کاربر ناشناس
مفتاح الفلاح (کتاب): تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←نسخه های کتاب) |
imported>Hrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:کتاب مفتاح الفلاح.jpg|بندانگشتی|کتاب مفتاح الفلاح]] | [[پرونده:کتاب مفتاح الفلاح.jpg|بندانگشتی|کتاب مفتاح الفلاح]] | ||
'''مفتاح الفلاح في عمل اليوم و الليلة من الواجبات و المستحبات''' کتابی عربی اثر [[شیخ بهایی]]، محمد بن حسين عاملی، متوفاى ۱۰۳۱ هجرى است که درآن به [[دعا|ادعیه]] و اعمال [[واجب]] و [[مستحب]] و آداب | '''مفتاح الفلاح في عمل اليوم و الليلة من الواجبات و المستحبات''' کتابی عربی اثر [[شیخ بهایی]]، محمد بن حسين عاملی، متوفاى ۱۰۳۱ هجرى است که درآن به [[دعا|ادعیه]] و اعمال [[واجب]] و [[مستحب]] و آداب پسندیده است که يک [[اسلام|مسلمان]] انجام میدهد. این کتاب نزد عالمان و دانشمندان همواره دارای اهمیت بسیاربوده و پژوهشهای فراوانی پیرامون آن صورت گرفته است. | ||
== درباره مؤلف == | == درباره مؤلف == | ||
{{اصلی|شیخ بهایی}} | {{اصلی|شیخ بهایی}} | ||
'''بهاءالدین عاملی'''؛ (۹۵۳ق ـ۱۰۳۱/۱۰۳۰ق) '''محمد بن عزّالدین حسین''' متخلص به '''بهائی''' و معروف به '''شیخ بهائی'''، [[فقیه]]، [[محدث]]، [[حکیم]]، ریاضیدان و دانشمند | '''بهاءالدین عاملی'''؛ (۹۵۳ق ـ۱۰۳۱/۱۰۳۰ق) '''محمد بن عزّالدین حسین''' متخلص به '''بهائی''' و معروف به '''شیخ بهائی'''، [[فقیه]]، [[محدث]]، [[حکیم]]، ریاضیدان و دانشمند و متخصص در چندین رشته علمی در قرن ۱۰و ۱۱ق میباشد. او دارای ۱۲۳ اثر علمی و ادبی است. | ||
او بالاترین منصب رسمی دینی یعنی [[شیخ الاسلام (منصب)|شیخ الاسلامی]] را در حکومت [[صفویه]] برعهده داشت. | او بالاترین منصب رسمی دینی یعنی [[شیخ الاسلام (منصب)|شیخ الاسلامی]] را در حکومت [[صفویه]] برعهده داشت. | ||
== نام کتاب == | == نام کتاب == | ||
شیخ بهایی در مقدمه کتاب می گوید: آن را «مفتاح الفلاح» نامیدم.<ref>مفتاح الفلاح، ص 2.</ref> [[سید محسن امین]] آن را «مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة» می نامد.<ref>اعیان الشیعة، ص 244.</ref> [[آقا بزرگ تهرانی]]، نام کتاب را «مفتاح الفلاح فی الاعمال و الادعیة الابدیة فی الیوم و اللیلة» ذکر | شیخ بهایی در مقدمه کتاب می گوید: آن را «مفتاح الفلاح» نامیدم.<ref>مفتاح الفلاح، ص 2.</ref> [[سید محسن امین]] آن را «مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة» می نامد.<ref>اعیان الشیعة، ص 244.</ref> [[آقا بزرگ تهرانی]]، نام کتاب را «مفتاح الفلاح فی الاعمال و الادعیة الابدیة فی الیوم و اللیلة» ذکر میکند.<ref>الذریعه، ج 21، ص 339.</ref> در چاپهای کتاب نیز نام کتاب اینگونه آمده است: «مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة من الواجبات و المستحبات». | ||
== انگيزه نگارش == | == انگيزه نگارش == | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
مفتاح الفلاح دارای یک مقدمه کوتاه درباره سبب تألیف کتاب و معرفی اجمالی هر باب است. مؤلف اعمال شبانه روز را به شش قسمت تقسیم کرده و برای هر قسمت بابی را اختصاص داده است. | مفتاح الفلاح دارای یک مقدمه کوتاه درباره سبب تألیف کتاب و معرفی اجمالی هر باب است. مؤلف اعمال شبانه روز را به شش قسمت تقسیم کرده و برای هر قسمت بابی را اختصاص داده است. | ||
=== ابواب کتاب === | === ابواب کتاب === | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
* باب اول در اعمالى است كه بين الطلوعين انجام مىشود اعم از واجب و مستحب. | * باب اول در اعمالى است كه بين الطلوعين انجام مىشود اعم از واجب و مستحب. | ||
* باب دوم اعمال مختص به طلوع آفتاب تا ظهر شرعى و زوال آفتاب است. | * باب دوم اعمال مختص به طلوع آفتاب تا ظهر شرعى و زوال آفتاب است. | ||
خط ۳۱: | خط ۳۲: | ||
* باب ششم اعمال بين نيمه شب تا طلوع فجر است. | * باب ششم اعمال بين نيمه شب تا طلوع فجر است. | ||
* خاتمۀ كتاب كه شامل تفسير [[سوره حمد]] است.<ref>فهرست کتاب.</ref> | * خاتمۀ كتاب كه شامل تفسير [[سوره حمد]] است.<ref>فهرست کتاب.</ref> | ||
{{پایان}} | |||
== پژوهشهای پیرامون کتاب == | |||
=== ترجمهها === | |||
* ترجمه كتاب توسط مرحوم [[آقا جمال خوانساری]]، متوفاى 1125 هجرى | |||
* ترجمهاى از محمد شريف بن احمد جيلانى كه با نام «عروة النجاح فی ترجمة مفتاح الفلاح» منتشر شده و در آن خاتمۀ كتاب را كه تفسير سورۀ حمد بوده حذف كرده و در عوض دعاهاى ايام هفته و [[زیارت|زيارات]] [[معصومین]] و ادعيۀ مشهورى مانند [[دعای کمیل|كميل]]، [[دعای سمات|سمات]] و... را به آخر آن افزوده است. | |||
* ترجمه كتاب با نام «[[آداب عباسی]]» از صدر الدين محمد بن محب تبريزى، كه شاگرد شيخ بهايى بوده و در زمان حيات مؤلف كتاب را ترجمه كرده است. يک نسخه از كتاب نيز به صورت خلاصۀ آداب عباسى كه حواشى و بيانهاى شيخ بهايى را حذف كرده موجود است. | |||
* ترجمهاى با نام «التحفة النوابية» از سيد محمد جعفر حسينى كه در 9 باب تنظيم شده، 6 باب اول آن بر طبق مفتاح الفلاح است و سه باب به آخر آن افزوده كه شامل اعمال ماههاى [[رجب]]، [[شعبان]] و [[رمضان]] و آداب دعا و زيارات و... مى باشد. | |||
* «منهاج النجاح» از [[علی بن طیفور بسطامی]] که در سال 1062 ق به پایان رسانده است. | |||
* ترجمه فردی ناشناس که نسخه ای از آن در کتابخانه [[محمد علی خوانساری]] موجود است.<ref>الذریعه، ج 4، ص 138.</ref> | |||
== | === شرحها=== | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
* مفتاح الفلاح يک بار توسط آقا جمال خوانسارى شرح شده است. | * مفتاح الفلاح يک بار توسط آقا جمال خوانسارى شرح شده است. | ||
* شرح شرح مفتاح الفلاح توسط [[محمد بن سلیمان تنکابنی]] | * شرح شرح مفتاح الفلاح توسط [[محمد بن سلیمان تنکابنی]] | ||
* «لسان الصباح فی شرح کلام البهائی فی اوائل مفتاح الفلاح فی بیان الفجرین» از سید مفتی میرعباس | * «لسان الصباح فی شرح کلام البهائی فی اوائل مفتاح الفلاح فی بیان الفجرین» از سید مفتی میرعباس | ||
* «فلق الصباح في شرح مفتاح الفلاح» اثر شيخ [[سلیمان بن عبدالله بحرانی]]، متوفاى 1121 هجرى | * «فلق الصباح في شرح مفتاح الفلاح» اثر شيخ [[سلیمان بن عبدالله بحرانی]]، متوفاى 1121 هجرى | ||
{{پایان}} | |||
=== تلخيص === | === تلخيص === | ||
كتاب «فتح المفتاح» كه توسط يكى از شاگردان شيخ بهايى تأليف شده است. | كتاب «فتح المفتاح» كه توسط يكى از شاگردان شيخ بهايى تأليف شده است. | ||
=== حواشى === | === حواشى === | ||
از جمله حاشيههاى نوشته شده براى كتاب عبارتند از: | از جمله حاشيههاى نوشته شده براى كتاب عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# حاشیه خود شیخ بهایی | # حاشیه خود شیخ بهایی | ||
# حاشيهاى توسط [[ملا اسماعیل خواجویی|ملا اسماعيل خواجویی]]، متوفاى 1173 هجرى | # حاشيهاى توسط [[ملا اسماعیل خواجویی|ملا اسماعيل خواجویی]]، متوفاى 1173 هجرى | ||
خط ۵۷: | خط ۶۱: | ||
# حاشیه عبدالعظیم امام. | # حاشیه عبدالعظیم امام. | ||
# حاشيهاى به وسيله سيد حسين حسينى مرعشى آملی، معروف به خليفه سلطان، كه از شاگردان شيخ بهايى است. | # حاشيهاى به وسيله سيد حسين حسينى مرعشى آملی، معروف به خليفه سلطان، كه از شاگردان شيخ بهايى است. | ||
{{پایان}} | |||
=== تکمله === | === تکمله === | ||
«منهاج الصلاح فی واجبات الصلوات الیومیة و مندوباتها و زبدة اعمال السنةو الادعیة الاسابیع» از ملا نظر علی بن محمد محسن گیلانی که برای کامل کردن مفتاح الفلاح نوشته است.<ref>محمود ملکی، کتابشناخت مفتاح الفلاح.</ref> | «منهاج الصلاح فی واجبات الصلوات الیومیة و مندوباتها و زبدة اعمال السنةو الادعیة الاسابیع» از ملا نظر علی بن محمد محسن گیلانی که برای کامل کردن مفتاح الفلاح نوشته است.<ref>محمود ملکی، کتابشناخت مفتاح الفلاح.</ref> |