۱۷٬۱۹۲
ویرایش
محمدعلی جناح: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «'''محمدعلی جناح'''، معروف به قائد اعظم، رهبر جنبش استقلال و بنیانگذا...» ایجاد کرد) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''محمدعلی جناح'''، معروف به قائد اعظم، رهبر جنبش استقلال و بنیانگذار پاکستان و از شخصیت های سیاسی [[خوجه|خوجه اثناعشری]] | [[پرونده:محمد علی جناح.jpg|بندانگشتی|محمد علی جناح]] | ||
'''محمدعلی جناح'''، معروف به قائد اعظم، رهبر جنبش استقلال و بنیانگذار پاکستان و از شخصیت های سیاسی [[خوجه|خوجه اثناعشری]] | |||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=آوریل|روز=۶|سال=۲۰۱۵|چند = 2}} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=آوریل|روز=۶|سال=۲۰۱۵|چند = 2}} | ||
== زندگینامه و خاندان == | == زندگینامه و خاندان == | ||
درباره زمان و مکان دقیق تولد محمدعلی جناح اختلاف‌نظر وجود دارد، اما نظر غالب این است که وی در ۸ ذیحجه ۱۲۹۳/ ۲۵ دسامبر ۱۸۷۶ در [[کراچی]] به دنیا آمده است.<ref> احمد، ص۳؛ برک‌و قریشی، ص۳۲؛ د. اسلام، چاپ دوم، ذیل مادّه؛ د. اردو، ج۱۹، ص۶۱</ref> او در ۲۰ شهریور ۱۳۲۷/ ۱۱ سپتامبر ۱۹۴۸ بر اثر بیماری ریوی درگذشت و در سوگش، چهل روز عزای عمومی اعلام شد.<ref> برک و قریشی، ص۲۳ـ۲۶؛ احمد، ص۱۰ـ ۱۱؛ گریوال، ص۲۲ـ۲۳؛ لودی، ص۱۵ـ۱۶</ref> مراسم تدفینش را مولانا سید انیس الحسنین بر اساس سنت شیعیان اثناعشری انجام داد.<ref>عرب احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ص361</ref> جنازه او را در کراچی به خاک سپردند. بر قبر او آرامگاهی ساخته شد که به مزار قائد معروف است | |||
[[پرونده:مزار قائد.JPEG|بندانگشتی|مزار قائد یا آرامگاه محمد علی جناح]] | |||
پدر و مادر جناح، پیش از تولد نخستین فرزندشان، محمدعلی، از روستای پانلی‌در کاتیاوار ایالت گجرات به بندر کراچی مهاجرت کردند. پدر جناح بازرگان و خوجه اسماعیلی بود. پدربزرگ او اهل پنجاب و با دختری از خوجه‌های اسماعیلی ازدواج کرده بود. فاطمه جناح، خواهر کوچک و همدم سالهای مبارزه محمدعلی، خاندان خود را ایرانی تبار دانسته است.<ref> برک و قریشی، ص۳۲؛ احمد، ص۳ـ۴</ref> | پدر و مادر جناح، پیش از تولد نخستین فرزندشان، محمدعلی، از روستای پانلی‌در کاتیاوار ایالت گجرات به بندر کراچی مهاجرت کردند. پدر جناح بازرگان و خوجه اسماعیلی بود. پدربزرگ او اهل پنجاب و با دختری از خوجه‌های اسماعیلی ازدواج کرده بود. فاطمه جناح، خواهر کوچک و همدم سالهای مبارزه محمدعلی، خاندان خود را ایرانی تبار دانسته است.<ref> برک و قریشی، ص۳۲؛ احمد، ص۳ـ۴</ref> | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۲: | ||
== اظهارنظرهای گوناگون درباره شخصیت او == | == اظهارنظرهای گوناگون درباره شخصیت او == | ||
پس از گذشت نیم قرن از مرگ جناح، همچنان درباره شخصیت وی، اظهارات درست و نادرست و آمیخته با پیش‌داوریها و تعصبات سیاسی و مذهبی و ملی‌گرایانه می‌شود. اکبر احمد، با بررسی انتقادی مجموعه آثار موجود درباره شرح‌حال و شخصیت جناح، گزارشی مفصّل از آرا و نظریات متعارض به‌دست داده است. نگاه غالب پژوهشگران و نویسندگان پاکستانی معطوف به شخصیت جناح است. آنان تصویری از یک اسطوره خلل‌ناپذیر و قهرمان ملی ارائه می‌دهند، اما روشنفکران و نویسندگان هندی به گونه‌ای دیگر درباره او اظهار نظر می‌کنند. غالب آنها متأثر از گفتمان چپ و مارکسیسم، جناح را رهبر بورژوازی و ابزار سیاست استعماری انگلیسی می‌دانند که به پشتیبانی استعمار، هندوستان یکپارچه را دو پاره کرد<ref> رجوع کنید به احمد، ص۱۹ـ۳۲</ref> | پس از گذشت نیم قرن از مرگ جناح، همچنان درباره شخصیت وی، اظهارات درست و نادرست و آمیخته با پیش‌داوریها و تعصبات سیاسی و مذهبی و ملی‌گرایانه می‌شود. اکبر احمد، با بررسی انتقادی مجموعه آثار موجود درباره شرح‌حال و شخصیت جناح، گزارشی مفصّل از آرا و نظریات متعارض به‌دست داده است. نگاه غالب پژوهشگران و نویسندگان پاکستانی معطوف به شخصیت جناح است. آنان تصویری از یک اسطوره خلل‌ناپذیر و قهرمان ملی ارائه می‌دهند، اما روشنفکران و نویسندگان هندی به گونه‌ای دیگر درباره او اظهار نظر می‌کنند. غالب آنها متأثر از گفتمان چپ و مارکسیسم، جناح را رهبر بورژوازی و ابزار سیاست استعماری انگلیسی می‌دانند که به پشتیبانی استعمار، هندوستان یکپارچه را دو پاره کرد<ref> رجوع کنید به احمد، ص۱۹ـ۳۲</ref> | ||
افزون بر این، درباره جهان‌بینی جناح و نسبت آن با اسلام، مباحث متعارضی وجود دارد. عده‌ای با استناد به شواهدی از سالهای نخست زندگی او، به‌ویژه در غرب، جناح را سکولار و غربگرا معرفی کرده و برخی با تکیه بر سخنرانیها و رفتار وی در سالهای پایانی زندگی‌اش، او را مسلمانی معتقد به شریعت و فراتر از آن، مدافع آمیختگی دین با سیاست و حتی اصولگرا خوانده‌اند. دسته‌ای از متشرعان نیز، با تکیه بر پاره‌ای مستنداتِ نه چندان قوی از زندگی او در غرب، به سبب سستی در عمل به شریعت اسلام و داشتن اندیشه سیاسی التقاطی (آمیختن اسلام با دموکراسی و تأکید بر حقوق اقلیتهای غیرمسلمان)، به راه افراط رفته و او را کافر قلمداد کرده‌اند<ref> رجوع کنید به احمد، ص۱۹۳ـ۲۰۲</ref> | افزون بر این، درباره جهان‌بینی جناح و نسبت آن با اسلام، مباحث متعارضی وجود دارد. عده‌ای با استناد به شواهدی از سالهای نخست زندگی او، به‌ویژه در غرب، جناح را سکولار و غربگرا معرفی کرده و برخی با تکیه بر سخنرانیها و رفتار وی در سالهای پایانی زندگی‌اش، او را مسلمانی معتقد به شریعت و فراتر از آن، مدافع آمیختگی دین با سیاست و حتی اصولگرا خوانده‌اند. دسته‌ای از متشرعان نیز، با تکیه بر پاره‌ای مستنداتِ نه چندان قوی از زندگی او در غرب، به سبب سستی در عمل به شریعت اسلام و داشتن اندیشه سیاسی التقاطی (آمیختن اسلام با دموکراسی و تأکید بر حقوق اقلیتهای غیرمسلمان)، به راه افراط رفته و او را کافر قلمداد کرده‌اند<ref> رجوع کنید به احمد، ص۱۹۳ـ۲۰۲</ref> | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۸: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس|۳۰em}} | {{پانویس|۳۰em}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* اردو دائره معارف اسلامیه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/ ۱۹۶۴ـ۱۹۸۹، ذیل «محمدعلی جناح، قائد اعظم (از شیرمحمد گریوال) | * اردو دائره معارف اسلامیه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/ ۱۹۶۴ـ۱۹۸۹، ذیل «محمدعلی جناح، قائد اعظم (از شیرمحمد گریوال) | ||
* میرزاعلی اظهر، «قائد اعظم پاکستان، در پاکستان[ مجموعه مقالات ]، کراچی. | * میرزاعلی اظهر، «قائد اعظم پاکستان، در پاکستان[ مجموعه مقالات ]، کراچی. | ||
* مجله هلال، [ بی‌تا. ]؛ | * مجله هلال، [ بی‌تا. ]؛ | ||
* عرب احمدی امیربهرام، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، قم: شیعه شناسی ۱۳۸۹ش. | * عرب احمدی امیربهرام، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، قم: شیعه شناسی ۱۳۸۹ش. | ||
* محمداقبال لاهوری، کلیات اشعار فارسی مولانا اقبال لاهوری، با مقدمه و شرح احوال و تفسیر کامل احمد سروش، تهران [? ۱۳۴۳ش ]؛ | * محمداقبال لاهوری، کلیات اشعار فارسی مولانا اقبال لاهوری، با مقدمه و شرح احوال و تفسیر کامل احمد سروش، تهران [? ۱۳۴۳ش ]؛ | ||
* شهین‌دخت کامران مقدّم، جناح حماسه‌یی در تاریخ، [ تهران ] ۱۳۶۰ ش؛ | * شهین‌دخت کامران مقدّم، جناح حماسه‌یی در تاریخ، [ تهران ] ۱۳۶۰ ش؛ | ||
* محمد منصوری، «روز تولد قائد اعظم”، در پاکستان [ مجموعه مقالات ]، همان؛ | * محمد منصوری، «روز تولد قائد اعظم”، در پاکستان [ مجموعه مقالات ]، همان؛ | ||
* Akbar S. Ahmed, Jinnah, Pakistan and Islamic identity , London ۱۹۹۷; | * Akbar S. Ahmed, Jinnah, Pakistan and Islamic identity , London ۱۹۹۷; | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۱: | ||
* EI ۲ , s.v. "Djinah" (by K. Callard); Sher Muhammad Garewal, "Quaid-i-Azam Mohammad Ali Jinnah: the greatest leader of the present century", Journal of the Research Society of Pakistan , XXXIV , no.۱ (Jan. ۱۹۹۷); | * EI ۲ , s.v. "Djinah" (by K. Callard); Sher Muhammad Garewal, "Quaid-i-Azam Mohammad Ali Jinnah: the greatest leader of the present century", Journal of the Research Society of Pakistan , XXXIV , no.۱ (Jan. ۱۹۹۷); | ||
* Muhammad Zahi Khan Lodhi, "Quaid-i-Azam Muhammad Ali Jinnah: the greatest leader of the century", Journal of the Research Society of Pakistan , XXXIV , no. ۴ (Oct. ۱۹۹۷. | * Muhammad Zahi Khan Lodhi, "Quaid-i-Azam Muhammad Ali Jinnah: the greatest leader of the century", Journal of the Research Society of Pakistan , XXXIV , no. ۴ (Oct. ۱۹۹۷. | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
* منبع مقاله: [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=4916 دانشنامه جهان اسلام] | * منبع مقاله: [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=4916 دانشنامه جهان اسلام] | ||
{{خوجه های اثناعشری}} | {{خوجه های اثناعشری}} | ||