عبدالجواد فلاطوری: تفاوت میان نسخه‌ها

وی در ۷۱ سالگی، [[۹ دی]] ماه ۱۳۷۵ش. در [[آلمان]] درگذشت و پیکرش در روز ۲۱ همان ماه در اصفهان کنار آرامگاه [[حاج آقا رحیم ارباب]] ([[تکیه فاضل هندی]]) به خاک سپرده شد.<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، صص۱۳۹-۱۴۰.</ref>

چنانکه در زندگینامه خودنوشت وی آمده است دوره ۶ ساله تحصیلات ابتدایی را در سالهای ۱۹۳۱م. تا ۱۹۳۷م. می گذراند و مدرک دیپلم فنی را از دبیرستان آلمانی-ایرانی در سال ۱۳۲۲ش. (۱۹۴۳م.) دریافت می کند.

تحصیلات حوزوی وی از سال ۱۹۴۱م. آغاز می شود. علوم اسلامی (شامل زبان عربی و ادبیات، حقوق اسلامی، تاریخ اسلامی، منطق و فلسفه) را ابتدا ۲ سال در اصفهان، بعد از آن در [[تهران]] (۲ سال)، در [[مشهد]] (۶ سال)، و مجدداً در تهران (۳ سال) تحصیل می نماید. از سال ۱۹۴۳م. در کنار تحصیل به تدریس علوم حوزوی نیز اشتغال داشته است. در سال ۱۹۵۱م. از [[میرزا مهدی آشتیانی]] اجازه تدریس [[فلسفه]] دریافت می نماید.<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، صص۲۳-۲۴.</ref> ترجمه قسمتی از این اجازه‌نامه چنین است:

::«...منظورم فاضل کامل، و صاحبنظر استوار رأی، نور چشم و فرزند و مورد اعتماد من، عبدالجواد حکیمی فلاطوری است... او که خداوند در کسب رضای خود موفقش بدارد، مدتی طولانی از من استفاده برد و ژرفای مطالب حکمت و عرفان را فراگرفت. او اینک به درجه شامخی از این علوم و معارف رسیده است و صلاحیت تدریس کتابهایی را داراست که در این رشته ها، فراهم شده است، با این همه نزد دانش پژوهان و طالبان حقایق، ناشناخته و مجهول القدر است. پس لازم دیدم از تلاشهای او تشکر کنم و تمامی طالب علمان را و دانشجویان را سفارش کنم تا از او سرچشمه های دانش الهی و معارف ربانی و اصول حکمت و عرفان را فراگیرند.»<ref>میراث ماندگار: مجموعه مصاحبه های سال اول و دوم کیهان فرهنگی، ص۲۶.</ref>

در سالهای ۱۳۲۸-۱۳۲۹ش. در مباحثاتی دو نفره ای که با شیخ [[محمدرضا کلباسی]] داشت بدون تقاضای شخصی، کلباسی، اجازه روایت و گواهی اجتهاد بدو داد.<ref>میراث ماندگار: مجموعه مصاحبه های سال اول و دوم کیهان فرهنگی، ص۲۶.</ref>

در سالهای ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۴م. در دانشکده فلسفه والهیات دانشگاه تهران تحصیل می کند که در ۱۹۵۴ درجه لیسانس را با ترجمه کتاب [[المشاعر]] [[ملاصدرا]] دریافت می نماید. این رساله به عنوان بهترین اثر سال، نایل به درجه عالی علمی می شود.<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، ص۲۴.</ref>

فلاطوری در اکتبر ۱۹۵۴ به [[آلمان]] می رود و در دانشکده فلسفه ادامه تحصیل می دهد. در ترم زمستانی ۵۵-۱۹۵۴ در ماینس، و از ترم تابستانی ۱۹۵۴ تا ترم تابستانی ۱۹۵۷ در دانشگاه کلن، و ترم زمستانی ۵۸-۱۹۵۷ را مجدداً در ماینس و از ۱۹۵۸ در بن تحصیل می نماید. در آگوست ۱۹۶۰ در کلن به اخذ مدرک در امتحان بزرگ لاتین نایل می گردد.<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، ص۲۴.</ref>

از آغاز ترم زمستانی ۶۱-۱۹۶۰ در دانشگاه هامبورگ به عنوان استادیار (Loktorenstelle) مشغول می گردد و به آموزش زبان و ادبیات فارسی و [[فلسفه اسلامی]] مبادرت می کند.<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، صص۲۴-۲۵.</ref>

وی درباره رشته های تحصیلی اش می نویسد:

::«رشته های تحصیلی من اغلب، فلسفه به عنوان رشته اصلی و روان شناسی به عنوان رشته فرعی بودند. به عنوان دومین رشته فرعی مدتی تعلیم و تربیت، جامعه شناسی، شرق شناسی، فلسفه حقوق و علوم مقایسه‌ای الهیات خواندم، اما بالاخره علم مقایسه‌ای الهیات را به عنوان دومین رشته فرعی انتخاب کردم.»<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، ص۲۵.</ref>

در سال ۱۹۷۳ در دانشکده فلسفه دانشگاه کلن (رشته اسلام شناسی) پیرامون تغییر جریان فلسفه یونانی از طریق تفکرات اسلامی تحقیق می کند که بدین وسیله در ۱۹۷۴ عنوان پروفسور بدو داده می شود.<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، صص۲۵-۲۶.</ref>

فلاطوری در سال ۱۹۷۸ (۱۳۵۵ش.) «'''آکادمی علوم اسلامی'''» را در آلمان پاگذاری کرد. در این آکادمی پیشوایان و اندیشه‌وران مسیحی، یهودی و سایر ادیان جهانی را به گفتگو فراخواند. و در آوریل ۱۹۷۹ نخستین چاپ کتاب اسلام در دیالوگ که دربردارنده مجموعه مقاله های وی بود، نشر یافت که در دسامبر همان سال تجدید چاپ شد و چاپهای بعدی آن به پنج بار رسید. هدف وی گفتگویی دو جانبه در سطح دینی و علوم انسانی میان مغرب زمین مسیحی و مشرق زمین اسلامی بود تا از این طریق، پیش داوریها و سوء تفاهمهایی را که در هر دو محیط فرهنگی موجود است از میان بردارد و راه را برای درک متقابل هموار سازد.<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، صص۱۴۳-۱۴۴.</ref>

از کارهای فوق العاده فلاطوری در آکادمی علوم اسلامی، اجرای «'''پروژه اصلاح کتب درسی'''» در اروپا بود. این کار نخست در آلمان غربی آن روز، و سپس در کشورهای دیگر اروپایی، با همه اختلافها و اشکالها اجرا گردید.<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، ص۱۵۷.</ref> وی در مورد محتوای کتابهای درسی آلمان درباره [[اسلام]] می نویسد:

::آنچه در طول چندین ساله مدرسه، آموخته می شود رفته رفته و گام به گام در مجموع شکل و صورتی سخیف، منحرف و مغلوط و پر از جسارت به اسلام در ذهن دانش آموز خواهد ساخت. پایه وجودش ساخته ای خواهد بود از تحقیر اسلام و مسلمین و یا احیاناً از اعتقاد به عقب ماندگی، بربریت، قساوت، آشفتگی و ضد حقوق انسانی بودن مسلمانان.<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، ص۱۴۶.</ref>

طبق پروژه مذکور، محتوای کتابهای درسی به ابعادی تقسیم شد و پس از مشخص شدن اغلاط به وسیله شروح و حواشی مورد اتفاق همه مذاهب اسلامی، نوبت به تحلیل کتب با جدولهای کیفی و کمی رسید. پس از این تحلیل و نتیجه گیری از آن، در بخشهای بعدی تک تک موضوعاتی که از آنها در کتب سخن به میان آمده، مورد بحث قرار می گرفت. بدین ترتیب، موارد اشتباه ذکر و رد می شد و صورت صحیح آن از دیدگاه اسلام و مسلمانان ارائه می شد. وی در گزارشی که در سال ۱۳۶۳ش. نگاشته است می نویسد:

وی در گزارش دیگری به هیأت مدیره آکادمی در ایران می نویسد:

:برادران عزیز! خوشوقت از آنم که در این لحظه به یاری خداوند می توانم بشارت به ثمر رسیدن پروژه اصلاح کتب درسی مدارس آلمانِ غربی را در مورد آموزش و عرضه اسلام به دانش آموزان دبستانی و دبیرستانی و مدارس حرفه ای، به حضورتان عرض کنم...<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، صص۱۴۷-۱۴۸.</ref>

پس از این مرحله وی در پی اجرای پروژه در سایر کشورهای اروپایی افتاد و بدین منظور چندین گردهمایی در کلن تشکیل داد. در گزارش چهارمین سمپوزیوم بین المللی آکادمی علمی اسلامی شهر کلن که با دعوت و شرکت نمایندگان آکادمی از 14 کشور اروپایی در روزهای ۱۰ تا ۱۲ ماه مه سال ۱۹۹۱ در محل آکادمی برگزار شد، آمده است:

:پروژه اروپایی ما به شورای اروپا در استراسبورگ معرفی شده، بسیار مورد استقبال قرار گرفت... این جریانات پروژه ما را بدون تردید یک وضع رسمی اروپایی بخشیده. در این موقعیتی که ما در آستانه اتحاد ملل اروپا قرار گرفته ایم، این پروژه ما می تواند نقش اساسی داشته، به یاری خداوند به اسلام در اروپا وجهه نوینی ببخشد.<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، ص۱۴۸.</ref>

برنامه دیگری که فلاطوری از سال ۱۹۹۱ دلمشغول آن بود، تأسیس دانشکده معارف اسلامی در اروپا بود؛ مرکزی که عهده دار آموزش درست و دانشگاهیِ اسلام به مسلمانان اروپا و دیگر مناطق جهان شود. وی برای جلب پیشتیبانی معنوی و مشارکت مادی با اشخاص حقیقی و حقوقی چندی مذاکره و مکاتبه کرد، اما کمتر نتیجه گرفت. البته پیشنهادهایی از برخی کشورهای اسلامی به وی شده بود ولی بنا به دلایلی از پذیرش آنها سرباز زده است. سرانجام تصمیم بر آن شد که این دانشکده با همکاری جامع الازهر در هامبورگ تأسیس شود واساسنامه و آیین نامه لازم نیز نگارش و تصویب شد؛ ولی با درگذشت شیخ محمد غزالی این همکاری ناتمام ماند. پس از این، فلاطوری آکادمی را از کلن به هامبورگ منتقل کرد و دیگر مقدمات تأسیس دانشکده را فراهم می آورد که عمرش به پایان رسید.<ref>زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، ص۱۴۹.</ref>

در ذیل به برخی از افکار فلاطوری که در مقالات و گفتگوهای وی آمده است اشارتی می شود:

آثار فلاطوری اعم از کتاب، مقاله و گفتگو به بیش از ۱۵۰ می رسد که مشخصات برخی از آنها در ذیل می آید:

{{ستون-شروع|2}}

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به پاس سال‌ها خدمات علمی و فرهنگی وی، طی برگزاری مراسم بزرگداشتی در ۳۱ تیرماه ۱۳۸۶ش. وی را به عنوان یکی از مفاخر ایران‌زمین معرفی کرد و لوح تقدیری به خانواده اش اهدا نمود.<ref>[http://anjom.ir/bozorgdashtha/383-abdol-javad-falatouri-fa.html انجمن آثار و مفاخر فرهنگی]</ref> <ref>[http://anjom.ir/imgs/bozorgdashtha/falaturi/falaturi.docx برگی از زندگی زنده یاد عبدالجواد فلاطوری]</ref>

همچنین کتاب [http://anjom.ir/imgs/bozorgdashtha/falaturi/falatory.pdf «زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری»]، توسط انجمن مذکور به عنوان شماره ۸۳ از مجموعه زندگی‌نامه های این انجمن در تیرماه ۱۳۸۶ش. در تهران به چاپ رسید.

{{پانویس2}}

* زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۸۶ش.

* میراث ماندگار: مجموعه مصاحبه های سال اول و دوم کیهان فرهنگی، تهران: کیهان، ۱۳۶۹ش.