Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۱٬۷۶۸
ویرایش
ادغام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویرایش جزیی
جز (اصلاح شناسه) |
جز (ویرایش جزیی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مهر]]|روز=[[۱۰]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Golpoor }} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مهر]]|روز=[[۱۰]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Golpoor }} | ||
'''اِدغام''' اصطلاحی در علم [[تجوید]] به معنای تلاقی دو حرف مشابه در عبارت و تلفظ حرف دوم به جای حرف اول با تشدید است. به حرف اول مُدْغَم و به حرف دوم مُدْغَمٌ فیه گفته می‌شود که ممکن است هر دو حرف در یک کلمه و یا در دو کلمه باشند. یکی از شرایط وقوع ادغام ساکن بودن حرف اول و متحرک بودن حرف دوم می‌باشد. | '''اِدغام''' اصطلاحی در علم [[تجوید]] به معنای تلاقی و کنار هم قرار گرفتن دو حرف مشابه در عبارت و تلفظ حرف دوم به جای حرف اول با تشدید است. به حرف اول مُدْغَم و به حرف دوم مُدْغَمٌ فیه گفته می‌شود که ممکن است هر دو حرف در یک کلمه و یا در دو کلمه باشند. یکی از شرایط وقوع ادغام ساکن بودن حرف اول و متحرک بودن حرف دوم می‌باشد. | ||
مهمترین فایده ادغام، تخفیف و آسان شدن تلفظ است. برای ادغام انواعی چون ادغام متماثلین، متجانسین و متقاربین ذکر شده است؛ چنانکه به اعتبار چگونگی باقی ماندن حرف اول، به ادغام تام و ناقص تقسیم می‌شود. | مهمترین فایده ادغام، تخفیف و آسان شدن تلفظ است. برای ادغام انواعی چون ادغام متماثلین، متجانسین و متقاربین ذکر شده است؛ چنانکه به اعتبار چگونگی باقی ماندن حرف اول، به ادغام تام و ناقص تقسیم می‌شود. | ||
== معرفی اجمالی == | == معرفی اجمالی == | ||
ادغام اصطلاحی در علم [[تجوید]] و روان‌خوانی زبان عربی،<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۱.</ref> به معنای تلاقی و داخل کردن حرفی در حرف دیگر است؛ به گونه‌ای که حرف اول تلفظ نشده و به جای آن حرف دوم با تشدید گفته می‌شود.<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۱؛ العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۱۶؛ حبیبی، شهیدی، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، ۱۳۸۹ش. ص۱۳۵؛ حسینی طهرانی، علوم العربیة، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۵۳.</ref> حال ممکن است که این دو حرف در یک کلمه باشند یا در دو کلمه.<ref> آملی، نفائس الفنون، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۰۳.</ref> به عنوان مثال در [[آیه]] | ادغام اصطلاحی در علم [[تجوید]] و روان‌خوانی زبان عربی،<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۱.</ref> به معنای تلاقی و داخل کردن حرفی در حرف دیگر است؛ به گونه‌ای که حرف اول تلفظ نشده و به جای آن حرف دوم با تشدید گفته می‌شود.<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۱؛ العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۱۶؛ حبیبی، شهیدی، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، ۱۳۸۹ش. ص۱۳۵؛ حسینی طهرانی، علوم العربیة، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۵۳.</ref> حال ممکن است که این دو حرف در یک کلمه باشند یا در دو کلمه.<ref> آملی، نفائس الفنون، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۰۳.</ref> به عنوان مثال در [[آیه]] «وَ قالَتْ طائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتاب ...» <ref>سوره آل‌عمران، آیه۷۲.</ref> حرف تاء در «قالَتْ» در طاء در «طائِفَةٌ» ادغام شده و «قالَطّائِفَةٌ» خوانده می‌شود. | ||
برای وقوع ادغام، حرف اول باید ساکن و حرف دوم متحرک باشد.<ref> سیوطی، البهجة المرضیة، قم، ص۵۷۹.</ref> حرف اول را مُدْغَمْ به معنای ادغام شده و حرف دوم را مُدْغَمٌ فیه به معنای ادغام در آن شده، می‌گویند.<ref> حسینی طهرانی، علوم العربیة، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۵۳؛ حبیبی، شهیدی، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، ۱۳۸۹ش. ص۱۳۵.</ref> | برای وقوع ادغام، حرف اول باید ساکن و حرف دوم متحرک باشد.<ref> سیوطی، البهجة المرضیة، قم، ص۵۷۹.</ref> حرف اول را مُدْغَمْ به معنای ادغام شده و حرف دوم را مُدْغَمٌ فیه به معنای ادغام در آن شده، می‌گویند.<ref> حسینی طهرانی، علوم العربیة، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۵۳؛ حبیبی، شهیدی، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، ۱۳۸۹ش. ص۱۳۵.</ref> | ||
مهمترین فایده ادغام تخفیف و آسان شدن تلفظ است<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۱.</ref> که سنگینی تکلم دو حرف مشابه یا هم مخرج را برطرف کرده و هردو حرف یک‌باره و با شدت به مخرج حرف مدغم فیه برخورد می‌کنند.<ref> حبیبی، شهیدی، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، ۱۳۸۹ش. ص۱۳۶.</ref> | مهمترین فایده ادغام تخفیف و آسان شدن تلفظ است<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۱.</ref> که سنگینی تکلم دو حرف مشابه یا هم مخرج را برطرف کرده و هردو حرف یک‌باره و با شدت به مخرج حرف مدغم فیه برخورد می‌کنند.<ref> حبیبی، شهیدی، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، ۱۳۸۹ش. ص۱۳۶.</ref> در تعریف منتسب به [[سیبویه]] از دانشمندان علم [[علم صرف|صَرف]] و [[علم نحو|نَحو]] زبان عربی، از لفظ ادغام، نزدیکی صدای دو حرف در کنار هم، لحاظ شده است.<ref>العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۱۶.</ref> | ||
برخی لزوم ادغام در کلام را همچون نمک در غذا | برخی لزوم ادغام در کلام را همچون نمک در غذا دانسته‌اند؛<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۱.</ref> لذا ممکن است ادغام در برخی از موارد واجب، و در برخی دیگر جایز و حتی در مواردی ممتنع باشد.<ref> حسینی طهرانی، علوم العربیة، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۵۴.</ref> ابن هشام در کتاب أوضح المسالک برای ادغام شروط یازده‌گانه‌ای را نقل کرده است.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کن به: ابن هشام، أوضح المسالک، بیروت، ج۴، ص۳۶۳.</ref> در اصطلاح تجوید و در جائی‌که ترک ادغام صورت بگیرد، اصطلاح فک ادغام به کار می‌رود.<ref> حسینی طهرانی، علوم العربیة، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۵۳.</ref> | ||
== انواع ادغام == | == انواع ادغام == | ||
برای ادغام در علم تجوید انواعی ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از: | برای ادغام در علم تجوید انواعی ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از: | ||
'''ادغام متماثلین:''' دو حرف شبیه به هم | '''ادغام متماثلین:''' دو حرف عینا شبیه به هم <ref>موسوی، تجوید و آواشناسی، ۱۳۸۹ش، ص۴۳. </ref> و در صفت و مخرج مثل یکدیگر هستند؛ چه در یک کلمه باشند و یا در دو کلمه.<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۹.</ref> مانند اینما تکونوا یدْرِککمْ الموت...<ref>سوره نساء، آیه۷۸</ref> که یدْرِکمْ خوانده می‌شود و یا قُلْ لِعبادی الذینَ...<ref>سوره ابراهیم، آیه ۳۱.</ref> که قُلِّعبادی خوانده می‌شود.<ref>حبیبی، شهیدی، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، ۱۳۸۹ش ص۱۳۶.</ref> | ||
'''ادغام متجانسین:''' دو حرف متفاوت که مخرج تلفظ آنها یکی است؛ حال ممکن است که هر دو حرف در یک کلمه و یا در دو کلمه پشت سر هم باشد.<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۹.</ref> مانند قَد تَبَینَ الرُشدُ...<ref>سوره بقره، آیه۲۵۶.</ref> که به | '''ادغام متجانسین:''' دو حرف متفاوت که مخرج تلفظ آنها یکی است؛ حال ممکن است که هر دو حرف در یک کلمه و یا در دو کلمه پشت سر هم باشد.<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۹.</ref> مانند قَد تَبَینَ الرُشدُ...<ref>سوره بقره، آیه۲۵۶.</ref> که به علت هم مخرج بودن حرف «دال» با «تاء»، قَتّبَینَ خوانده می‌شود.<ref>حبیبی، شهیدی، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، ۱۳۸۹ش، ص۱۳۸.</ref> | ||
'''ادغام متقاربین:''' دو حرف از نظر نزدیکی در اکثر صفات شبیه به هم می‌باشند.<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۹.</ref> مانند: قُلْ رَبِّ أدخِلنی...<ref>سوره اسراء، آیه ۸۰. </ref> که قُرَّبِّ خوانده می‌شود.<ref>حبیبی، شهیدی، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، ۱۳۸۹ش، ص۱۳۸.</ref> | '''ادغام متقاربین:''' دو حرف از نظر نزدیکی در اکثر صفات شبیه به هم می‌باشند.<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۵۹.</ref> مانند: قُلْ رَبِّ أدخِلنی...<ref>سوره اسراء، آیه ۸۰. </ref> که قُرَّبِّ خوانده می‌شود.<ref>حبیبی، شهیدی، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، ۱۳۸۹ش، ص۱۳۸.</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
* حسینی طهرانی، هاشم، علوم العربیة، تهران، مفید، چاپ دوم، ۱۳۶۴ش. | * حسینی طهرانی، هاشم، علوم العربیة، تهران، مفید، چاپ دوم، ۱۳۶۴ش. | ||
* سیوطی، عبد الرحمن بن ابی بکر، البهجة المرضیة علی ألفیة ابن مالک، قم، اسماعیلیان، چاپ نوزدهم، بی‌تا | * سیوطی، عبد الرحمن بن ابی بکر، البهجة المرضیة علی ألفیة ابن مالک، قم، اسماعیلیان، چاپ نوزدهم، بی‌تا | ||
* موسوی، سیدمحسن، تجوید و آواشناسی، قم، دانشکده علوم حدیث، ۱۳۸۹ش. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||