مرتضی مطهری: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان             =مرتضی مطهری

| تصویر             =مطهری.jpg

| توضیح تصویر       =

| اندازه تصویر     =

| سرشناسی           =متفکر، نویسنده و از رهبران فکری [[انقلاب اسلامی ایران]]

| نام کامل         =

| لقب               =شهید مطهری • استاد مطهری

| نسب               =

| تاریخ تولد       =[[۱۳ بهمن]] ۱۲۹۸ش/ [[۱۳ جمادی‌الاول]] ۱۳۳۸ق

| زادگاه           =فریمان

| تاریخ وفات       =

| شهر وفات         =

| تاریخ شهادت       =[[۱۱ اردیبهشت]] [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]]

| محل شهادت         =[[تهران]]

| محل دفن           =مسجد بالا سر [[حرم حضرت معصومه(س)]]

| استادان           =[[سید حسین طباطبایی بروجردی]] • [[امام خمینی]] • [[علامه طباطبایی]]

| شاگردان           =

| محل تحصیل         =[[حوزه علمیه مشهد]] • [[حوزه علمیه قم]]

| اجازه روایت از   =

| اجازه اجتهاد از   =

| اجازه روایت به   =

| اجازه اجتهاد به   =

| تالیفات           =[[مساله حجاب]] • [[حماسه حسینی (کتاب)|حماسه حسینی]] • [[اصول فلسفه و روش رئالیسم (کتاب)|اصول فلسفه و روش رئالیسم]] • [[سیری در نهج‌البلاغه (کتاب)|سیری در نهج‌البلاغه]] • [[مجموعه آثار مرتضی مطهری|سایر آثار]]

| سایر             =

| سیاسی             =مبارزه با حکومت پهلوی

| اجتماعی           =مبارزه با جریانات فکری مارکسیستی • از بنیان‌گذاران [[حسینیه ارشاد]] و [[جامعه روحانیت مبارز تهران]]• تدریس در دانشگاه تهران، [[مدرسه سپهسالار]] و [[مدرسه مروی]]

| امضا             =

| وبگاه رسمی       =

مطهری آثاری متعددی در [[کلام اسلامی|کلام]] و [[فلسفه اسلامی]] نوشته است. روزآمدسازی و تبیین آموزه‌های اسلام و تشیع، از ویژگی‌های فعالیت‌های فکری او است. مطهری، آموزه‌های اسلامی را که قبلاً در قالب بیاناتی پیچیده ارائه می‌شد، به سبک ویژه خود، به صورت آسان و با زبان روز در اختیار مخاطبان قرار می‌داد. کتاب‌های او در موضوعات مختلف دینی بارها به زبان‌های مختلف منتشر شده است.

مرتضی مطهری در سال ۱۳۳۱ش [[ازدواج]] کرد.<ref>«حکمت مطهَّر (ویژه سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری)»، گلبرگ، اردیبهشت ۱۳۸۳، شماره۵۰</ref> فرزندان او سه پسر و چهار دخترند. مشهورترین فرزند او [[علی مطهری]] است که دو دوره نماینده مجلس شورای اسلامی شده است. محمد مطهری دیگر فرزند مطهری، تحصیل‌کرده [[حوزه علمیه قم]] است و در دانشگاه تورنتوی کانادا تا دکترای فلسفه دین تحصیل کرده است. [[علی اردشیر لاریجانی]]، رییس سابق مجلس شورای اسلامی در ایران، یکی از دامادهای مطهری است.

'''میرزا علی آقای شیرازی''': به گفته مطهری، واسطه آشنایی او با [[نهج البلاغه]]، [[میرزا علی‌آقا شیرازی| میرزا علی آقای شیرازی]] بوده است.<ref>نگاه کنید به: مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱، ص۲۳۵-۲۳۶.</ref> مطهری در سفری تابستانی به [[اصفهان]]، و به پیشنهاد هم‌مباحثه‌اش، [[حسینعلی منتظری]]، در درس [[نهج البلاغه]] او حضور یافته<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱، ص۲۳۶.</ref> و در بخشی از کتاب عدل الهی، میرزا علی آقای شیرازی را نهج البلاغهٔ مجسم خوانده<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱، ص۲۳۶.</ref> و تاکید کرده که میرزا علی آقای شیرازی که با [[نهج البلاغه]] همدم بود و نبضش با نهج البلاغه می‌زد، دست او را گرفته و اندکی وارد دنیای نهج البلاغه کرده است.<ref>واعظ‌زاده خراسانی، «سیری در زندگی علمی و انقلابی استاد شهید مرتضی مطهری»، ص۳۳۲، به نقل از مطهری، سیری در نهج البلاغه.</ref> مطهری مدتی نیز از شاگردان آیت الله [[سید رضا بهاءالدینی]] بوه است.

مطهری در طول سال‌های دهه [[سال ۱۳۵۰ هجری شمسی|۱۳۵۰ شمسی]]، به توصیه امام خمینی هفته‌ای دو روز به [[قم]] عزیمت کرده و به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] می‌پرداخت و همزمان در [[تهران]] نیز سلسله جلسات درسی در منزل و غیره تشکیل می‌داد. مطهری در سال‌های ۱۳۵۱-۱۳۵۳ش در مسجد الجواد، مسجد جاوید و [[مسجد ارک تهران|مسجد ارک]] و دیگر مراکز دینی تهران سخنرانی می‌کرد تا این که در سال ۱۳۵۴ش ممنوع المنبر شد.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۸۷.</ref>

از دیدگاه شهید مطهری در عصر غیبت [[ مجتهد|فقیهان]] واجد شرایط از سوی [[امامان شیعه| امام معصوم]] به ولایت نصب شده و نایبان آنان به شمار می روند . او معتقد بود در عصر [[غیبت امام مهدی(عج) |غیبت]] که حاکمیت به عنوان «فقیه جامع شرایط» واگذار شده، مردم مصادیق این عنوان را شناسایی کرده و از میان آنان یک نفر را انتخاب می کنند؛ بدین ترتیب بر اساس آموزه‌های دینی منطبق با نیاز روزِ جامعه، نظامی با هویت و اصالت دینی و برخاسته از خواست و اراده مردم مؤمن شکل می‌گیرد. چنانکه وی در تفسیر فرمان امام به نخست وزیر [[دولت موقت ایران| دولت موقت]] که نوشته بودند: «بر حَسَب حق شرعی و حق قانونی ناشی از آرای‏‎ ‎‏اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران که ... نسبت به رهبری جنبش ابراز شده است،... جنابعالی را...‎ ‎‏مأمور تشکیل دولت موقت می نمایم»،<ref>رک:امام خمینی، صحیفه امام، ج۶ ٬ ص۵۴</ref> می نویسد: «ولایت فقیه، یک ولایت ایدئولوژیکی است و اساساً فقیه را خود مردم انتخاب می کنند و این امر عین دموکراسی است. اگر انتخاب فقیه انتصابی بود و هر فقیهی٬ فقیه بعد از خود را تعیین می کرد، جا داشت که بگوییم این امر خلاف دموکراسی است.» <ref>مطهری٬ پیرامون انقلاب اسلامی، صدار٬ ص۸۶.</ref>

مطهری معتقد بود که روحانیت [[شیعه]] عوام زده شده است. وی علت این اشکال را وابسته بودن معیشت روحانیون به مردم می‌دانست و بر این نظر بود که برای جبران این معضل باید ساختار مالی [[حوزه علمیه]] تغییر کند.<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج٢٤ ص٤٩٨.</ref>وی هم چنان تز «اسلام منهای روحانیت» را همواره یک تز استعماری دانسته و معتقد است هیچ چیز نمی‌تواند جانشین روحانیت بشود. <ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲۴، ص۵۰۹.</ref>

او با نوشتن کتاب هایی مثل «[[داستان راستان]]»، روایات اخلاقی و دینی را در قالب داستان‌های فارسی پرجاذبه‌ای در اختیار مخاطبان قرار داد. از سوی دیگر، علوم اسلامی مانند [[فقه]]، [[عرفان]] و [[فلسفه اسلامی]] را به زبان ساده و همه‌فهم، در کتاب هایی مانند «آشنایی با علوم اسلامی»{{یادداشت| مجموعه‌ای از درس گفته های مرتضی مطهری است، این سلسه دروس ، در اصل ، تقریرات درس‌های آن استاد برای دانشجویان‌ سال‌های اول و دوم دانشکده " الهیات و معارف اسلامی "است که در زمان حیات‌ استاد و با اجازه ایشان ، به دفعات متعدد در دانشگاه صنعتی شریف تدریس‌ می‌شده است . استاد شهید قصد داشت این سلسه دروس را قبل از انتشار مورد بازبینی‌ قرار دهد و در آن جرح و تعدیل و نظم و ترتیب تازه‌ای اعمال کند ... ولی با شهادت وی این فرصت از دست رفت ...شاگردان آن شهید با آنکه از قصد و نیت او برای تجدید نظر در این‌ نوشته‌ها آگاه بودند ، پس از شهادت استاد ، بهتر آن دانستند که این‌ مجموعه را بی هیج تغییر و تبدیل وتقریبا به همان صورت که بود ، منتشر سازند . مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، ج۱، ص۱۰مقدمه کتاب }} در اختیار قشر تحصیلکرده و دانش‌پژوه نهاد.

[[سید روح‌الله موسوی خمینی| امام خمینی]] مطهری را پشتوانه‌ای محکم ودرختی ثمربخش برای حوزه های دینی، علمی و اسلامی خدمتگزاری سودمند برای ملت و کشور دانسته که در عمر کوتاه خود آثار جاویدی که پرتوی از وجدان بیدار و روح سرشار از عشق او به مکتب بود به یادگار گذاشت.

[[سید علی حسینی خامنه‌ای| آیت الله سید علی خامنه‌ای]] معتقد است که کمتر کسی و کمتر اندیشمندی را مانند استاد شهید مطهری می‌توان یافت که با این ظرفیت فکری و روحی مشغول به کار باشد. وی هم‌چنان هر سخنرانیِ شهید مطهری را یک کار تخصصی و پرمایه و آثار او را از مبانی فکری [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] برشمرده است.

[[سید محمدحسین طباطبائی| علامه طباطبائی]] مطهری را افزون بر برخورداری از [[تقوا]] و انسانیت و جهات اخلاقی، بهره‌مند از هوشی فوق العاده‌ای دانسته که هیچ حرفی که به او گفته می‌شد ضایع نمی‌شد و هدر نمی‌رفت.  

[[سید محمدحسین حسینی تهرانی| علامه طهرانی]] مطهّرى را کسی دانسته که پس از يک عمر درس و بحث و تدریس و خطابه و کتابت و موعظه و تحقيق و تدقيق در امور فلسفيّه... چند ساله آخر عمر چون شمعى که دائما بسوزد و آب شود، یا پروانه‏‌اى كه خود را به آتش زند، و همانند [[ایمان|مؤمن]] متعهّدى شوریده‌‏وار و دلباخته، پای در میدان اتصال به باطن و ارتباط با خدای منان و اِشراب دل از فیوضات ربانیه نهاد وی بیدارى شب‌‏هاى تار و گريه و مناجات در خلوت سحرگاه و توغّل در [[ذکر]] و فکر و ممارست درس [[قرآن]] و دورى گزيدن از اهل دنيا و هواپرستان، و پيوستن به اهل الله و اولیاى خدا را نشانه سیر و سلوک مطهری برشمرده است. <ref>حسینی طهرانی، سیدمحمدحسین، رساله لب اللباب، ص۱۷.</ref>

* نصری، عبدالله٬ حاصل عمر: سیری در اندیشه‌های استاد مطهری، تهران٬ دفتر نشر فرهنگ اسلامی٬ ۱۳۸۶ش.