انتفاضه صفر عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

'''إنتفاضه صَفَر عراق'''  عنوان قیام [[شیعه|شیعیان]] [[عراق]] در قالب [[پیاده‌روی اربعین]] و بر ضد حکومت [[حزب بعث]]. این قیام در [[ماه صفر]] [[سال ۱۳۹۸ هجری قمری|سال ۱۳۹۸ قمری]] برابر با ۱۹۷۷میلادی واقع شد.

حزب بعث برگزاری مراسم‌های مذهبی را محدود کرد و همچنین هر نوع برقراری [[موکب]] و [[پیاده‌روی اربعین|پیاده‌روی به کربلا]] ممنوع شد. با این وجود مردم [[نجف]] در تاریخ [[۱۵ صفر]] ۱۳۹۸قمری آماده برگزاری مراسم پیاده‌روی اربعین شدند. کاروان سی‌هزار نفری به سمت [[کربلاء]] حرکت کرد. این حرکت از ابتدا با برخورد حکومت مواجه شده و تعدادی [[شهید]] شدند. در نهایت در مسیر [[نجف]] به کربلا، نیروهای ارتش حمله کرده، هزاران نفر را بازداشت کردند. تعدادی کشته شدند، برخی به اعدام و برخی دیگر به حبس ابد محکوم گردیدند.

تعدادی از جوانان شیعه در [[عاشورا|شب عاشورا]] تصمیم به عزاداری گرفتند. حکومت اطلاع یافت و ده‌ها نفر را بازداشت و زندانی کرد. مردم تصمیم گرفتند که در شب [[۲۵ محرم]] مصادف با شهادت [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد (ع)]]، بیرون آمده و تظاهرات کنند. پس از مشورت با [[آیت الله سید محمد باقر صدر]] این حرکت به[[اربعین امام حسین(ع)]] موکول شد. <ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجيدة عام 1977 ميلادية».].</ref>

جمعیت با وجود جلوگیری قوای نظامی، حرکت کرده و در ده کیلومتری نجف توقف کردند. در اطراف اردوگاه، ماشین‌های نظامی توقف کردند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> در طول مسیر و روزهای قبل، درگیری‌های پراکنده‌ای شکل گرفت.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86-1397-%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C الموسوی، «انتفاضه اربعین».]</ref> در پنجاه کیلومتری کربلا، درگیری دیگری رخ داد و چهار نفر از مردم به شهادت رسیدند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۲.</ref> مردم با وجود درگیری و شهادت برخی افراد، به مسیر خود ادامه دادند. در نهایت نیروهای نظامی وارد عمل شده و حدود شانزده تن را کشته و هزاران نفر را بازداشت کرد.<ref>ویلی،‌نهضت اسلامی شیعیان عراق،‌ص۸۱.</ref>

از بازداشتی‌ها، هشت نفر اعدام شدند و شانزده نفر از جمله [[آیت الله سید محمد باقر حکیم]] به حبس ابد محکوم شد.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۳.</ref> همچنین برای برخی افراد که از [[عراق]] فرار کرده بودند نیز حکم اعدام غیابی صادر شد؛ از جمله این افراد [[سید مرتضی عسکری]]، [[سید محمد حسین فضل الله]]، [[شیخ محمد مهدی شمس الدین]]،‌ [[شیخ محمد مهدی آصفی]] بودند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ص۸۲.</ref>

[[پیاده‌روی اربعین]] از نجف تا کربلا حرکت و مراسمی مذهبی بوده است.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجيدة عام 1977 ميلادية».].</ref> با این حال پیاده روی و حرکت موکب های زیارتی در آن سال‌ها و با آن شرایط، نوعی اعتراض و مبارزه با حکومت قلمداد می‌شد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86-1397-%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C الموسوی، «انتفاضه اربعین».]</ref>

مردم در جلوی این جمعیت پرچم سبز بزرگی قرار داده بودند که بر روی آن [[آیه]] «يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْديهِم؛ دست خدا بالاى دست آنها است»<ref>سوره فتح،‌آیه۱۰.</ref> نوشته شده بود.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> این پرچم و نوشته بر روی آن‌ را دارای پیام روشنی برای حکومت دانسته‌اند.<ref>ویلی،‌نهضت اسلامی شیعیان عراق،‌ص۸۱.</ref>

[[امام خمینی]] و [[سید عبدالله موسوی شیرازی]] این انتفاضه را تأیید کردند.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۷۰.</ref>

سید محمد باقر صدر از ابتدای انتفاضه آن‌ را تأیید کرد. ایشان، [[سید محمدباقر حکیم|سید محمد باقر حکیم]] را به نمایندگی خود به میان زائران فرستاد<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۹.</ref> تا موجب تقویت روحیه آنان گردد و آنان را بر اهداف اصلی، راهنمایی کند.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجيدة عام 1977 ميلادية».].</ref> محمد باقر حکیم زمانی که به میان مردم در مسیر نجف به کربلا رفت به آنان دلگرمی داده و خاطر نشان کرد که تا آخر در کنار آن‌ها خواهد ماند.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271/%D9%86%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D8%A9-%D8%B5%D9%81%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%85-1977%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%8A الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref>

با این وجود، محققان این قیام را حرکتی سیاسی، مذهبی دانسته‌اند که اولین قیام بر علیه حزب بعث و بر محوریت مذهب و [[امام حسین علیه السلام|امام حسین (ع)]] بود.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271/%D9%86%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D8%A9-%D8%B5%D9%81%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%85-1977%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%8A الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref>

* ابهت حزب بعث به وسیله این انتفاضه شکسته شد و برای اولین بار مردم در مقابل حکومت بعثی ایستادگی کردند.