پرش به محتوا

مسبحات: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۸۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۱۹
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۷: خط ۷:
==تعداد مسبحات==
==تعداد مسبحات==
در روایات، به اسامی سوره‌های مسبحات اشاره نشده است؛ از این رو درباره تعداد آنها دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد:
در روایات، به اسامی سوره‌های مسبحات اشاره نشده است؛ از این رو درباره تعداد آنها دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد:
#'''هفت سوره:''' [[سوره اسراء|اسراء]]، [[سوره حدید|حَدید]]، [[سوره حشر|حَشْر]]، [[سوره صف|صَفْ]]، [[سوره جمعه|جمعه]]، [[سوره تغابن|تَغابُن]] و [[سوره اعلی|اعلی]] است.<ref>فیض کاشانى، الوافی‌، ۱۴۰۹ق‌، ج۹، ص۱۷۵۶؛ حجتی، پژوهشی در تاریخ قرآن، ۱۳۷۷ش، ص۱۰۵؛ رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۳ش، ص۵۹۶.</ref> این سوره‌ها با یکی از مشتقات ریشه (س ب ح) آغاز می‌شوند.<ref>حسن‌زاده، هزار و یک نکته، ۱۳۶۵ش، ص۶۰۵</ref>
#'''هفت سوره:''' [[سوره اسراء|اسراء]]، [[سوره حدید|حَدید]]، [[سوره حشر|حَشْر]]، [[سوره صف|صَفْ]]، [[سوره جمعه|جمعه]]، [[سوره تغابن|تَغابُن]] و [[سوره اعلی|اعلی]].<ref>فیض کاشانى، الوافی‌، ۱۴۰۹ق‌، ج۹، ص۱۷۵۶؛ حجتی، پژوهشی در تاریخ قرآن، ۱۳۷۷ش، ص۱۰۵؛ رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۳ش، ص۵۹۶.</ref> این سوره‌ها با یکی از مشتقات ریشه (س ب ح) آغاز می‌شوند.<ref>حسن‌زاده، هزار و یک نکته، ۱۳۶۵ش، ص۶۰۵</ref>
#'''پنج سوره:''' سوره‌هایی که ابتدای آنها با فعل گذشته (ماضی) سَبَّحَ و فعل حال (مضارع) یسَبِّحُ آغاز می‌شوند مسبحات هستند که شامل پنج سوره حدید، حشر، صف، جمعه و تغابن می‌شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۹، ص۱۴۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۳، ص۲۹۲.</ref>
#'''پنج سوره:''' سوره‌های حدید، حشر، صف، جمعه و تغابن که با سَبَّحَ یا یسَبِّحُ آغاز می‌شوند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۹، ص۱۴۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۳، ص۲۹۲.</ref>
#'''شش سوره:''' [[سید علی قاضی طباطبایی]] سفارش می‌کرد که شاگردانش شش سوره حديد و حشر و صف و جمعه و تغابن و اعلى‏ را هر شب به عنوان مسبحات بخوانند<ref>حسن‌زاده، هزار و یک نکته، ۱۳۶۵ش، ص۶۰۵.</ref> در این سوره‌ها پس از بسم الله، یکی از افعال سَبَّحَ، یسَبِّحُ و سبِّح‏ آمده است. حسن‌زاده آملی و جوادی آملی نیز این شش سوره را به عنوان مسبحات ذکر کرده‌اند.<ref>حسن‌زاده آملی، رساله نور على نور، ۱۳۷۱ش، ص۲۹؛ جوادى آملى، «تفسیر سوره حشر»، ص۷</ref>
#'''شش سوره:''' سوره‌های حديد، حشر، صف، جمعه، تغابن و اعلى.<ref>حسن‌زاده آملی، رساله نور على نور، ۱۳۷۱ش، ص۲۹؛ جوادى آملى، «تفسیر سوره حشر»، ص۷</ref> چراکه در این سوره‌ها پس از بسم‌الله، یکی از افعال سَبَّحَ، یسَبِّحُ و سبِّح‏ آمده است. [[سید علی قاضی طباطبایی]] به شاگردانش سفارش می‌کرد که این شش سوره‏ را هر شب به عنوان مسبحات بخوانند<ref>حسن‌زاده، هزار و یک نکته، ۱۳۶۵ش، ص۶۰۵.</ref>  
#'''نه سوره:''' [[محمدهادی معرفت]] از پژوهشگران معاصر علوم قرآن، ارجح دانسته است که دو سوره [[سوره فرقان|فرقان]] و [[سوره ملک|ملک]] را نیز که با تبارک آغاز می‌شوند به این هفت سوره ضمیمه شوند.<ref>معرفت، التمهید فی علوم‌القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۲۹۳.</ref>
#'''نه سوره:''' [[محمدهادی معرفت]] دو سوره [[سوره فرقان|فرقان]] و [[سوره ملک|ملک]] را نیز که با تبارک آغاز می‌شوند به هفت سوره ضمیمه کرده است.<ref>معرفت، التمهید فی علوم‌القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۲۹۳.</ref>


==ویژگی‌های مشترک==
==ویژگی‌های مشترک==
خط ۱۶: خط ۱۶:
*'''دربرداشتن اصول دین''': مضامین سوره‌های مسبحات [[توحید]]، [[نبوت]]، [[معاد]]، [[عدل]] و [[امامت]] است.<ref>آل‌رسول-اعتصامی، «سوره‌شناسی مسبحات»، ص۵۲.</ref>
*'''دربرداشتن اصول دین''': مضامین سوره‌های مسبحات [[توحید]]، [[نبوت]]، [[معاد]]، [[عدل]] و [[امامت]] است.<ref>آل‌رسول-اعتصامی، «سوره‌شناسی مسبحات»، ص۵۲.</ref>
*'''نقش محوری اسراء:''' برخی پژوهشگران علوم قرآن معتقدند با توجه به مضامین مسبحات رابطه خاصی میان آنان وجود دارد و سوره اسراء محور سوره‌های دیگر است. بر اساس این دیدگاه سوره‌های مسبحات مانند یک کتاب مستقل هستند که مقدمه آن سوره اسراء است و پنج سوره دیگر در حکم فصل‌های کتابند و سوره اعلی مانند نتیجه آن است.<ref>آل‌رسول-اعتصامی، «سوره‌شناسی مسبحات»، ص۵۲.</ref>
*'''نقش محوری اسراء:''' برخی پژوهشگران علوم قرآن معتقدند با توجه به مضامین مسبحات رابطه خاصی میان آنان وجود دارد و سوره اسراء محور سوره‌های دیگر است. بر اساس این دیدگاه سوره‌های مسبحات مانند یک کتاب مستقل هستند که مقدمه آن سوره اسراء است و پنج سوره دیگر در حکم فصل‌های کتابند و سوره اعلی مانند نتیجه آن است.<ref>آل‌رسول-اعتصامی، «سوره‌شناسی مسبحات»، ص۵۲.</ref>
*'''گستره زمانی:''' ویژگی دیگر این سوره‌ها این است که تقریباً تمام مدت نبوت پیامبر را دربرگرفته‌اند؛ سوره اعلی هفتمین، اسراء پنجاهمین سوره نازل شده در [[مکه]] و سوره‌های حدید، حشر، صف، جمعه و تغابن در [[مدینه]] نازل شده و در ردیف نود و چهارمین تا صد و دهمین سوره‌های نازل شده قرآن قرار دارند.<ref>آل‌رسول-اعتصامی، «سوره‌شناسی مسبحات»، ص۵۲.</ref>
*'''گستره زمانی:''' این سوره‌ها این است که تقریباً تمام مدت [[نبوت]] پیامبر را دربرگرفته‌اند؛ سوره اعلی هفتمین، اسراء پنجاهمین سوره نازل شده در [[مکه]] و سوره‌های حدید، حشر، صف، جمعه و تغابن در [[مدینه]] نازل شده و در ردیف نود و چهارمین تا صد و دهمین سوره‌های نازل شده قرآن قرار دارند.<ref>آل‌رسول-اعتصامی، «سوره‌شناسی مسبحات»، ص۵۲.</ref>


==فضیلت==
==فضیلت==
* '''آیه‌ای بهتر از هزار آیه:''' در منابع معتبر روایت شده است که پیامبر هر شب پیش از خواب سوره‌های مسبحات را قرائت می‌کرد و می‌فرمود: «در مسبحات [[آیه|آیه‌ای]] است بهتر از هزار آیه».<ref>سیوطی، الدرالمنثور، دارالفکر، ج۶، ص۱۷۰؛ قرطبی، الجامع لأحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ص۲۳۵.</ref>
* '''آیه‌ای بهتر از هزار آیه:''' بر پایه روایتی پیامبر هر شب پیش از خواب سوره‌های مسبحات را قرائت می‌کرد و می‌فرمود: «در مسبحات [[آیه|آیه‌ای]] است بهتر از هزار آیه».<ref>سیوطی، الدرالمنثور، دارالفکر، ج۶، ص۱۷۰؛ قرطبی، الجامع لأحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ص۲۳۵.</ref>
*'''درک کردن امام زمان:''' در روایتی از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام محمدباقر(ع)]] نقل شده است: «کسی که مسبحات را پیش از خواب قرائت کند نمی‌میرد تا آنکه [[امام مهدی(عج)]] را درک کند و اگر بمیرد در کنار رسول خدا(ص) خواهد بود.<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۷۳ش، ص۱۳۸.</ref>
*'''درک کردن امام زمان:''' در روایتی از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام محمدباقر(ع)]] نقل شده است: «کسی که مسبحات را پیش از خواب قرائت کند نمی‌میرد تا آنکه [[امام مهدی(عج)]] را درک کند و اگر بمیرد در کنار رسول خدا(ص) خواهد بود.<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۷۳ش، ص۱۳۸.</ref>