کاربر ناشناس
اعلمیت: تفاوت میان نسخه‌ها
←دلایل لزوم تقلید از اعلم: پیوند؛ مقلد
P.motahari (بحث | مشارکتها) (←وجوب تقلید از اعلم: لینک) |
imported>M.bahrami (←دلایل لزوم تقلید از اعلم: پیوند؛ مقلد) |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
== دلایل لزوم تقلید از اعلم == | == دلایل لزوم تقلید از اعلم == | ||
از جمله ادله شرط اعلمیت را استدلال عقلی از دیدگاه شخص مقلِّد دانسته‌اند، زیرا از دیدگاه او یا [[فتوا]]ی مجتهد اعلم و غیر اعلم هر دو به صورت اختیاری حجت است یا تنها فتوای مجتهد اعلم حجت شرعی است. در نتیجه حجیت فتوای اعلم، یقینی است و حجیت فتوای غیر اعلم، مشکوک. پس عقل حکم می‌کند که تقلید از اعلم واجب باشد و مراجعه به غیر او جایز نباشد<ref>غروی تبریزی، ج ۱، ص ۱۰۶۱۰۷</ref>. | از جمله ادله شرط اعلمیت را استدلال عقلی از دیدگاه شخص [[تقلید (فقه)|مقلِّد]] دانسته‌اند، زیرا از دیدگاه او یا [[فتوا]]ی مجتهد اعلم و غیر اعلم هر دو به صورت اختیاری حجت است یا تنها فتوای مجتهد اعلم حجت شرعی است. در نتیجه حجیت فتوای اعلم، یقینی است و حجیت فتوای غیر اعلم، مشکوک. پس عقل حکم می‌کند که تقلید از اعلم واجب باشد و مراجعه به غیر او جایز نباشد<ref>غروی تبریزی، ج ۱، ص ۱۰۶۱۰۷</ref>. | ||
گذشته از این استدلال، موافقان این شرط استناد کرده‌اند به اینکه در احادیث مربوط به راه حل اختلاف میان قضات، [[امامان شیعه|ائمه]](ع) رجوع به «اَفْقَه» را توصیه کرده‌اند<ref>رک: حرّعاملی، ج ۲۷، ص ۱۰۶۱۰۷</ref>. در شماری از احادیث نیز تعبیر «اعلم» آمده است<ref>رک:حرّعاملی، ج ۲۷، ص ۱۰۶</ref> ولی در سند و دلالت این احادیث مناقشه شده است<ref>رجوع کنیدبه غروی تبریزی، ج ۱، ص ۱۱۵ ۱۱۸</ref>. | گذشته از این استدلال، موافقان این شرط استناد کرده‌اند به اینکه در احادیث مربوط به راه حل اختلاف میان قضات، [[امامان شیعه|ائمه]](ع) رجوع به «اَفْقَه» را توصیه کرده‌اند<ref>رک: حرّعاملی، ج ۲۷، ص ۱۰۶۱۰۷</ref>. در شماری از احادیث نیز تعبیر «اعلم» آمده است<ref>رک:حرّعاملی، ج ۲۷، ص ۱۰۶</ref> ولی در سند و دلالت این احادیث مناقشه شده است<ref>رجوع کنیدبه غروی تبریزی، ج ۱، ص ۱۱۵ ۱۱۸</ref>. | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
دلیل دوم، اجماع بر لزوم تقلید از اعلم است که از برخی فقها نقل شده است<ref>رک: آخوند خراسانی، ص۴۷۵</ref> ولی اولاً در وقوع چنین اجماعی، با وجود مخالفین، و ثانیاً در حجیت آن، با این احتمال که چه بسا به اتکای ادله دیگری باشد، مناقشه شده است<ref>غروی تبریزی، ج۱، ص۱۱۴</ref>. | دلیل دوم، اجماع بر لزوم تقلید از اعلم است که از برخی فقها نقل شده است<ref>رک: آخوند خراسانی، ص۴۷۵</ref> ولی اولاً در وقوع چنین اجماعی، با وجود مخالفین، و ثانیاً در حجیت آن، با این احتمال که چه بسا به اتکای ادله دیگری باشد، مناقشه شده است<ref>غروی تبریزی، ج۱، ص۱۱۴</ref>. | ||
دلیل سوم آن است که ادله مشروعیت تقلید، شامل موارد تعارض و اختلاف آرا نمی‌شود، پس مقلد بر اساس حکم عقل خویش باید احتیاط کند یا از اعلم تقلید کند و از آنجا که احتیاط در همه موارد برای مقلد ممکن نیست، تنها راه در پیش روی وی تقلید از اعلم‌است. سیره عقلا در تمامی حرفه‌ها و فنون نیز که دلیل اصلی مشروعیت تقلید است، در موارد اختلاف داشتن متخصصان، رجوع به اعلم است<ref>غروی تبریزی، ج ۱، ص ۱۱۳۱۱۴؛ صدر، ص ۱۸۲</ref>. | دلیل سوم آن است که ادله مشروعیت تقلید، شامل موارد تعارض و اختلاف آرا نمی‌شود، پس [[تقلید (فقه)|مقلد]] بر اساس حکم عقل خویش باید احتیاط کند یا از اعلم تقلید کند و از آنجا که احتیاط در همه موارد برای مقلد ممکن نیست، تنها راه در پیش روی وی تقلید از اعلم‌است. سیره عقلا در تمامی حرفه‌ها و فنون نیز که دلیل اصلی مشروعیت تقلید است، در موارد اختلاف داشتن متخصصان، رجوع به اعلم است<ref>غروی تبریزی، ج ۱، ص ۱۱۳۱۱۴؛ صدر، ص ۱۸۲</ref>. | ||
دلیل چهارم آن است که عمل به فتوای [[فقیه]] برای رسیدن به حکم واقعی است و فتوای اعلم چون قوی‌تر و دقیق‌تر است، از فتوای غیر اعلم به واقعیت نزدیکتر و ازین‌رو لازم‌الاجراست. دلیل اخیر از این جهت محل مناقشه است که اولاً در مواردی ممکن است فتوای غیر اعلم به واقعیت نزدیکتر باشد (مثلاً با فتوای مشهور یا رأی فقهای بزرگ موافق باشد)، ثانیاً ملاک تقلید نزدیکتر بودن به واقعیت نیست و از آنجا که در ادله تقلید عناوین عالم و [[فقیه]] و امثال اینها به کار رفته، که هم بر اعلم هم بر غیراعلم صادق است، وجوب تقلید انحصار به اعلم ندارد<ref>غروی تبریزی، ج ۱، ص ۱۱۷۱۱۹</ref>. | دلیل چهارم آن است که عمل به فتوای [[فقیه]] برای رسیدن به حکم واقعی است و فتوای اعلم چون قوی‌تر و دقیق‌تر است، از فتوای غیر اعلم به واقعیت نزدیکتر و ازین‌رو لازم‌الاجراست. دلیل اخیر از این جهت محل مناقشه است که اولاً در مواردی ممکن است فتوای غیر اعلم به واقعیت نزدیکتر باشد (مثلاً با فتوای مشهور یا رأی فقهای بزرگ موافق باشد)، ثانیاً ملاک تقلید نزدیکتر بودن به واقعیت نیست و از آنجا که در ادله تقلید عناوین عالم و [[فقیه]] و امثال اینها به کار رفته، که هم بر اعلم هم بر غیراعلم صادق است، وجوب تقلید انحصار به اعلم ندارد<ref>غروی تبریزی، ج ۱، ص ۱۱۷۱۱۹</ref>. | ||