ماوراء النهر: تفاوت میان نسخه‌ها

سرزمین پهناوری در آسیای مرکزی، که در شمال شرقی فلات [[ایران]] قرار دارد.<ref>مقدسی، احسن التقاسیم</ref> به آن ورا رود یا فرا رود یا وراز رود نیز گفته می‌شود؛<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه ورارود.</ref> هرچند برخی نام‌های دیگری چون توران<ref>زبیدی، تاج العروس، بیروت، ج۶، ص۱۳۶؛ فیروزآبادی، القاموس المحیط، بیروت، ج۲، ص۳۰؛ مدنی، الطراز الأول، ۱۳۸۴ش، ج۷، ص: ۱۴۲.</ref> و هیطل<ref> فیروزآبادی، القاموس المحیط، بیروت، ج۳، ص۶۴۰.</ref> برای این منطقه قائلند که مشتمل بر تمام سرزمین‌های واقع در آن سوی رود آمویه<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه ماوراء النهر.</ref> و یا به عبارتی جیهون<ref>برای اطلاعات بیشتر در مورد رود جیهون رجوع کن به: مقدسی، أحسن التقاسیم، ۱۴۱۱ق، ص۲۸۴.</ref> است.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۵، ص۴۵؛ مقدسی، أحسن التقاسیم، ۱۴۱۱ق، ص۲۶۰؛ قزوینی، آثار البلاد و اخبار العباد، ۱۹۹۸م، ص۵۵۷؛ ابن عبد الحق بغدادی، مراصد الإطلاع علی أسماء الأمکنة و البقاع، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۲۲۳.</ref> سبقه وجه نامگذاری آن، به بعد از ورود [[اسلام]] بدان ناحیه باز می‌گردد. پس از فتح این ناحیه توسط [[مسلمانان]] به علت قرار گرفتن آن در آنسوی رود جیهون، ماوراء النهر نام گرفت.<ref>مجهول، حدود العالم، ۱۴۲۳ق، ص۵۵؛ دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه ماوراءالنهر.</ref> و به عنوان یکی از اقالیم شرقی حکومت اعراب مسلمان<ref> مقدسی، أحسن التقاسیم، ۱۴۱۱ق، ص۲۶۰.</ref> و یا ربع چهارم [[خراسان]] شهرت یافت.<ref> مقدسی، أحسن التقاسیم، ۱۴۱۱ق، ص۲۱۳.</ref>