آیه تطهیر: تفاوت میان نسخه‌ها

لغت‌شناسان رجس را به معنی پلیدی دانسته‌اند.<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۵۲؛ صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۱۰.</ref> به عقیده راغب اصفهانی، گاهی طبع یا عقل انسان، گاهی شرع و گاهی همه این موارد چیزی را پلید می‌دانند.<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن‏، ۱۴۱۲ق، ص۳۴۲.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] معتقد است، پلیدی در انسان، عبارت است از ادراکی نفسانی، که از علاقه قلب به اعتقادی باطل، یا عملی زشت حاصل می‌شود، وقتی می‌گوییم انسان پلید، یعنی انسانی که به خاطر دل‌بستگی به عقاید یا عمل باطل، دلش دچار پلیدی شده است.<ref>طباطبائی٬ تفسیر المیزان٬ ۱۴۱۷ق٬ ج‏۱۶ ٬ ص۳۱۲.</ref>

==مصداق اهل بیت ==

'''دیدگاه اول:''' برخی از [[صحابه]]، مراد از اهل بیت را [[علی(ع)]]، [[فاطمه(س)]]، [[حسن(ع)]] و [[حسین(ع)]] دانسته‌اند. [[اَنَس بن مالک]]، [[ابو سعید خدری|ابوسعید خُدْری]]، [[ام سلمه]] و [[عایشه]]، به این نظر معتقد هستند.<ref>ابن عطیه، المحرر الوجیز، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۸۴؛ اابن کثیر، تفسیر القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۶۵۰۳۶۸؛ شوکانی، فتح القدیر، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۲۱.</ref>

طبق چندین روایت از کتاب [[مسند احمد بن حنبل]]، پیامبر(ص)، مصداق آیه تطهیر را فاطمه(س)، علی(ع) و دو فرزندش بیان کرده است.<ref>ابن حنبل، مسند، دار الصادر، ج۱، ص۳۳۱، ج۴، ص۱۰۷ و ج۶، ص۲۹۲.</ref> [[احمد بن حنبل]] همچنین در [[فضائل الصحابه]]، روایت می‌کند که پیامبر(ص) به مدت ۶ ماه هنگام خروج برای [[نماز صبح]]، به در خانه فاطمه(س) که می‌رسید صدا می‌کرد: ای اهل بیت! نماز! نماز! ای اهل بیت! «خدا فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند».<ref>ابن حنبل، فضائل الصحابة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۷۶۱.</ref>

'''دیدگاه''' '''چهارم:''' به باور برخی، مراد از اهل بیت، [[همسران پیامبر(ص)]] هستند؛ زیرا سیاق آیه در بیان احوال ایشان است. از عِکْرِمَه غلام ابن عباس و مَقاتل بن سُلیمان احادیثی با این مضمون نقل شده است.<ref>ابن کثیر، ابن کثیر دمشقی، تفسیر القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۶۴؛ شوکانی، فتح القدیر، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۲۱.</ref> ولی مفسران شیعی معتقدند، اگر منظور، همسران پیامبر باشد، باید به جای "عَنکُم"، "عَنکُنَّ" و به جای "یطَهِّرَکُم"، "یطَهِّرَکُنَّ" می‌آمد؛<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۴، ص۱۸۳؛ حسینی طهرانی، مهرتابان، ۱۴۰۲ق، ص۲۹۰-۲۹۲.</ref> زیرا ارجاع ضمیر مردان به زنان صحیح نیست. <ref>طباطبائی٬ تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۶، ص۳۱۰</ref>  

==اراده تکوینی خداوند بر عصمت اهل بیت==

در توضیح این مطلب گفته می‌شود، در عبارت شریفه «یُرِیدُ اللهُ»، مراد، اراده تکوینی است که مربوط به خواست خداوند در عالم تکوین یعنی خلقت است، نه [[اراده تشریعی]] که به افعال مخلوقات تعلق می‌گیرد و منشأ تکالیف دینی‌ای است که متوجه مکلّفین است.<ref>طباطبائی٬ تفسیر المیزان٬ ۱۴۱۷ق٬ ج‏۱۶ ٬ ص۳۱۲</ref> و چون خدا به همه این دستور را داده است تا پاک و باتقوا باشند، دیگر چنین خواستی از اهل‌بیت مزیتی برای آن‌ها نخواهد بود؛ زیرا همه مکلفان مشمول این فرمانند. <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش٬ ج‏۱۷، ص۳۰۴ </ref>

*عبارت «یطهّرکُم» (شما را پاک گرداند) در پیِ «لِیذهِبَ عَنکُم‌الرّجسَ» نیز، تأکیدی بر پاکی اهل‌بیت، به دنبال دورساختن پلیدی‌ها از آنها است.  

*واژه «تَطهِیرًا» نیز مفعول مطلق است و تأکیدی دیگر برای [[طهارت]] به شمار می‌رود.  

در برخی روایات، پیامبر(ص) پس از تلاوت آیه تطهیر، گفته است: «فَأَنَا وَ أَهْلُ بَیْتِی مُطَهَّرُونَ مِنَ الذُّنُوبِ؛ من و اهل بیتم از گناهان پاک هستیم».<ref>کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۳۴۰؛ ابن مردویه اصفهانی، مناقب علی بن ابی‌طالب، دار الحدیث، ج۱، ص۳۰۵.</ref>

* صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، محقق و مصحح: آل یاسین، محمد حسن، عالم الکتاب، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.

* صدوق، محمد بن علی، معانی الأخبار، تحقیق علی اکبر غفاری، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق.

* طباطبایی، سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم م‍ح‍م‍د ب‍اق‍ر م‍وس‍وی ه‍م‍دان‍ی، ق‍م، دفتر انتشارات اسلامی‏‫، ۱۳۷۴ش.

* طباطبایی٬ سید محمد حسین٬ المیزان فی تفسیر القرآن٬ قم٬ دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم٬ ۱۴۱۷ق.

* طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی اهل اللجاج، تحقیق محمدباقر موسوی خرسانی، نجف، دارالنعمان، ۱۳۸۶ق.

* طبری، عمادالدین، کامل بهائی، مرتضوی، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۳ش.

* طوسی، محمد بن حسن، الأمالی، محقق موسسةالبعثة، قم، دار الثقافة، ۱۴۱۴ق.