پرش به محتوا

اصحاب رقیم: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۲۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱ فوریهٔ ۲۰۱۷
جز
اصلاح پانویس
جز (ویرایش پانویس)
جز (اصلاح پانویس)
خط ۳: خط ۳:


== دلیل نامگذاری==
== دلیل نامگذاری==
رقیم به معنای مرقوم، نوشته<ref>الصحاح، ج۵، ص۱۹۳۶؛ النهایه، ج۲، ص۲۵۴. </ref> و خط<ref>مفردات، ص۳۶۲.</ref> آمده است. برخی رقیم را واژه‌ای رومی به معنای لوح<ref>الاتقان، ج۱، ص۲۹۳؛ البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۳۸۴.</ref> و برخی دیگر واژه‌ای سریانی نام مکانی دانسته‌اند.<ref>واژه‌های دخیل، ص۲۲۴.</ref> این واژه در قرآن در آیه {{متن قرآن| أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّ‌قِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا؛ مگر پنداشتى اصحاب كهف و رقيم از آيات ما شگفت بوده است؟|سوره=سوره کهف|آیه=۹}} ضمن داستان اصحاب کهف بر واژه کهف عطف شده است. بیشتر مفسران رقیم را، به معنای لوح یا کتیبه‌ای دانسته‌اند که داستان اصحاب کهف یا گروه دیگری بر آن نوشته شده است.
رقیم به معنای مرقوم، نوشته<ref>جوهری، الصحاح، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۱۹۳۶.</ref> و خط<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ص۳۶۲.</ref> آمده است. برخی رقیم را واژه‌ای رومی به معنای لوح<ref>الاتقان، ج۱، ص۲۹۳: به نقل از [http://maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/dmaarefbooks/Books/3/44.htm#f2 علی اسدی، دانشنامه دانشنامه موضوعی قرآن].</ref> و برخی دیگر واژه‌ای سریانی نام مکانی دانسته‌اند.<ref>واژه‌های دخیل، ص۲۲۴: به نقل از [http://maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/dmaarefbooks/Books/3/44.htm#f2 علی اسدی، دانشنامه دانشنامه موضوعی قرآن].</ref> این واژه در قرآن در آیه {{متن قرآن| أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّ‌قِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا؛ مگر پنداشتى اصحاب كهف و رقيم از آيات ما شگفت بوده است؟|سوره=سوره کهف|آیه=۹}} ضمن داستان اصحاب کهف بر واژه کهف عطف شده است. بیشتر مفسران رقیم را، به معنای لوح یا کتیبه‌ای دانسته‌اند که داستان اصحاب کهف یا گروه دیگری بر آن نوشته شده است.


== ماجرای اصحاب رقیم==
== ماجرای اصحاب رقیم==
خط ۹: خط ۹:
=== داستان مشهور===
=== داستان مشهور===
{{اصلی|اصحاب کهف}}
{{اصلی|اصحاب کهف}}
بیشتر مفسران بر پایه روایاتی، اصحاب رقیم را نام دیگر اصحاب کهف دانسته‌اند که به دلیل نوشتن ماجرای آنان بر لوحی به اصحاب رقیم مشهور شدند.<ref>عیاشی، تفسیر، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۳۲۱؛ قمی، تفسیر، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۱.</ref> در این دیدگاه رقیم بیشتر به لوحی معنا شده که داستان اصحاب کهف بر روی آن نوشته و بر ورودی غار نهاده شده است.<ref>ر. ک. ابن هشام، السیره النبویه، ۱۳۵۵ق، ج۱، ص۳۲۴؛ قمی، تفسیر، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۶۹۷.</ref> البته در جنس لوح(سنگ یا مس) و محل نصب آن اختلاف است. برخی نیز رقیم را نام کتاب دینی اصحاب کهف، قریه، درهم‌ها و سگ آنان و همچنین کوهی که غار اصحاب کهف در آن واقع بوده<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۶۹۷.</ref>، دانسته‌اند.<ref>جامع البیان، ج۱۵، ص۲۷۴-۲۴۹؛ التبیان، ج۷، ص۱۱.</ref>
بیشتر مفسران بر پایه روایاتی، اصحاب رقیم را نام دیگر اصحاب کهف دانسته‌اند که به دلیل نوشتن ماجرای آنان بر لوحی به اصحاب رقیم مشهور شدند.<ref>عیاشی، تفسیر، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۳۲۱؛ قمی، تفسیر، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۱.</ref> در این دیدگاه رقیم بیشتر به لوحی معنا شده که داستان اصحاب کهف بر روی آن نوشته و بر ورودی غار نهاده شده است.<ref>ر. ک. ابن هشام، السیره النبویه، ۱۳۵۵ق، ج۱، ص۳۲۴؛ قمی، تفسیر، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۶۹۷.</ref> البته در جنس لوح(سنگ یا مس) و محل نصب آن اختلاف است. برخی نیز رقیم را نام کتاب دینی اصحاب کهف، قریه، درهم‌ها و سگ آنان و همچنین کوهی که غار اصحاب کهف در آن واقع بوده<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۶۹۷.</ref>، دانسته‌اند.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۵، ص۲۷۴-۲۴۹؛ طوسی، التبیان، بیروت، ج۷، ص۱۱.</ref>


در نقلی از ضحاک بن مزاحم، رقیم شهری در [[روم]] معرفی شده که در آن غاری قرار دارد و در آن ۲۱ جسد است که گویی به خوابی عمیق فرو رفته‌اند.<ref>قرطبی، ۱۳۷۲ق، ج۱۰، ص۳۵۸-۳۵۶؛ زمخشری، الکشاف، ج۴، ص۷۰۴-۷۰۵. </ref>   
در نقلی از ضحاک بن مزاحم، رقیم شهری در [[روم]] معرفی شده که در آن غاری قرار دارد و در آن ۲۱ جسد است که گویی به خوابی عمیق فرو رفته‌اند.<ref>قرطبی، الجامع لاحکام، ۱۳۷۲ق، ج۱۰، ص۳۵۸-۳۵۶؛ زمخشری، الکشاف، ج۴، ص۷۰۴-۷۰۵. </ref>   


=== داستان غیر مشهور===
=== داستان غیر مشهور===
خط ۳۰: خط ۳۰:
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
== منابع==
== منابع==
*شیخ صدوق، محمد بن علی، الخصال، تصحیح: علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، قم، ۱۳۶۲ش.
* ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویه، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، قاهره، ۱۳۵۵ق-۱۹۳۶م.
ّ* جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح؛ تاج اللغه و صحاح العربیه، تصحیح: احمد عبدالغفور عطار، دارالعلم للملایین، بیروت، ۱۴۱۰ق.
* راغب اصفهانی، حسن بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، تصحیح: صفوان عدنان داودی، دارالعلم-الدارالشامیه، لبنان-سوریه، ۱۴۱۲ق.
* سورآبادی، ابوبکر، قصص قرآن مجید، تهران، ۱۳۷۴ق.
* سورآبادی، ابوبکر، قصص قرآن مجید، تهران، ۱۳۷۴ق.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، الخصال، تصحیح:  علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، قم، ۱۳۶۲ش.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، به کوشش رسولی محلاتی و فضل الله یزدی طباطبایی، بیروت، ۱۴۰۸ق-۱۹۸۸م.
* طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، دارالمعرفه، بیروت، ۱۴۱۲ق.
* طوسی، محمد بن حسن، التبیان، به کوشش احمد حبیب قصیر عاملی، داراحیاء التراث العربی.
* طوسی، محمد بن حسن، امالی، به کوشش محمدصادق بحرالعلوم، بیروت، ۱۴۰۱ق-۱۹۸۱م.
* طوسی، محمد بن حسن، امالی، به کوشش محمدصادق بحرالعلوم، بیروت، ۱۴۰۱ق-۱۹۸۱م.
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق-۱۹۸۳م.
* عیاشی، محمد، التفسیر، به کوشش هاشم رسولی محلاتی، تهران، ۱۳۸۰ق.
* عیاشی، محمد، التفسیر، به کوشش هاشم رسولی محلاتی، تهران، ۱۳۸۰ق.
* قرطبی، محمد، الجامع لاحکام القرآن، بیروت، ۱۳۷۲ق.
* قرطبی، محمد، الجامع لاحکام القرآن، بیروت، ۱۳۷۲ق.
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر، به کوشش طیب موسوی جزایری، نجف، ۱۳۸۷ق.
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر، به کوشش طیب موسوی جزایری، نجف، ۱۳۸۷ق.
* ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویه، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، قاهره، ۱۳۵۵ق-۱۹۳۶م.
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق-۱۹۸۳م.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، به کوشش رسولی محلاتی و فضل الله یزدی طباطبایی، بیروت، ۱۴۰۸ق-۱۹۸۸م.
 
== پیوند به بیرون==
== پیوند به بیرون==
* منبع مقاله [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/9764  مقاله اصحاب کهف در دایرة المعارف بزرگ اسلامی] همراه با تلخیص، ویرایش و اضافات.
* منبع مقاله [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/9764  مقاله اصحاب کهف در دایرة المعارف بزرگ اسلامی] همراه با تلخیص، ویرایش و اضافات.