مسجد سهله: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مسجد سهله''' (<small>نام‌های دیگر: مسجد سهیل، بنی‌ظفر، عبدالقیس</small>) از مشهورترین مساجد اسلامی است که در قرن اول هجری توسط قبایل عرب در [[کوفه]] در سمت شمال غربی مسجد جامع کوفه به فاصله حدود دو کیلومتر ساخته‌شده‌است. سهله به معنای زمین هموار است. این مسجد در زمینی خالی از سکنه که اطراف آن پوشیده از ماسه‌های قرمز است ساخته شده است. شکل هندسی آن تقریباً به صورت مستطیل با طول ۱۴۰ متر، عرض ۱۲۵ متر و مساحتی بالغ بر ۱۷۵۰۰ مترمربع است.

این مسجد یکی از کهن‌ترین مساجد منتسب به [[امام دوازدهم]]، شیعیان است. در این مسجد، مقامی به آن حضرت منسوب است و برخی روایات محل زندگی آن حضرت را پس از [[ظهور]] نیز دانسته شده است.

مسجد سهله در فرهنگ شیعه، بعد از [[مسجد کوفه]]، با فضیلت‌ترین مسجد به حساب می‌آید. در بخش‌های مختلف صحن مسجد محرابهایی ساخته شده است که به نام پیشوایان دینی نامگذاری شده، از جمله مقام [[امام صادق]]، [[امام سجاد]]، [[حضرت ابراهیم|ابراهیم]]، [[حضرت ادریس|ادریس]]، [[خضر نبی|خضر]].

 

مسجد سهله را [[قبیله بنی ظفر]] ساخته‌اند. آنها طایفه‌ای از [[انصار]] بودند و [[امام علی(ع)]] مسجد بنی ظفر را همانند [[مسجد کوفه]] دانسته است.<ref>محمدحسین رجبی، کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی، ص۴۲۷.</ref>

 

 

[[ابن‌الفقیه]] از حضرت علی(ع) روایت می‌کند که فرمودند: در [[کوفه]] چهار بقعه مقدس وجود دارد که چهار مسجد در آن ساخته شده است. به حضرت عرض شد: آنها کدام مساجدند؟ حضرت فرمود: یکی از آنها مسجد ظفر یا همان مسجد سهله است.

مسجد سهله در شرق [[نجف]] یعنی در شهر کوفه قدیم قرار دارد، این مسجد در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی مقبره [[امام علی(ع)]] با زاویه ۳۷ درجه و ۲ کیلومتری شمال غربی مسجد کوفه با زاویه ۵۳ درجه قرار دارد.

شکل هندسی مسجد سهله تقریباً به صورت مستطیل با طول ۱۴۰ متر، عرض ۱۲۵ متر و مساحتی بالغ بر ۱۷۵۰۰ مترمربع است. صحن مسجد به ابعاد ۱۲۵ و ۱۴۰ متر با دیواری مرتفع به طول ۲۲ متر است. ارتفاع دیوارهایی که آن را احاطه کرده حدود ۲۲ متر است که هر یک از اضلاع چهارگانه آن به وسیله برج‌های نیم دایره‌ای از طرف خارج و به فاصله‌های مساوی تقویت می‌شوند. در میانه ضلع شرقی دیوار، مناره‌ای به ارتفاع ۳۰ متر وجود دارد. در اصلی مسجد در میانه ضلع شرقی در مجاورت این مناره قرار دارد.

سه در و یک مناره نسبتاً بلندی دارد که در ۱۳۷۸ ق تجدید بنا شده است.

یکی از مسجدهای مهم و با فضیلت کوفه مسجد سهله یا سهیل است. این مسجد منزل گاه و عبادت گاه بسیاری از پیامبران از جمله حضرت [[ابراهیم(ع)]]، [[حضرت ادریس|ادریس(ع)]]، [[خضر|خضر(ع)]]، و جایگاه برخی از امامان شیعه از جمله مقام [[امام صادق(ع)]]، [[امام سجاد(ع)]] بوده است و براساس روایت امام صادق(ع)، [[امام زمان(عج)|حضرت مهدی(عج)]] پس از ظهور در آن جا ساکن خواهد شد».<ref>ر.ک: کافی، ج ۳، ص۴۹۵؛ تهذیب الأحکام، ج ۳، ص۲۵۲؛ وسائل الشیعة، ج ۵، ص۲۶۷؛ مرآت العقول، ج ۱۵، ص۴۹۱؛ ارشاد مفید، ج ۲، ص۳۸۰؛ غیبت شیخ طوسی، ص۴۷۱؛ کشف الغمّة، ج ۳، ص۲۵۳؛ مزار شیخ مفید، ص۲۵؛ المزارالکبیر، ص۱۳۴؛ ابن قولویه، همان، ۲۹.</ref>

از [[امام حسین(ع)]] نقل شده است: «مسجد سهیل خانه ابراهیم(ع) بوده که از آن به سوی عمالقه رفته است و آن جا خانه ادریس، صخره خضراء است و در آن مسجد در صور دمیده می‌شود و از اطراف آن هفتاد هزار نفر بدون حساب به بهشت می‌روند».<ref>یاقوت حموی، همان، جلد۳، ص۲۹۰</ref>

از امام صادق(ع) نقل است که در آن موضع خانه‌ای است که ادریس در آن خیاطی می‌کرد.<ref>در گوشه جنوب غربی، سمت قبله، مقام حضرت ادریس است.</ref> ابراهیم(ع) از آن جا به سوی عمالقه خارج شده است و در آن مکان صخره‌ای است که تصویرهای پیامبران در آن است و از آن مسجد خاکی برداشته شده که خداوند انبیاء را با آن خلق کرده است. آن جا مقام حضرت خضر <ref>در ضلع جنوبی مقام امام زمان(عج) و امام زین العابدین(ع) و مقام خضر قرار دارد.</ref> و جایی است که حضرت موسی با خضر ملاقات کرد<ref>ر.ک:ابن‌بابویه، ۱۴۱۴، ج ۱، ص۲۳۲؛ طوسی، ۱۳۷۶ش، ج ۳، ص۲۷۷</ref> و گرفتار و پریشانی به آن مسجد نمی‌رود مگر آن که خداوند برای او گشایشی فراهم آورد.<ref>یاقوت حموی، همان، جلد۳، ص۲۹۰</ref> هم چنین از [[امام باقر(ع)]] نقل شده است: هیچ پیامبری را خداوند برنیانگیخت مگر آن که در آن مسجد نماز گزارده است، در آن جا عدل الهی آشکار می‌شود و منازل و جایگاه‌های پیامبران، اوصیاء و صالحین است».<ref>حسینی الجلالی، مزارات اهل البیت و تاریخهما، ص۶۲ ـ ۶۳</ref>

=== محراب‌ها و مقام‌های داخل مسجد ===

در بخش‌های مختلف صحن مسجد محراب‌هایی ساخته شده است که به نام پیامبران و اهل بیت (ع) نامگذاری شده‌اند و در اصطلاح آن‌ها را مقام می‌خوانند. این مقام‌ها عبارتند از: مقام امام صادق (ع)، مقام امام سجاد (ع)، مقام امام زمان(عج)، مقام حضرت ابراهیم (ع)، مقام حضرت ادریس (ع)، مقام حضرت خضر (ع).

در مسجد سهله، مقامی به حضرت مهدی(عج) منسوب است که در قسمت میانی مسجد و در بین مقام‌های امام سجاد(ع) و حضرت یونس قرار دارد. برخی روایات محل زندگی آن حضرت را پس از [[ظهور]] این مکان معرفی کرده‌اند.<ref>کلینی، الکافی، ج۳، ص۴۹۵؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۱۸؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ص۱۳۴؛ مفید، الارشاد، ج۳، ص۳۸۰.</ref>

{{پانویس۲}}