پرش به محتوا

عفت: تفاوت میان نسخه‌ها

۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۹ دسامبر ۲۰۲۰
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (تمیزکاری)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
عفت از [[اخلاق|فضائل اخلاقی]]<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۸۵.</ref> به معنای پاکدامنی و خویشتن‌داری، به ایجاد حالتی در [[نفس]] اشاره دارد که انسان به وسیله آن از غلبه [[شهوت|شهوات]]<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ذیل واژه عف.</ref> و از انجام [[حرام|محرمات]] به ویژه شهوات حرام دوری می‌کند.<ref>دهخدا، لغت نامه، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه عفت.</ref> واژه عفت بر حالت خویشتن‌داری زن در برابر [[نامحرم]] و حفظ آبرو و پاکدامنی نیز به‌کار رفته است.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه عفت.</ref> عفت در معنایی عام بر دوری کردن از هر چیزی که [[حلال]] نیست (الْكَفُّ عَمّا لايَحِلُّ) اطلاق شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه عفف.</ref>
عفت از [[اخلاق|فضائل اخلاقی]]<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۸۵.</ref> به معنای پاکدامنی و خویشتن‌داری، به ایجاد حالتی در [[نفس]] اشاره دارد که انسان به وسیله آن از غلبه [[شهوت|شهوات]]<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ذیل واژه عف.</ref> و از انجام [[حرام|محرمات]] به ویژه شهوات حرام دوری می‌کند.<ref>دهخدا، لغت نامه، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه عفت.</ref> واژه عفت بر حالت خویشتن‌داری زن در برابر [[نامحرم]] و حفظ آبرو و پاکدامنی نیز به‌کار رفته است.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه عفت.</ref> عفت در معنایی عام بر دوری کردن از هر چیزی که [[حلال]] نیست (الْکفُّ عَمّا لایحِلُّ) اطلاق شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه عفف.</ref>
<br />
<br />
عفت در کنار حکمت، عدالت، شجاعت از فضايل برتر اخلاقی به شمار می‌رود و نزد علمای اخلاق، ملکه‌ای نفسانی است که [[قوه شهویه]] انسان را مطیع [[عقل]] قرار داده است. فضیلت عفت حد واسط بین [[شره]] به معنای فرو رفتن در شهوات و خمودگی به معنای دوری گزیدن از لذت‌های مشروع دنیوی مورد احتیاج بدن است.<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۱۰۸-۱۰۹، ۹۴.</ref>
عفت در کنار حکمت، عدالت، شجاعت از فضایل برتر اخلاقی به شمار می‌رود و نزد علمای اخلاق، ملکه‌ای نفسانی است که [[قوه شهویه]] انسان را مطیع [[عقل]] قرار داده است. فضیلت عفت حد واسط بین [[شره]] به معنای فرو رفتن در شهوات و خمودگی به معنای دوری گزیدن از لذت‌های مشروع دنیوی مورد احتیاج بدن است.<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۱۰۸-۱۰۹، ۹۴.</ref>


== اهمیت و جایگاه ==
== اهمیت و جایگاه ==
واژه عفت در [[قرآن]] دو بار برای امور اقتصادی و دو بار درباره امور مربوط به قوه شهوت به‌کار رفته است. بر اساس آیه ۲۷۳ [[سوره بقره]]، [[صدقه|صدقات]] مخصوص نیازمندانی است که فرومانده‌اند و به دلیل شدت خویشتن‌داری، غنی به نظر می‌آیند. همچنین در آیه ششم [[سوره نساء]] کسانی که غنی هستند و اموال یتیمان در دست آنها امانت است، از گرفتن دستمزد از مال یتیمان، با واژه «فَلْيَسْتَعْفِف‏» برحذر داشته شده‌اند.<br />
واژه عفت در [[قرآن]] دو بار برای امور اقتصادی و دو بار درباره امور مربوط به قوه شهوت به‌کار رفته است. بر اساس آیه ۲۷۳ [[سوره بقره]]، [[صدقه|صدقات]] مخصوص نیازمندانی است که فرومانده‌اند و به دلیل شدت خویشتن‌داری، غنی به نظر می‌آیند. همچنین در آیه ششم [[سوره نساء]] کسانی که غنی هستند و اموال یتیمان در دست آنها امانت است، از گرفتن دستمزد از مال یتیمان، با واژه «فَلْیسْتَعْفِف» برحذر داشته شده‌اند.<br />
در آیه ۳۳ [[سوره نور]] کسانی که به دلیل ضعف مالی توان [[ازدواج]] ندارند به عفت‌ورزی توصیه شده‌اند تا آنان را بی نیاز سازد و در آیه ۶۰ همین سوره زنان سالمندنی که از سن ازدواج گذشته‌اند مجاز به نداشتن [[حجاب]] دانسته؛ ولی رعایت عفت به آنان توصیه شده است.<br />
در آیه ۳۳ [[سوره نور]] کسانی که به دلیل ضعف مالی توان [[ازدواج]] ندارند به عفت‌ورزی توصیه شده‌اند تا آنان را بی‌نیاز سازد و در آیه ۶۰ همین سوره زنان سالمندنی که از سن ازدواج گذشته‌اند مجاز به نداشتن [[حجاب]] دانسته؛ ولی رعایت عفت به آنان توصیه شده است.<br />
در روایات فضیلت عفت اساس هر خیری معرفی شده<ref>لیثی واسطی، عیون الحکم، ۱۳۷۶ش، ص۴۵.</ref> و بر اساس برخی از اخبار معیار و ملاک شیعه بودن به میزان عفت‌ورزی شخص مستند شده است.<ref> صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۲۹۶.</ref> در برخی روایات شخص عفیف بالاتر از [[شهید]] معرفی و از او به عنوان ملکی از [[ملائکه]] الهی یاد شده است.<ref>نهج البلاغه به تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، ص۵۵۹، حکمت۴۷۴.</ref> عفاف در احادیث برترین [[عبادت|عبادت‌ها]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۹.</ref> از نشانه‌های [[ایمان|مؤمن]]،<ref>نهج البلاغه به تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، ص۳۰۴، خطبه همام.</ref> از [[حدیث جنود عقل و جهل|سپاهیان عقل]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق۷ ج۱، ص۲۱.</ref> و درخواست عفاف از [[دعا|دعاهای]] [[پیامبر اسلام(ص)]] از خداوند بوده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۷، ص۱۶۶.</ref>
در روایات فضیلت عفت اساس هر خیری معرفی شده<ref>لیثی واسطی، عیون الحکم، ۱۳۷۶ش، ص۴۵.</ref> و بر اساس برخی از اخبار معیار و ملاک شیعه بودن به میزان عفت‌ورزی شخص مستند شده است.<ref> صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۲۹۶.</ref> در برخی روایات شخص عفیف بالاتر از [[شهید]] معرفی و از او به عنوان ملکی از [[ملائکه]] الهی یاد شده است.<ref>نهج البلاغه به تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، ص۵۵۹، حکمت۴۷۴.</ref> عفاف در احادیث برترین [[عبادت|عبادت‌ها]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۹.</ref> از نشانه‌های [[ایمان|مؤمن]]،<ref>نهج البلاغه به تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، ص۳۰۴، خطبه همام.</ref> از [[حدیث جنود عقل و جهل|سپاهیان عقل]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق۷ ج۱، ص۲۱.</ref> و درخواست عفاف از [[دعا|دعاهای]] [[پیامبر اسلام(ص)]] از خداوند بوده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۷، ص۱۶۶.</ref>


خط ۲۹: خط ۲۹:
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۰۴ق.
* ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۰۴ق.
* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۴ق.
* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت،‌ دار صادر، ۱۴۱۴ق.
* انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۰ش.
* انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۰ش.
* تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، تصحیح سید مهدی رجائی، قم،‌ دار الکتاب الإسلامی، ۱۴۱۰ق
* تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، تصحیح سید مهدی رجائی، قم،دار الکتاب الإسلامی، ۱۴۱۰ق.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، لبنان - سوریه،‌ دار العلم- دار الشامیة‌، ۱۴۱۲ق.
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، لبنان - سوریه، دار العلم-‌دار الشامیة‌، ۱۴۱۲ق.
* صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، انتشارات کتابچی، ۱۳۷۶ش.
* صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، انتشارات کتابچی، ۱۳۷۶ش.
* صدوق، محمد بن علی، الخصال، مصحح على اكبر غفارى، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲ش.
* صدوق، محمد بن علی، الخصال، مصحح علی‌اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲ش.
* علامه طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
* علامه طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران،‌دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران،‌دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق.
* لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، مصحح حسین حسنی بیرجندی، قم، دار الحدیث، ۱۳۷۶ش.
* لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، مصحح حسین حسنی بیرجندی، قم،‌ دار الحدیث، ۱۳۷۶ش.
* علامه مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* علامه مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* نراقی، مهدی، جامع السعادات، مصحح محمد کلانتر، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۹۶۷م.
* نراقی، مهدی، جامع السعادات، مصحح محمد کلانتر، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۹۶۷م.
* نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، ۱۴۱۴ق.
* نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، ۱۴۱۴ق.
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۱۷۹

ویرایش