۱۶٬۴۷۸
ویرایش
محمدعلی جناح: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
|امضا = <!-- [[file:sign.jpg|70px]] --> | |امضا = <!-- [[file:sign.jpg|70px]] --> | ||
}} | }} | ||
'''محمدعلی جناح'''، معروف به '''قائد اعظم''' | '''محمدعلی جناح'''، معروف به '''قائد اعظم'''(۱۸۷۶-۱۹۴۸م) رهبر جنبش استقلال و بنیانگذار [[پاکستان]]. | ||
جناح از سال ۱۹۰۶م وارد عرصه سیاست هند شد و به عضویت گنکره ملی، شورای قانون‌گذاری و حزب مسلم لیگ این کشور درآمد. او برای وحدت مسلمانان و هندوها تلاش می‌کرد اما درگیری مسلمانان و هندوها او را مجاب کرد تا بر اساس نظریه دو ملت اقبال لاهوری، طرح کشور مستقل پاکستان را به تصویب برساند. پس از تشکیل کشور مستقل پاکستان، جناح، ریاست آن را بر عهده گرفت. | جناح از سال ۱۹۰۶م وارد عرصه سیاست هند شد و به عضویت گنکره ملی، شورای قانون‌گذاری و حزب مسلم لیگ این کشور درآمد. او برای وحدت مسلمانان و هندوها تلاش می‌کرد اما درگیری مسلمانان و هندوها او را مجاب کرد تا بر اساس نظریه دو ملت اقبال لاهوری، طرح کشور مستقل پاکستان را به تصویب برساند. پس از تشکیل کشور مستقل پاکستان، جناح، ریاست آن را بر عهده گرفت. | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
برخی از نویسندگان [[شیعه]] او را در شمار شخصیت‌های سیاسی [[خوجه|خوجه اثناعشری]] ذکر کرده‌اند. | برخی از نویسندگان [[شیعه]] او را در شمار شخصیت‌های سیاسی [[خوجه|خوجه اثناعشری]] ذکر کرده‌اند. | ||
== | == تولد و درگذشت== | ||
[[پرونده:مزار قائد.JPEG|بندانگشتی| آرامگاه محمدعلی جناح معروف به مزار قائد در [[کراچی]]]] | [[پرونده:مزار قائد.JPEG|بندانگشتی| آرامگاه محمدعلی جناح معروف به مزار قائد در [[کراچی]]]] | ||
محمدعلی جناح در ۸ ذی‌حجه ۱۲۹۳ق برابر با ۲۵ دسامبر ۱۸۷۶ در [[کراچی]] به دنیا آمد.<ref> احمد، جناح، ۱۹۹۷م، ص۳؛ برک و قریشی، برک و قریشی، قاعد اعظم محمدعلی جناح، ۱۹۸۵م، ص۳۲.</ref> او در ۲۰ شهریور ۱۳۲۷ق برابر با ۱۱ سپتامبر ۱۹۴۸م بر اثر بیماری درگذشت. در تشییع جنازه او حدود یک میلیون تن حضور داشت در سوگش، ۴۰ روز عزای عمومی اعلام شد.<ref> برک و قریشی، قاعد اعظم محمدعلی جناح، ۱۹۸۵م، ص۲۳ـ۲۶؛ احمد، جناح، ۱۹۹۷م، ص۱۰ـ ۱۱؛ گریوال، محمدعلی جناح، قائد اعظم، ص۲۲ـ۲۳؛ لودی، قاعد اعظم محمدعلی جناح، ۱۹۹۷م، ص۱۵ـ۱۶</ref> مراسم تدفینش را سید انیس الحسنین بر اساس سنت شیعیان اثناعشری انجام داد.<ref>عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۳۶۱.</ref> جنازه او را در کراچی به خاک سپردند. آرامگاهش به مزار قائد معروف است. | محمدعلی جناح در ۸ ذی‌حجه ۱۲۹۳ق برابر با ۲۵ دسامبر ۱۸۷۶ در [[کراچی]] به دنیا آمد.<ref> احمد، جناح، ۱۹۹۷م، ص۳؛ برک و قریشی، برک و قریشی، قاعد اعظم محمدعلی جناح، ۱۹۸۵م، ص۳۲.</ref> پدر و مادر محمدعلی، پیش از تولد او، از روستای پانلی در کاتیاوار ایالت [[گجرات]] به بندر کراچی مهاجرت کردند. پدر جناح بازرگان و [[خوجه|خوجه اسماعیلی]] بود. پدربزرگ او اهل پنجاب بود و با دختری از خوجه‌های اسماعیلی [[ازدواج]] کرده بود. فاطمه جناح، خواهر محمدعلی، خاندان خود را ایرانی‌‌تبار دانسته است.<ref> برک و قریشی، قاعد اعظم محمدعلی جناح، ۱۹۸۵م، ص۳۲؛ احمد، جناح، ۱۹۹۷م، ص۳ـ۴.</ref>محمدعلی جناح در ۲۰ شهریور ۱۳۲۷ق برابر با ۱۱ سپتامبر ۱۹۴۸م بر اثر بیماری درگذشت. در تشییع جنازه او حدود یک میلیون تن حضور داشت در سوگش، ۴۰ روز عزای عمومی اعلام شد.<ref> برک و قریشی، قاعد اعظم محمدعلی جناح، ۱۹۸۵م، ص۲۳ـ۲۶؛ احمد، جناح، ۱۹۹۷م، ص۱۰ـ ۱۱؛ گریوال، محمدعلی جناح، قائد اعظم، ص۲۲ـ۲۳؛ لودی، قاعد اعظم محمدعلی جناح، ۱۹۹۷م، ص۱۵ـ۱۶</ref> مراسم تدفینش را سید انیس الحسنین بر اساس سنت شیعیان اثناعشری انجام داد.<ref>عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۳۶۱.</ref> جنازه او را در کراچی به خاک سپردند. آرامگاهش به مزار قائد معروف است. | ||
== تحصیلات == | == تحصیلات == | ||
| خط ۶۰: | خط ۵۸: | ||
== جناح و جماعت خوجه اثناعشری== | == جناح و جماعت خوجه اثناعشری== | ||
جناح | جناح به مذهب تشیع اثناعشری پیوست<ref> روغنی، شیعیان خوجه در آینه تاریخ، ۱۳۸۷ش، ص۱۴۱.</ref> و عضو جماعت خوجه اثناعشری بمبئی شد و به عنوان یکی از اعضای کمیته مشورتی این جماعت برگزیده شد.<ref>عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۳۵۹.</ref> | ||
او در ۱۹۱۸م با راتان بای دختر سردینشادپتی، بازرگان پارسی مقیم بمبئی ازدواج کرد. به پیشنهاد او، راتان بای [[اسلام]] آورد. بنا بر سند دست‌نویس ازدواج | او در ۱۹۱۸م با راتان بای دختر سردینشادپتی، بازرگان پارسی مقیم بمبئی ازدواج کرد. به پیشنهاد او، راتان بای [[اسلام]] آورد. بنا بر سند دست‌نویس ازدواج او، عقد آن دو را [[ابوالقاسم نجفی|شیخ ابوالقاسم نجفی]]، رهبر وقت شیعیان [[خوجه]] [[بمبئی]] خوانده است. راتان بای ۱۱ سال بعد درگذشت و با توصیه محمدعلی جناح در قبرستان آرام باغ شیعیان خوجه اثناعشری [[دفن]] شد.<ref>عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۳۵۹.</ref> | ||
برخی نویسندگان شیعه، جناح او را در شمار شخصیت‌های سیاسی [[خوجه اثناعشری]] ذکر کرده‌اند.<ref> زهرا روغنی، شیعیان خوجه در آئینه تاریخ، ۱۳۸۷ش، ص۱۴۱؛ عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۳۵۶-۳۶۲.</ref> | برخی نویسندگان شیعه، جناح او را در شمار شخصیت‌های سیاسی [[خوجه اثناعشری]] ذکر کرده‌اند.<ref> زهرا روغنی، شیعیان خوجه در آئینه تاریخ، ۱۳۸۷ش، ص۱۴۱؛ عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۳۵۶-۳۶۲.</ref> | ||
== اظهارنظرهای گوناگون== | == اظهارنظرهای گوناگون== | ||
بیشتر پژوهشگران و نویسندگان پاکستانی از جناح تصویری از یک اسطوره خلل‌ناپذیر و قهرمان ملی ارائه می‌دهند، اما روشنفکران و نویسندگان هندی، جناح را | بیشتر پژوهشگران و نویسندگان پاکستانی از جناح تصویری از یک اسطوره خلل‌ناپذیر و قهرمان ملی ارائه می‌دهند، اما روشنفکران و نویسندگان هندی، جناح را ابزار سیاست استعماری انگلیسی می‌دانند که به پشتیبانی استعمار، هندوستان یکپارچه را دو پاره کرد<ref> رجوع کنید به احمد، جناح، ۱۹۹۷م، ص۱۹ـ۳۲.</ref> | ||
هم‌چنین عده‌ای با استناد به شواهدی از سال‌های نخست زندگی او، به‌ویژه در غرب، جناح را سکولار و غرب‌گرا معرفی کرده و برخی با تکیه بر سخنرانی‌ها و رفتار وی در سال‌های پایانی زندگی‌اش، او را مسلمانی معتقد به شریعت و فراتر از آن، مدافع آمیختگی دین با سیاست و حتی اصولگرا خوانده‌اند. دسته‌ای از متشرعان نیز، با تکیه بر پاره‌ای مستنداتِ نه چندان قوی از زندگی او در غرب، به سبب سستی در عمل به شریعت اسلام و داشتن اندیشه سیاسی التقاطی (آمیختن اسلام با دموکراسی و تأکید بر حقوق اقلیت‌های غیرمسلمان)، به راه افراط رفته و او را کافر قلمداد کرده‌اند.<ref> رجوع کنید به احمد، جناح، ۱۹۹۷م، ص۱۹۳ـ۲۰۲.</ref> | هم‌چنین عده‌ای با استناد به شواهدی از سال‌های نخست زندگی او، به‌ویژه در غرب، جناح را سکولار و غرب‌گرا معرفی کرده و برخی با تکیه بر سخنرانی‌ها و رفتار وی در سال‌های پایانی زندگی‌اش، او را مسلمانی معتقد به شریعت و فراتر از آن، مدافع آمیختگی دین با سیاست و حتی اصولگرا خوانده‌اند. دسته‌ای از متشرعان نیز، با تکیه بر پاره‌ای مستنداتِ نه چندان قوی از زندگی او در غرب، به سبب سستی در عمل به شریعت اسلام و داشتن اندیشه سیاسی التقاطی (آمیختن اسلام با دموکراسی و تأکید بر حقوق اقلیت‌های غیرمسلمان)، به راه افراط رفته و او را کافر قلمداد کرده‌اند.<ref> رجوع کنید به احمد، جناح، ۱۹۹۷م، ص۱۹۳ـ۲۰۲.</ref> | ||