توسل به مردگان: تفاوت میان نسخه‌ها

برای مشروعیت توسل به اموات، به عمومیت آیه ۶۴ [[سوره نساء]] استدلال شده که مؤمنین را تشویق می‌کند که از پیامبر بخواهید برای شما [[استغفار]] کند. این عمومیت زمان حیات و ممات پیامبر(ص) را در برمی‌گیرد.<ref>نووی، المجموع، ج، ص۲۷۴.</ref> همچنین آیه ۳۵ [[سوره مائده]] توسل را به صورت مطلق جایز می‌شمارد. از اطلاق این آیه استفاده می‌شود  که می‌توان به ارواح مؤمنین و پیامبران پس از مرگشان توسل جست.  

بر اساس برخی منابع، امامان شیعه پس از درگذشت پیامبر به او متوسل می‌شده‌اند. [[حضرت علی(ع)]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ نهج البلاغه، خطبه۲۲۸.</ref> و [[امام حسین(ع)]] به پیامبر(ص)<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۵، ص۱۹.</ref> توسل کرده‌اند. همچنین [[امام سجاد(ع)]] در توسل به معصومان بین زندگان و مردگان آنان تفاوت نگذاشته و از او نقل شده که «إنا نتوسل إلیک بمحمد صلواتک علیه وآله رسولک، و بعلی وصیه، و فاطمة ابنته، و بالحسن والحسین، وعلی و محمد و جعفر و موسی و علی و محمد وعلی والحسن والحجة علیهم‌السلام أهل بیت الرحمة».<ref>الصحیفة السجادیة، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۸.</ref>

[[دعای مأثور|دعاهای مأثور]] از اهل بیت(ع) مانند دعای [[دعای سریع الاجابه |سریع الاجابه]]، نشان می‌دهد که توسل به اهل بیت بعد از حیاتشان مورد سفارش بوده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۸۳.</ref>

در منابع روایی اهل سنت، گزارش‌هایی از توسل برخی صحابه و مسلمانان به پیامبر پس از درگذشت وی، نقل شده است برخی از آنها عبارتند از:

* توسل مردی در زمان [[خلافت]] [[عثمان بن عفان|عثمان]] با راهنمایی [[عثمان بن حنیف]] به پیامبر اکرم.<ref> سمهودی، وفاء الوفاء، ۲۰۰۶م، ج۴، ص۱۹۵.</ref> عثمان بن حنیف از او خواست که این گونه متوسل شود: اللّهمّ إنّی أسألک وأتوجّه إلیک بنبیک محمّد صلّی اللَّه علیه وسلّم نبی الرحمة، یا محمّد! إنّی أتوجّه بک إلی ربّی فتقضی لی حاجتی.<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۹، ص۳۰.</ref>  

===سخن علمای اهل سنت===

بیشتر عالمان اهل سنت، توسل به اموات را جایز دانسته و به بزرگان دینی متوسل می‌شده‌اند. [[سمهودی]] از علمای شافعی قرن دهم قمری گزارش‌هایی از کسانی که با توسل به پیامبر به خواست‌های خود رسیده‌اند، را در کتاب [[وفاء الوفاء باخبار‌دار المصطفی]] آورده است.<ref> سمهودی، وفاء الوفاء، ۲۰۰۶م، ج۴، ص۱۹۵.</ref> ابوعلی خلال گفته است هر گاه برایش مشکلی پیش می‌آمده به زیارت قبر [[امام کاظم(ع)]] می‌رفته و به او [[توسل]] می‌کرده و مشکلش برطرف می‌شده است.<ref> بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۳۳.</ref> از محمد بن ادریس شافعی نقل شده که اهل بیت پیامبر(ص) را وسیله تقرب به خداوند معرفی کرده است.<ref>شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۹، ص۶۸۶</ref>

از نظر موافقان توسل، میان توسل در حیات و ممات اولیاء الهی تفاوتی نیست. همان‌گونه که در زمان حیات پیامبر(ص) و دیگر اولیای خدا می‌توان از آنان خواست تا برای انسان [[دعا]] و [[استغفار]] کنند، پس از حیات آنان نیز می‌توان همین درخواست را داشت.<ref>رک، سمهودی، وفاء الوفاء، ۲۰۰۶م، ج۴، ص۱۹۷-۱۹۶.</ref> همچنین در این زمینه به آیه {{متن قرآن|وَلَوْ أنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أنْفُسَهُمْ جَاءُوک فَاسْتَغْفَرُوا اللهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللهَ تَوَّاباً رَحیماً|.|سوره=[[سوره نساء|نساء]]|آیه=۶۴}} استناد شده که هم زمان حیات پیامبر(ص) و هم پس از مرگ آن حضرت را در برمی‌گیرد.<ref>ر. ک. ابن تیمیه، مجموعةالفتاوی، شیخ عبدالرحمن بن قاسم، ج۱، ص۱۵۹.</ref>{{منبع بهتر}} سیره مسلمانان از جمله صحابه نشان می‌دهد که توسل به اموات امری جایز بوده است.<ref> نگاه کنید به: سمهودی، وفاء الوفاء، ۲۰۰۶م، ج۴، ص۱۹۷-۱۹۵.</ref>