجدایرانیان) است. آنان در یانگون و سایر شهرها مساجد و [[امام باره]]هایی دارند. شیعیان میانمار در برخی آداب و رسوم از شیعیان هند و بودایی‌ها متأثر هستند. علاوه بر شیعیان گروه‌های دیگری مانند چولیامسلم و بودامسلم در میانمار زندگی می‌کنند که به [[اهل بیت]] گرایش دارند. | ||
== اطلاعات عمومی == | == اطلاعات عمومی == | ||
میانمار، با | میانمار، با ۶۷۶،۵۵۲ کیلومتر مربع در منطقه جنوب شرق آسیا واقع شده است. این کشور از شرق با [[هند]] و [[بنگلادش]] و از جنوب غربی با [[چین]] هم‌مرز است.<ref> مفضلی، ص۳</ref> | ||
در ۱۹۶۱ م بودیسم دین رسمی این کشور اعلام شد. طبق آمار رسمی ۷۵ تا ۸۵٪ مردم برمه بودایی، ۵٪ بت‌پرست، ۴٪ [[مسلمان]]، ۴٪ هندو و ۲٪ مسیحی هستند.<ref> مفضلی، ص۲۵</ref> | |||
در ۱۹۶۱ م بودیسم دین رسمی این کشور اعلام شد. طبق آمار رسمی ۷۵ تا | |||
{{bar box | {{bar box | ||
|title= ادیان در میانمار | |title= ادیان در میانمار | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۵: | ||
== پیشینه اسلام == | == پیشینه اسلام == | ||
تاریخ گسترش [[اسلام]] در میانمار به قرن اول | تاریخ گسترش [[اسلام]] در میانمار به قرن اول قمری برمی‌گردد. بازرگانان مسلمان از مسیرهای زمینی که از منطقه غربی میانمار و ایالت آراکان این کشور می‌گذشت به مناطق غربی [[چین]] سفر می‌کردند، بسیاری از این افراد در منطقه ساحلی آراکان، اقامت گزیدند و نخستین مناطق تجمع مسلمانان راایجاد کردند. سیاحان چینی در نوشته‌های خود از مناطق ایرانی‌نشین در مرزهای بین میانمار و یونن(ایالتی در جنوب غربی چین)در قرن سوم میلادی یاد کرده‌اند.<ref> مفضلی، صص۲۷-۲۹</ref> | ||
بعد از تسلط کامل [[انگلیس]] بر سراسر میانمار در ۱۸۸۶ میلادی، پای [[هندوستان|هندی‌ها]] و نیز مسلمانان بنگالی به | بعد از تسلط کامل [[انگلیس]] بر سراسر میانمار در ۱۸۸۶ میلادی، پای [[هندوستان|هندی‌ها]] و نیز مسلمانان بنگالی به این کشور گشوده شد و در ۱۹۲۱ تقریبا بیش از نیم میلیون نفر مسلمان هندی در میانمار ساکن شده بودند. مهاجرت مسلمانان هند به برمه و به دست گرفتن مشاغل عمده تجاری باعث نارضایتی مردم این کشور شد. در سال‌های ۱۹۳۰-۱۹۳۸ اغتشاشات گسترده‌ای علیه مهاجران هندی صورت گرفت و در جنگ جهانی دوم در خلال خروج نیروهای [[انگلیس|انگلیسی]] و ورود سربازان [[ژاپن|ژاپنی]] به میانمار، افراد قوم ماگ(بودایی مذهب)، به محله‌های مسلمان‌نشین در آراکان حمله‌ور شدند و هزاران نفر از مسلمانان را کشتند.<ref> مفضلی، ص۳۱</ref> | ||
پس از استقرار ژاپنی‌ها در آراکان، مسلمانان آن منطقه بر علیه ژاپنی‌ها وارد عمل گردیدند و با انگلیسی‌ها همکاری می‌کردند. و پس از تسلط مجدد نیروهای انگلیس بر آراکان در ۱۹۴۵تا ۱۹۴۸ که میانمار به استقلال رسید اداره امور منطقه عمدتا به مسلمانان سپرده شده بود، مسلمانان آراکان از [[محمدعلی جناح]] رهبر مسلمانان هند، خواسته بودند که آراکان را نیز به عنوان قسمتی از [[پاکستان]] بپذیرد. این پیشینه سبب شد که دولت مستقل میانمار، پس از آنکه در ۱۹۴۸ به قدرت رسید به آزار واذیت مسلمانان به‌ویژه مسلمانان ناحیه آراکان بپردازد.<ref> مفضلی، ص۳۱-۳۲</ref> | پس از استقرار ژاپنی‌ها در آراکان، مسلمانان آن منطقه بر علیه ژاپنی‌ها وارد عمل گردیدند و با انگلیسی‌ها همکاری می‌کردند. و پس از تسلط مجدد نیروهای انگلیس بر آراکان در ۱۹۴۵تا ۱۹۴۸ که میانمار به استقلال رسید اداره امور منطقه عمدتا به مسلمانان سپرده شده بود، مسلمانان آراکان از [[محمدعلی جناح]] رهبر مسلمانان هند، خواسته بودند که آراکان را نیز به عنوان قسمتی از [[پاکستان]] بپذیرد. این پیشینه سبب شد که دولت مستقل میانمار، پس از آنکه در ۱۹۴۸ به قدرت رسید به آزار واذیت مسلمانان به‌ویژه مسلمانان ناحیه آراکان بپردازد.<ref> مفضلی، ص۳۱-۳۲</ref> | ||
== | ==وضعیت مسلمانان== | ||
[[پرونده:نقشه میانمار.jpg|بندانگشتی|نقشه میانمار]] | [[پرونده:نقشه میانمار.jpg|بندانگشتی|نقشه میانمار]] | ||
آمار دقیقی از | آمار دقیقی از شمار مسلمانان میانمار در دست نیست، دولت این کشور از اعلام جمعیت دقیق مسلمانان خودداری می‌کند و جمعیت آنان را کمتر از تعداد واقعی آنها قلمداد می‌کند. آمارهای مختلفی از تعداد مسلمانان این کشور در دست است؛ بر اساس این آمارها، جمعیت مسلمانان بین ۳ تا ۶ میلیون نفر است که برابر با ۴ تا ۱۰ درصد مردم میانمار است.<ref>فدایی، ص139</ref> | ||
دولت نوین، در ۱۹۶۲م [[حج]] را ممنوع کرد. گفته می‌شود بر اثر فشارهایی که بر مسلمانان وارد می‌آمده است، بیش از نیم میلیون از مسلمانان برمه‌ای به کشورهای [[بنگلادش]]، [[هند]]، [[پاکستان]]، [[مالزی]]، [[تایلند]]، [[سنگاپور]]، [[امارات متحده عربی|امارات]]، [[عربستان]] و ممالک دیگر مهاجرت نموده‌اند. دولت برمه کنترل شدیدی بر فعالیت‌های مساجد اعمال می‌کند، آمار [[ازدواج]] و تمایل مردم جهت انجام [[قربانی]] در مراسم [[عید قربان]] و نیز آمار افرادی که در مساجد به آموختن [[قرآن کریم]] مشغول می‌شوند، به دولت گزارش داده می‌شود.<ref>چو امین او، ص۲۸۶؛ مفضلی، ص۳۲-۳۳</ref> | دولت نوین، در ۱۹۶۲م [[حج]] را ممنوع کرد. گفته می‌شود بر اثر فشارهایی که بر مسلمانان وارد می‌آمده است، بیش از نیم میلیون از مسلمانان برمه‌ای به کشورهای [[بنگلادش]]، [[هند]]، [[پاکستان]]، [[مالزی]]، [[تایلند]]، [[سنگاپور]]، [[امارات متحده عربی|امارات]]، [[عربستان]] و ممالک دیگر مهاجرت نموده‌اند. دولت برمه کنترل شدیدی بر فعالیت‌های مساجد اعمال می‌کند، آمار [[ازدواج]] و تمایل مردم جهت انجام [[قربانی]] در مراسم [[عید قربان]] و نیز آمار افرادی که در مساجد به آموختن [[قرآن کریم]] مشغول می‌شوند، به دولت گزارش داده می‌شود.<ref>چو امین او، ص۲۸۶؛ مفضلی، ص۳۲-۳۳</ref> | ||
در گزارش نشریه انگلیسی | در گزارش نشریه انگلیسی ساندی تایمز آمده است که نظامیان قصد دارند، بودایی‌ها را به ایالت آراکان، در غرب میانمار که در گذشته مسلمان‌نشین بوده است، گسیل دارند.<ref> مفضلی، ص۳۵</ref> از ۱۴۳۰ میلادی تا ۱۷۸۴ در این منطقه قوانین اسلامی اجرا می‌شده است.<ref> مفضلی، ص۳۶</ref> | ||
مسلمانان در برمه فرقه‌های گوناگون دارند. گروه‌های [[شافعی]]، [[حنفی]]، [[مالکی]]، [[حنبلی]]، چولیامسلم، بودامسلم، [[اهل حدیث]]، [[قادیانیه|قادیانی]]، سوفیست، طریقه، گرانه، بنگالی‌مسلم، سورطی‌مسلم و [[وهابیت]] از آن جمله‌اند.<ref>چو امین او، ص۲۸۶ </ref> اکثریت مسلمانان میانمار [[سنی]] بوده ولی تعدادی [[شیعه]] نیز در میانمار زندگی می‌کنند.<ref> مفضلی، ص۳۳؛ چو امین او، ص۲۸۸</ref> | مسلمانان در برمه فرقه‌های گوناگون دارند. گروه‌های [[شافعی]]، [[حنفی]]، [[مالکی]]، [[حنبلی]]، چولیامسلم، بودامسلم، [[اهل حدیث]]، [[قادیانیه|قادیانی]]، سوفیست، طریقه، گرانه، بنگالی‌مسلم، سورطی‌مسلم و [[وهابیت]] از آن جمله‌اند.<ref>چو امین او، ص۲۸۶ </ref> اکثریت مسلمانان میانمار [[سنی]] بوده ولی تعدادی [[شیعه]] نیز در میانمار زندگی می‌کنند.<ref> مفضلی، ص۳۳؛ چو امین او، ص۲۸۸</ref> | ||
== تشیع == | == تشیع == | ||
[[شیعیان]] میانمار دارای اصلیت [[هند|هندی]] یا [[ایران|ایرانی]] هستند. ایرانیان در ایام گذشته | [[شیعیان]] میانمار دارای اصلیت [[هند|هندی]] یا [[ایران|ایرانی]] هستند. ایرانیان در ایام گذشته از شهرهای [[شیراز]]، [[کاشان]]، [[بهبهان]] و [[یزد]] به میانمار مهاجرت نموده‌اند. شیعیان دو [[مسجد]] بزرگ و کوچک و چند [[امام باره]] در یانگون دارند، در سایر شهرها هم مساجد و [[حسینیه]] بنا نموده‌اند.<ref>پاک آییین، ص22</ref> مهمترین انجمن‌های شیعیان «مغولیه»، «عباسیه»، «حیدریه» نام دارند. جوانان شیعه در ۱۹۰۹ سازمان اتحاد جوانان ایرانی را تشکیل داده بودند، بعد از آنکه تعداد زیادی از شیعیان در میانمار به عضویت آن درآمدند، نام آن را به اتحادیه ایرانیان تغییر دادند و بعدها نام آن به باشگاه ایرانیان مبدل گردید. از ۱۹۶۱ فعالیت‌های باشگاه مزبور به حالت تعلیق درآمده است.<ref> مفضلی، ص۳۳؛ چو امین او، ص۲۸۸</ref> | ||
قبرستان ایرانیان شیعه در یانگون | پیشینه قبرستان ایرانیان شیعه در یانگون به سال ۱۲۳۵ قمری (۱۸۵۶ میلادی) می‌رسد.<ref>پاک آییین، ص22؛ پوریا، ص۶۲</ref> در اسفند ۱۳۷۵ مدرسه علوم اسلامی حجتیه در شهر پروم برمه تأسیس شد.<ref>گلی زواره، گذری بر تاریخ، جغرافیا، فرهنگ و... میانمار، ص۴۰</ref> | ||
===وضعیت اقتصادی=== | ===وضعیت اقتصادی=== | ||
از نظر اقتصادی، وضعیت اکثر [[شیعیان]] در حد متوسط و پایین | از نظر اقتصادی، وضعیت اکثر [[شیعیان]] در حد متوسط و پایین است، آنان به شغل‌هایی نظیر دریانوردی، دوره‌گردی و رانندگی مشغولند. در بین آنان افرادی معدود صاحب نفوذ و ثروت نیز هم پیدا می‌شود.<ref>گلی زواره، گذری بر تاریخ، جغرافیا، فرهنگ و... میانمار، ص۳۹</ref> | ||
[[عزاداری محرم|عزاداری]] شیعیان میانمار، متأثر از منطقه سند، [[پاکستان]] و عموماً شبه قاره هند است. فرهنگ ایرانی در میان شیعیانی که اصالت ایرانی دارند، نیز دیده می‌شود.<ref>گلی زواره، گذری بر تاریخ، جغرافیا، فرهنگ و... میانمار، ص۳۸-۳۶</ref> و در برنامه‌های شیعیان مسائلی دیده می‌شود که پایه و اساس دینی ندارد و آلوده به خرافات یا متأثر از فرهنگ بودایی است.<ref>برای اطلاع از این گونه موارد نک: گلی زواره، گذری بر تاریخ، جغرافیا، فرهنگ و... میانمار، ص۳۷-۳۸</ref> | [[عزاداری محرم|عزاداری]] شیعیان میانمار، متأثر از منطقه سند، [[پاکستان]] و عموماً شبه قاره هند است. فرهنگ ایرانی در میان شیعیانی که اصالت ایرانی دارند، نیز دیده می‌شود.<ref>گلی زواره، گذری بر تاریخ، جغرافیا، فرهنگ و... میانمار، ص۳۸-۳۶</ref> و در برنامه‌های شیعیان مسائلی دیده می‌شود که پایه و اساس دینی ندارد و آلوده به خرافات یا متأثر از فرهنگ بودایی است.<ref>برای اطلاع از این گونه موارد نک: گلی زواره، گذری بر تاریخ، جغرافیا، فرهنگ و... میانمار، ص۳۷-۳۸</ref> | ||
===مناطق | ===مناطق شیعه‌نشین=== | ||
مرکزیت شیعه در یانگون است. مسجد | مرکزیت شیعه در یانگون است. مسجد «مغول شیعه» یا «پنجه مسجد» (مسجدایرانیان) محل اصلی تجمع شیعیان است. بنا به گفته محسن پاک امین در [[مجله اخبار شیعیان]]، از روی تابلوی سنگی مسجد می‌توان دریافت که ساخت این مسجد، در ساعت ۴ بعد از ظهر ۱۲ ربیع الاول ۱۲۹۳ق برابر با ۶ آوریل ۱۸۷۷ م پایان یافته است و در ۶ آوریل ۱۹۷۷ جشن یکصدمین سال ساخت آن گرفته شده است.<ref>پاک آیین، ص۲۲</ref>شیعیان در شهرهای ماندلی، آماراپورا، تانگ جی، تانگو، پروم، ساندوی، مالمین و میک چی تا نیز زندگی می‌کنند.<ref>گلی زواره، گذری بر تاریخ، جغرافیا، فرهنگ و... میانمار، ص۳۶</ref> | ||
=== آمار شیعیان=== | === آمار شیعیان=== | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۹: | ||
! جمعیت کل !! مسلمانان!! شیعیان!! درصد شیعیان!!سال!!منبع | ! جمعیت کل !! مسلمانان!! شیعیان!! درصد شیعیان!!سال!!منبع | ||
|- | |- | ||
| ۵۰.۵۱۹.۰۰۰|||| ۴۰.۰۰۰|| ۰.۰۸ درصد|| ۲۰۰۸|| [[مجمع جهانی اهل بیت]] | | ۵۰.۵۱۹.۰۰۰|||| ۴۰.۰۰۰|| ۰.۰۸ درصد از جمعیت کشور || ۲۰۰۸|| [[مجمع جهانی اهل بیت]] | ||
|- | |- | ||
| ۵۵.۳۹۰.۰۰۰|| ۱.۸۸۹.۰۰۰|| کمتر از ۱۹.۰۰۰|| کمتر از ۱ درصد|| ۲۰۰۹|| انجمن دین و زندگی اجتماعی«مؤسسه PEW»<ref>[http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,3376A4990.html مجمع جهانی اهل بیت]</ref> | | ۵۵.۳۹۰.۰۰۰|| ۱.۸۸۹.۰۰۰|| کمتر از ۱۹.۰۰۰|| کمتر از ۱ درصد از جمعیت مسلمانان || ۲۰۰۹|| انجمن دین و زندگی اجتماعی«مؤسسه PEW»<ref>[http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,3376A4990.html مجمع جهانی اهل بیت]</ref> | ||
|} | |} | ||
== گرایش به اهل بیت== | == گرایش به اهل بیت== | ||
در برمه گروه‌های مختلفی به [[اهل بیت (ع)]] گرایش دارند، مانند: | در برمه گروه‌های مختلفی به [[اهل بیت(ع)]] گرایش دارند، مانند: | ||
* '''چولیامسلم:''' اجداد این گروه سال‌ها پیش هندو مذهب بوده‌اند و بعداً به [[اسلام]] گرویده‌اند. اکنون نیز زبان اصلی این گروه هندی است. چولیامسلم با [[وهابیت]] اختلاف دارند، | * '''چولیامسلم:''' اجداد این گروه سال‌ها پیش هندو مذهب بوده‌اند و بعداً به [[اسلام]] گرویده‌اند. اکنون نیز زبان اصلی این گروه هندی است. چولیامسلم با [[وهابیت]] اختلاف دارند، [[پنج تن]] [[اهل بیت(ع)]] را قبول دارند، گاه به نام پنج تن فاتحه‌خوانی می‌کنند، [[ماه محرم|ایام محرّم]] اعمال خاصی دارند و احترام ویژه‌ای برای اهل‌بیت قائل‌اند. | ||
* '''بودامسلم:''' در | * '''بودامسلم:''' در میانمار کسانی که تا [[امام ششم]] را پذیرفته‌اند، بودامسلم نامیده می‌شوند. این گروه فعالیت چندانی ندارند و فقط در پایتخت سه مسجد متعلق به آنان است. شمار آنان نیز بیش از ۲،۰۰۰ تن نیست. بعضی از آنها در مراسم شیعه شرکت می‌کنند و تولد [[امام صادق(ع)]] را جشن می‌گیرند. | ||
* '''سوفیست، طریقه، گرانه:''' این | * '''سوفیست، طریقه، گرانه:''' این گروهها مانند هم‌اند و هر سه پیرو اولیا و پیران‌اند. دو گروه سوفیست و طریقه پیرو [[عبدالقادر گیلانی|شیخ عبدالقادر گیلانی‌اند]]. گروه گرانه سلسله اولیا را تا [[امام علی(ع)]] می‌رساند. آنان نیز به [[اهل بیت|آل محمد(ص)]] معتقدند، در شعرهای خود فضایل اهل بیت(ع) را می‌سرایند و با [[وهابیت]] سخت مخالف‌اند. شمار پیروان این گروهها به بیش از ۵،۰۰۰ تن می‌رسد.<ref>چو امین او، ص۲۸۸-۲۸۷</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس| | {{پانویس|4}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۱۲۶: | خط ۱۲۵: | ||
{{کشورهای آسیا}} | {{کشورهای آسیا}} | ||
[[رده:کشورهای آسیایی]] | [[رده:کشورهای آسیایی]] | ||