۱۷٬۱۳۹
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←در احادیث: ویرایش جزیی) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش مطلب) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۱۷]]|سال=[[۱۳۹۵]]|کاربر=Shamsoddin }} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۱۷]]|سال=[[۱۳۹۵]]|کاربر=Shamsoddin }} | ||
'''اَشْراط السّاعه''' یا '''نشانههای قیامت''' اصطلاحی قرآنی و حدیثی است و به مجموعه حوادثی گفته میشود که پیش از [[قیامت]] رخ میدهد. | '''اَشْراط السّاعه''' یا '''نشانههای قیامت''' اصطلاحی قرآنی و حدیثی است و به مجموعه حوادثی گفته میشود که پیش از [[قیامت]] رخ میدهد. در برخی از منابع روایی نشانههای قیامت با [[نشانههای ظهور]] و نشانههای آخرالزمان آمیخته شده است. | ||
== ریشه== | == ریشه== | ||
اشراط جمع شرط به معنای علامت است. اشراط الساعه حوادثی است که تحقق آنها نشانه وقوع قیامت<ref>راغب، ص۳۷۹؛ طباطبایی، ج۱۸، ص۲۳۶.</ref> یا نزدیک شدن آن<ref>نمونه، ج۲۱، ص۴۴۹.</ref> است. برخی از مفسران گفتهاند شاید اشراط به معنای دلیلهای روشنکننده قیامت نیز باشد.<ref>طبری، تفسیر، ج۲۶، ص۳۳؛ فخررازی، ج۲۸، ص۶۰</ref> | اشراط جمع شرط به معنای علامت است. اشراط الساعه حوادثی است که تحقق آنها نشانه وقوع قیامت<ref>راغب، ص۳۷۹؛ طباطبایی، ج۱۸، ص۲۳۶.</ref> یا نزدیک شدن آن<ref>نمونه، ج۲۱، ص۴۴۹.</ref> است. برخی از مفسران گفتهاند شاید اشراط به معنای دلیلهای روشنکننده قیامت نیز باشد.<ref>طبری، تفسیر، ج۲۶، ص۳۳؛ فخررازی، ج۲۸، ص۶۰</ref> | ||
خط ۷: | خط ۷: | ||
اشراط الساعه یکبار در قرآن {{متن قرآن|فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً ۖ فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا ۚ فَأَنَّىٰ لَهُمْ إِذَا جَاءَتْهُمْ ذِكْرَاهُمْ ؛ آيا [كافران] جز اين انتظار مىبرند كه رستاخيز به ناگاه بر آنان فرا رسد؟ و علامات آن اينك پديد آمده است. پس اگر [رستاخيز] بر آنان در رسد، ديگر كجا جاى اندرزشان است؟|سوره=محمد|آیه=۱۸}} به کار رفته است. | اشراط الساعه یکبار در قرآن {{متن قرآن|فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً ۖ فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا ۚ فَأَنَّىٰ لَهُمْ إِذَا جَاءَتْهُمْ ذِكْرَاهُمْ ؛ آيا [كافران] جز اين انتظار مىبرند كه رستاخيز به ناگاه بر آنان فرا رسد؟ و علامات آن اينك پديد آمده است. پس اگر [رستاخيز] بر آنان در رسد، ديگر كجا جاى اندرزشان است؟|سوره=محمد|آیه=۱۸}} به کار رفته است. | ||
به گفته [[علامه طباطبایی]]، برخی از مفسران منظور از جَاءَ أَشْرَاطُهَا (علامتهایی که آمده) را، ظهور [[پیامبر(ص)]] دانسته و گفتهاند [[شق القمر]] و نزول قرآن از جمله این علامتها است که در عصر او اتفاق افتاده است. | به گفته [[علامه طباطبایی]]، برخی از مفسران منظور از جَاءَ أَشْرَاطُهَا (علامتهایی که آمده) را، ظهور [[پیامبر(ص)]] دانسته و گفتهاند [[شق القمر]] و نزول قرآن از جمله این علامتها است که در عصر او اتفاق افتاده است. | ||
به عقیده برخی، حکمت بیان این نشانهها، بیداری غافلان و تشویق آنها بر توبه است.<ref>ابن حجر عسقلانی، فتح الباری، ج۱۱، ص۳۵۰.</ref> اما برخی از پژوهشگران با استناد به آیاتی از قرآن بیان علامتهای قیامت را پاسخ به پرسشهای مکرر مسلمانان در این باره دانستهاند.<ref>گذشته، اشراط الساعه، ج۹، ص۱۹.</ref> | |||
قرآن معمولا هنگام بیان اوصاف قیامت، به رویدادها و علامتهای وقوع آن نیز اشاره کرده که با فروپاشی نظام دنیوی همراه است. سخن از اوصاف قیامت و علامتهای وقوع آن بیشتر در [[سورههای مکی]] مانند [[سوره نبأ|نبأ]]، [[سوره نازعات|نازعات]]، [[سوره تکویر|تکویر]]، [[سوره انفطار|انفطار]]، [[سوره انشقاق|انشقاق]]، [[سوره فجر|فجر]] و [[سوره قارعه|قارعه]] و برخی [[سورههای مدنی]] مانند [[سوره زلزال|زلزال]] مطرح شده است. نمونههای از اشراط الساعه که در این سورهها آمده، چنين است: | قرآن معمولا هنگام بیان اوصاف قیامت، به رویدادها و علامتهای وقوع آن نیز اشاره کرده که با فروپاشی نظام دنیوی همراه است. سخن از اوصاف قیامت و علامتهای وقوع آن بیشتر در [[سورههای مکی]] مانند [[سوره نبأ|نبأ]]، [[سوره نازعات|نازعات]]، [[سوره تکویر|تکویر]]، [[سوره انفطار|انفطار]]، [[سوره انشقاق|انشقاق]]، [[سوره فجر|فجر]] و [[سوره قارعه|قارعه]] و برخی [[سورههای مدنی]] مانند [[سوره زلزال|زلزال]] مطرح شده است. نمونههای از اشراط الساعه که در این سورهها آمده، چنين است: | ||
خط ۲۴: | خط ۲۷: | ||
در احادیثی که در منابع روایی شیعه آمده، علامتهای دیگری برای برپایی قیامت بیان شده است؛ طلوع خورشید از مغرب، ماهگرفتگیهایی در مشرق، مغرب و جزیرة العرب، خروج [[یأجوج و مأجوج]]، خروج [[دجال]]، دابة الارض، آتشی که از عدن خارج میشود و مردم را به سوی [[محشر]] سوق میدهد.<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ص۴۳۱-۴۳۲.</ref> فرود [[حضرت عیسی]]<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ص۴۳۱-۴۳۲.</ref> از جمله این موارد است که البته در منابع روایی [[اهلسنت]] نیز نقل شده است.<ref>ابن ماجه، ج۲، ص۱۳۶۳-۱۳۴۲؛ صنعانی، ج۱۱، ص۳۷۸؛ احمد بن حنبل، ج۱، ص۴۰۵؛ دارمی، ص۱۲۳.</ref> | در احادیثی که در منابع روایی شیعه آمده، علامتهای دیگری برای برپایی قیامت بیان شده است؛ طلوع خورشید از مغرب، ماهگرفتگیهایی در مشرق، مغرب و جزیرة العرب، خروج [[یأجوج و مأجوج]]، خروج [[دجال]]، دابة الارض، آتشی که از عدن خارج میشود و مردم را به سوی [[محشر]] سوق میدهد.<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ص۴۳۱-۴۳۲.</ref> فرود [[حضرت عیسی]]<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ص۴۳۱-۴۳۲.</ref> از جمله این موارد است که البته در منابع روایی [[اهلسنت]] نیز نقل شده است.<ref>ابن ماجه، ج۲، ص۱۳۶۳-۱۳۴۲؛ صنعانی، ج۱۱، ص۳۷۸؛ احمد بن حنبل، ج۱، ص۴۰۵؛ دارمی، ص۱۲۳.</ref> | ||
در برخی از منابع روایی، [[علائم ظهور|نشانههای ظهور مهدی(عج)]] با علامتهای | در برخی از منابع روایی، [[علائم ظهور|نشانههای ظهور مهدی(عج)]] با علامتهای برپایی قیامت آمیخته شده است. در [[تفسیر قمی]]، روایتی از [[پیامبر(ص)]] درباره اشراط الساعه نقل شده که در آن مواردی از ظهور فسادهاى بزرگ در دنيا مانند ضایع کردن [[نماز]]، پیروی از شهوات، رواج [[رشوه]]، [[ربا]]، همجنسگرایی، [[زنا]]، [[طلاق]] و... به عنوان نشانههای برپایی قیامت آمده<ref>قمی، تفسیر، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۰۴-۳۰۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۳۰۹.</ref>، البته همین موارد در جای دیگر به عنوان نشانههای [[آخرالزمان]] و یا علايم نزدیکشدن قیامت معرفی شدهاند.{{مدرک}} | ||
همچنین از [[بعثت|بعثت پیامبر(ص)]]، [[قیام حضرت مهدی(عج)]]<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۰۳.</ref> و [[نفخ صور|دمیدهشدن در صور]] به عنوان نشانههای قیامت یاد شده است. برخی بعثت پیامبر(ص) را نخستین علامت آن ذکر | همچنین از [[بعثت|بعثت پیامبر(ص)]]، [[قیام حضرت مهدی(عج)]]<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۰۳.</ref> و [[نفخ صور|دمیدهشدن در صور]] به عنوان نشانههای قیامت یاد شده است. برخی بعثت پیامبر(ص) را نخستین علامت آن ذکر کردهاند.<ref>[http://lib.eshia.ir/23021/1/47 دانشنامه کلام اسلامی]</ref> | ||
== در ادیان دیگر== | == در ادیان دیگر== | ||
خط ۴۴: | خط ۴۷: | ||
== پانویس== | == پانویس== | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
== | == منابع== | ||
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تصحیح: طیب موسوی جزایری، دارالکتب، قم، ۱۴۰۴ق. | * قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تصحیح: طیب موسوی جزایری، دارالکتب، قم، ۱۴۰۴ق. | ||
*شیخ صدوق، محمد بن علی،کمال الدین و تمام النعمه، انتشارات اسلامیه، تهران، ۱۳۹۵ق. | *شیخ صدوق، محمد بن علی،کمال الدین و تمام النعمه، انتشارات اسلامیه، تهران، ۱۳۹۵ق. | ||
* شیخ صدوق، محمد بن علی، الخصال، تصحیح: علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، قم، ۱۳۶۲ش. | * شیخ صدوق، محمد بن علی، الخصال، تصحیح: علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، قم، ۱۳۶۲ش. | ||
*علامه مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تصحیح: جمعی از محققان، داراحیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ق. | *علامه مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تصحیح: جمعی از محققان، داراحیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ق. | ||
* ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، فتح الباری، دارلمعرفه، بیروت. | |||
== پیوند به بیرون== | |||
* منابع اصلی مقاله [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/9676 دایرة المعارف بزرگ اسلامی] و [http://lib.eshia.ir/23021/1/47 دانشنامه کلام اسلامی] | |||
[[رده:اصطلاحات قرآنی]] | [[رده:اصطلاحات قرآنی]] | ||
[[رده:اصطلاحات حدیثی]] | [[رده:اصطلاحات حدیثی]] |
ویرایش