فرسان الهیجاء (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''فُرْسانُ الْهَیْجاء در شرح حالات اصحاب حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام''' (به معنای سواران میدان نبرد) کتابی در دو جلد به زبان فارسی تألیف [[ذبیح‌الله محلاتی]] (درگذشت۱۳۶۴ش) است. این کتاب، شرح حال ۲۳۰ تن از [[اصحاب امام حسین(ع)]] را در بردارد که در [[واقعه کربلا]] و پس از آن در [[بصره]] و [[کوفه]] به [[شهادت]] رسیدند. مؤلف، شرح حال شهیدان را به‌ترتیب حروف الفبا آورده است.

به گفته محمد اسفندیاری تاریخ‌پژوه اهل ایران (زاده ۱۳۳۸ش) کتاب فرسان الهیجاء به زبان عربی نوشته شده بود و بعدها نویسنده آن را به فارسی برگردانده است.<ref> اسفندیاری، کتابشناسی تاریخی امام حسین، ۱۳۸۰ش، ص۱۶۵.</ref> تألیف جلد اول آن در سال ۱۳۴۸ق پایان یافته است.<ref>مجاهدی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۱و۱۹۲.</ref> شامل ۱۴۰ تن از اصحاب حسین بن علی(ع) است. این جلد به ترتیب حروف الفبا از [[ابوثمامه صائدی]] تا [[عمار بن حسان طائی]] را در بردارد.<ref>مجاهدی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۱و۱۹۲.</ref> البته نسخه عربی آن موجود نیست. ازاین‌رو محمد شعاع فاخر در سال ۱۳۸۶ش متن فارسی آن را با نام «فرسان الهیجاء فی تراجم اصحاب سیدالشهداء» به زبان عربی برگردانده است.<ref>محلاتی، فرسان‌الهیجاء، مقدمه محمد شعاع فاخر، ۱۳۸۶ش، ج۱، شناسه کتاب.</ref>

گفته شده بیشتر اسامی اصحاب امام حسین(ع) در کتاب فرسان‌الهیجاء، با مقاتل معتبر همخوانی ندارد.<ref> مجاهدی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی، ص۱۹۱و۱۹۲.</ref> همچنین به گفته محمد اسفندیاری، نویسنده درستی یا نادرستی برخی گفته‌ها را پیگیر نشده؛ مثلاً افرادی که [[شهید]] نشده‌اند را در زمره شهیدان نام برده و یا اینکه نام یک فرد را به گمان اینکه اسم دو نفر بوده، دو بار ذکر کرده است.<ref>اسفندیاری، کتابشناسی تاریخی امام حسین، ۱۳۸۰ش، ص۱۶۵.</ref>