صحیح مسلم (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

[[اهل‌سنت]]، صحیح مسلم را دومین کتاب از [[صحاح سته]] می‌دانند و بر این باورند پس از قرآن و [[صحیح بخاری]] معتبرترین کتاب است.<ref> نووی، المنهاج، ۱۴۲۳ق، ج۱، مقدمه شیخ خلیل مأمون شیحا، ص۷۹ ؛ ابن صلاح، معرفة انواع علم الحدیث، ص۸۴؛ قسطلانی، ج۱، ص۱۹؛ ابن حجر هیثمی، ص۹.</ref> آنان همچنین صحیح مسلم و صحیح بخاری را [[صحیحین]] می‌گویند.<ref>حاجی خلیفه، کشف الظنون، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۵۵.</ref> البته گفته شده برخی از آنان، صحیح مسلم را بر صحیح بخاری ترجیح داده‌اند.<ref> ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۱۱، ص۳۳؛ حاجی خلیفه، کشف الظنون، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۵۵؛ نووی، المنهاج، ۱۴۲۳ق، ج۱، مقدمه شیخ خلیل مأمون شیحا، ص۷۹، مقدمه نووی، ص۱۲۸.</ref>

برخی شیعیان هم بر این باورند که در برخی از نسخه‌های صحیح مسلم تحریفاتی صورت گرفته است<ref> حسینی میلانی، التحریفات و التصریفات فی کتب اهل السنه، ۱۴۲۱ق، ص۱۵-۲۲.</ref> آنان برای اثبات ادعای خود مواردی از این تحریفات را برشمرده‌اند. از جمله معتقدند روایت «مهدی من عترتی من ولد فاطمه» و همچنین حدیث «خیر نساء العالمین اربع» در چاپ‌های قدیمی صحیح مسلم بوده و در برخی از منابع اهل‌سنت مانند [[الصواعق المحرقه (کتب)|الصواعق المحرقه]]، [[کنز العمال (کتاب)|کنزالعمال]] و [[المستدرک علی الصحیحین (کتاب)|المستدرک علی الصحیحین]] به وجود آنها در صحیح مسلم اشاره و استناد شده، اما در برخی از نسخه‌های متأخر آن یافت نمی‌شوند.<ref>عزیزی، تحریف سلفیه در میراث مکتوب، ۱۳۹۵ش، ص۷۰-۷۱.</ref>

* نقل از راویانی که [[وثاقت]] آنها پذیرفته نشده است. برخی از اصحاب حدیث مانند ابوزرعه رازی و ابن واره رازی از صحیح مسلم و نویسنده آن به دلیل روایت از اسباط بن نصر، قطن بن نسیر و احمد بن عیسی مصری انتقاد کرده‌اند.<ref>ذهبی، سیر اعلام  النبلاء، ج۷، ص۳۸۱؛ حازمی، شروط الائمه، ص۷۷-۷۸. بنقل از پاکتچی، پژوهشی پیرامون جوامع حدیثی اهل سنت، ۱۳۹۱ش، ج۲، ص۱۷۹.</ref> شیخ یوسف صباغی در کتاب [[بررسی رجال صحیحین (کتاب)|بررسی رجال صحیحین]] اعتبار برخی از راویانی را که بخاری و مسلم از آنها در [[صحیحین]] روایت نقل کرده‌اند مانند [[مغیره بن شعبه]] را رد کرده است.<ref>صباغی، بررسی رجال صحیحین، ۱۳۸۲ش، ص۱۵۰-۳۶۰.</ref>  همچنین در ''کتاب روایات المدلسین فی صحیح مسلم'' تعداد روایان احادیث صحیح مسلم که به تدلیس در حدیث متهم بوده‌اند، ۸۶ تن ذکر شده است.<ref>خلف، روایات المدلسین فی صحیح مسلم، ص۴۷۴.</ref>

عالمان اهل‌سنت شرح‌ها، مستدرکات و تلخیص‌هایی بر صحیح مسلم نوشته‌اند برخی از آنها عبارتند از:

===شرح‌ها===

*مختصر المسند الصحیح علی مسلم؛ ابی‌عوانه یعقوب بن اسحاق اسفرایینی(درگذشته ۳۱۶ق) <ref>نووی، المنهاج، ۱۴۲۳ق، ج۱، مقدمه شیخ خلیل مأمون شیحا، ص۹۰-۹۲؛ حاجی خلیفه، کشف الظنون، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۵۸-۵۵۶.</ref>

== انتشار==

صحیح مسلم بارها در [[هند]]، [[ترکیه]] و [[مصر]] چاپ شده است. چاپ دارالطباعه العامره استانبول را که در سال‌های ۱۳۲۹-۱۳۳۴ق به تصحیح اسماعیل بن احمد طرابلسی انجام شده از بهترین چاپ‌های آن دانسته شده است.<ref>مدیر شانه‌چی، علم الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۶۸.</ref> در این چاپ صحیح مسلم در ۸ جلد منتشر شده است.<ref>[http://waqfeya.com/book.php?bid=228 المکتبة الوقفیة؛ صحیح مسلم ط. العامره: ترکیا، بازبینی: ۲۲ اسفند ۱۳۹۵ش.]</ref>