confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹
ویرایش
ناسخ التواریخ (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (تمیزکاری) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
| مشخصات نشر = <!-- مشخصات نشر در زبان فارسی --> | | مشخصات نشر = <!-- مشخصات نشر در زبان فارسی --> | ||
}} | }} | ||
'''ناسِخُ التَّواریخ''' کتابی تاریخی به زبان فارسی تألیف [[محمدتقی لسان الملک سپهر]]، از منابع | '''ناسِخُ التَّواریخ''' کتابی تاریخی به زبان فارسی تألیف [[محمدتقی لسان الملک سپهر]]، از منابع تاریخ اسلام تألیف‌شده در عصر [[قاجار]] است. وی که قصد داشته یک تاریخ عمومی بنگارد فقط بر نگارش شش جلد از خلقت آدم تا زندگانی [[امام حسین(ع)]] توفیق یافته است. هر چند این اثر به جهاتی دارای ویژگی‌هایی است، اما برخی اعتبار کتاب را به علت نقلیات ضعیف و مجهول، خصوصا در تاریخ امام حسین و [[قیام عاشورا]] زیر سؤال برده‌اند. | ||
== درباره مؤلف == | == درباره مؤلف == | ||
محمد تقی لسان الملک سپهروی فرزند میرزا محمد علی از بزرگ زادگان [[کاشان]] است. او در سال ۱۲۱۶ق در کاشان متولد شد و تحصیلات خود را در همان شهر به انجام رسانید. وی از مورخان، ادیبان و شاعران عصر قاجار است که عمده شهرت او به خاطر تألیف کتاب "ناسخ التواریخ" است. | محمد تقی لسان الملک سپهروی فرزند میرزا محمد علی از بزرگ زادگان [[کاشان]] است. او در سال ۱۲۱۶ق در کاشان متولد شد و تحصیلات خود را در همان شهر به انجام رسانید. وی از مورخان، ادیبان و شاعران عصر قاجار است که عمده شهرت او به خاطر تألیف کتاب "ناسخ التواریخ" است. | ||
===گفتار محدث قمی === | ===گفتار محدث قمی === | ||
شیخ عباس قمی درباره سپهر و کتابش می‌نویسد: ''بدانکه، این بزرگوار غیر از میرزا محمد تقی کاشانی است که ملقب به «لسان الملک» و متخلص به «سپهر» است که در نویسندگی و سخنوری بحر زخّار و سپهری دوّار بوده چنانکه از مطالعه کتاب ناسخ التواریخ او معلوم می‌شود که در چه مرتبه از احاطه و طول باع و فصاحت و بلاغت و کثرت اطلاع بوده است''.<ref>قمی، فوائد الرضویة، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۷۰۲.</ref> | [[شیخ عباس قمی]] درباره سپهر و کتابش می‌نویسد: ''بدانکه، این بزرگوار غیر از میرزا محمد تقی کاشانی است که ملقب به «لسان الملک» و متخلص به «سپهر» است که در نویسندگی و سخنوری بحر زخّار و سپهری دوّار بوده چنانکه از مطالعه کتاب ناسخ التواریخ او معلوم می‌شود که در چه مرتبه از احاطه و طول باع و فصاحت و بلاغت و کثرت اطلاع بوده است''.<ref>قمی، فوائد الرضویة، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۷۰۲.</ref> | ||
== محتوای کتاب == | == محتوای کتاب == | ||
[[پرونده:ناسخ التواریخ فاطمه زهرا.jpg|150px|بندانگشتی|جلد چهارم ناسخ التواریخ شرح حال [[فاطمه زهرا(س)]]]] | [[پرونده:ناسخ التواریخ فاطمه زهرا.jpg|150px|بندانگشتی|جلد چهارم ناسخ التواریخ شرح حال [[فاطمه زهرا(س)]]]] | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
#'''مجلد ششم''': شرح حال [[امام حسین(ع)]] سومین امام شیعیان جهان | #'''مجلد ششم''': شرح حال [[امام حسین(ع)]] سومین امام شیعیان جهان | ||
در ادامه تألیف ناسخ التواریخ، لسان الملک سپهر بر آن بوده که در شرح حال هر یک از [[ائمه اطهار]]، کتاب مستقلی تألیف کند و در ذیل شرح حال امامان وقایع تاریخ جهان را نیز بنگارد. با درگذشت سپهر (۱۲۹۷ق)، فرزندانش دنباله رو راه او شدند، چنان که عباسقلی خان سپهر ملقب به مشیرافخم (لسان الملک ثانی بعد)، شرح حال | در ادامه تألیف ناسخ التواریخ، لسان الملک سپهر بر آن بوده که در شرح حال هر یک از [[ائمه اطهار]]، کتاب مستقلی تألیف کند و در ذیل شرح حال امامان وقایع تاریخ جهان را نیز بنگارد. با درگذشت سپهر (۱۲۹۷ق)، فرزندانش دنباله رو راه او شدند، چنان که عباسقلی خان سپهر ملقب به مشیرافخم (لسان الملک ثانی بعد)، شرح حال [[امام سجاد(ع)]]، را نوشت و در ضمن نگارش شرح حال امام چهارم، اقدام به ترجمه کتاب «''وفیات الاعیان''» ابن خلکان نمود.{{سخ}} | ||
ناگفته نماند که میرزا محمد تقی خان سپهر در این میان اقدام به تألیف کتاب سوم از ناسخ التواریخ نمود، بدین معنی که تاریخ قاجاریه را در سه مجلد به دستور [[ناصرالدین شاه]] تألیف کرد.<ref>سپهر، ناسخ التواریخ، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۲ و ۲۳.</ref> | ناگفته نماند که میرزا محمد تقی خان سپهر در این میان اقدام به تألیف کتاب سوم از ناسخ التواریخ نمود، بدین معنی که تاریخ قاجاریه را در سه مجلد به دستور [[ناصرالدین شاه]] تألیف کرد.<ref>سپهر، ناسخ التواریخ، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۲ و ۲۳.</ref> | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
== کتاب تحریف‌ساز عاشورا == | == کتاب تحریف‌ساز عاشورا == | ||
عده‌ای از عاشوراپژوهان، بخش امام حسین از ناسخ التواریخ را مملو از تحریفات و اخبار دروغی دانسته و معتقدند که سپهر از منابع غیر معتبر استفاده کرده است. برخی از تحریفات از این قرار است: | عده‌ای از عاشوراپژوهان، بخش [[امام حسین(ع)]] از ناسخ التواریخ را مملو از تحریفات و اخبار دروغی دانسته و معتقدند که سپهر از منابع غیر معتبر استفاده کرده است. برخی از تحریفات از این قرار است: | ||
# هلال بن نافع و تبدیل وی از اشقیا به شهدا و اشتباه گرفتن با [[نافع بن هلال]]. | # هلال بن نافع و تبدیل وی از اشقیا به شهدا و اشتباه گرفتن با [[نافع بن هلال]]. | ||
# [[شهادت]] [[طرماح بن عدی]] و شمردن آن در [[شهدای کربلا]] | # [[شهادت]] [[طرماح بن عدی]] و شمردن آن در [[شهدای کربلا]] | ||