Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۰۷۳
ویرایش
جز (←اصل ماجرا: تمیزکاری) |
جز (تمیزکاری و ویکی سازی) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:تابلوی لافتی الا علی حسن روح الامین.jpg|بندانگشتی|تابلوی لا فتی الا علی، اثر حسن روح الامین که در آن صحنهای از [[جنگ احد]] به تصویر کشیده شده است.]] | [[پرونده:تابلوی لافتی الا علی حسن روح الامین.jpg|بندانگشتی|تابلوی لا فتی الا علی، اثر حسن روح الامین که در آن صحنهای از [[جنگ احد]] به تصویر کشیده شده است.]] | ||
{{امام علی}} | {{امام علی}} | ||
'''لا فَتَى إِلَّا عَلِی''' به معنای «جوانمردی جز علی وجود ندارد»، که به دلیل فداکاری | '''لا فَتَى إِلَّا عَلِی''' به معنای «جوانمردی جز علی وجود ندارد»، که به دلیل [[شجاعت]] و فداکاری [[امام علی(ع)]] در [[غزوه احد|جنگ احد]] از سوی [[جبرئیل]] گفته شد. این [[حدیث]] در منابع [[شیعه]] و [[اهل سنت]] نقل شده و در کارهای هنری نیز منشأ پیدایش آثاری شده است. به گفته [[علامه امینی]]، دانشمندان [[علم حدیث]] بر نقل این حدیث [[اجماع]] دارند. | ||
==اصل ماجرا== | ==اصل ماجرا== | ||
در [[ | در [[غزوه احد]]، هنگامی که از اطراف به [[پیامبر(ص)]] حمله میشد؛ [[حضرت علی(ع)]] به فرمان پیامبر(ص) به آنان حمله میکرد. [[جبرئیل]] نازل شد و روحیه جوانمردی امام علی(ع) را ستایش نمود. رسول خدا(ص) جبرئیل را تصدیق کرد و گفت: من از علی هستم و او از من است. سپس صدایی در آسمان پیچید که: «لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار، و لا فَتی اِلاّ عَلی؛ شمشیری چون [[ذوالفقار]] و جوانمردی همچون علی وجود ندارد».<ref>طبری، تاریخ طبری،۱۳۶۲ش، ج۳، ص۱۰۲۷؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۰۷.</ref> | ||
این [[حدیث]] در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] به نقل از [[امام صادق(ع)]] روایت شده و در آن آمده است پس از آن که امام علی(ع) نخستین فرد از [[کفر|کافران]] را که از پای درآورد، جبرئیل گفت: ای محمّد! این است مساوات. پیامبر فرمود: او از من است و من از او. سپس جبرئیل عبارت «لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار و لا فَتی اِلاّ عَلی» خواند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۱۰، ح۹۰.</ref> در برخی کتابها، چنین نقل شده است: «لا فَتی اِلاّ عَلی و لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار».<ref>بلعمی، تاريخنامه طبرى، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۶۹.</ref> | این [[حدیث]] در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] به نقل از [[امام صادق(ع)]] روایت شده و در آن آمده است پس از آن که امام علی(ع) نخستین فرد از [[کفر|کافران]] را که از پای درآورد، جبرئیل گفت: ای محمّد! این است مساوات. پیامبر فرمود: او از من است و من از او. سپس جبرئیل عبارت «لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار و لا فَتی اِلاّ عَلی» خواند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۱۰، ح۹۰.</ref> در برخی کتابها، چنین نقل شده است: «لا فَتی اِلاّ عَلی و لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار».<ref>بلعمی، تاريخنامه طبرى، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۶۹.</ref> | ||
خط ۹: | خط ۹: | ||
==مکان نزول== | ==مکان نزول== | ||
بر پایه حدیثی که از امام باقر(ع) روایت شده [[فرشته|فرشتهای]] به نام رضوان در [[جنگ بدر]] این جمله را گفته است.<ref>خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۷، ح۲۰۰.</ref> [[ | بر پایه حدیثی که از [[امام باقر(ع)]] روایت شده [[فرشته|فرشتهای]] به نام رضوان در [[غزوه بدر|جنگ بدر]] این جمله را گفته است.<ref>خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۷، ح۲۰۰.</ref> [[سیط بن جوزی]]، از علمای [[اهل سنت]] در قرن هفتم قمری، گفته است که [[احمد بن حنبل]] این [[فضائل امام علی(ع)|فضیلت]] را برای [[جنگ خیبر]] میدانسته است.<ref>سبط بن جوری، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۶.</ref> [[علامه امینی]] با استناد به احادیث متعدد در این زمینه، معتقد است که این جریان چندین بار رخ داده و دانشمندان [[علم حدیث]] بر نقل آن [[اجماع]] دارند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۰۴.</ref> | ||
== | ==احتجاج امام علی== | ||
حضرت علی(ع) به فضیلت این حدیث درباره خود احتجاج کرده است: شما را به خدا قسم. آیا در میان [[مهاجران]] و [[انصار]] به غیر از من جبرئیل درباره کسی گفته است: «ای محمد! شمشیری مانند ذوالفقار و جوانمردی مانند علی نیست» آیا در میان مهاجرین و انصار جبرئیل در حق کسی چنین تعبیری آورده است؟<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۹۹۵م، ج۳۹، ص۲۰۱.</ref> | حضرت علی(ع) به فضیلت این حدیث درباره خود احتجاج کرده است: شما را به [[خدا]] قسم. آیا در میان [[مهاجران]] و [[انصار]] به غیر از من جبرئیل درباره کسی گفته است: «ای محمد! شمشیری مانند ذوالفقار و جوانمردی مانند علی نیست» آیا در میان مهاجرین و انصار جبرئیل در حق کسی چنین تعبیری آورده است؟<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۹۹۵م، ج۳۹، ص۲۰۱.</ref> | ||
==آثار هنری== | ==آثار هنری== | ||
این جمله در آثار هنری به کار رفته است. در [[نوروز]] ۱۳۳۵ش بر روی سکه نقرهای ضرب شد. حسن روح الامین در [[اردیبهشت]] [[سال ۱۳۹۶ شمسی|۱۳۹۶ش]] تابلویی را با محتوای این حدیث طراحی کرد.<ref>[http://www.iribnews.ir/fa/news/1791101/ خبرگزاری صدا وسیما]</ref> | این جمله در آثار هنری به کار رفته است. در [[نوروز]] ۱۳۳۵ش بر روی سکه نقرهای ضرب شد.{{مدرک}} حسن روح الامین در [[اردیبهشت]] [[سال ۱۳۹۶ شمسی|۱۳۹۶ش]] تابلویی را با محتوای این حدیث طراحی کرد.<ref>[http://www.iribnews.ir/fa/news/1791101/ خبرگزاری صدا وسیما]</ref> | ||
[[جرج جرداق]] میگوید: | [[جرج جرداق]] میگوید: «من در خانوادهای مسیحی بزرگ شدهام. پدرم سنگتراش بود. سنگی را به سردر خانهمان آویخته بود که روی آن سنگ این جمله حک شده بود: «لافتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار».<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4227/7021/85112/ پایگاه اطلاعرسانی حوزه.]</ref> | ||
«من در خانوادهای مسیحی بزرگ شدهام. پدرم سنگتراش بود. سنگی را به سردر خانهمان آویخته بود روی آن سنگ این جمله حک شده بود: «لافتی الا | |||
شاعران فارسیزبان همچون [[سعدی]]،<ref>سعدی، کلیات سعدی، ۱۳۶۵ش، قصیده۱.</ref> [[خواجوی کرمانی]]،<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار، ۱۳۶۹ش، ص۱۳۳.</ref> [[عطار نیشابوری]]،<ref>عطار نیشابوری، مصیبتنامه، ۱۳۷۶ش، ص۳۴.</ref> [[شاه نعمتالله ولی]]<ref> شاه نعمتالله، دیوان شاه نعمتالله ولی، ۱۳۷۰ش، ترجیع۱.</ref> و [[شهریار]]<ref>دیوان ناصرخسرو، قصیده ۴۲.</ref> در آثار خود با «لافتی الا علی» اشعار و ترکیبهای گوناگونی ساختهاند. | شاعران فارسیزبان همچون [[سعدی]]،<ref>سعدی، کلیات سعدی، ۱۳۶۵ش، قصیده۱.</ref> [[خواجوی کرمانی]]،<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار، ۱۳۶۹ش، ص۱۳۳.</ref> [[عطار نیشابوری]]،<ref>عطار نیشابوری، مصیبتنامه، ۱۳۷۶ش، ص۳۴.</ref> [[شاه نعمتالله ولی]]<ref> شاه نعمتالله، دیوان شاه نعمتالله ولی، ۱۳۷۰ش، ترجیع۱.</ref> و [[شهریار]]<ref>دیوان ناصرخسرو، قصیده ۴۲.</ref> در آثار خود با «لافتی الا علی» اشعار و ترکیبهای گوناگونی ساختهاند. | ||
خواجوی کرمانی سروده است: | خواجوی کرمانی در این باره سروده است: | ||
{{شعر۲ | {{شعر۲ | ||
|مهر او از آسمان لافتی الا علی|تیغ او از گوهر لاسیف الا ذوالفقار<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار، ۱۳۶۹ش، ص۱۳۳.</ref>}} | |مهر او از آسمان لافتی الا علی|تیغ او از گوهر لاسیف الا ذوالفقار<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار، ۱۳۶۹ش، ص۱۳۳.</ref>}} | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
*[[ذوالفقار]] | * [[ذوالفقار]] | ||
* [[فضایل امام علی(ع)]] | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
*ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، بیتا. | *ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، بیتا. | ||
*ابن عساکر، علی بن الحسن الشافعی، تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتسمیة من حلها من الأماثل، تحقیق محب الدین أبی سعید عمر بن غرامة العمری، بیروت، دار الفکر، ۱۹۹۵م. | *ابن عساکر، علی بن الحسن الشافعی، تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتسمیة من حلها من الأماثل، تحقیق محب الدین أبی سعید عمر بن غرامة العمری، بیروت، دار الفکر، ۱۹۹۵م. | ||
خط ۴۵: | خط ۴۴: | ||
*عطار نیشابوری، فریدالدین محمد، مصیبت نامه، تصحیح نورانی وصال، تهران، زوّار، ۱۳۵۶ش. | *عطار نیشابوری، فریدالدین محمد، مصیبت نامه، تصحیح نورانی وصال، تهران، زوّار، ۱۳۵۶ش. | ||
*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه چهارم،۱۴۰۷ق. | *کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه چهارم،۱۴۰۷ق. | ||
{{پایان}} | |||
{{فضائل امام علی}} | {{فضائل امام علی}} | ||
{{امام علی (ع)}} | {{امام علی (ع)}} |