Automoderated users، confirmed
۹٬۴۴۹
ویرایش
ام ولد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''اُمّ وَلَد''' | '''اُمّ وَلَد''' [[کنیز]]ی است که از مالک خود دارای فرزند شده باشد. فرزند به‌دنیاآمده از ام ولد، آزاد خواهد بود و بردگی مادرش به او سرایت نمی‌کند. به نقل [[شیخ مفید]] مادر هفت تن از [[امامان شیعه]] از جمله [[امام سجاد(ع)]] و [[امام مهدی(ع)]] ام ولد بوده‌اند. | ||
در فقه برای ام ولد شدن کنیز شرایطی قرار داده شده از جمله اینکه پدر فرزند نباید برده باشد و کنیز هم در ملک صاحبش باردار شده باشد. در منابع فقهی برای اشاره به ام ولد از واژه استیلاد هم استفاده شده است. استیلاد (فرزنددار شدن) کنیز موجب محدود شدن اختیارات مالک دربارۀ او می‌شود؛ به همین دلیل مالک نمی‌تواند ام ولد را بفروشد یا هبه کند. ام ولد پس از مرگ مالک (پدرفرزند) به واسطه [[ارث]] فرزند خود یا بخشی از آن، آزاد خواهد شد. | در فقه برای ام ولد شدن [[کنیز]] شرایطی قرار داده شده از جمله اینکه پدر فرزند نباید برده باشد و کنیز هم در ملک صاحبش باردار شده باشد. در منابع فقهی برای اشاره به ام ولد از واژه استیلاد هم استفاده شده است. استیلاد (فرزنددار شدن) کنیز موجب محدود شدن اختیارات مالک دربارۀ او می‌شود؛ به همین دلیل مالک نمی‌تواند ام ولد را بفروشد یا هبه کند. ام ولد پس از مرگ مالک (پدرفرزند) به واسطه [[ارث]] فرزند خود یا بخشی از آن، آزاد خواهد شد. | ||
==مفهوم‌شناسی و جایگاه== | ==مفهوم‌شناسی و جایگاه== | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
==شرایط== | ==شرایط== | ||
برای تحقق عنوان ام ولد برای | برای تحقق عنوان ام ولد برای [[کنیز]]، شرایطی در کتاب‌های فقهی ذکر شده است. | ||
* آزاد بودن پدر فرزند؛ از این‌رو اگر برده‌ای با کنیز [[ازدواج]] کرد و کنیز باردار شد حکم ام ولد را ندارد.<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیه، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۲۸۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۴، ص۳۷۲-۳۷۳؛ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۴۷۵.</ref> | * آزاد بودن پدر فرزند؛ از این‌رو اگر برده‌ای با کنیز [[ازدواج]] کرد و کنیز باردار شد حکم ام ولد را ندارد.<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیه، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۲۸۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۴، ص۳۷۲-۳۷۳؛ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۴۷۵.</ref> | ||
* باردار شدن کنیز در ملک مالک خود؛ از این رو اگر شخصی آزاد با کنیز شخص دیگری ازدواج کرد و او را باردار کرد و بعد از بارداری، مالک کنیز شود، کنیز ام ولد محسوب نمی‌شود.<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیه، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۲۸۶؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۴، ص۳۷۲-۳۷۳؛ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۴۷۵.</ref> | * باردار شدن [[کنیز]] در ملک مالک خود؛ از این رو اگر شخصی آزاد با کنیز شخص دیگری ازدواج کرد و او را باردار کرد و بعد از بارداری، مالک کنیز شود، کنیز ام ولد محسوب نمی‌شود.<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیه، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۲۸۶؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۴، ص۳۷۲-۳۷۳؛ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۴۷۵.</ref> | ||
* سالم بودن جنین: اگر جنین کنیز سقط شد در صورتی که به شهادت اهل خبره صورتی از شکل آدمی در او ظاهر شده باشد یا مبدا خَلق آدم بوده باشد، حکم ام ولد بر کنیز محقق می‌شود؛ ولی در غیر این صورت کنیز ام ولد نخواهد شد.<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیه، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۲۸۶-۲۸۷.</ref> | * سالم بودن جنین: اگر جنین کنیز سقط شد در صورتی که به شهادت اهل خبره صورتی از شکل آدمی در او ظاهر شده باشد یا مبدا خَلق آدم بوده باشد، حکم ام ولد بر کنیز محقق می‌شود؛ ولی در غیر این صورت کنیز ام ولد نخواهد شد.<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیه، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۲۸۶-۲۸۷.</ref> | ||