پرش به محتوا

ابلیس: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۵ ژوئن ۲۰۲۳
جز
خط ۴۵: خط ۴۵:
پاره‌ای به استناد اقرار وی که بر سر راه راست تو در کمین آنان خواهم نشست: «لاَقعُدَنَّ لَهم صِرَاطَکَ المُستقِیمَ» <ref>سوره اعراف، آیه ۱۶.</ref> و آنان را گمراه خواهم کرد: «لَاُغوِینَّهُم...» <ref>سوره ص، آیه ۳۸، ۸۲.</ref> او را عالم به دین حق و اضلال، و کفر او را کفر عناد دانسته و عده‌ای به دلیل این که اختیار شقاوت با علم به گمراهی را محال دانسته‌اند، کفر وی را کفرِ جهالت معرفی کرده‌اند.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۳۹.</ref>
پاره‌ای به استناد اقرار وی که بر سر راه راست تو در کمین آنان خواهم نشست: «لاَقعُدَنَّ لَهم صِرَاطَکَ المُستقِیمَ» <ref>سوره اعراف، آیه ۱۶.</ref> و آنان را گمراه خواهم کرد: «لَاُغوِینَّهُم...» <ref>سوره ص، آیه ۳۸، ۸۲.</ref> او را عالم به دین حق و اضلال، و کفر او را کفر عناد دانسته و عده‌ای به دلیل این که اختیار شقاوت با علم به گمراهی را محال دانسته‌اند، کفر وی را کفرِ جهالت معرفی کرده‌اند.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۳۹.</ref>
===کافر شدن یا کافر بودن؟===
===کافر شدن یا کافر بودن؟===
برخی مفسران هم‌چون [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]]  و [[ابوالفتوح رازی]] بر اساس ظاهر عبارت «کان من الکافرین» گفته‌اند ابلیس پیش از تمرّد از دستور سجده نیز کافر بوده است. براساس این دیدگاه، عبادت طولانی ابلیس، نه از سرِ ایمان و [[اخلاص]]، بلکه از روی [[ریا]]، [[نفاق]] و هم‌رنگ شدن با جماعت فرشتگان بوده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۹۱؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۲۱۳.</ref> چنان که [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبائی]] از سخن ابلیس در [[آیه ۳۳ سوره حجر]]، «لَم أَکنْ لِاَسجُدَ...»  استفاده کرده‌ است که وی پیش از صدور فرمان سجده نیز کافر بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۲، ص۱۵۵.</ref> افزون بر ظواهر آیات، گفت‌و‌گوی مشهور ابلیس با فرشتگان را که در آن شبهاتی در حکمت آفرینش، فایده تکلیف و... از سوی او مطرح می‌شود، تأییدی بر کفر وی پیش از سرپیچی از فرمان خدا دانسته‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۸، ص۴۸.</ref>
برخی مفسران هم‌چون [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]]  و [[ابوالفتوح رازی]] بر اساس ظاهر عبارت «کان من الکافرین» گفته‌اند ابلیس پیش از تمرّد از دستور سجده نیز کافر بوده است. براساس این دیدگاه، عبادت طولانی ابلیس، نه از سرِ ایمان و [[اخلاص]]، بلکه از روی [[ریا]]، [[نفاق]] و هم‌رنگ شدن با جماعت فرشتگان بوده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۹۱؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۲۱۳.</ref> چنان که [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبائی]] از سخن ابلیس در [[آیه ۳۳ سوره حجر]]، «لَم أَکنْ لِاَسجُدَ...»  استفاده کرده‌ است که وی پیش از صدور فرمان سجده نیز کافر بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۲، ص۱۵۵.</ref> افزون بر ظواهر آیات، گفت‌و‌گوی مشهور ابلیس با فرشتگان را که در آن شبهاتی در حکمت آفرینش، فایده تکلیف و... از سوی او مطرح می‌شود، تأییدی بر کفر وی پیش از سرپیچی از فرمان خدا دانسته‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۸، ص۴۸.</ref>{{مدرک}}


۲. ابلیس، نخست [[مؤمن]] بود؛ ولی به کفر گرایید. این رأی به چند صورت تبیین شده است:
گروهی دیگر از مفسران معتقدند ابلیس، نخست [[مؤمن]] بود؛ ولی به کفر گرایید. بر این اساس برخی گفته‌اند گرچه ابلیس ایمان داشت، ولی خداوند از ازل می‌دانست که او به حتم کافر خواهد شد؛ به همین جهت کفر وی در قرآن کریم به صیغه ماضی گزارش شده است.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۲۳، ص۲۲۰؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۹۱.</ref> گروهی نیز این تعبیر را پس از گذشت زمانی از کفر ابلیس امری مُجاز و متداول دانسته‌اند.{{مدرک}} عده‌ای نیز بر این باورند که جمله «کَانَ مِن الکَفرینَ» به معنای صار من الکفرین است یعنی جزو کافرین شد.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۳۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۹۱.</ref>
* گرچه ابلیس ایمان داشت، خداوند از ازل می‌دانست که او به حتم کافر خواهد شد؛ بر این اساس، ابلیس در علم خدا، از زمره کافران به شمار می‌آمد؛ به همین جهت کفر وی در قرآن کریم به صیغه ماضی گزارش شده است.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۲۳، ص۲۲۰؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۹۱.</ref>
* از آن جا که ابلیس پس از ایمان، به کفر گرایید، تعبیر به «کَانَ مِن الکَفرینَ» پس از گذشت زمانی هر چند کوتاه، امری مُجاز و متداول است.
* ابلیس مؤمن بود و کافر شد و جمله «کَانَ مِن الکَفرینَ» به معنای صار من الکفرین است.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۳۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۹۱.</ref>


==فلسفه آفرینش و امهال ابلیس==
==فلسفه آفرینش و امهال ابلیس==
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۹۹

ویرایش