۱۷٬۸۲۳
ویرایش
حبیب‌الله خویی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←پیوند به بیرون) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''میرزا حبیب الله خویی'''، [[فقیه]]، ادیب و عالم [[امامیه|امامی]] قرن سیزدهم و چهاردهم و شارح [[نهج البلاغه]].وی از شاگردان میرزا [[حبیب الله رشتی]]، [[میرزای شیرازی]] و [[سید حسین کوه کمری|سید حسین کوه کمری]] بود. میرزا حبیب الله، با کتاب [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة]]، در میان اهل علم معروف شده است.<ref>منبع مقاله: دانشنامۀ جهان اسلام، ج۱۶، صص۵۲۷- ۵۲۸، نوشتة پرویز رستگارجزی.</ref> | {{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | ||
==تولد== | | عنوان =میر حبیب الله خویی | ||
| تصویر =میر حبیب الله خویی.JPG | |||
| اندازه تصویر = | |||
| نام کامل =میرحبیب الله بن محمد هاشمي موسوي خويي | |||
| لقب = أمین الرعایا | |||
| نسب = | |||
| خویشاوندان سرشناس = | |||
| تاریخ تولد = ۱۲۶۱ ق | |||
| شهر تولد = خوی | |||
| کشور تولد = | |||
| محل تحصیل = [[ایران]]{{•}} [[نجف]] | |||
| محل زندگی = | |||
| تاریخ وفات =۱۳۲۴ ق | |||
| شهر وفات = تهران | |||
| محل دفن = حرم [[عبدالعظیم حسنی]] | |||
| استادان = [[سید حسین حسینی کوه کمری]] {{•}} [[میرزا حبیب الله رشتی]] {{•}}[[سید میرزا حسین شیرازی]] {{•}} [[میرزا خلیل تهرانی]] | |||
| شاگردان = | |||
| اجازه روایت از = | |||
| اجازه اجتهاد از = | |||
| اجازه روایت به = | |||
| اجازه اجتهاد به = | |||
| تالیفات = شرح عوامل {{•}} تعلیقه‌ای بر [[فرائد الاصول]] {{•}} تحفة الصائیمن فی شرح ادعیة الثلاثین {{•}} رسالة فی ردّ الصوفیة {{•}} [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة]] | |||
| فعالیت‌های علمی = | |||
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی = | |||
| امضا = | |||
| وب‌گاه رسمی = | |||
}} | |||
'''میرزا حبیب الله خویی'''، (۱۲۶۱ ـ ۱۳۲۴ ق) [[فقیه]]، ادیب و عالم [[امامیه|امامی]] قرن سیزدهم و چهاردهم و شارح [[نهج البلاغه]]. وی از شاگردان میرزا [[حبیب الله رشتی]]، [[میرزای شیرازی]] و [[سید حسین کوه کمری|سید حسین کوه کمری]] بود. میرزا حبیب الله، با کتاب [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة]]، در میان اهل علم معروف شده است.<ref>منبع مقاله: دانشنامۀ جهان اسلام، ج۱۶، صص۵۲۷- ۵۲۸، نوشتة پرویز رستگارجزی.</ref> | |||
==تولد و درگذشت== | |||
وی به نقل [[ثقة الاسلام تبریزی]]<ref>ثقة الاسلام تبریزی، مرآة الکتب، ج۱، ص۴۸۱.</ref> از خود او، در ۱۲۶۵<ref>قس آقابزرگ طهرانی، نقباء البشر، قسم۱، ص۳۶۲؛ عرشی، استناد نهج البلاغه، ص۱۵۴.</ref> در شهر [[خوی]]<ref>عرشی، استناد نهج البلاغه، ص۱۵۴.</ref> و در خانواده‌ای ثروتمند و محترم<ref>رکـ: حسینی، مصادر نهج البلاغة و اسانیده، ج۱، ص۲۵۰.</ref> به دنیا آمد. | وی به نقل [[ثقة الاسلام تبریزی]]<ref>ثقة الاسلام تبریزی، مرآة الکتب، ج۱، ص۴۸۱.</ref> از خود او، در ۱۲۶۵<ref>قس آقابزرگ طهرانی، نقباء البشر، قسم۱، ص۳۶۲؛ عرشی، استناد نهج البلاغه، ص۱۵۴.</ref> در شهر [[خوی]]<ref>عرشی، استناد نهج البلاغه، ص۱۵۴.</ref> و در خانواده‌ای ثروتمند و محترم<ref>رکـ: حسینی، مصادر نهج البلاغة و اسانیده، ج۱، ص۲۵۰.</ref> به دنیا آمد. | ||
[[آقا بزرگ طهرانی|آقابزرگ طهرانی]]، <ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱۴، ص۱۲۳، ج۲۳، ص۱۵۷؛ همو، نقباء البشر، قسم۱، ص۳۶۲. </ref> زرکلی<ref>زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۱۶۶.</ref> و حسینی<ref>حسینی، مصادر نهج البلاغة و اسانیده، ج۱، ص۲۴۹.</ref> سال وفات او را ۱۳۲۴ و [[سید محسن امین|امین]]<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۴، ص۵۶۱.</ref> و [[علامه امینی|امینی]]<ref>امینی، الغدیر، ج۴، ص۲۶۳.</ref> سال ۱۳۲۶ را عنوان سال درگذشت میرزا حبیب الله ذکر کرده‌اند. او در تهران درگذشت و پیکرش را در حرم [[عبدالعظیم حسنی]] در [[ری]] به خاک سپردند.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱۴، ص۱۲۳؛ خویی، ج۱، همان مقدمه، ص۱۰.</ref> | |||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
خویی بیست سال داشت که برای تحصیل علوم دینی به [[نجف]] رفت<ref>رکـ: خویی، ج۱، مقدمه علی اصغر حسینی خویی، ص۸.</ref> و از محضر استادانی چون میرزا [[حبیب الله رشتی]]، [[میرزای شیرازی]]<ref>آقابزرگ طهرانی، نقباء البشر، قسم۱، ص۳۶۲.</ref> و [[سید حسین کوه کمری|سید حسین کوه کمری]] معروف به سید حسین ترک (متوفی ۱۲۹۹) <ref>ثقة الاسلام تبریزی، مرآة الکتب، ج۱، ص۴۸۱.</ref> بهره‌مند شد. ثقة الاسلام تبریزی<ref>ثقة الاسلام تبریزی، مرآة الکتب، ج۱، ص۴۸۱.</ref> همچنین ملاعلی، فرزند حاج میرزا خلیل طهرانی (متوفی ۱۲۹۷)، را در شمار استادان او نام برده است. | خویی بیست سال داشت که برای تحصیل علوم دینی به [[نجف]] رفت<ref>رکـ: خویی، ج۱، مقدمه علی اصغر حسینی خویی، ص۸.</ref> و از محضر استادانی چون میرزا [[حبیب الله رشتی]]، [[میرزای شیرازی]]<ref>آقابزرگ طهرانی، نقباء البشر، قسم۱، ص۳۶۲.</ref> و [[سید حسین کوه کمری|سید حسین کوه کمری]] معروف به سید حسین ترک (متوفی ۱۲۹۹) <ref>ثقة الاسلام تبریزی، مرآة الکتب، ج۱، ص۴۸۱.</ref> بهره‌مند شد. ثقة الاسلام تبریزی<ref>ثقة الاسلام تبریزی، مرآة الکتب، ج۱، ص۴۸۱.</ref> همچنین ملاعلی، فرزند حاج میرزا خلیل طهرانی (متوفی ۱۲۹۷)، را در شمار استادان او نام برده است. | ||
میرزا حبیب الله در ۱۲۹۱، پس از حدود پنج سال تحصیل در [[نجف]]، به زادگاهش بازگشت.<ref>رکـ: خویی، ج۱، همان مقدمه، ص۸.</ref> | میرزا حبیب الله در ۱۲۹۱، پس از حدود پنج سال تحصیل در [[نجف]]، به زادگاهش بازگشت.<ref>رکـ: خویی، ج۱، همان مقدمه، ص۸.</ref> | ||
==نگارش شرح نهج البلاغه== | ==نگارش شرح نهج البلاغه== | ||
به گفتۀ سید عبدالزهراء حسینی، <ref>حسینی، مصادر نهج البلاغة و اسانیده، ج۱، ص۲۵۰. </ref> او در پی برخی اختلافات مالی میان پدرش و شخصی دیگر و اظهار رأی به نفع طرف مقابل که موجب رنجش پدرش شد، گوشۀ عزلت گزید و همت خویش را مصروف نوشتن شرحی بر [[نهج البلاغه]] کرد، اما پیش از آن که تألیف خود را به پایان برساند و پس از عرضۀ بخش هایی از آن به [[مظفرالدین شاه]] [[قاجار]] (حکـ: ۱۳۱۳-۱۳۲۴) و صدور فرمان شاه برای چاپ آن، در [[تهران]] در حدود ۱۳۲۵ وفات یافت.<ref>ثقة الاسلام تبریزی، مرآة الکتب، ج۱، ص۴۸۳.</ref> | به گفتۀ سید عبدالزهراء حسینی، <ref>حسینی، مصادر نهج البلاغة و اسانیده، ج۱، ص۲۵۰. </ref> او در پی برخی اختلافات مالی میان پدرش و شخصی دیگر و اظهار رأی به نفع طرف مقابل که موجب رنجش پدرش شد، گوشۀ عزلت گزید و همت خویش را مصروف نوشتن شرحی بر [[نهج البلاغه]] کرد، اما پیش از آن که تألیف خود را به پایان برساند و پس از عرضۀ بخش هایی از آن به [[مظفرالدین شاه]] [[قاجار]] (حکـ: ۱۳۱۳-۱۳۲۴) و صدور فرمان شاه برای چاپ آن، در [[تهران]] در حدود ۱۳۲۵ وفات یافت.<ref>ثقة الاسلام تبریزی، مرآة الکتب، ج۱، ص۴۸۳.</ref> [[حسن زاده آملی]] از [[خطبه]] ۲۲۹ تا پايان نامه‌ها و [[محمد باقر کوه کمره ای|شيخ محمد باقر کمره‌اي]] کلمات قصار را شرح کرده‌اند.<ref>[http://dorenajaf.valiasr-aj.com/include/VIEW.php?bankname=LIST&code=1177&RADIF=17#bookmark1 شرح ميرزا حبيب الله خويي]</ref> <ref>[http://www.hadith.net/n340-e7038.html روش‌شناسي «منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة»]</ref> | ||
حاج میرزا حبیب الله خویی با شرح [[نهج البلاغه]]، معروف به [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة]]، در میان اهل علم نام بردار است.<ref>زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۱۶۶.</ref> گفتنی است که شرح [[قطب الدین راوندی]] (متوفی ۵۷۳) بر [[نهج البلاغه]] نیز به همین نام است. | حاج میرزا حبیب الله خویی با شرح [[نهج البلاغه]]، معروف به [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة]]، در میان اهل علم نام بردار است.<ref>زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۱۶۶.</ref> گفتنی است که شرح [[قطب الدین راوندی]] (متوفی ۵۷۳) بر [[نهج البلاغه]] نیز به همین نام است. | ||
===ویژگی‌های کتاب=== | ===ویژگی‌های کتاب=== | ||
شرح خویی که از گسترده‌ترین شروح نهج البلاغه در بین [[شیعه اثناعشری|شیعه امامیه]] به شمار می‌رود، نشان دهندۀ تتبع مؤلف در آثار پیشینیان و متأخران و چیره دستی او در دانش‌های گوناگون و معارف الهی است.<ref>رکـ: بروجردی و صدرایی خویی، «شرح‌های نهج البلاغه »، صص۱۳۷- ۱۳۸؛ خویی، ج۱، همان مقدمه، ص۷.</ref> | شرح خویی که از گسترده‌ترین شروح نهج البلاغه در بین [[شیعه اثناعشری|شیعه امامیه]] به شمار می‌رود، نشان دهندۀ تتبع مؤلف در آثار پیشینیان و متأخران و چیره دستی او در دانش‌های گوناگون و معارف الهی است.<ref>رکـ: بروجردی و صدرایی خویی، «شرح‌های نهج البلاغه »، صص۱۳۷- ۱۳۸؛ خویی، ج۱، همان مقدمه، ص۷.</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۶۶: | ||
===نسخه‌های کتاب=== | ===نسخه‌های کتاب=== | ||
نسخه‌های به خط مؤلفِ این شرح در شش جلد در کتابخانۀ آیت الله [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی|مرعشی نجفی]] نگهداری می‌شود.<ref>رکـ: حسینی اشکوری، فهرست نسخه‌های خطی، ج۱، ص۲۹۹.</ref> و در چهارده مجلد در [[تهران]] و [[قم]] به تصحیح [[سید ابراهیم میانجی]] به چاپ رسیده است. شرح ناتمام میرزا حبیب الله خویی را ابتدا [[محمد باقر کمره ای|محمدباقر کمره ای]] و پس از او [[حسن حسن زاده آملی|حسن حسن زاده آملی]] تکمیل کردند. چاپ دیگری از این کتاب نیز در بیروت (۱۳۷۸ش/۲۰۰۸م) صورت گرفته است. | نسخه‌های به خط مؤلفِ این شرح در شش جلد در کتابخانۀ آیت الله [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی|مرعشی نجفی]] نگهداری می‌شود.<ref>رکـ: حسینی اشکوری، فهرست نسخه‌های خطی، ج۱، ص۲۹۹.</ref> و در چهارده مجلد در [[تهران]] و [[قم]] به تصحیح [[سید ابراهیم میانجی]] به چاپ رسیده است. شرح ناتمام میرزا حبیب الله خویی را ابتدا [[محمد باقر کمره ای|محمدباقر کمره ای]] و پس از او [[حسن حسن زاده آملی|حسن حسن زاده آملی]] تکمیل کردند. چاپ دیگری از این کتاب نیز در بیروت (۱۳۷۸ش/۲۰۰۸م) صورت گرفته است. | ||
==آثار دیگر== | ==آثار دیگر== | ||
حاج میرزا حبیب الله خویی آثار دیگری نیز دارد که برخی از آنها عبارتند از: | حاج میرزا حبیب الله خویی آثار دیگری نیز دارد که برخی از آنها عبارتند از: | ||
| خط ۴۴: | خط ۷۸: | ||
# او همچنین رساله‌های متعددی در موضوعات [[فقه|فقهی]] و [[اصول فقه|اصولی]] به نگارش درآورده است.<ref>خویی، ج۱، همان مقدمه، ص۹.</ref> | # او همچنین رساله‌های متعددی در موضوعات [[فقه|فقهی]] و [[اصول فقه|اصولی]] به نگارش درآورده است.<ref>خویی، ج۱، همان مقدمه، ص۹.</ref> | ||
== | ==دیدگاه== | ||
* در مسائل نجوم و افلاک، آسمان و زمین به نظریۀ هیئت بطلیموسی معتقد بود. | |||
* وی با اینکه عارفی بود که [[خطبه اشباح]] را مفصل شرح کرده است. [[صوفیه]] را ردّ می‌کرد. | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||