پرش به محتوا

هدایت عامه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۲۲
جز
ویکی سازی
جز (درج الگوی درجه بندی)
جز (ویکی سازی)
خط ۴: خط ۴:
هدایت عامه را به هدایت به سوی همه منافع و کمالات دنیوی و اخروی<ref>قرشی بنایی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۷، ص۳۶۴.</ref> یا به رساندن هر موجودی به نهایت کمال وجودی و غایت از خلقت او<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۴، ص۳۲؛ ج۱۵، ص۱۴۰.</ref> تعبیر کرده‌اند. اصل هدایت عامه را لازمه جهان‌بینی توحیدی اسلامی دانسته‌اند؛ به این بیان که این نوع از هدایت [[خداوند]]، به دلیل فیاض علی الاطلاق بودن خداوند، شامل همه موجودات از کوچک‌ترین ذره‌ها تا بزرگ‌ترین ستاره‌ها و از پست‌ترین موجودات بی‌جان تا عالی‌ترین جان‌دارها یعنی انسان در حدی که برای آن موجود امکان‌پذیر و شایسته است، می‌شود و موجودات در مسیر کمالشان از آن برخوردار می‌گردند؛ به همین دلیل [[قرآن]] همانگونه که واژه [[وحی]] را برای هدایت انسان استفاده می‌کند برای هدایت سایر موجودات نیز به کار برده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۵۵.</ref>
هدایت عامه را به هدایت به سوی همه منافع و کمالات دنیوی و اخروی<ref>قرشی بنایی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۷، ص۳۶۴.</ref> یا به رساندن هر موجودی به نهایت کمال وجودی و غایت از خلقت او<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۴، ص۳۲؛ ج۱۵، ص۱۴۰.</ref> تعبیر کرده‌اند. اصل هدایت عامه را لازمه جهان‌بینی توحیدی اسلامی دانسته‌اند؛ به این بیان که این نوع از هدایت [[خداوند]]، به دلیل فیاض علی الاطلاق بودن خداوند، شامل همه موجودات از کوچک‌ترین ذره‌ها تا بزرگ‌ترین ستاره‌ها و از پست‌ترین موجودات بی‌جان تا عالی‌ترین جان‌دارها یعنی انسان در حدی که برای آن موجود امکان‌پذیر و شایسته است، می‌شود و موجودات در مسیر کمالشان از آن برخوردار می‌گردند؛ به همین دلیل [[قرآن]] همانگونه که واژه [[وحی]] را برای هدایت انسان استفاده می‌کند برای هدایت سایر موجودات نیز به کار برده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۵۵.</ref>
<br />
<br />
[[مفسران]] آیاتی از قرآن را ناظر بر این نوع از هدایت الهی می‌دانند که از جمله می‌توان به [[آیه]] ۵۰ [[سوره طه]] «قَالَ رَبُّنَا الَّذِی أَعْطَی کلُ شیءٍ خَلْقَهُ ثمُ هَدَی»، آیه ۳ [[سوره اعلی]] «وَ الَّذی قَدَّرَ فَهَدی» و آیه ۷۸ [[سوره شعراء]] «الَّذِی خَلَقَنی فَهُوَ یهَْدِین» اشاره کرد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۴، ص۱۶۶؛ ج۱۵، ص۲۸۴؛ ج۱۶، ص۱۹۰؛ قرشی بنایی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۷، ص۳۶۴؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۱۰، ص۴۳.</ref>
[[مفسران]] آیاتی از [[قرآن]] را ناظر بر این نوع از هدایت الهی می‌دانند که از جمله می‌توان به [[آیه]] ۵۰ [[سوره طه]] «قَالَ رَبُّنَا الَّذِی أَعْطَی کلُ شیءٍ خَلْقَهُ ثمُ هَدَی»، آیه ۳ [[سوره اعلی]] «وَ الَّذی قَدَّرَ فَهَدی» و آیه ۷۸ [[سوره شعراء]] «الَّذِی خَلَقَنی فَهُوَ یهَْدِین» اشاره کرد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۴، ص۱۶۶؛ ج۱۵، ص۲۸۴؛ ج۱۶، ص۱۹۰؛ قرشی بنایی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۷، ص۳۶۴؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۱۰، ص۴۳.</ref>


== نگرش‌ها درباره هدایت عامه ==
== نگرش‌ها درباره هدایت عامه ==
خط ۱۴: خط ۱۴:


== ارتباط هدایت عامه با مسأله جبر و اختیار ==
== ارتباط هدایت عامه با مسأله جبر و اختیار ==
ممکن است با استناد به آیاتی از قرآن که هدایت و ضلالت انسان را در دست خدا و به [[مشیت]] پیوند داده است<ref>سوره نحل، آیه۹۳؛ سوره فاطر، آیه ۸؛ سوره مدثر، آیه ۳۱.</ref> استدلال شود انسان [[جبر و اختیار|اختیاری]] در هدایت و ضلالت خود ندارد؛ اگر کسی طریق هدایت را بپیماید، یا معصیت کند و دچار ضلالت گردد به خواست و [[اراده خداوند]] بوده و هیچ اختیاری برای انسان در این تقدیر وجود ندارد.<ref>سبحانی، مفاهیم القرآن، ۱۴۲۱ق، ج۶، ص۵۰۰.</ref>
ممکن است با استناد به آیاتی از [[قرآن]] که هدایت و ضلالت انسان را در دست خدا و به [[مشیت]] پیوند داده است<ref>سوره نحل، آیه۹۳؛ سوره فاطر، آیه ۸؛ سوره مدثر، آیه ۳۱.</ref> استدلال شود انسان [[جبر و اختیار|اختیاری]] در هدایت و ضلالت خود ندارد؛ اگر کسی طریق هدایت را بپیماید، یا معصیت کند و دچار ضلالت گردد به خواست و [[اراده خداوند]] بوده و هیچ اختیاری برای انسان در این تقدیر وجود ندارد.<ref>سبحانی، مفاهیم القرآن، ۱۴۲۱ق، ج۶، ص۵۰۰.</ref>
در جواب این شبهه گفته شده است چنین برداشتی از این آیات به دلیل عدم بررسی تمام آیاتی است که درباره هدایت نازل شده است؛ درحالی که با وجود [[هدایت تشریعی|هدایت تشریعی عامه الهی]] که توسط [[پیامبران]] و با ارسال [[کتب آسمانی]] برای همه موجودات عاقلِ صاحب درک و شعور فرستاده شده و آنان را به خیر دعوت و از شر برحذر می‌دارد، دیگر جبری در هدایت یا ضلالت انسان‌ها متصور نخواهد بود؛ چراکه انسان به وسیله عقل خود مسیر هدایت یا ضلالت را برمی‌گزیند.<ref>سبحانی، مفاهیم القرآن، ۱۴۲۱ق، ج۶، ص۵۰۲-۵۰۳؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۹، ص۴۶۴-۴۶۵.</ref>
در جواب این شبهه گفته شده است چنین برداشتی از این آیات به دلیل عدم بررسی تمام آیاتی است که درباره هدایت نازل شده است؛ درحالی که با وجود [[هدایت تشریعی|هدایت تشریعی عامه الهی]] که توسط [[پیامبران]] و با ارسال [[کتب آسمانی]] برای همه موجودات عاقلِ صاحب درک و شعور فرستاده شده و آنان را به خیر دعوت و از شر برحذر می‌دارد، دیگر جبری در هدایت یا ضلالت انسان‌ها متصور نخواهد بود؛ چراکه انسان به وسیله عقل خود مسیر هدایت یا ضلالت را برمی‌گزیند.<ref>سبحانی، مفاهیم القرآن، ۱۴۲۱ق، ج۶، ص۵۰۲-۵۰۳؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۹، ص۴۶۴-۴۶۵.</ref>


خط ۳۰: خط ۳۰:
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، لبنان - سوریه،‌ دار العلم- الدار الشامیة‌، ۱۴۱۲ق.
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، لبنان - سوریه،‌ دار العلم- الدار الشامیة‌، ۱۴۱۲ق.
* سبحانی، جعفر، مفاهیم القرآن، قم، موسسه الامام الصادق، ۱۴۲۱ق.
* سبحانی، جعفر، مفاهیم القرآن، قم، موسسه الامام الصادق، ۱۴۲۱ق.
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
* طباطبایی، سید محمدحسین، [[المیزان]]، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
* طوفی، سلیمان بن عبدالقوی، الإشارات الالهیة الی المباحث الاصولیة، بیروت،‌ دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، ۱۴۲۶ق.
* طوفی، سلیمان بن عبدالقوی، الإشارات الالهیة الی المباحث الاصولیة، بیروت،‌ دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، ۱۴۲۶ق.
* طیب، عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، اسلام، ۱۳۶۹ش.
* طیب، عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، اسلام، ۱۳۶۹ش.
خط ۳۷: خط ۳۷:
* قرشی بنایی، علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، مرکز چاپ و نشر، ۱۳۷۵ش.
* قرشی بنایی، علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، مرکز چاپ و نشر، ۱۳۷۵ش.
* مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۹۲ش.
* مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۹۲ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۷۱ش.
* [[مکارم شیرازی]]، ناصر، [[تفسیر نمونه]]، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۷۱ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{خداشناسی}}
{{خداشناسی}}
confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۱۵

ویرایش