کاربر ناشناس
انصاف: تفاوت میان نسخهها
جز
←مفهومشناسی: جزئی
جز (←پانویس) |
imported>Shadiba جز (←مفهومشناسی: جزئی) |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
انصاف را به معنای [[عدالت|عدالتورزی]]، اجرای [[قسط]]، رفتار درست و مطابق با عدالت، رعایت حق<ref>واسطی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه النصف؛ دهخدا، لغت نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه انصاف؛ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه انصاف.</ref> و ضد [[ظلم]]<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۱۹۳.</ref> دانستهاند. انصاف از جمله [[اخلاق|فضائل اخلاقی]] شمرده شده<ref>نراقی، جامع السعادات، ج۱، ص۲۴۱.</ref> که بر رعایت مساوات و برابری در رفتار با دیگران و پرداخت حقوق مردم بدون تبعیض اشاره دارد.<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ذیل واژه نصف؛ ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه نصف.</ref> | انصاف را به معنای [[عدالت|عدالتورزی]]، اجرای [[قسط]]، رفتار درست و مطابق با عدالت، رعایت حق<ref>واسطی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه النصف؛ دهخدا، لغت نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه انصاف؛ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه انصاف.</ref> و ضد [[ظلم]]<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۱۹۳.</ref> دانستهاند. انصاف از جمله [[اخلاق|فضائل اخلاقی]] شمرده شده<ref>نراقی، جامع السعادات، ج۱، ص۲۴۱.</ref> که بر رعایت مساوات و برابری در رفتار با دیگران و پرداخت حقوق مردم بدون تبعیض اشاره دارد.<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ذیل واژه نصف؛ ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه نصف.</ref> | ||
<br /> | <br /> | ||
انصاف را در مقابل عصبیت مذموم قرار دادهاند به این توضیح که انسان منصف کسی است که در رفتار و قضاوتهایش از [[تعصب]] بیجا نسبت به خود، وابستگان و دوستان پرهیز کند و حقوق دیگران را ضایع نکند.<ref>نراقی، جامع السعادات، ج۱، ص۴۰۲، ۴۰۴.</ref> مفهوم انصاف را با قاعده طلایی معاشرت | انصاف را در مقابل عصبیت مذموم قرار دادهاند به این توضیح که انسان منصف کسی است که در رفتار و قضاوتهایش از [[تعصب]] بیجا نسبت به خود، وابستگان و دوستان پرهیز کند و حقوق دیگران را ضایع نکند.<ref>نراقی، جامع السعادات، ج۱، ص۴۰۲، ۴۰۴.</ref> مفهوم انصاف را با قاعده طلایی معاشرت که «هر آنچه برای خود میپسندی برای دیگران نیز بپسند» در ارتباط دانستهاند؛<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۰۸.</ref> به همین دلیل انصاف را مقولهای اجتماعی فرض کردهاند که در مناسبات و روابط اجتماعی معنا و مفهوم پیدا میکند.<br /> | ||
انصاف را در [[علم حقوق]]، مجموعهای از قواعد و قوانین متکی بر اصول عالی و برتر اخلاقی دانستهاند که در کنار قوانین اصلی حقوقی قرار میگیرند و توان تقیید و تخصیص قواعد حقوقی را دارند؛ به عنوان مثال اگر [[عدالت]] حکم کند که شخصی بدهکاری خود را پرداخت کند، انصاف در مورد اشخاصی که در حال اعسار باشند حکم به دادن مهلت یا اقساطی پرداخت کردن بدهکاری میدهد.<ref>کاتوزیان، فلسفه حقوق، ۱۳۸۵، ج۱، ص۱۴۵.</ref> | انصاف را در [[علم حقوق]]، مجموعهای از قواعد و قوانین متکی بر اصول عالی و برتر اخلاقی دانستهاند که در کنار قوانین اصلی حقوقی قرار میگیرند و توان تقیید و تخصیص قواعد حقوقی را دارند؛ به عنوان مثال اگر [[عدالت]] حکم کند که شخصی بدهکاری خود را پرداخت کند، انصاف در مورد اشخاصی که در حال اعسار باشند حکم به دادن مهلت یا اقساطی پرداخت کردن بدهکاری میدهد.<ref>کاتوزیان، فلسفه حقوق، ۱۳۸۵، ج۱، ص۱۴۵.</ref> | ||
=== تفاوت انصاف و عدل === | === تفاوت انصاف و عدل === |