رمیصاء بنت ملحان: تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه اطلاعات صحابه

|اطلاعات صحابه  =رمیصاء بنت ملحان

| تصویر        =

| توضیح تصویر  =

| نام کامل    =رُمَیصاء بنت مِلحان بن خالد بن زید

| کنیه        =

| لقب          =ام سلیم

| دلیل شهرت    =

| زادروز/زادگاه =

| محل زندگی    = [[مدینه]]

| مهاجر/انصار  = [[انصار]]

| نسب/قبیله   =

| خویشاوندان سرشناس  = [[ابوطلحه]] • [[انس بن مالک]] • [[مالک بن نضر]]

| تاریخ و مکان درگذشت/شهادت =

| نحوه درگذشت/شهادت =

| مدفن =

| زمان اسلام آوردن = از نخستین انصار مسلمان

| نحوه اسلام آوردن =

| حضور در جنگ‌ها  =[[جنگ حنین|حنین]] • [[جنگ احد|احد]]• [[جنگ خیبر|خیبر]]

| هجرت به        =

| دیگر فعالیت‌ها  = [[صحابه]]• نقل روایت

{{سرپیوندان|جعبه اطلاعات صحابه}}

'''رُمَیصاء بنت مِلحان بن خالد بن زید،''' از [[:رده: زنان صحابی|زنان صحابی]] [[پیامبر اکرم (ص)]]، و از نخستین [[انصار|انصاری]] بود که در [[مدینه]] به [[اسلام]] گرویدند.

او نزد رسول خدا(ص) جایگاه والایی داشت به گونه‌ای که حضرت به خانه او می‌رفت و اختلاف او با ابوطلحه را شخصاً برطرف نمود.

برای وی نام‌های مختلفی همچون غُمَیصا، سَهله، رُمَیله، انیفه و رُمَیثه نیز ذكر كرده‌اند<ref> ابن‌سعد، ج۸، ص۴۲۴؛ ابن‌حجر عسقلانی، ج۸، ص۴۰۹</ref> كنیه‌اش امّ سُلَیم و به آن نیز شهرت داشت. وی از زنان انصار و از [[قبیله خزرج]] بود.<ref> ذهبی، ج۲، ص۳۰۴</ref> مادرش، ملیكه بنت [[مالك‌ بن عدی]]، از طایفۀ [[بنی‌ نجار]] بود<ref> ابن‌سعد، ج۸، ص۴۲۴ـ۴۲۵</ref>

رمیصاء پیش از [[اسلام]]، با مالك‌ بن نضر ازدواج كرد و اَنَس را به دنیا آورد.<ref> ابن‌سعد، ج۸، ص۴۲۵؛ ابن‌حجر عسقلانی، ج۸، ص۴۰۹</ref> پس از انتشار اسلام در [[مدینه]]، رمیصاء از جمله نخستین انصاری بود كه به دین اسلام گروید و پسرش [[انس‌ بن مالك]] را نیز به اسلام ترغیب كرد.<ref> ابن‌سعد، ج۸، ص۴۲۴؛ ابن‌حجر عسقلانی، ج۸، ص۴۰۹</ref> مالك‌ بن نضر كه از اسلام آوردن زن و فرزندش خشمگین شده بود به [[شام]] رفت و در آنجا درگذشت.<ref> ابن عبدالبرّ، ج۴، ص۱۹۴۰</ref>

رمیصاء پس از مرگ مالك، تا بزرگ شدن انس ازدواج نكرد.<ref>ابن‌سعد، ج۸، ص۴۲۵ـ۴۲۶؛ ابن‌حجر عسقلانی، ج۸، ص۴۰۹</ref> پس از آن، چون [[ابو طلحه]] از وی خواستگاری كرد، وی شرط ازدواج با او را، اسلام آوردن ابو طلحه قرار داد و او را از [[بت‌ پرستی]] نهی كرد. ابوطلحه مسلمان شد و حاصل این ازدواج ابو عُمَیر و عبدالله بودند.<ref> ابن‌سعد، ج۸، ص ۴۲۵ـ۴۲۷</ref>

رمیصاء بعد از ورود [[پیامبر (ص)]] به مدینه، مقدم وی را گرامی داشت و انس را كه ۱۰ سال داشت، به خادمی ایشان گمارد.<ref> ابن‌حجر عسقلانی، ج۸، ص۴۱۰</ref>

رمیصاء در بسیاری از [[غزوات]] پیامبر اكرم حضور داشت. در [[جنگ احد]] (سال سوم هجرت) وی در حالی كه مشك آبی بر پشت خود حمل می‌كرد، به مداوای مجروحان می‌پرداخت<ref> واقدی، ج۱، ص۲۴۹؛ ابن‌سعد، ج۸، ص۴۲۵</ref> و خنجری برای دفاع از خود به همراه داشت.<ref> ذهبی، ج۲، ص۳۰۴</ref>

در [[غزوه خیبر|غزوۀ خیبر]] (سال هفتم هجرت) وی از جمله زنانی بود كه در جنگ مشاركت نمود.<ref> واقدی، ج۲، ص۶۸۵؛ نک: ابن‌هشام، ج۳، ص۳۵۴؛ مقریزی، ج۱۰، ص۵۴</ref>

در سال هفتم [[هجرت]]، مُقَوقَس، پادشاه [[اسكندریه]]، در جواب دعوت پیامبر به پذیرش اسلام، هدایایی از جمله دو كنیز برای ایشان فرستاد. پیامبر آنان را برای مدتی نزد رمیصاء جای داد.<ref> طبری، ج۳، ص۲۱</ref>

در [[غزوه حنین]] (سال هشتم هجرت)، رمیصاء از پیامبر خواست افرادی را كه فرار می‌كردند، همچون [[مشركان]] بكشد.<ref> واقدی، ج۳، ص۹۰۳ـ۹۰۴؛ طبری، ج۳، ص۷۶ـ۷۷</ref> وی با وجود فرار مردان، در حالی كه پسرش [[عبدالله‌ بن ابی‌ طلحه]] را باردار بود، خنجری برای دفاع از خود به همراه داشت.<ref> واقدی، ج۳، ص۹۰۴؛ ابن‌سعد، ج۸، ص۴۲۵؛ ابن‌هشام، ج۴، ص ۸۸ـ۸۹</ref>

پس از [[وفات پیامبر (ص)|رحلت پیامبر اكرم (ص)]]، از زندگی رمیصاء خبری در دست نیست و فقط [[ابن شهر آشوب]]<ref>ابن‌ شهرآشوب، ج۳، ص۲۱۲</ref> قولی از او روایت كرده كه، بعد از [[شهادت]] [[امام حسین (ع)|امام حسین علیه‌السلام]] از آسمان بارانی سرخ رنگ باریده است.

به گفته اَنَس‌ بن مالك، پیامبر برای دیدار رمیصاء به خانه‌اش می‌رفت و با اقامۀ [[نماز]] مستحبی، برای وی و خانواده‌اش [[دعا]] می‌كرد.<ref> ابن‌سعد، ج۸، ص۴۲۶ـ۴۲۷؛ ذهبی، ج۲، ص۳۰۹</ref>

هنگامی كه پیامبر اكرم برای صرف غذا در خانۀ رمیصاء و ابو طلحه بود، به [[بركت]] الهی، پیامبر و همراهانش از غذای اندك وی سیر شدند.<ref> مالك‌ بن انس، ج۲، ص۹۲۷ـ۹۲۸؛ ابن‌شهر آشوب، ج۱، ص۹۰؛ مقریزی، ج۵، ص۱۶۵</ref>

وقتی اختلافی بین رمیصاء و همسرش ابو طلحه رخ داد، رمیصاء به پیامبر شكایت برد و ایشان شخصاً اختلاف آنان را برطرف كرد.<ref> احمدبن حنبل، ج۱، ص۲۱۴؛ ابن‌عساكر، ج۳۷، ص۴۷۱</ref>

رمیصاء را از جمله [[:رده: راویان حدیث|راویان حدیث]] و از زنان عاقل و فاضل دانسته‌اند.<ref> نک:ابن ابی‌حاتم رازی، ج۹، ص۴۶۴؛ ابن عبدالبرّ، ج۴، ص۱۹۴۰</ref>

[[عایشه]]، [[ام سلمه|امّ سَلَمه]] و [[انس‌ بن مالک]] از وی [[روایت]] كرده‌اند.<ref> ابن‌اثیر، ج۶، ص۱۱۹، ۳۴۶</ref>

* ابن ابی‌حاتم رازی، الجرح و التعدیل، حیدرآباد دكن، ۱۳۷۳ق/۱۹۵۳م.

* ابن‌اثیر، اسدالغابه فی‌المعرفه الصحابه، چاپ محمدابراهیم البنا، محمداحمد عاشور، محمود عبدالوهاب فاید، بیروت، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.

* ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، چاپ عادل احمد عبدالموجود، علی‌محمد معوض، بیروت، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.

*ابن‌سعد، الطبقات‌الكبری، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م.

* ابن شهر آشوب، مناقب آل‌ابی طالب، نجف، ۱۳۷۶ق/۱۹۵۶م.

* ابن‌عبدالبر، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، چاپ علی‌محمد بجاوی، بیروت، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.

* ابن‌عساكر، تاریخ مدینه دمشق، چاپ علی شیری، بیروت، ۱۴۱۵ق.

* ابن‌ هشام، السیره‌النبویه، چاپ مصطفی سقا، ابراهیم ابیاری و عبدالحفیظ شلبی، قاهره، ۱۹۳۶م.

* احمدبن حنبل، مسند، دارصادر، بیروت، بی‌تا.

* ذهبی، سیر اعلام‌النبلاء، چاپ شعیب الارنووط، حسین اسد، بیروت، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۳م.

* طبری، محمدبن جریر، تاریخ طبری، چاپ محمدابراهیم ابوالفضل، بیروت، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.

* مالك‌ بن انس، المؤطّأ، چاپ محمدفؤاد عبدالباقی، بیروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۵م.

* مقریزی، امتاع‌الاسماع، چاپ محمد عبدالحمید النمیسی، بیروت، ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م.

* واقدی، محمدبن عمر، المغازی، چاپ مارسدن جونس، بیروت، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.