عمرو بن عبدود: تفاوت میان نسخه‌ها

درباره تولد و زندگی عمرو بن عبدود، اطلاعاتی در منابع تاریخی و روایی وجود ندارد، جز اینکه او از تیره بنی عامر بن لؤی از [[قریش]] بوده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن‌هشام، سیرة النبی، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۷۳۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۷۸؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۱۸۱.</ref> وی چنانکه در منابع شیعه و سنی آمده، در [[جنگ احزاب]] (خندق) در [[سال پنجم هجری قمری]]، همراه با [[عکرمة بن ابی جهل]]، [[هبیرة بن ابی وهب]]، [[نوفل بن عبدالله|نوفل بن عبدالله بن مغیرة]] و [[ضرار بن خطاب]]، به سختی از خندقی که مسلمانان کنده بودند گذشت.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۵۷۳-۵۷۴؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۰.</ref> عمر بن عبدود که سومین جنگجوی قریش،<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۳۴، ح۴۳۲۹.</ref> و مساوی با هزار جنگجو دانسته می‌شد،<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۵ق، ج۲، ص۳۲۴.</ref> مبارز می‌طلبید و مسلمانان را تحقیر کرد و گفت: صدایم گرفت از بس فریاد مبارزطلبی در میانتان سر دادم.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۰.</ref> {{یادداشت| نیرومندی و مبارزطلبی همراه با جسارت عمرو بن عبدود در حدی که بود هیچ یک از مسلمانان داوطلب هماوردی با او نبود در تاریخ آمده که هنگام مبارزطلبی عمرو سکوت بر جبهه مسمانان حاکم بود و هیچ کس هیچ گونه عکس‌العملی نداشت. (علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۳۹، ص۴) شمشیر عمرو بن عبدود نیز به شعله‌ای از آتش تشبیه شده که کنایه از برّاق بودن و بُرّندگی فوق‌العاده آن است. حاکم نیشابوری، المستدرک، ج۳، ص۳۴}} بنابر نقل منابع، [[علی بن ابی‌طالب]]، پس از هر بار مبارزطلبیِ عمرو بن عبدود، برای جنگیدن با وی بلند می‌شد،؛ اما به خواست پیامبر، می‌نشست؛ تا آنکه پیامبر به [[امام علی(ع)]] اجازه مبارزه داد و [[عمامه]] خود را بر سر او بست و شمشیرش را به وی داد تا با عَمرو بجنگد.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۰.</ref>

[[امام علی(ع)]]، ابتدا عمرو بن عبدوُد را دعوت کرد تا به [[توحید|یگانگی خدا]] و [[رسالت|رسالت محمد(ص)]] شهادت دهد و پس از آنکه او نپذیرفت، از او خواست که از همان راهی که آمده بازگردد و وقتی قبول نکرد، به او گفت از اسب فرود آید و مبارزه کند و او پذیرفت و حتی براساس نقل ابن ابی‌الحدید اسب خویش را پی کرد<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۶۴.</ref> و یا این که زخمی به صورت اسبش زد و اسب گریخت.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۰و۱۰۱.</ref> بنابر نقل [[جابر بن عبدالله انصاری]] که همراه [[امام علی(ع)]] بوده است، جنگ بین علی بن ابی‌طالب و عمرو بن عبدود بالا گرفت، تا آنکه صدای [[تکبیر]] علی(ع) بلند شد و مسلمانان دریافتند عمرو بن عبدود کشته شده است.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۲.</ref> بر اساس منابع تاریخی، علاوه بر عمرو بن عبدود، پسرش حسل نیز به دست امام علی(ع) کشته شد.<ref>عاملی، الصحیح من سیرة النبی الأعظم، ۱۴۲۶ق، ج۱۱، ص۱۶۰.</ref> در برخی گزارش‌ها آمده که امام علی(ع) پس از کشتن عمرو بن عبدود سر او را برابر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] گذاشت در این هنگام [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] برخاستند و صورت علی (ع) را بوسیدند و پیامبر(ص) که خوشحالی در سیمایش آشکار بود فرمود: این پیروزی (واقعی) است یا فرمود: این نخستین پیروزی است و شوکت و هیبت [[شرک|مشرکان]] از میان رفت و از امروز به بعد آنان دیگر با ما نمی‌جنگند و این ما هستیم که با آنان می‌جنگیم.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، مکتبة آیة الله مرعشيی نجفی، ج۱۹، ص۶۲.</ref>

[[ابن تیمیه]] عالم اهل سنت و پایه‌گذار [[سلفیه]] در وجود عمرو بن عبدود تردید وارد کرده است؛<ref>ابن‌تیمیة، منهاج السنة النبویة، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۱۰۵-۱۱۰.</ref> به باور او، در هیچ‌کدام از غزوه‌های [[بدر]] و [[احد]] و همچنین در [[غزوه|غزوه‌های]] دیگر و [[سریه|سریه‌ها]]، اثری از نام عمرو بن عبدود نیست و آنچه درباره او در [[جنگ خندق]] نقل شده، در هیچ‌کدام از صحیحَین، یعنی [[صحیح مسلم]] و [[صحیح بخاری]]، نیامده است.<ref>ابن‌تیمیة، منهاج السنة النبویة، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۱۰۹.</ref> با این‌حال، حضور عمرو بن عبدود در غزوه خندق، در منابع تاریخی مانند تاریخ طبری<ref>طبری، تاریخ الطبري، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۵۷۳.</ref> و تاریخ الاسلام ذهبی<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۹۰.</ref> ذکر شده و حاکم نیشابوری از عالمان [[اهل سنت]]، در کتاب المستدرک علی الصحیحین، روایتی حاکی از حضور عمرو بن عبدود در غزوه [[بدر]] و مجروح شدن او نقل کرده است.<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۳۴، ح۴۳۲۹.</ref> همچنین در منابع تاریخی اشعاری از [[حسان بن ثابت]] [[صحابی]] پیامبر درباره افتخار کردن به قتل عمرو به دست امام علی،<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویه، دار المعرفه، ص۲۶۸-۲۶۹.</ref> و نیز اشعاری در سوگ او از مسافع بن عبدمناف،<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۲۶۶-۲۶۷.</ref> هبیرة بن ابی‌وهب<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۲۶۷-۲۶۸.</ref> از همراهان عمرو بن عبدود که از خندق عبور کرده بود،<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۵۷۳-۵۷۴.</ref> و خواهر عمرو<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۶-۱۰۹.</ref> نقل شده است.

برخی پژوهشگران این تردید وارد کردنِ ابن تیمیه را ناشی از انگیزه او برای انکار [[فضایل امام علی(ع)]] دانسته‌اند.<ref>جمعی از نویسندگان، امام علی(ع)، سازمان حج و زیارت، ج۲، ص۱۴۸.</ref>