پرش به محتوا

سید محمدهاشم خوانساری: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Roohish صفحهٔ محمد هاشم خوانساری را به سید محمد هاشم خوانساری که تغییرمسیر بود منتقل کرد)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۲: خط ۲۲:
| اجازه روایت به =
| اجازه روایت به =
| اجازه اجتهاد به = فرزندش جمال الدین
| اجازه اجتهاد به = فرزندش جمال الدین
| تالیفات = رسالۀ الذّبیحیه • الاستصحاب • حاشیه بر معالم الدین {{سخ}} شرح [[زبدة الاصول]] [[شیخ بهائی]] • [[میزان الانساب]] و
| تالیفات = رسالۀ الذّبیحیه • الاستصحاب • حاشیه بر معالم الدین {{سخ}} شرح [[زبدة الاصول]] [[شیخ بهائی]] • [[میزان الانساب]]
| سایر = سرودن شعر
| سایر = سرودن شعر
| سیاسی =
| سیاسی =
| اجتماعی =
| اجتماعی =مرجعیت شیعیان
| امضا =
| امضا =
| وبگاه رسمی =
| وبگاه رسمی =
خط ۴۱: خط ۴۱:
خوانساری تحصیلاتش را در زادگاهش آغاز کرد او درس‌های مقدماتی را نزد پدرش، [[زین العابدین خوانساری]] و برادرش [[محمد باقر خوانساری|محمد باقر]] در خوانسار فراگرفت. پس از درگذشت پدر بزرگش، [[ابوالقاسم جعفر بن حسین خوانساری]] مشهور به میر صغیر (درگذشت ۱۲۴۰ق)، همراه پدر و خانواده به [[اصفهان]] مهاجرت کرد.<ref>بخشی، ص۱۹۱؛ روضاتی، ص۱۱۳؛ابن الرضا، ج۲، ص۵۸۱-۵۸۳ </ref>
خوانساری تحصیلاتش را در زادگاهش آغاز کرد او درس‌های مقدماتی را نزد پدرش، [[زین العابدین خوانساری]] و برادرش [[محمد باقر خوانساری|محمد باقر]] در خوانسار فراگرفت. پس از درگذشت پدر بزرگش، [[ابوالقاسم جعفر بن حسین خوانساری]] مشهور به میر صغیر (درگذشت ۱۲۴۰ق)، همراه پدر و خانواده به [[اصفهان]] مهاجرت کرد.<ref>بخشی، ص۱۹۱؛ روضاتی، ص۱۱۳؛ابن الرضا، ج۲، ص۵۸۱-۵۸۳ </ref>


میرزا هاشم تحصیل فقه، اصول و دیگر علوم را در اصفهان آغاز کرد. او عمده تحصیلات خود را نزد [[صدر الدین عاملی]] (د۱۲۶۴)، که وی را پدر معنوی خویش خوانده و بعدها داماد او هم شد، گذراند.<ref>المقالات اللطیفة، ص۳۱۲-۳۱۳</ref> عاملی در اوایل جوانی محمد هاشم به [[اجتهاد]] وی تصریح کرد و اولین فردی بود که به او اجازۀ [[اجتهاد]] داد.<ref>المقالات اللطیفة، ص۳۱۳.</ref>
میرزا هاشم تحصیل فقه، اصول و دیگر علوم را در اصفهان آغاز کرد. او عمده تحصیلات خود را نزد [[صدر الدین عاملی]] (د۱۲۶۴)، که وی را پدر معنوی خویش خوانده و بعدها داماد او هم شد، گذراند.<ref>المقالات اللطیفة، ص۳۱۲-۳۱۳</ref> عاملی در اوایل جوانی محمد هاشم به [[اجتهاد]] وی تصریح کرد و اولین فردی بود که به او [[اجازۀ اجتهاد]] داد.<ref>المقالات اللطیفة، ص۳۱۳.</ref>


خوانساری همچنین ده سال در درس فقه و اصول [[سید حسن بن علی مدرس اصفهانی]] (درگذشت ۱۲۷۳ق) شرکت کرد و در ۱۲۶۱ق از او نیز اجازه اجتهاد و [[روایت]] گرفت.<ref>المقالات اللطیفة، ص۳۱۳</ref> این اجازه‌نامه در آخر کتاب [[حل العسیر فی حل العصیر|حلُّ العسیر فی حِلِّ العَصیر]] خوانساری چاپ شده است.<ref>خوانساری، حل العسیر، ص۷۸.</ref>او پس از سال‌ها تحصیل در اصفهان به [[نجف]] رفت و ضمن تدریس فقه و اصول، در درس [[شیخ مرتضی انصاری]] (د ۱۲۸۱) حاضر شد. شیخ انصاری توجه ویژه‌ای به او داشت و خصوصی با وی مذاکره علمی می‌کرد. و به او اجازۀ اجتهاد داد.<ref>روضاتی، ص۱۱۴؛ حسینی یزدی و همکاران، ص۴۹۶-۴۹۷</ref>
خوانساری همچنین ده سال در درس فقه و اصول [[سید حسن بن علی مدرس اصفهانی]] (درگذشت ۱۲۷۳ق) شرکت کرد و در ۱۲۶۱ق از او نیز اجازه اجتهاد و [[روایت]] گرفت.<ref>المقالات اللطیفة، ص۳۱۳</ref> این اجازه‌نامه در آخر کتاب [[حل العسیر فی حل العصیر|حلُّ العسیر فی حِلِّ العَصیر]] خوانساری چاپ شده است.<ref>خوانساری، حل العسیر، ص۷۸.</ref>او پس از سال‌ها تحصیل در اصفهان به [[نجف]] رفت و ضمن تدریس فقه و اصول، در درس [[شیخ مرتضی انصاری]] (د ۱۲۸۱) حاضر شد. شیخ انصاری توجه ویژه‌ای به او داشت و خصوصی با وی مذاکره علمی می‌کرد. و به او اجازۀ اجتهاد داد.<ref>روضاتی، ص۱۱۴؛ حسینی یزدی و همکاران، ص۴۹۶-۴۹۷</ref>
خط ۶۶: خط ۶۶:


== مرجعیت ==
== مرجعیت ==
خوانساری، حدود سی سال در بخشی مهمی از [[ایران]] [[مرجع تقلید]] [[شیعیان]] بود.<ref> حسینی یزدی و همکاران، ص۴۹۴.</ref> [[ناصر الدین شاه]] (حکومت: ۱۲۶۴-۱۳۱۳ق) به وی توجه داشت و در بازگشت او از سفر [[مشهد]] به دستور شاه، مردم [[تهران]] از او استقبال کردند.<ref>موسوی اصفهانی، ج۱، ص۱۴۲.</ref> محمد حسن خان اعتماد السلطنة (صنیع الدوله) که در دورۀ [[ناصرالدین شاه]] وزارت انطباعات و مناصبی دیگر را بر عهده داشت از کسانی است که میرزا محمد هاشم را در [[تهران]] ملاقات کرده و او را ستوده است.<ref> اعتماد السلطنه، ص۱۹۶؛ موسوی اصفهانی،ج۱، ص۱۴۲.</ref> او را فقیهی عارف، زاهد، محقق و نویسنده‌ای کوشا دانسته‌اند.<ref> امینی، ج۲، ص۵۴۸؛ انصاری، ص۳۷۲.</ref> و در رثای او قصیده‌هایی سروده‌اند.<ref>بخشی، ص۱۸۷-۱۸۹؛ روضاتی، ص۱۱۷-۱۱۸.</ref>
خوانساری، حدود سی سال در بخشی مهمی از [[ایران]] [[مرجع تقلید]] [[شیعیان]] بود.<ref> حسینی یزدی و همکاران، ص۴۹۴.</ref> [[ناصر الدین شاه]] (حکومت: ۱۲۶۴-۱۳۱۳ق) به وی توجه داشت و در بازگشت او از سفر [[مشهد]] به دستور شاه، مردم [[تهران]] از او استقبال کردند.<ref>موسوی اصفهانی، ج۱، ص۱۴۲.</ref> محمد حسن خان اعتماد السلطنة (صنیع الدوله) که در دورۀ [[ناصرالدین شاه]] وزارت انطباعات و مناصبی دیگر را بر عهده داشت از کسانی است که میرزا محمد هاشم را در [[تهران]] ملاقات کرده و او را ستوده است.<ref> اعتماد السلطنه، ص۱۹۶؛ موسوی اصفهانی،ج۱، ص۱۴۲.</ref> او را فقیهی عارف، زاهد، محقق و نویسنده‌ای کوشا دانسته‌اند.<ref> امینی، ج۲، ص۵۴۸؛ انصاری، ص۳۷۲.</ref> و در رثایش قصیده‌هایی سروده‌اند.<ref>بخشی، ص۱۸۷-۱۸۹؛ روضاتی، ص۱۱۷-۱۱۸.</ref>


==آثار==
==آثار==
خوانساری آثاری در [[فقه]]، [[حدیث]]، [[اصول فقه|اصول]]، [[علم کلام|کلام]]، [[علم رجال|رجال]] و [[فلسفه]] دارد، از جمله:
خوانساری آثاری در [[فقه]]، [[حدیث]]، [[اصول فقه|اصول]]، [[علم کلام|کلام]]، [[علم رجال|رجال]] و [[فلسفه]] دارد، از جمله:
*رسالة الذّبیحیه؛ نخستین اثر فقهی او دربارۀ حکم ذبایح [[اهل کتاب]] است. که آن را به توصیۀ استادش، صدر الدین عاملی تألیف کرد.<ref>خوانساری، المقالات اللطیفیة، ص۳۱۳؛ آقابزرگ، ج۱۰، ص۴.</ref>
*رسالة الذّبیحیه؛ نخستین اثر فقهی او دربارۀ حکم ذبایح [[اهل کتاب]] است. که آن را به توصیۀ استادش، صدر الدین عاملی تألیف کرد.<ref> خوانساری، المقالات اللطیفیة، ص۳۱۳؛ آقابزرگ، ج۱۰، ص۴.</ref>
*احکام الایمان؛ [[رساله عملیه]] او به فارسی است که احکام [[عبادات]] تا آخر [[روزه]] را در بردارد. وی این رساله را به درخواست ناصرالدین شاه نوشت.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱، ص۲۹۶.</ref> وی رسالۀ عملیۀ دیگری نیز دارد که شامل عبادات و معاملات است این اثر در ۱۳۱۰ق و ۱۳۱۷ق ضمن مجموعه‌ای با عنوان شش رساله چاپ شده است.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱۱، ص۲۱۹.</ref> در این مجموعه اثر کلامی مختصری به فارسی با نام اصول الدین<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۲، ص۱۹۶.</ref> و رساله‌های فارسی صِیغ العُقود، صوم و مناسک [[حج]] نیز چاپ شده است.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱۵، ص۱۰۰-۱۰۱، ۱۱۰، ج۲۲، ص۲۷۵.</ref>
*احکام الایمان؛ [[رساله عملیه]] او به فارسی است که احکام [[عبادات]] تا آخر [[روزه]] را در بردارد. وی این رساله را به درخواست ناصرالدین شاه نوشت.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱، ص۲۹۶.</ref> وی رسالۀ عملیۀ دیگری نیز دارد که شامل عبادات و معاملات است این اثر در ۱۳۱۰ق و ۱۳۱۷ق ضمن مجموعه‌ای با عنوان شش رساله چاپ شده است.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱۱، ص۲۱۹.</ref> در این مجموعه اثر کلامی مختصری به فارسی با نام اصول الدین<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۲، ص۱۹۶.</ref> و رساله‌های فارسی صِیغ العُقود، صوم و مناسک [[حج]] نیز چاپ شده است.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱۵، ص۱۰۰-۱۰۱، ۱۱۰، ج۲۲، ص۲۷۵.</ref>
*حاشیه بر ریاض المسائل
*حاشیه بر ریاض المسائل