Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۴۴
ویرایش
ودایع امامت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←منابع) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
==مفهوم و جایگاه== | ==مفهوم و جایگاه== | ||
منظور از ودایع چیزهایی خاص، مانند شمشیر، کتاب و انگشتر است که از امامی به امام دیگر به امانت سپرده می‌شود و نشانه امامت او است. | منظور از ودایع چیزهایی خاص، مانند شمشیر، کتاب و انگشتر است که از امامی به امام دیگر به امانت سپرده می‌شود و نشانه امامت او است. ودایع امامت، در کنار وصیت امام پیشین، از معیارهای مهم برای تشخیص امام بعدی بوده است؛<ref>طوسی، الاقتصاد، ۱۴۳۰ق، ص۳۷۵.</ref> به ویژه آنکه اثبات امامت به وسیله وصیت، در شرایط تقیه، ناممکن بوده است.<ref>طباطبایی، «جستاری در آسیب‌شناسی چالش‌های آغاز امامت امام کاظم»، ص۱۰۴.</ref> ازاین‌رو بر ودایع امامت تأکید می‌شده تا شک و شبه‌ای در تشخیص مصداق امام باقی نماند.<ref>طباطبایی، «جستاری در آسیب‌شناسی چالش‌های آغاز امامت امام کاظم»، ص۷۹.</ref> | ||
از لحاظ تاریخی، ودایع امامت معیاری همه‌فهم بوده و مؤلفه‌های دیگر شناخت امام را تحت‌الشعاع قرار می‌داده است.<ref>طباطبایی، «جستاری در آسیب‌شناسی چالش‌های آغاز امامت امام کاظم»، ص۸۱.</ref> این ودایع از دید عموم مخفی بوده است و عده‌ای خاص امکان مشاهده آن را پیدا کرده‌اند.<ref>طباطبایی، «جستاری در آسیب شناسی چالش‌های آغاز امامت امام کاظم»، ص۷۹.</ref> | |||
از لحاظ تاریخی، ودایع امامت معیاری همه‌فهم بوده و مؤلفه‌های دیگر شناخت امام را تحت‌الشعاع قرار می‌داده است.<ref>طباطبایی، | |||
==مصادیق== | ==مصادیق== | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۲: | ||
! ودایع امامت!! توضیحات | ! ودایع امامت!! توضیحات | ||
|- | |- | ||
| شمشیر پیامبر(ص)<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ۱۳۶۲ش، ص۳۰۵.</ref>||در روایتی از [[امام صادق(ع)]] پس از تشبیه شمشیر پیامبر به تابوت [[بنی اسرائیل]]، آمده است: شمشیر پیامبر نزد هر یک از ما باشد، امامت به او داده شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۲۳۸.</ref> بنابر برخی روایات، این شمشیر همان [[ذوالفقار]] است.<ref> | | شمشیر پیامبر(ص)<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ۱۳۶۲ش، ص۳۰۵.</ref>||در روایتی از [[امام صادق(ع)]] پس از تشبیه شمشیر پیامبر به تابوت [[بنی اسرائیل]]، آمده است: شمشیر پیامبر نزد هر یک از ما باشد، امامت به او داده شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۲۳۸.</ref> بنابر برخی روایات، این شمشیر همان [[ذوالفقار]] است.<ref>ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۳۵ و ۲۵۳.</ref> | ||
|- | |- | ||
| [[جفر و جامعه#کتاب جفر|جَفْر]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۲۳۹؛ صفار، | | [[جفر و جامعه#کتاب جفر|جَفْر]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۲۳۹؛ صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۵۲.</ref>|| کتابی است که در آن حوادث آینده تا [[روز قیامت]] ذکر شده است.<ref>[http://lib.eshia.ir/27045/1/353/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D8%AA%D9%85%D9%84 صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، موسسه انتشارات اسلامی، ج۱، ص۳۵۳].</ref> | ||
|- | |- | ||
|[[جفر و جامعه#جامعه یا کتاب علی(ع)|جامعه]]|| کتابی به املای پیامبر(ص) و به خط امام علی(ع) است و همه احکام [[حلال]] و [[حرام]] در آن هست.<ref>شیخ مفید، | |[[جفر و جامعه#جامعه یا کتاب علی(ع)|جامعه]]|| کتابی به املای پیامبر(ص) و به خط امام علی(ع) است و همه احکام [[حلال]] و [[حرام]] در آن هست.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۶.</ref> | ||
|- | |- | ||
| کتاب علی(ع)<ref>صفار، | | کتاب علی(ع)<ref>صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۴۷.</ref>||برخی جامعه و کتاب علی را یک کتاب، با دو نام دانسته‌اند؛<ref>عسکری، مرتضی، معالم‌المدرستین، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۳۳۵-۳۳۸.</ref> ولی [[آقا بزرگ تهرانی]] از این کتاب، با عنوان امالی رسول‌الله نام برده و آن را غیر از جفر و جامعه دانسته است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، اسماعیلیان، ج۲، ص۳۰۶-۳۰۷.</ref> | ||
|- | |- | ||
| [[مصحف فاطمه(س)]]||کتابی که فرشته الهی برای [[حضرت فاطمه(س)]] بیان کرده و [[امام علی(ع)]] آن را نوشته است.<ref>صفار، | | [[مصحف فاطمه(س)]]||کتابی که فرشته الهی برای [[حضرت فاطمه(س)]] بیان کرده و [[امام علی(ع)]] آن را نوشته است.<ref>صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۵۲-۱۵۳.</ref> | ||
|- | |- | ||
| صحیفه فرایض|| درباره [[ارث]] به خط امام علی(ع)<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، اسماعیلیان، ج۲، ص۱۶۲.</ref> | | صحیفه فرایض|| درباره [[ارث]] به خط امام علی(ع)<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، اسماعیلیان، ج۲، ص۱۶۲.</ref> | ||
|- | |- | ||
| انگشتر [[پیامبر(ص)]]<ref>صفار، | | انگشتر [[پیامبر(ص)]]<ref>صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۵۶.</ref> | ||
|- | |- | ||
| زره پیامبر(ص)<ref>صفار، | | زره پیامبر(ص)<ref>صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۵۶.</ref>||در روایات آمده است از نشانه‌های امام آن است که زره پیامبر به قامت او مناسب باشد.<ref>ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۲۵۳؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۱۷.</ref> | ||
|- | |- | ||
| جفر سرخ|| انبانی که در آن سلاح پیامبر(ص) قرار دارد.<ref>شیخ مفید، | | جفر سرخ|| انبانی که در آن سلاح پیامبر(ص) قرار دارد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۶.</ref> | ||
|- | |- | ||
| جفر سفید||انبانی که در آن [[تورات]] و [[انجیل]] و [[زبور]] و دیگر کتاب‌های آسمانی قرار دارد.<ref>شیخ مفید، | | جفر سفید||انبانی که در آن [[تورات]] و [[انجیل]] و [[زبور]] و دیگر کتاب‌های آسمانی قرار دارد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۶.</ref> | ||
|- | |- | ||
| دیوان شیعیان|| که نام [[شیعیان]] در آن موجود است. در برخی روایات، از آن به «ناموس» یاد شده است.<ref>صفار، | | دیوان شیعیان|| که نام [[شیعیان]] در آن موجود است. در برخی روایات، از آن به «ناموس» یاد شده است.<ref>صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۷۳.</ref> | ||
|- | |- | ||
| میراث دیگر [[پیامبران]]|| همچون [[الواح حضرت موسی|الواح]] و تشت و [[تابوت عهد|تابوت]] و [[عصای موسی(ع)]] و [[انگشتر سلیمان|انگشتر سلیمان(ع)]]<ref>صفار، | | میراث دیگر [[پیامبران]]|| همچون [[الواح حضرت موسی|الواح]] و تشت و [[تابوت عهد|تابوت]] و [[عصای موسی(ع)]] و [[انگشتر سلیمان|انگشتر سلیمان(ع)]]<ref>صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۷۵.</ref> | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
==احتجاج امامان با ودایع امامت== | ==احتجاج امامان با ودایع امامت== | ||
امامان شیعه در برابر مدعیان امامت یا در برخورد با تردید شیعیان، به وجود ودایع امامت نزد خود، استناد می‌کرده‌اند. برای مثال، امام علی(ع) در [[شورای شش‌نفره]] گفت: «شما را به خدا سوگند، آیا در بین شما کسی غیر از من هست که سلاح و پرچم و انگشتر رسول‌الله نزد او باشد؟»<ref>صفار، | امامان شیعه در برابر مدعیان امامت یا در برخورد با تردید شیعیان، به وجود ودایع امامت نزد خود، استناد می‌کرده‌اند. برای مثال، امام علی(ع) در [[شورای شش‌نفره]] گفت: «شما را به خدا سوگند، آیا در بین شما کسی غیر از من هست که سلاح و پرچم و انگشتر رسول‌الله نزد او باشد؟»<ref>صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۸۲.</ref> | ||
[[امام صادق(ع)]] که از سویی با جریان حسنیان مواجه بود که مهدویتِ [[محمد بن عبدالله محض]] را تبلیغ می‌کردند<ref>نجفیان رضوی، بررسی چگونگی مناسبات حسنیان و امامان شیعه، مطالعات تاریخ اسلام، ۱۳۹۲ش.</ref> و از طرفی با دو جریان [[کیسانیه]] و [[زیدیه]] رو‌به‌رو بود، از وجود سلاح پیامبر نزد خود به‌عنوان ابزاری برای احتجاج با آنها استفاده می‌کرد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۷-۱۸۸.</ref> نقل شده است به امام صادق گفتند: عده‌ای گمان می‌کنند شمشیر رسول خدا نزد [[عبدالله بن حسن مثنی|عبدالله بن حسن]] است. او پاسخ داد: | [[امام صادق(ع)]] که از سویی با جریان حسنیان مواجه بود که مهدویتِ [[محمد بن عبدالله محض]] را تبلیغ می‌کردند<ref>نجفیان رضوی، بررسی چگونگی مناسبات حسنیان و امامان شیعه، مطالعات تاریخ اسلام، ۱۳۹۲ش.</ref> و از طرفی با دو جریان [[کیسانیه]] و [[زیدیه]] رو‌به‌رو بود، از وجود سلاح پیامبر نزد خود به‌عنوان ابزاری برای احتجاج با آنها استفاده می‌کرد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۷-۱۸۸.</ref> نقل شده است به امام صادق گفتند: عده‌ای گمان می‌کنند شمشیر رسول خدا نزد [[عبدالله بن حسن مثنی|عبدالله بن حسن]] است. او پاسخ داد: | ||
:::«به خدا قسم، عبدالله بن حسن هرگز آن را ندیده است. شمشیر و پرچم رسول خدا نزد من است. سلاح رسول‌الله مانند تابوت در [[بنی‌اسرائیل]] است. هرکجا تابوت یافت می‌شد، [[نبوت]] همان‌جا بود. سلاح رسول‌الله هم نزد هرکس باشد، او امام است.»<ref>صفار، | :::«به خدا قسم، عبدالله بن حسن هرگز آن را ندیده است. شمشیر و پرچم رسول خدا نزد من است. سلاح رسول‌الله مانند تابوت در [[بنی‌اسرائیل]] است. هرکجا تابوت یافت می‌شد، [[نبوت]] همان‌جا بود. سلاح رسول‌الله هم نزد هرکس باشد، او امام است.»<ref>صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۷۵.</ref> | ||
==انتقال ودایع از امامی به امام بعد== | ==انتقال ودایع از امامی به امام بعد== | ||
از روایات برمی‌آید که ودایع امامت از هر امام به امام دیگر سپرده می‌شده است؛ خواه به طور مستقیم یا با واسطه. از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است: کتاب‌ها نزد [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] بود. وقتی به سوی عراق رفت، آن کتاب‌ها را نزد [[امسلمه]] به امانت گذاشت. پس از او، آن کتاب‌ها نزد [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن(ع)]] بود و پس از او، نزد [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]] و پس از او، نزد [[امام سجاد علیه‌السلام|علی بن حسین(ع)]] و پس از او، نزد پدرم.<ref>صفار، | از روایات برمی‌آید که ودایع امامت از هر امام به امام دیگر سپرده می‌شده است؛ خواه به طور مستقیم یا با واسطه. از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است: کتاب‌ها نزد [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] بود. وقتی به سوی عراق رفت، آن کتاب‌ها را نزد [[امسلمه]] به امانت گذاشت. پس از او، آن کتاب‌ها نزد [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن(ع)]] بود و پس از او، نزد [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]] و پس از او، نزد [[امام سجاد علیه‌السلام|علی بن حسین(ع)]] و پس از او، نزد پدرم.<ref>صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۶۲.</ref> | ||
نیز نقل شده است وقتی امام حسین(ع) به‌سوی [[عراق]] حرکت کرد، کتاب‌ها و وصیت را نزد امسلمه امانت گذاشت. وقتی علی بن حسین(ع) بازگشت، ام سلمه آنها را به او داد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۰۴؛ | نیز نقل شده است وقتی امام حسین(ع) به‌سوی [[عراق]] حرکت کرد، کتاب‌ها و وصیت را نزد امسلمه امانت گذاشت. وقتی علی بن حسین(ع) بازگشت، ام سلمه آنها را به او داد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۰۴؛ ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۷۲.</ref> | ||
از [[امام باقر(ع)]] هم نقل شده است: وقتی زمان وفات علی بن حسین(ع) رسید، صندوقی آورد و به من گفت: «ای محمد، این صندوق را ببر». در آن صندوق، شمشیر رسول خدا و کتاب‌های او بود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۰۵.</ref> | از [[امام باقر(ع)]] هم نقل شده است: وقتی زمان وفات علی بن حسین(ع) رسید، صندوقی آورد و به من گفت: «ای محمد، این صندوق را ببر». در آن صندوق، شمشیر رسول خدا و کتاب‌های او بود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۰۵.</ref> | ||