پرش به محتوا

لا فتی الا علی: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۷۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ نوامبر ۲۰۲۰
جز
تمیزکاری و ویکی سازی
جز (←‏اصل ماجرا: تمیزکاری)
جز (تمیزکاری و ویکی سازی)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:تابلوی لافتی الا علی حسن روح الامین.jpg|بندانگشتی|تابلوی لا فتی الا علی، اثر حسن روح الامین که در آن صحنه‌ای از [[جنگ احد]] به تصویر کشیده شده است.]]
[[پرونده:تابلوی لافتی الا علی حسن روح الامین.jpg|بندانگشتی|تابلوی لا فتی الا علی، اثر حسن روح الامین که در آن صحنه‌ای از [[جنگ احد]] به تصویر کشیده شده است.]]
{{امام علی}}
{{امام علی}}
'''لا فَتَى إِلَّا عَلِی''' به معنای «جوانمردی جز علی وجود ندارد»، که به دلیل فداکاری و شجاعت [[امام علی(ع)]] در [[جنگ احد]] از سوی [[جبرئیل]] گفته شد. این حدیث در منابع [[شیعه]] و [[سنی]] نقل شده و در کارهای هنری نیز منشأ پیدایش آثاری شده است.
'''لا فَتَى إِلَّا عَلِی''' به معنای «جوانمردی جز علی وجود ندارد»، که به دلیل [[شجاعت]] و فداکاری [[امام علی(ع)]] در [[غزوه احد|جنگ احد]] از سوی [[جبرئیل]] گفته شد. این [[حدیث]] در منابع [[شیعه]] و [[اهل سنت]] نقل شده و در کارهای هنری نیز منشأ پیدایش آثاری شده است. به گفته [[علامه امینی]]، دانشمندان [[علم حدیث]] بر نقل این حدیث [[اجماع]] دارند.
==اصل ماجرا==
==اصل ماجرا==
در [[جنگ احد]]، هنگامی که از اطراف به [[پیامبر(ص)]] حمله می‌شد؛ [[حضرت علی(ع)]] به فرمان پیامبر(ص) به آنان حمله می‌کرد. [[جبرئیل]] نازل شد و روحیه جوانمردی امام علی(ع) را ستایش نمود. رسول خدا(ص) جبرئیل را تصدیق کرد و گفت: من از علی هستم و او از من است. سپس صدایی در آسمان پیچید که: «لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار، و لا فَتی اِلاّ عَلی؛ شمشیری چون [[ذوالفقار]] و جوانمردی همچون علی وجود ندارد».<ref>طبری، تاریخ طبری،۱۳۶۲ش، ج۳، ص۱۰۲۷؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۰۷.</ref>  
در [[غزوه احد]]، هنگامی که از اطراف به [[پیامبر(ص)]] حمله می‌شد؛ [[حضرت علی(ع)]] به فرمان پیامبر(ص) به آنان حمله می‌کرد. [[جبرئیل]] نازل شد و روحیه جوانمردی امام علی(ع) را ستایش نمود. رسول خدا(ص) جبرئیل را تصدیق کرد و گفت: من از علی هستم و او از من است. سپس صدایی در آسمان پیچید که: «لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار، و لا فَتی اِلاّ عَلی؛ شمشیری چون [[ذوالفقار]] و جوانمردی همچون علی وجود ندارد».<ref>طبری، تاریخ طبری،۱۳۶۲ش، ج۳، ص۱۰۲۷؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۰۷.</ref>  
این [[حدیث]] در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] به نقل از [[امام صادق(ع)]] روایت شده و در آن آمده است پس از آن که امام علی(ع) نخستین فرد از [[کفر|کافران]] را که از پای درآورد، جبرئیل گفت:‌ ای محمّد! این است مساوات. پیامبر فرمود: او از من است و من از او. سپس جبرئیل عبارت «لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار و لا فَتی اِلاّ عَلی» خواند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۱۰، ح۹۰.</ref> در برخی کتاب‌ها، چنین نقل شده است: «لا فَتی اِلاّ عَلی و لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار».<ref>بلعمی، تاريخنامه طبرى‏، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۶۹.</ref>
این [[حدیث]] در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] به نقل از [[امام صادق(ع)]] روایت شده و در آن آمده است پس از آن که امام علی(ع) نخستین فرد از [[کفر|کافران]] را که از پای درآورد، جبرئیل گفت:‌ ای محمّد! این است مساوات. پیامبر فرمود: او از من است و من از او. سپس جبرئیل عبارت «لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار و لا فَتی اِلاّ عَلی» خواند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۱۰، ح۹۰.</ref> در برخی کتاب‌ها، چنین نقل شده است: «لا فَتی اِلاّ عَلی و لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار».<ref>بلعمی، تاريخنامه طبرى‏، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۶۹.</ref>


خط ۹: خط ۹:


==مکان نزول==
==مکان نزول==
بر پایه حدیثی که از امام باقر(ع) روایت شده [[فرشته|فرشته‌ای]] به نام رضوان در [[جنگ بدر]] این جمله را گفته است.<ref>خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۷، ح۲۰۰.</ref> [[ابن جوزی]] از علمای اهل سنت گفته است که [[احمد بن حنبل]] این فضیلت را برای [[جنگ خیبر]] می‌دانسته است.<ref>ابن جوری، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۶.</ref> [[علامه امینی]] با استناد به احادیث متعدد در این زمینه، معتقد است که این جریان چندین بار رخ داده و دانشمندان [[علم حدیث]] بر نقل آن [[اجماع]] دارند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۰۴.</ref>
بر پایه حدیثی که از [[امام باقر(ع)]] روایت شده [[فرشته|فرشته‌ای]] به نام رضوان در [[غزوه بدر|جنگ بدر]] این جمله را گفته است.<ref>خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۷، ح۲۰۰.</ref> [[سیط بن جوزی]]، از علمای [[اهل سنت]] در قرن هفتم قمری، گفته است که [[احمد بن حنبل]] این [[فضائل امام علی(ع)|فضیلت]] را برای [[جنگ خیبر]] می‌دانسته است.<ref>سبط بن جوری، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۶.</ref> [[علامه امینی]] با استناد به احادیث متعدد در این زمینه، معتقد است که این جریان چندین بار رخ داده و دانشمندان [[علم حدیث]] بر نقل آن [[اجماع]] دارند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۰۴.</ref>


==استناد امام علی==
==احتجاج امام علی==
حضرت علی(ع) به فضیلت این حدیث درباره خود احتجاج کرده است: شما را به خدا قسم. آیا در میان [[مهاجران]] و [[انصار]] به غیر از من جبرئیل درباره کسی گفته است: «ای محمد! شمشیری مانند ذوالفقار و جوانمردی مانند علی نیست» آیا در میان مهاجرین و انصار جبرئیل در حق کسی چنین تعبیری آورده است؟<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۹۹۵م، ج۳۹، ص۲۰۱.</ref>
حضرت علی(ع) به فضیلت این حدیث درباره خود احتجاج کرده است: شما را به [[خدا]] قسم. آیا در میان [[مهاجران]] و [[انصار]] به غیر از من جبرئیل درباره کسی گفته است: «ای محمد! شمشیری مانند ذوالفقار و جوانمردی مانند علی نیست» آیا در میان مهاجرین و انصار جبرئیل در حق کسی چنین تعبیری آورده است؟<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۹۹۵م، ج۳۹، ص۲۰۱.</ref>


==آثار هنری==
==آثار هنری==
این جمله در آثار هنری به کار رفته است. در [[نوروز]] ۱۳۳۵ش بر روی سکه نقره‌ای ضرب شد. حسن روح الامین در [[اردیبهشت]] [[سال ۱۳۹۶ شمسی|۱۳۹۶ش]] تابلویی را با محتوای این حدیث طراحی کرد.<ref>[http://www.iribnews.ir/fa/news/1791101/ خبرگزاری صدا وسیما]</ref>
این جمله در آثار هنری به کار رفته است. در [[نوروز]] ۱۳۳۵ش بر روی سکه نقره‌ای ضرب شد.{{مدرک}} حسن روح الامین در [[اردیبهشت]] [[سال ۱۳۹۶ شمسی|۱۳۹۶ش]] تابلویی را با محتوای این حدیث طراحی کرد.<ref>[http://www.iribnews.ir/fa/news/1791101/ خبرگزاری صدا وسیما]</ref>


[[جرج جرداق]] می‌گوید:  
[[جرج جرداق]] می‌گوید: «من در خانواده‌ای مسیحی بزرگ شده‌ام. پدرم سنگ‌تراش بود. سنگی را به سردر خانه‌مان آویخته بود که روی آن سنگ این جمله حک شده بود: «لافتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار».<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4227/7021/85112/ پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>  
 
«من در خانواده‌ای مسیحی بزرگ شده‌ام. پدرم سنگ‌تراش بود. سنگی را به سردر خانه‌مان آویخته بود روی آن سنگ این جمله حک شده بود: «لافتی الا علی، لا سیف الا ذوالفقار»<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4227/7021/85112/ پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه]</ref>  


شاعران فارسی‌زبان همچون [[سعدی]]،<ref>سعدی، کلیات سعدی، ۱۳۶۵ش، قصیده۱.</ref> [[خواجوی کرمانی]]،<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار، ۱۳۶۹ش، ص۱۳۳.</ref> [[عطار نیشابوری]]،<ref>عطار نیشابوری، مصیبت‌نامه، ۱۳۷۶ش، ص۳۴.</ref> [[شاه نعمت‌الله ولی]]<ref> شاه نعمت‌الله، دیوان شاه نعمت‌الله ولی، ۱۳۷۰ش، ترجیع۱.</ref> و [[شهریار]]<ref>دیوان ناصرخسرو، قصیده ۴۲.</ref> در آثار خود با «لافتی الا علی» اشعار و ترکیب‌های گوناگونی ساخته‌اند.
شاعران فارسی‌زبان همچون [[سعدی]]،<ref>سعدی، کلیات سعدی، ۱۳۶۵ش، قصیده۱.</ref> [[خواجوی کرمانی]]،<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار، ۱۳۶۹ش، ص۱۳۳.</ref> [[عطار نیشابوری]]،<ref>عطار نیشابوری، مصیبت‌نامه، ۱۳۷۶ش، ص۳۴.</ref> [[شاه نعمت‌الله ولی]]<ref> شاه نعمت‌الله، دیوان شاه نعمت‌الله ولی، ۱۳۷۰ش، ترجیع۱.</ref> و [[شهریار]]<ref>دیوان ناصرخسرو، قصیده ۴۲.</ref> در آثار خود با «لافتی الا علی» اشعار و ترکیب‌های گوناگونی ساخته‌اند.


خواجوی کرمانی سروده است:
خواجوی کرمانی در این باره سروده است:
{{شعر۲
{{شعر۲
|مهر او از آسمان لافتی الا علی|تیغ او از گوهر لاسیف الا ذوالفقار<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار، ۱۳۶۹ش، ص۱۳۳.</ref>}}
|مهر او از آسمان لافتی الا علی|تیغ او از گوهر لاسیف الا ذوالفقار<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار، ۱۳۶۹ش، ص۱۳۳.</ref>}}


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
*[[ذوالفقار]]
* [[ذوالفقار]]
 
* [[فضایل امام علی(ع)]]
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}


==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
*ابن اثیر، الکامل فی التاریخ،‌ بیروت، دار صادر، بی‌تا.
*ابن اثیر، الکامل فی التاریخ،‌ بیروت، دار صادر، بی‌تا.
*ابن عساکر، علی بن الحسن الشافعی، تاریخ مدینة دمشق وذکر فضل‌ها وتسمیة من حل‌ها من الأماثل، تحقیق محب الدین أبی سعید عمر بن غرامة العمری، بیروت، دار الفکر، ۱۹۹۵م.
*ابن عساکر، علی بن الحسن الشافعی، تاریخ مدینة دمشق وذکر فضل‌ها وتسمیة من حل‌ها من الأماثل، تحقیق محب الدین أبی سعید عمر بن غرامة العمری، بیروت، دار الفکر، ۱۹۹۵م.
خط ۴۵: خط ۴۴:
*عطار نیشابوری، فریدالدین محمد، مصیبت نامه، تصحیح نورانی وصال، تهران، زوّار، ۱۳۵۶ش.
*عطار نیشابوری، فریدالدین محمد، مصیبت نامه، تصحیح نورانی وصال، تهران، زوّار، ۱۳۵۶ش.
*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه چهارم،۱۴۰۷ق.
*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه چهارم،۱۴۰۷ق.
{{پایان}}
{{فضائل امام علی}}
{{فضائل امام علی}}
{{امام علی (ع)}}
{{امام علی (ع)}}
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۴٬۶۹۵

ویرایش