پرش به محتوا

لا فتی الا علی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
{{امام علی}}
{{امام علی}}
'''لا فَتَى إِلَّا عَلِی''' به معنای جوانمردی جز علی نیست، از فضایل [[امام علی(ع)]] است که به دلیل فداکاری و شجاعتش در [[جنگ احد]] از سوی [[جبرئیل]] به آن توصیف شد. این  حدیث در منابع [[شیعه]] و [[سنی]] نقل شده است. در کارهای هنری منشأ پیدایش آثاری شده است.
'''لا فَتَى إِلَّا عَلِی''' به معنای جوانمردی جز علی نیست، از فضایل [[امام علی(ع)]] است که به دلیل فداکاری و شجاعتش در [[جنگ احد]] از سوی [[جبرئیل]] به آن توصیف شد. این  حدیث در منابع [[شیعه]] و [[سنی]] نقل شده است. در کارهای هنری نیز منشأ پیدایش آثاری شده است.
==اصل ماجرا==
==اصل ماجرا==
در [[جنگ احد]]،  هنگامی که از اطراف به پیامبر حمله می‌شد. حضرت علی(ع) به فرمان پیامبر(ص) به آنان حمله می‌کرد. [[جبرئیل]] نازل شد و روحیه جوانمردی امام علی(ع) را  ستایش نمود. رسول خدا(ص) جبرئیل را تصدیق کرد و گفت: من از علی هستم و او از من است. سپس صدایی در آسمان پیچید که:  
در [[جنگ احد]]،  هنگامی که از اطراف به پیامبر حمله می‌شد. حضرت علی(ع) به فرمان پیامبر(ص) به آنان حمله می‌کرد. [[جبرئیل]] نازل شد و روحیه جوانمردی امام علی(ع) را  ستایش نمود. رسول خدا(ص) جبرئیل را تصدیق کرد و گفت: من از علی هستم و او از من است. سپس صدایی در آسمان پیچید که:  
::لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار، لا فَتى اِلاّ عَلى؛ شمشیری چون [[ذوالفقار]] و جوانمردی همچون علی نیست.<ref>طبری، تاریخ طبری،۱۳۶۲ش، ج ۳، ص ۱۰۲۷؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۰۷.</ref>  
::لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار، لا فَتى اِلاّ عَلى؛ شمشیری چون [[ذوالفقار]] و جوانمردی همچون علی نیست.<ref>طبری، تاریخ طبری،۱۳۶۲ش، ج ۳، ص ۱۰۲۷؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۰۷.</ref>  
این حدیث در الکافی به نقل از [[امام صادق(ع)]] روایت شده و در آن آمده است پس امام علی نخستین فرد را از کافران را كه از پای درآورد، [[جبرئیل]] گفت: اى محمّد! این است مساوات. پیامبر فرمود: او از من است و من از او. جبرئیل این عبارت را خواند.<ref>کلینی، كافی،۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۱۰، ح۹۰.</ref>
این حدیث در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] به نقل از [[امام صادق(ع)]] روایت شده و در آن آمده است پس از آن که امام علی(ع) نخستین فرد از کافران را كه از پای درآورد، [[جبرئیل]] گفت: اى محمّد! این است مساوات. پیامبر فرمود: او از من است و من از او. سپس جبرئیل عبارت «لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار، لا فَتى اِلاّ عَلى» خواند.<ref>کلینی، كافی،۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۱۰، ح۹۰.</ref>


سپس [[حسان بن ثابت]] با اجازه پیامبر(ص) شعر (جبریل نادی معلنا) را در این باره سرود.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج‏۲، ص۱۰۵.</ref>
[[حسان بن ثابت]] با اجازه پیامبر(ص) شعر (جبریل نادی معلنا) را در این باره سرود.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج‏۲، ص۱۰۵.</ref>
==مکان نزول==
==مکان نزول==
بر پایه حدیثی که از امام باقر روایت شده[[فرشته|فرشته‌ای]] به نام رضوان در [[جنگ بدر]] این جمله را گفته است.<ref>خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۷، ح۲۰۰.</ref> ابن جوزی از علمای اهل سنت گفته است که [[احمد بن حنبل]] این فضیلت را برای [[جنگ خیبر]] می‌دانسته است. <ref>سبط بن جوری، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۶.</ref> علامه امینی با استناد به احادیث متعدد در این زمینه، معتقد است که این جریان چندین بار رخ داده و  دانشمندان [[علم حدیث]] بر نقل آن [[اجماع]] دارند.<ref>امینی،الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج‏۲، ص۱۰۴.</ref>
بر پایه حدیثی که از امام باقر(ع) روایت شده[[فرشته|فرشته‌ای]] به نام رضوان در [[جنگ بدر]] این جمله را گفته است.<ref>خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۷، ح۲۰۰.</ref> [[ابن جوزی]] از علمای اهل سنت گفته است که [[احمد بن حنبل]] این فضیلت را برای [[جنگ خیبر]] می‌دانسته است. <ref>ابن جوری، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۶.</ref> [[علامه امینی]] با استناد به احادیث متعدد در این زمینه، معتقد است که این جریان چندین بار رخ داده و  دانشمندان [[علم حدیث]] بر نقل آن [[اجماع]] دارند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج‏۲، ص۱۰۴.</ref>


==استناد امام علی==
==استناد امام علی==
حضرت علی به فضیلت این حدیث درباره خود احتجاج کرده است: شما را به خدا قسم. آیا  در میان [[مهاجران]] و [[انصار]] به غیر از من جبرئیل درباره کسی گفته است:«ای محمد! شمشیری مانند ذوالفقار و جوانمردی مانند علی نیست» آیا در میان مهاجرین و انصار جبرئیل در حق کسی چنین تعبیری آورده است؟<ref>علی بن الحسن، تاریخ مدینة دمشق، ۱۹۹۵م، ج۳۹، ص۲۰۱.</ref>
حضرت علی(ع) به فضیلت این حدیث درباره خود احتجاج کرده است: شما را به خدا قسم. آیا  در میان [[مهاجران]] و [[انصار]] به غیر از من جبرئیل درباره کسی گفته است:«ای محمد! شمشیری مانند ذوالفقار و جوانمردی مانند علی نیست» آیا در میان مهاجرین و انصار جبرئیل در حق کسی چنین تعبیری آورده است؟<ref>علی بن الحسن، تاریخ مدینة دمشق، ۱۹۹۵م، ج۳۹، ص۲۰۱.</ref>
==آثار هنری==
==آثار هنری==
این جمله در آثار هنری به کار رفته است. در نوروز ۱۳۳۵ش بر روی سکه نقره‌ای ضرب شد. حسن روح الامین در اردیبهشت ۱۳۹۶ش تابلویی را با محتوای این حدیث طراحی کرد. <ref>[http://www.iribnews.ir/fa/news/1791101/ خبرگزاری صدا وسیما]</ref>
این جمله در آثار هنری به کار رفته است. در نوروز ۱۳۳۵ش بر روی سکه نقره‌ای ضرب شد. حسن روح الامین در اردیبهشت ۱۳۹۶ش تابلویی را با محتوای این حدیث طراحی کرد. <ref>[http://www.iribnews.ir/fa/news/1791101/ خبرگزاری صدا وسیما]</ref>


[[جرج جرداق]] می گوید: من در خانواده‌ای مسیحی بزرگ شده‌ام که به این چیزها اعتقاد نداریم. پدر من سنگ‌تراش بود. کارهایش را می‌فروخت و به دهات اطراف می‌برد و روزی‌اش از این راه به دست می‌آمد. اما سنگی را در خانه نگه داشته بود و دو سال روی آن کار می‌کرد. بعد که کارش تمام شد آن را به سردر خانه‌مان آویخت. روی آن سنگ این جمله حک شده بود: «لافتی الا علی، لا سیف الا ذوالفقار» <ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4227/7021/85112/ پایگاه اطلاع رسانی حوزه]</ref>
[[جرج جرداق]] می گوید: من در خانواده‌ای مسیحی بزرگ شده‌ام پدرم سنگ‌تراش بود. سنگی را به سردر خانه‌مان آویخته بود روی آن سنگ این جمله حک شده بود: «لافتی الا علی، لا سیف الا ذوالفقار» <ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4227/7021/85112/ پایگاه اطلاع رسانی حوزه]</ref>
شاعران فارسی‌زبان همچون [[سعدی]]،<ref>سعدی،کلیات سعدی، ۱۳۶۵ش،قصیده۱.</ref> [[خواجوی کرمانی]]،<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار،۱۳۶۹ش،ص۱۳۳.</ref> [[عطار نیشابوری]]،<ref>عطار نیشابوری، مصیبت‌نامه، ۱۳۷۶ش، ص ۳۴.</ref> [[شاه نعمت‌الله ولی]]<ref> شاه نعمت‌الله، دیوان شاه نعمت‌الله ولی،۱۳۷۰ش، ترجیع۱.</ref> و [[شهریار]]<ref>دیوان ناصرخسرو، قصیده ۴۲.</ref> در آثار خود با «لافتی الا علی» اشعار و ترکیب‌های گوناگونی ساخته‌اند.
شاعران فارسی‌زبان همچون [[سعدی]]،<ref>سعدی،کلیات سعدی، ۱۳۶۵ش،قصیده۱.</ref> [[خواجوی کرمانی]]،<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار،۱۳۶۹ش،ص۱۳۳.</ref> [[عطار نیشابوری]]،<ref>عطار نیشابوری، مصیبت‌نامه، ۱۳۷۶ش، ص ۳۴.</ref> [[شاه نعمت‌الله ولی]]<ref> شاه نعمت‌الله، دیوان شاه نعمت‌الله ولی،۱۳۷۰ش، ترجیع۱.</ref> و [[شهریار]]<ref>دیوان ناصرخسرو، قصیده ۴۲.</ref> در آثار خود با «لافتی الا علی» اشعار و ترکیب‌های گوناگونی ساخته‌اند.