پرش به محتوا

صحاح سته: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۹۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ اوت ۲۰۱۴
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:صحاح سته.jpg|بندانگشتی|صحاح سته]]
[[پرونده:صحاح سته.jpg|بندانگشتی|صحاح سته]]
{{در دست ویرایش ۲|ماه=تیر|روز=۱۹|سال=۱۳۹۳|چند = ۲}}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=تیر|روز=۱۹|سال=۱۳۹۳|چند = ۲}}
'''صحاح سِتّه،''' عنوان شش مجموعه بزرگ از کتب حدیثی [[اهل سنت]] است. این کتاب‌ها نزد اهل سنت اعتبار زیادی دارند؛ به گونه‌ای که پس از [[قرآن کریم]] مهمترین منابع آنان به شمار می‌آیند. هر چند تنها دو تا از این کتاب‌ها صحیح و چهار تا سنن است اما مشهور به همه آنها صحاح می‌گویند. این کتب به [[صحیح بخاری]]، [[صحیح مسلم]]، [[سنن ابی داوود]]، [[سنن ابن ماجه]]، [[سنن تزمذی]] و [[سنن نسائی]] مشهورند.
'''صحاح سِتّه،''' عنوان شش مجموعه بزرگ از کتب حدیثی [[اهل سنت]] است. این کتاب‌ها نزد اهل سنت اعتبار زیادی دارند؛ به گونه‌ای که پس از [[قرآن کریم]] مهمترین منابع آنان به شمار می‌آیند. هر چند تنها دو تا از این کتاب‌ها صحیح و چهار تا سنن است اما مشهور به همه آنها صحاح می‌گویند. این کتب به [[صحیح بخاری]]، [[صحیح مسلم]]، [[سنن ابی داوود]]، [[سنن ابن ماجه]]، [[سنن تزمذی]] و [[سنن نسائی]] مشهورند.


از نظر علمای شیعه و حتی برخی از علمای اهل سنت در این کتاب‌ها احادیث ضعیف و حتی ساختگی وجود دارد.
از نظر علمای شیعه و حتی برخی از علمای اهل سنت در این کتاب‌ها احادیث ضعیف و حتی ساختگی وجود دارد.
خط ۷: خط ۷:
==صحیح بخاری==
==صحیح بخاری==
{{اصلی|صحیح بخاری}}
{{اصلی|صحیح بخاری}}
نام کامل آن'''الجامع المسند الصحیح المختصر من امور رسول الله (ص) و سننه و ایامه'''» است و معتبرترین‏ کتاب حدیث در نزد اهل تسنن پس از قرآن کریم است که توسط [[محمد بن اسماعیل بخاری]] (۱۹۴ـ۲۵۶ق) طی 16 سال و از میان ششصد هزار [[حدیث]] نگاشته شد.<ref>فتح الباری شرح صحیح البخاری، ص ۴۹۰</ref>موضوعات عقیدتی و [[فقه|فقهی]] را دربردارد.
نام کامل آن'''الجامع المسند الصحیح المختصر من امور رسول الله (ص) و سننه و ایامه'''» است و معتبرترین‏ کتاب حدیث در نزد اهل تسنن پس از قرآن کریم است که توسط [[محمد بن اسماعیل بخاری]] (۱۹۴ـ۲۵۶ق) طی ۱۶ سال و از میان ششصد هزار [[حدیث]] نگاشته شد.<ref>فتح الباری شرح صحیح البخاری، ص ۴۹۰</ref>موضوعات عقیدتی و [[فقه|فقهی]] را دربردارد.


صحیح بخاری در ۹۷ کتاب و ۳۴۵۰ باب تدوین شده و تعداد احادیث آن با احتساب احادیث تکراری به گفتهٔ ابن صلاح ۷۲۷۵ حدیث و با حذف موارد تکرای به گفتهٔ او و [[یحیی بن شرف نووی|نَوَوی]] حدود ۴۰۰۰ حدیث، اما به عقیدهٔ ابن حَجَر ۲۷۶۱ حدیث است.<ref>فتح الباری،ص ۴۶۵، ۴۷۸</ref>تعداد احادیث صحیح بخاری در روایات مختلف، متفاوت است.<ref>نک:حاجی خلیفه، ج ۱، ستون ۵۴۵</ref>
صحیح بخاری در ۹۷ کتاب و ۳۴۵۰ باب تدوین شده و تعداد احادیث آن با احتساب احادیث تکراری به گفتهٔ ابن صلاح ۷۲۷۵ حدیث و با حذف موارد تکرای به گفتهٔ او و [[یحیی بن شرف نووی|نَوَوی]] حدود ۴۰۰۰ حدیث، اما به عقیدهٔ ابن حَجَر ۲۷۶۱ حدیث است.<ref>فتح الباری،ص ۴۶۵، ۴۷۸</ref>تعداد احادیث صحیح بخاری در روایات مختلف، متفاوت است.<ref>نک:حاجی خلیفه، ج ۱، ستون ۵۴۵</ref>


بخاری چون کتابِ خود را به پایان رساند، آن را به بزرگان و ائمهٔ حدیث [[اهل سنت]]، مانند [[احمد بن حنبل]]، علی بن مَدینی و یحیی بن معین، عرضه داشت و آنها به صحّت و درستیِ آن، جز چهار [[حدیث]]، شهادت دادند.<ref>فتح الباری شرح صحیح البخاری، ص ۴۹۱</ref>
بخاری چون کتابِ خود را به پایان رساند، آن را به بزرگان و ائمهٔ حدیث [[اهل سنت]]، مانند [[احمد بن حنبل]]، علی بن مَدینی و یحیی بن معین، عرضه داشت و آنها به صحّت و درستی آن، جز چهار [[حدیث]]، شهادت دادند.<ref>فتح الباری شرح صحیح البخاری، ص ۴۹۱</ref>


اهل سنت دراین امر اتّفاق نظر دارند که صحیح‌ترین کتاب پس از [[قرآن]]، صحیح بخاری و پس از آن [[صحیح مسلم]] است.<ref>حاجی خلیفه، ج ۱، ستون ۵۴۱؛ قسطلانی، ج ۱، ص ۱۹؛ ابن حجر هیتمی، ص ۹؛ نَوَوی، ج ۱، ص ۱۲۰</ref>
اهل سنت دراین امر اتّفاق نظر دارند که صحیح‌ترین کتاب پس از [[قرآن]]، صحیح بخاری و پس از آن [[صحیح مسلم]] است.<ref>حاجی خلیفه، ج ۱، ستون ۵۴۱؛ قسطلانی، ج ۱، ص ۱۹؛ ابن حجر هیتمی، ص ۹؛ نَوَوی، ج ۱، ص ۱۲۰</ref>


===عمده ترین شرح ها===
===عمده ترین شرح ها===
*فتح الباري في شرح صحيح البخاري تأليف ابن حجر عسقلانى.
*فتح الباری فی شرح صحیح البخاری تألیف ابن حجر عسقلانی.
*عمدة القاري في شرح صحيح البخاري نوشته عينى حنفى.
*عمدة القاری فی شرح صحیح البخاری نوشته عینی حنفی.
*الكواكب الدراري في شرح صحيح البخاري تأليف يكى از علماى [[اهل سنت|اهل سنّت]] ملقب به كرمانى است.
*الكواكب الدراری فی شرح صحیح البخاری تألیف یكی از علمای [[اهل سنت|اهل سنّت]] ملقب به كرمانی است.
*ارشاد الساري إلى صحيح البخاري تأليف شهاب الدين قسطلانی<ref>میلانی، ص72</ref>
*ارشاد الساری إلی صحیح البخاری تألیف شهاب الدین قسطلانی<ref>میلانی، ص۷۲</ref>


===ادله عدم اعتماد===
===ادله عدم اعتماد===
*بخارى با حضرت [[امام هادی]] و [[امام عسکری]] عليهما السلام معاصر بوده است. امّا در كتاب وى حتى يك حديث از اين دو [[امام]] و [[ائمه]] پيشين عليهم السلام نقل نشده است. تعصب بخارى در حدى بوده كه وى حتى از فرزندان و اصحاب امامان [[اهل بیت]] نيز حديثى نقل نمى‏كند، در حالى كه علما و محدثين بزرگى در ميان آن‏ها بوده است. اما که وى از [[خوارج]] و [[نواصب]] روايات فراوانى با علم به دشمنى آنان با اهل بيت عليهم السلام نقل مى‌كند.
*بخاری با حضرت [[امام هادی]] و [[امام عسکری]] علیهما السلام معاصر بوده است. امّا در كتاب وی حتی یك حدیث از این دو [[امام]] و [[ائمه]] پیشین علیهم السلام نقل نشده است. تعصب بخاری در حدی بوده كه وی حتی از فرزندان و اصحاب امامان [[اهل بیت]] نیز حدیثی نقل نمی‏كند، در حالی كه علما و محدثین بزرگی در میان آن‏ها بوده است. اما که وی از [[خوارج]] و [[نواصب]] روایات فراوانی با علم به دشمنی آنان با اهل بیت علیهم السلام نقل می‌كند.
*برخى از فضايل و مناقب اهل بيت عليهم السلام در صحيح مسلم آمده است، امّا بخارى از نقل آن‏ها خوددارى كرده است.
*برخی از فضایل و مناقب اهل بیت علیهم السلام در صحیح مسلم آمده است، امّا بخاری از نقل آن‏ها خودداری كرده است.
*تحريف و تصرف در احاديث در كتاب بخارى فراوان است. روايتى در صحيح مسلم نقل شده است كه همان روايت در كتاب بخارى با همان سند به چند روايت تبديل و به صورت‏‌هاى مختلف نقل شده است.
*تحریف و تصرف در احادیث در كتاب بخاری فراوان است. روایتی در صحیح مسلم نقل شده است كه همان روایت در كتاب بخاری با همان سند به چند روایت تبدیل و به صورت‏‌های مختلف نقل شده است.
*تقطيع احاديث‏
*تقطیع احادیث‏
*نقل به معنا كردن احاديث‏
*نقل به معنا كردن احادیث‏
*عدم محافظت بر الفاظ روايات‏
*عدم محافظت بر الفاظ روایات‏
*وجود احاديث موضوع يا ضعيف در كتاب بخارى‏
*وجود احادیث موضوع یا ضعیف در كتاب بخاری‏
*عدم صحت نسبت كلّ كتاب به وى.<ref>میلانی، ص82-84</ref>
*عدم صحت نسبت كلّ كتاب به وی.<ref>میلانی، ص۸۲-۸۴</ref>


==صحیح مسلم==
==صحیح مسلم==
این کتاب که با اسامی گوناگونی چون '''المسند الصحیح، المسند و الجامع الصحیح''' شناخته می شود توسط [[مسلم بن حجاج نیشابوری|مسلم بن حجّاج نیشابوری]](261ق)نگاشته شد<ref>نجم‌الدین طبسی، ص199</ref> و پس از صحیح بخاری مهمترین کتاب اهل سنت به شمار می‌آید.<ref>حاجی خلیفه، ج ۱، ستون ۵۴۱؛ قسطلانی، ج ۱، ص ۱۹؛ ابن حجر هیتمی، ص ۹؛ نَوَوی، ج ۱، ص ۱۲۰</ref>این اثر با آن که در زمان [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]] علیهما‌السلام نوشته شده، از آنان، آثار و اخباری یاد نکرده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/4210/4221/27680 صحاح سته]</ref>
این کتاب که با اسامی گوناگونی چون '''المسند الصحیح، المسند و الجامع الصحیح''' شناخته می شود توسط [[مسلم بن حجاج نیشابوری|مسلم بن حجّاج نیشابوری]] (۲۶۱ق) نگاشته شد<ref>نجم‌الدین طبسی، ص۱۹۹</ref> و پس از صحیح بخاری مهمترین کتاب اهل سنت به شمار می‌آید.<ref>حاجی خلیفه، ج ۱، ستون ۵۴۱؛ قسطلانی، ج ۱، ص ۱۹؛ ابن حجر هیتمی، ص ۹؛ نَوَوی، ج ۱، ص ۱۲۰</ref>این اثر با آن که در زمان [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]] علیهما‌السلام نوشته شده، از آنان، آثار و اخباری یاد نکرده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/4210/4221/27680 صحاح سته]</ref>
صحیح مسلم دارای 54 کتاب است که ظاهرا باب بندی آن به دست نویسندۀ آن نبوده است این کتاب 7275 حدیث را دربردارد که از میان 300000 حدیث گلچین شده است.<ref>نجم‌الدین طبسی، ص202</ref>
صحیح مسلم دارای ۵۴ کتاب است که ظاهرا باب بندی آن به دست نویسندۀ آن نبوده است این کتاب ۷۲۷۵ حدیث را دربردارد که از میان ۳۰۰۰۰۰ حدیث گلچین شده است.<ref>نجم‌الدین طبسی، ص۲۰۲</ref>


در صحیح مسلم بر خلاف بخاری احادیثی در منقبت [[اهل بیت]] نیز آمده است که برخی از این احادیث عبارتند از:
در صحیح مسلم بر خلاف بخاری احادیثی در منقبت [[اهل بیت]] نیز آمده است که برخی از این احادیث عبارتند از:
* حدیث اثنی عشر خلیفة کلهم من قریش
* حدیث اثنی عشر خلیفة کلهم من قریش
* حدیث رایت پرچم در [[جنگ خیبر]]
* حدیث رایت پرچم در [[جنگ خیبر]]
* [[حدیث منزلت]]
* [[حدیث منزلت]]
* شأن نزول [[آیه مباهله]]
* شأن نزول [[آیه مباهله]]
* روایاتی دال بر صحت [[ازدواج موقت]]<ref>نجم‌الدین طبسی، ص203</ref>
* روایاتی دال بر صحت [[ازدواج موقت]]<ref>نجم‌الدین طبسی، ص۲۰۳</ref>


===شرح‌ها===
===شرح‌ها===
برخی از مهمترین شرح هایی که بر صحیح مسلم نگاشته شده عبارتند از:
برخی از مهمترین شرح هایی که بر صحیح مسلم نگاشته شده عبارتند از:
*المنهاج شرح صحيح مسلم بن الحجاج، اين شرح توسط نووى تأليف شده است و در محافل علمى مورد اعتماد قرار مى‌‏گيرد.<ref>میلانی، ص72</ref>
*المنهاج شرح صحیح مسلم بن الحجاج، این شرح توسط نووی تألیف شده است و در محافل علمی مورد اعتماد قرار می‌‏گیرد.<ref>میلانی، ص۷۲</ref>
* دیباج نویسندۀ سیوطی
* دیباج نویسندۀ سیوطی
* منهاج الابتهاج نویسنده عسقلانی
* منهاج الابتهاج نویسنده عسقلانی
خط ۵۰: خط ۵۰:
===تلخیص‌ها===
===تلخیص‌ها===
* تلخیص المسلم، نوشته قرطبی
* تلخیص المسلم، نوشته قرطبی
* مختصر المسلم نوشته منذری<ref>درسنامه رجال مقارن، نجم الدین طبسی، ص204</ref>
* مختصر المسلم نوشته منذری<ref>درسنامه رجال مقارن، نجم الدین طبسی، ص۲۰۴</ref>


===اشکالات و ایرادات===
===اشکالات و ایرادات===
صحیح مسلم از ایرادات سندی و متنی خالی نیست در برخی اسناد واسطه میان مؤلف و راوی حذف گردیده(تعلیق) و در برخی موارد سخنان راوی نیز درج گردیده است یعنی اندارج صورت گرفته است.(مدرج، مقطوع).<ref>نجم الدین طبسی، ص200-201</ref>ابن حجر عسقلانی کتاب وقوف علی ما فی صحیح المسلم من الموقوف را در این زمینه تألیف کرده و در آن 192 روایت موقوف یا مقطوع را ذکر کرده است.<ref>نجم الدین طبسی، ص200</ref>و حدود 14 مورد تعلیق در آن وجود دارد. و در مواردی تدلیس نیز در آن دیده می شود. <ref>نجم الدین طبسی، ص200</ref>
صحیح مسلم از ایرادات سندی و متنی خالی نیست در برخی اسناد واسطه میان مؤلف و راوی حذف گردیده (تعلیق) و در برخی موارد سخنان راوی نیز درج گردیده است یعنی اندارج صورت گرفته است. (مدرج، مقطوع).<ref>نجم الدین طبسی، ص۲۰۰-۲۰۱</ref>ابن حجر عسقلانی کتاب وقوف علی ما فی صحیح المسلم من الموقوف را در این زمینه تألیف کرده و در آن ۱۹۲ روایت موقوف یا مقطوع را ذکر کرده است.<ref>نجم الدین طبسی، ص۲۰۰</ref>و حدود ۱۴ مورد تعلیق در آن وجود دارد. و در مواردی تدلیس نیز در آن دیده می شود. <ref>نجم الدین طبسی، ص۲۰۰</ref>
برخی روایات جعلی در صحیح مسلم وجود دارد که اعتبار آن را به صورت جدی زیر سؤال می برد.<ref>برای دیدن این روایات: نک:درسنامۀ علم رجال، نجم الدین طبسی، ص200-201</ref>
برخی روایات جعلی در صحیح مسلم وجود دارد که اعتبار آن را به صورت جدی زیر سؤال می برد.<ref>برای دیدن این روایات: نک:درسنامۀ علم رجال، نجم الدین طبسی، ص۲۰۰-۲۰۱</ref>


== سنن ابوداود==
== سنن ابوداود==
نویسنده این کتاب سلیمان بن اشعث معروف به [[ابو داوود سجستانی]](272ق)است.
نویسنده این کتاب سلیمان بن اشعث معروف به [[ابو داوود سجستانی]] (۲۷۲ق) است.
این کتاب دربردارندۀ 5274 حدیث 40 کتاب فقی است و در آن عناوینی چون المهدی، ملاحم و بحث رضاع کبیر آمده است.<ref>نجم الدین طبسی، ص203</ref>
این کتاب دربردارندۀ ۵۲۷۴ حدیث ۴۰ کتاب فقی است و در آن عناوینی چون المهدی، ملاحم و بحث رضاع کبیر آمده است.<ref>نجم الدین طبسی، ص۲۰۳</ref>
بسيارى از احاديثى كه در كتاب ابى داوود نقل شده است از سوى ديگر عالمان سنّى مورد قدح و جرح قرار گرفته است. به اعتراف برخى از بزرگان اهل سنّت احاديث ضعيف بلكه جعلى در سنن ابوداوود بسيار فراوان است. ابن جوزى بخشى از اين احاديث را در كتاب الموضوعات ذكر كرده است، محمّد ناصرالدين البانى كتابى به نام '''ضعيف سنن ابى داوود''' تأليف كرده است و در آن به شناسايى احاديث ضعيف كتاب ابوداوود پرداخته است. وى بيش از هشتصد حديث را ضعيف مى‏داند، از نظر وى حدود پنجاه حديثِ منكر و پنجاه حديثِ شاذ در سنن ابى داوود وجود دارد.<ref>میلانی، ص97</ref>
بسیاری از احادیثی كه در كتاب ابی داوود نقل شده است از سوی دیگر عالمان سنّی مورد قدح و جرح قرار گرفته است. به اعتراف برخی از بزرگان اهل سنّت احادیث ضعیف بلكه جعلی در سنن ابوداوود بسیار فراوان است. ابن جوزی بخشی از این احادیث را در كتاب الموضوعات ذكر كرده است، محمّد ناصرالدین البانی كتابی به نام '''ضعیف سنن ابی داوود''' تألیف كرده است و در آن به شناسایی احادیث ضعیف كتاب ابوداوود پرداخته است. وی بیش از هشتصد حدیث را ضعیف می‏داند، از نظر وی حدود پنجاه حدیثِ منكر و پنجاه حدیثِ شاذ در سنن ابی داوود وجود دارد.<ref>میلانی، ص۹۷</ref>


===شرح ها===
===شرح ها===
از مهمترین شرح های سنن ابی داوود می توان
از مهمترین شرح های سنن ابی داوود می توان
* غایة المقصود نوشتۀ محمد شمس الدین
* غایة المقصود نوشتۀ محمد شمس الدین
* عون المعمود نوشتۀ عقیم آبادی<ref>نجم الدین طبسی، ص203</ref>
* عون المعمود نوشتۀ عقیم آبادی<ref>نجم الدین طبسی، ص۲۰۳</ref>


===تلخیص ها===
===تلخیص ها===
* مختصر سنن ابوداوود نوشتۀ منذری
* مختصر سنن ابوداوود نوشتۀ منذری
* تهذیب السنن ابن قیم<ref>نجم الدین طبسی، ص203</ref>
* تهذیب السنن ابن قیم<ref>نجم الدین طبسی، ص۲۰۳</ref>


==سنن ترمذی==
==سنن ترمذی==
این اثر توسط [[محمد بن عیسی ترمذی]]( درگذشته279ق)، از شاگردان بخاری‏ نگاشته شده است. و دارای 46 کتاب است. <ref>نجم الدین طبسی، ص204</ref>
این اثر توسط [[محمد بن عیسی ترمذی]] (درگذشته۲۷۹ق) ، از شاگردان بخاری‏ نگاشته شده است. و دارای ۴۶ کتاب است. <ref>نجم الدین طبسی، ص۲۰۴</ref>
برخى از احاديث نقل شده در كتاب ترمذى مجعول و حاكى از نسبت دروغ به [[پیامبر (ص)]] است. حافظ ابن جوزى و برخى ديگر از بزرگان اهل سنّت، به صراحت تعدادى از احاديث اين كتاب را جعلى معرفى كرده‌اند.<ref>میلانی، ص94</ref>
برخی از احادیث نقل شده در كتاب ترمذی مجعول و حاكی از نسبت دروغ به [[پیامبر (ص)]] است. حافظ ابن جوزی و برخی دیگر از بزرگان اهل سنّت، به صراحت تعدادی از احادیث این كتاب را جعلی معرفی كرده‌اند.<ref>میلانی، ص۹۴</ref>


در کتاب ترمذی، [[حدیث ثقلین]]، شأن نزول [[آیه تطهیر]] و مناقب [[امام علی]] و [[امام حسن]] و [[امام حسین]] علیهم السلام آمده است <ref>نجم الدین طبسی، ص204</ref> وجود اين دسته از احاديث در آن موجب شده تا [[ابن تيميه]] بر آن بتازد، و اين كتاب اعتبار خود را نزد [[وهابيان]] و طرفداران ابن تيميه از دست بدهد.<ref>میلانی، ص94</ref>
در کتاب ترمذی، [[حدیث ثقلین]]، شأن نزول [[آیه تطهیر]] و مناقب [[امام علی]] و [[امام حسن]] و [[امام حسین]] علیهم السلام آمده است <ref>نجم الدین طبسی، ص۲۰۴</ref> وجود این دسته از احادیث در آن موجب شده تا [[ابن تیمیه]] بر آن بتازد، و این كتاب اعتبار خود را نزد [[وهابیان]] و طرفداران ابن تیمیه از دست بدهد.<ref>میلانی، ص۹۴</ref>


در احاديث مربوط به فضايل اميرالمؤمنين (ع) در كتاب ترمذى تحريف واقع شده، حديث «انا مدينة العلم و علي بابها» كه در كتاب جامع الاصول به نقل از سنن ترمذى آمده است که در كتاب ترمذى موجود نيست.<ref>میلانی، ص94</ref>
در احادیث مربوط به فضایل امیرالمؤمنین (ع) در كتاب ترمذی تحریف واقع شده، حدیث «انا مدینة العلم و علی بابها» كه در كتاب جامع الاصول به نقل از سنن ترمذی آمده است که در كتاب ترمذی موجود نیست.<ref>میلانی، ص۹۴</ref>


== سنن نسائی==
== سنن نسائی==
سنن نسائی که به سنن کبیر نسائی و سنن کبیر نیز معروف است توسط [[ابو عبدالرحمن احمد بن علی بن شعیب نسائی]](303ق)‏ نگاشته شد.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/4210/4221/27680 صحاح سته]</ref>
سنن نسائی که به سنن کبیر نسائی و سنن کبیر نیز معروف است توسط [[ابو عبدالرحمن احمد بن علی بن شعیب نسائی]] (۳۰۳ق) ‏ نگاشته شد.<ref>طبسی، ص202</ref>


روايات ضعيف در كتاب نسائى فراوان است. ابن قيّم در كتاب '''زاد المعاد فى هدى خير العباد''' احاديثى از كتاب نسائى نقل کرده كه بزرگان [[اهل حدیث]] در سند، دلالت و يا به هر دو جهت در آن‏ها خدشه وارد كرده‌اند.
روایات ضعیف در كتاب نسائی فراوان است. ابن قیم در كتاب '''زاد المعاد فی هدی خیر العباد''' احادیثی از كتاب نسائی نقل کرده كه بزرگان [[اهل حدیث]] در سند، دلالت و یا به هر دو جهت در آن‏ها خدشه وارد كرده‌اند.
ناصر الدين ألباني نيز در كتاب صحيح و ضعيف سنن نسائى بيش از هشتاد حديث را ضعيف الاسناد دانسته و بيش از سيصد [[حديث]] را ضعيف شمرده است.<ref> طبسی، ص202</ref>
ناصر الدین ألبانی نیز در كتاب صحیح و ضعیف سنن نسائی بیش از هشتاد حدیث را ضعیف الاسناد دانسته و بیش از سیصد [[حدیث]] را ضعیف شمرده است.<ref> طبسی، ص۲۰۲</ref>
نسائی، در پاسخ بر استفسار مردم در بارۀ درستی همۀ احادیث سنن خودمی گفت:
نسائی، در پاسخ بر استفسار مردم در بارۀ درستی همۀ احادیث سنن خودمی گفت:
همۀ احادیث آن صحیح نیست و آن گاه احادیث، صحیح را از مجموعۀ کتاب، نخست استخراج و جدا کرده و آن را '''مجتبی''' یا '''سنن صغیر''' نامید.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/4210/4221/27680 صحاح سته]</ref>
همۀ احادیث آن صحیح نیست و آن گاه احادیث، صحیح را از مجموعۀ کتاب، نخست استخراج و جدا کرده و آن را '''مجتبی''' یا '''سنن صغیر''' نامید.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/4210/4221/27680 صحاح سته]</ref>


==سنن ابن ماجه==
==سنن ابن ماجه==
نویسنده آن [[محمد بن یزید بن ماجه قزوینی]] معروف به ابن ماجه(درگذشته 273ق) است.<ref>البته برخی معتقدند به جای سنن ابن ماجه موطا مالک جزو صحاح سته است. نک:جامع الاصول، ج1، ص19-180 به نقل از میلانی، ص70</ref>
نویسنده آن [[محمد بن یزید بن ماجه قزوینی]] معروف به ابن ماجه (درگذشته ۲۷۳ق) است.<ref>البته برخی معتقدند به جای سنن ابن ماجه موطا مالک جزو صحاح سته است. نک:جامع الاصول، ج۱، ص۱۹-۱۸۰ به نقل از میلانی، ص۷۰</ref>
این کتاب حدود 400 حدیث را دربردارد که در میان آنها 428 حدیث صحیح، 199 حدیث حسن، 613 حدیث ضعیف و 99 حدیث منکر وجود دارد. <ref>نجم الدین طبسی، ص 204</ref>
این کتاب حدود ۴۰۰ حدیث را دربردارد که در میان آنها ۴۲۸ حدیث صحیح، ۱۹۹ حدیث حسن، ۶۱۳ حدیث ضعیف و ۹۹ حدیث منکر وجود دارد. <ref>نجم الدین طبسی، ص ۲۰۴</ref>


به اعتقاد سندى نويسنده حاشية سنن ابن ماجه: در كتاب ابن ماجه حدود چهارصد حديثِ ضعيف الاسناد وجود دارد. روايات ضعيف و موضوعه به قدرى در كتاب ابن ماجه فراوان است كه برخى از بزرگان اهل سنّت اين كتاب را از جرگه صحاح سته خارج دانسته‌اند و معتقدند سنن ابن ماجه لياقت آن را ندارد كه از صحاح به شمار آيد. و كتاب موطأ مالك را به عنوان كتاب ششم معرفى مى‏كنند.<ref>میلانی، ص98</ref>
به اعتقاد سندی نویسنده حاشیة سنن ابن ماجه: در كتاب ابن ماجه حدود چهارصد حدیثِ ضعیف الاسناد وجود دارد. روایات ضعیف و موضوعه به قدری در كتاب ابن ماجه فراوان است كه برخی از بزرگان اهل سنّت این كتاب را از جرگه صحاح سته خارج دانسته‌اند و معتقدند سنن ابن ماجه لیاقت آن را ندارد كه از صحاح به شمار آید. و كتاب موطأ مالك را به عنوان كتاب ششم معرفی می‏كنند.<ref>میلانی، ص۹۸</ref>


به اعتقاد بسيارى از عالمان سنّى كتاب ابن ماجه مشحون از احاديث موضوعه و ضعيف است! البانى در كتاب '''ضعيف سنن ابن ماجه''' و عبدالباقی در کتاب '''مفتاح السنن''' سنن ابن ماجه را نقد کرده‌اند.<ref> نجم الدین طبسی، ص 204</ref>
به اعتقاد بسیاری از عالمان سنّی كتاب ابن ماجه مشحون از احادیث موضوعه و ضعیف است! البانی در كتاب '''ضعیف سنن ابن ماجه''' و عبدالباقی در کتاب '''مفتاح السنن''' سنن ابن ماجه را نقد کرده‌اند.<ref> نجم الدین طبسی، ص ۲۰۴</ref>


==اعتبار نزد اهل سنت==
==اعتبار نزد اهل سنت==
اين كتاب‌ها در حوزه [[عقايد]]، [[احكام]]، [[تفسير]]، و تاريخ صدر [[اسلام]]، به عنوان معتبرترين منابع اهل سنت به شمار مى آیند. به طورى كه آنان در همه مباحث خود به احاديث اين كتاب‌ها استناد كرده و به آنها اعتماد مى‌كنند. از اين رو، مشهور شده که هر آنچه در صحاح سته آمده صحيح است.
این كتاب‌ها در حوزه [[عقاید]]، [[احكام]]، [[تفسیر]]، و تاریخ صدر [[اسلام]]، به عنوان معتبرترین منابع اهل سنت به شمار می آیند. به طوری كه آنان در همه مباحث خود به احادیث این كتاب‌ها استناد كرده و به آنها اعتماد می‌كنند. از این رو، مشهور شده که هر آنچه در صحاح سته آمده صحیح است.


نزد آنان صحیح بخاری و مسلم نسبت به چهار کتاب دیگر از اعتبار بیشتری برخوردارند<ref>میلانی، ص70</ref>، به گونه‌ای که تمام احادیث این دو کتاب را صحیح و مورد قبول دانسته و تردید در صحت آن‌ را مخالف [[اجماع]] می‌دانند.
نزد آنان صحیح بخاری و مسلم نسبت به چهار کتاب دیگر از اعتبار بیشتری برخوردارند<ref>میلانی، ص۷۰</ref>، به گونه‌ای که تمام احادیث این دو کتاب را صحیح و مورد قبول دانسته و تردید در صحت آن‌ را مخالف [[اجماع]] می‌دانند.


البته برخی از علمای اهل سنت معتقدند در صحاح سته احادیث ضعیف و موضوعه وجود دارد و بدین جهت کتاب‌هایی در این باره تألیف نموده‌اند.<ref>میلانی، ص99-100</ref>
البته برخی از علمای اهل سنت معتقدند در صحاح سته احادیث ضعیف و موضوعه وجود دارد و بدین جهت کتاب‌هایی در این باره تألیف نموده‌اند.<ref>میلانی، ص۹۹-۱۰۰</ref>


==علمای شیعه==
==علمای شیعه==
از نظر [[:رده:علمای شیعه|علمای شیعه]] در این کتاب‌ها، هم احادیث معتبر وجود دارد، هم احادیث غیر معتبر، و حتی برخی از احادیث آن‌ها با مسلّمات [[عقل]] و [[نص]] [[قرآن]] نیز منافات دارند. بنابراین نسبت به احادیث آن‌ها باید پس از بررسی سند و متن اظهار نظر کرد.
از نظر [[:رده:علمای شیعه|علمای شیعه]] در این کتاب‌ها، هم احادیث معتبر وجود دارد، هم احادیث غیر معتبر، و حتی برخی از احادیث آن‌ها با مسلّمات [[عقل]] و [[نص]] [[قرآن]] نیز منافات دارند. بنابراین نسبت به احادیث آن‌ها باید پس از بررسی سند و متن اظهار نظر کرد.


اگر همۀ احادیث این کتاب‌ها صحیح باشد باید همه آنها در یک رتبه قرار گیرند.<ref>میلانی، ص70</ref>نه اینکه سنن نسبت به [[صحیحین]] از اعتبار کمتری برخوردار باشند.
اگر همۀ احادیث این کتاب‌ها صحیح باشد باید همه آنها در یک رتبه قرار گیرند.<ref>میلانی، ص۷۰</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس|2}}
{{پانویس|۲}}


==منابع==
==منابع==
*'''منبع مقاله: کتاب جواهر الكلام في معرفة الامامة والامام‏'''
*'''منبع مقاله: کتاب جواهر الكلام فی معرفة الامامة والامام‏'''
{{ستون-شروع|2}}
{{ستون-شروع|۲}}
*حسينى ميلانى،على‏، جواهر الكلام في معرفة الامامة والامام‏، ناشر: الحقائق‏، قم‏، چ:اول، 1389ش.
*حسینی میلانی،علی‏، جواهر الكلام فی معرفة الامامة والامام‏، ناشر: الحقائق‏، قم‏، چ:اول، ۱۳۸۹ش.
*ابن حجرعسقلانی، فتح الباری شرح صحیح البخاری، (مقدمه: هدی الساری)، بیروت ۱۴۰۸ق/۱۹۸۸م.
*ابن حجرعسقلانی، فتح الباری شرح صحیح البخاری، (مقدمه: هدی الساری) ، بیروت ۱۴۰۸ق/۱۹۸۸م.
*مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون عن اسامی الکتب والفنون، بیروت ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
*مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون عن اسامی الکتب والفنون، بیروت ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
*احمدبن محمد قسطلانی، ارشادالساری فی شرح البخاری، بولاق ۱۳۰۵ق.
*احمدبن محمد قسطلانی، ارشادالساری فی شرح البخاری، بولاق ۱۳۰۵ق.
*ابن حجر هیتمی، الصواعق المحرقة، چاپ عبدالوهاب عبداللطیف، قاهره ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
*ابن حجر هیتمی، الصواعق المحرقة، چاپ عبدالوهاب عبداللطیف، قاهره ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
*طبسی، نجم الدین، درسنامه رجال مقارن(آشنایی اجمالی با علم رجال و علمای رجالی شیعه و سنی)، گردآورنده: سید حمیدرضا روحانی،  قم، موسسه آموزشی و پژوهشی مذاهب اسلامی، ۱۳۸۵ش.
*یحیی بن شرف نَوَوی، شرح صحیح مسلم، ج۱، چاپ خلیل میس، بیروت ۱۴۰۷ق/ ۱۹۸۷م.
*یحیی بن شرف نَوَوی، شرح صحیح مسلم، ج۱، چاپ خلیل میس، بیروت ۱۴۰۷ق/ ۱۹۸۷م.
{{پایان}}
{{پایان}}
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* [http://islamquest.net/fa/archive/question/fa39184 میزان اعتبار صحاح سته؟]
* [http://islamquest.net/fa/archive/question/fa39184 میزان اعتبار صحاح سته؟]
* [http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/4210/4221/27680 صحاح سته]
* [http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/4210/4221/27680 صحاح سته]
* [http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=210201&BookID=114200&MetaDataID=78326&Volume=1&PageIndex=0&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= صحاح شش گانه اهل سنت]
* [http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=210201&BookID=114200&MetaDataID=78326&Volume=1&PageIndex=0&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= صحاح شش گانه اهل سنت]