پرش به محتوا

آتشکده آذرفرنبغ: تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح کلی متن از آتشکده فارس به آتشکده ای در منطقه فارس
imported>Hasaninasab
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hasaninasab
(اصلاح کلی متن از آتشکده فارس به آتشکده ای در منطقه فارس)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| عنوان            =آتشکده فارس
| عنوان            =آتشکده آذر فرنبغ
| تصویر            =Atashkedeh fars.jpg
| تصویر            =Atashkedeh fars.jpg
| اندازه تصویر    =
| اندازه تصویر    =
| توضیح تصویر      =بقایای آتشکده فارس
| توضیح تصویر      =بقایای آتشکده آذر فرنبغ
| بنيانگذار        =
| بنيانگذار        =
| تأسیس            =
| تأسیس            =
| کاربری          =
| کاربری          =
| مکان            =دهکده کاریان در استان فارس
| مکان            =دهکده کاریان در استان فارس
| نام‌های دیگر      =آتَشگاهِ فَرَنبَغ-آذَرفَرَنبَغ
| نام‌های دیگر      =آتَشگاهِ آذَرفَرَنبَغ
| وقایع مرتبط      =خاموش شدن در شب [[میلاد پیامبر(ص)]]
| وقایع مرتبط      =خاموش شدن در شب [[میلاد پیامبر(ص)]]
| ظرفیت            =
| ظرفیت            =
خط ۲۰: خط ۲۰:
| وبگاه            =  
| وبگاه            =  
}}
}}
'''آتَشکَدهٔ فارس''' یا '''آتَشگاهِ فَرَنبَغ''' یا  '''آذَرفَرَنبَغ'''، آتشکده‌ای در استان فارس که طبق روایات اسلامی، شب میلاد [[پیامبر اسلام(ص)]] خاموش شد. خاموش‌شدن این آتشکده را از [[ارهاص|ارهاصات]] حضرت محمد(ص) می‌دانند. ارهاص به حوادث خارق‌العاده‌ای می‌گویند که پیش از [[بعثت]] [[پیامبران]] رخ می‌دهد.
'''آتَشکَدهٔ آذَرفَرَنبَغ''' یا '''آتَشگاهِ فَرَنبَغ''' آتشکده‌ای در منطقه فارس قدیم و استان فارس کنونی که طبق روایات اسلامی، شب میلاد [[پیامبر اسلام(ص)]] خاموش شد. خاموش‌شدن این آتشکده را از [[ارهاص|ارهاصات]] حضرت محمد(ص) می‌دانند. ارهاص به حوادث خارق‌العاده‌ای می‌گویند که پیش از [[بعثت]] [[پیامبران]] رخ می‌دهد.


آتشکده فارس در روستای کاریان قرار داشته و امروزه اثر چندانی از آن باقی نمانده است.
آتشکده آذرفرنبغ در روستای کاریان قرار داشته و امروزه اثر چندانی از آن باقی نمانده است.


==ارهاص==  
==ارهاص==  
خط ۲۸: خط ۲۸:
متکلمان مسلمان حوادث خارق‌العاده‌ای را که هم‌زمان با تولد [[پیامبران]] یا در کودکی و پیش از [[بعثت]] آنها رخ داده است، ارهاص می‌نامند.<ref>جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۰۰.</ref> به‌گفته آنان، ارهاص به‌منظور آماده‌ساختن مردم برای پذیرش ادعای [[نبوت]] پیامبران اتفاق می‌افتد.<ref>تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات، مکتبه لبنان، ج۱، ص۱۴۱.</ref>
متکلمان مسلمان حوادث خارق‌العاده‌ای را که هم‌زمان با تولد [[پیامبران]] یا در کودکی و پیش از [[بعثت]] آنها رخ داده است، ارهاص می‌نامند.<ref>جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۰۰.</ref> به‌گفته آنان، ارهاص به‌منظور آماده‌ساختن مردم برای پذیرش ادعای [[نبوت]] پیامبران اتفاق می‌افتد.<ref>تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات، مکتبه لبنان، ج۱، ص۱۴۱.</ref>


خاموش‌شدن آتشکده فارس و افتادن چهارده کنگره از [[ایوان کسری]]<ref>فیاض لاهیجی،‏ سرمایه ایمان در اصول اعتقادات، ۱۳۷۲ش، ص۹۴.</ref> و سرنگونی بت‌های موجود در [[مسجدالحرام]] را که هم‌زمان با ولادت [[پیامبر اسلام(ص)]] روی داده است، از ارهاص‌های وی دانسته‌اند.<ref>رسولی، تاریخ تحلیلی اسلام، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۴۵.</ref>
خاموش‌شدن آتشکده‌ای در فارس، افتادن چهارده کنگره از [[ایوان کسری]]<ref>فیاض لاهیجی،‏ سرمایه ایمان در اصول اعتقادات، ۱۳۷۲ش، ص۹۴.</ref> و سرنگونی بت‌های موجود در [[مسجدالحرام]] را که هم‌زمان با ولادت [[پیامبر اسلام(ص)]] روی داده است، از ارهاص‌های وی دانسته‌اند.<ref>رسولی، تاریخ تحلیلی اسلام، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۴۵.</ref>


==مکان==
==مکان==
آتشکده فارس از آتشکده‌های [[زرتشت|زرتشیان]] در استان فارس است.<ref>شاردن، سفرنامه شاردن، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۱۸۳۱.</ref> این آتشکده در دهکده کاریان قرار داشت.<ref>دست‌غیب، حافظ‌شناخت، نشر علم، ص۳۵و۳۶.</ref> البته برخی احتمال داده‌اند که این آتشکده ابتدا در نزدیکی داربگرد بوده و در اواخر دوره ساسانی یا پس از آن، به کاریان منتقل شده است.<ref>مرتضایی و زبان‌آور، «بازنگری مکان نیایشگاه آذرفرنبغ در دوره ساسانی براساس تطبیق منابع مکتوب سده سوم تا هفتم هجری و شواهد باستان‌شناختی»، ص۱۷۵.</ref> به آن آتَشگاهِ فَرَنبَغ یا آذَرفَرَنبَغ نیز می‌گفته‌اند.<ref>دست‌غیب، حافظ‌شناخت، نشر علم، ص۳۵و۳۶؛ معین، مجموعه مقالات دکتر معین، ۱۳۶۴ش، ص۳۲۲.</ref>
آتشکده آذرفرنبغ از آتشکده‌های [[زرتشت|زرتشیان]] در استان فارس است.<ref>شاردن، سفرنامه شاردن، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۱۸۳۱.</ref> این آتشکده در دهکده کاریان قرار داشت.<ref>دست‌غیب، حافظ‌شناخت، نشر علم، ص۳۵و۳۶.</ref> البته برخی احتمال داده‌اند که این آتشکده ابتدا در نزدیکی داربگرد بوده و در اواخر دوره ساسانی یا پس از آن، به کاریان منتقل شده است.<ref>مرتضایی و زبان‌آور، «بازنگری مکان نیایشگاه آذرفرنبغ در دوره ساسانی براساس تطبیق منابع مکتوب سده سوم تا هفتم هجری و شواهد باستان‌شناختی»، ص۱۷۵.</ref> به آن آتَشگاهِ فَرَنبَغ نیز می‌گفته‌اند.<ref>دست‌غیب، حافظ‌شناخت، نشر علم، ص۳۵و۳۶؛ معین، مجموعه مقالات دکتر معین، ۱۳۶۴ش، ص۳۲۲.</ref>


این آتشکده را در کنار آتشکده‌های آذرگشنسپ و آذربرزین‌مهر، از سه آتشکده مشهورِ پیش از [[اسلام]] دانسته‌اند.<ref>اشرف‌زاده، راز خلوتیان، ۱۳۷۹ش، ص۲۴۲؛ مصطفوی، اقلیم پارس، ۱۳۷۵ش، ص۹۲.</ref> براساس روایات تاریخی، آتشکده‌های زرتشتی تا [[قرن چهارم هجری قمری|قرن چهارم قمری]]، در بسیاری از نقاط فارس دایر بوده‌اند که از آن میان همین آتشکده پارس است.<ref>شاردن، سفرنامه شاردن، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۱۸۳۱.</ref> بااین‌همه به‌گفته باستان‌شناسان، امروزه بقایای قابل‌توجهی از آن به‌جا نمانده است.<ref>مصطفوی، اقلیم پارس، ۱۳۷۵ش، ص۹۲.</ref>
این آتشکده را در کنار آتشکده‌های آذرگشنسپ و آذربرزین‌مهر، از سه آتشکده مشهورِ پیش از [[اسلام]] دانسته‌اند.<ref>اشرف‌زاده، راز خلوتیان، ۱۳۷۹ش، ص۲۴۲؛ مصطفوی، اقلیم پارس، ۱۳۷۵ش، ص۹۲.</ref> براساس روایات تاریخی، آتشکده‌های زرتشتی تا [[قرن چهارم هجری قمری|قرن چهارم قمری]]، در بسیاری از نقاط فارس دایر بوده‌اند که از آن میان همین آتشکده پارس است.<ref>شاردن، سفرنامه شاردن، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۱۸۳۱.</ref> بااین‌همه به‌گفته باستان‌شناسان، امروزه بقایای قابل‌توجهی از آن به‌جا نمانده است.<ref>مصطفوی، اقلیم پارس، ۱۳۷۵ش، ص۹۲.</ref>


==خاموش‌شدن==
==خاموش‌شدن==
بنابر منابع تاریخی و [[روایات اسلامی]]، آتش آتشکده فارس در شب ولادت [[پیامبر اسلام(ص)]]، پس از هزار سال روشنایی، خاموش شد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به بیهقی، دلائل‌النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۲۶و۱۲۷؛ ابن‌کثیر، البداية والنهاية، دارالفکر، ج۲، ص۲۶۸؛ شیخ صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۲۸۵؛ طبرسی، اِعلام‌الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۶.</ref> این رویداد را از ارهاصات پیامبر دانسته‌اند.<ref>رسولی محلاتی، درسهایی از تاریخ تحلیلی اسلام، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۴۵و۱۴۶.</ref>
بنابر منابع تاریخی و [[روایات اسلامی]]، آتش آتشکده در منطقه فارس در شب ولادت [[پیامبر اسلام(ص)]]، پس از هزار سال روشنایی، خاموش شد<ref>برای نمونه نگاه کنید به بیهقی، دلائل‌النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۲۶و۱۲۷؛ ابن‌کثیر، البداية والنهاية، دارالفکر، ج۲، ص۲۶۸؛ شیخ صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۲۸۵؛ طبرسی، اِعلام‌الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۶.</ref> که آن آتشکده را همان آتشکده آذرفرنبغ دانسته‌اند.<ref>دست‌غیب، حافظ‌شناخت، نشر علم، ص۳۵و۳۶</ref> این رویداد را از ارهاصات پیامبر معرفی کرده‌اند.<ref>رسولی محلاتی، درسهایی از تاریخ تحلیلی اسلام، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۴۵و۱۴۶.</ref>


===تردید در اعتبار داستان===
===تردید در اعتبار داستان===
گفته‌اند اعتبار داستان خاموش‌شدن آتشکده پارس به‌لحاظ تاریخی و [[حدیث|حدیثی]]، خالی از اشکال نیست؛ چراکه [[یعقوبی]] که ظاهراً نخستین گزارشگر آن است، مدرکی برای آن بیان نکرده است. دیگر آنکه ابن سعد که [[ارهاص|ارهاصات]] پیامبر اسلام(ص) را گردآورده، از خاموش‌شدن این آتشکده سخن نگفته است. همچنین سند آن در کتاب‌های حدیثی ضعیف است.<ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa56024# «آیا هنگام ولادت پیامبر اسلام(ص)، ایوان کسری فرو ریخت؟ آتشکده فارس خاموش شد؟ دریاچه ساوه خشکید؟»].</ref>
گفته‌اند اعتبار داستان خاموش‌شدن این آتشکده در پارس به‌لحاظ تاریخی و [[حدیث|حدیثی]]، خالی از اشکال نیست؛ چراکه [[یعقوبی]] که ظاهراً نخستین گزارشگر آن است، مدرکی برای آن بیان نکرده است. دیگر آنکه ابن سعد که [[ارهاص|ارهاصات]] پیامبر اسلام(ص) را گردآورده، از خاموش‌شدن این آتشکده سخن نگفته است. همچنین سند آن در کتاب‌های حدیثی ضعیف است.<ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa56024# «آیا هنگام ولادت پیامبر اسلام(ص)، ایوان کسری فرو ریخت؟ آتشکده فارس خاموش شد؟ دریاچه ساوه خشکید؟»].</ref>


== جستارهای وابسته==
== جستارهای وابسته==
خط ۴۶: خط ۴۶:


==پانویس‌ها==
==پانویس‌ها==
{{پانویس}}
{{پانویس2}}


==منابع==
==منابع==
کاربر ناشناس