کاربر ناشناس
مزار شریف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بهبود شناسه
imported>Fayaz جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Fayaz جز (بهبود شناسه) |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
}} | }} | ||
'''مزار شریف''' بزرگ‌ترین شهر در شمال [[افغانستان]]، مرکز ولایت بلخ و همسایه غربی شهر باستانی [[بلخ]] است. این شهر نام و موقعیت خود را به خاطر پیدا شدن | '''مزار شریف''' بزرگ‌ترین شهر در شمال [[افغانستان]]، مرکز ولایت بلخ و همسایه غربی شهر باستانی [[بلخ]] است. این شهر نام و موقعیت خود را به خاطر پیدا شدن قبری منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در [[قرن ۶ هجری قمری|قرن ۶ق]] و سپس ساخته شدن مرقد روی آن و اسکان عده‌ای اطرافش در [[قرن نهم هجری قمری|قرن ۹ق]] با دستور [[سلطان حسین بایقرا]] و وزیرش، [[علی‌شیر نوایی]] به‌دست آورد. به‌مرور مزار شریف به مکانی مشهور و در مسیر پیشرفت تبدیل شد. در سال ۱۲۴۵ش/۱۸۶۶م، مرکزیت ولایت بلخ، از بلخ به این شهر منتقل شد. | ||
==جایگاه== | ==جایگاه== | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
{{اصلی|مسجد کبود (مزار شریف)}} | {{اصلی|مسجد کبود (مزار شریف)}} | ||
چند روایت تاریخی وجود دارد که در آنها گفته شده در زمان مبارزه [[ابومسلم خراسانی|ابومسلم]] (درگذشت:۱۳۷ق) با [[بنی‌امیه]]، با درخواست [[امام صادق علیه‌السلام]]{{یادداشت|ابومسلم به جعفر صادق نوشته بود که می‌تواند حکومت را پس از سقوط بنی امیه به او دهد ولی امام رد کرده و گفته بود قبر علی بن ابیطالب را از نجف به جای دیگر ببرد تا مبادا مورد بی‌احترامی یا انتقام بنی امیه قرار گیرد.}} و دستور ابومسلم، پیکر [[امام علی علیه‌السلام]] از [[نجف]] به روستایی نزدیک [[بلخ]] جابجا شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> سپس در سال ۵۳۰ق، با خواب دیدن عده‌ای در این باره و با دستور سلطان سنجر (حکومت:۵۱۱ ـ ۵۵۲ق)، فرزند ملکشاه [[سلجوقیان|سلجوقی]] در آنجا بارگاهی ساخته شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> | چند روایت تاریخی وجود دارد که در آنها گفته شده در زمان مبارزه [[ابومسلم خراسانی|ابومسلم]] (درگذشت:۱۳۷ق) با [[بنی‌امیه]]، با درخواست [[امام صادق علیه‌السلام]]{{یادداشت|ابومسلم به جعفر صادق نوشته بود که می‌تواند حکومت را پس از سقوط بنی امیه به او دهد ولی امام رد کرده و گفته بود قبر علی بن ابیطالب را از نجف به جای دیگر ببرد تا مبادا مورد بی‌احترامی یا انتقام بنی امیه قرار گیرد.}} و دستور ابومسلم، پیکر [[امام علی علیه‌السلام]] از [[نجف]] به روستایی نزدیک [[بلخ]] جابجا شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> سپس در سال ۵۳۰ق، با خواب دیدن عده‌ای در این باره و با دستور سلطان سنجر (حکومت:۵۱۱ ـ ۵۵۲ق)، فرزند ملکشاه [[سلجوقیان|سلجوقی]] در آنجا بارگاهی ساخته شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> | ||
در زمان حمله چنگیز مغول به بلخ، این بنا متروک و ویرانه شد. سال ۸۸۵ قمری، زمان حکومت سلطان حسین بایقرا ([[تیموریان|تیموری]])، از اسناد به‌جامانده از سلجوقیان در بلخ، محل قبر منسوب به علی(ع) پیدا شد و او دستور داد برای آبادانی آنجا ساختمانها و بازاری ساختند و صد خانوار از بزرگان هرات را به آنجا فرستاد و نهری از رودخانه بلخ برای این شهر پدید آورد و وقف کرد که به [[نهر شاهی]] موسوم گردید.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref><br> | در زمان حمله چنگیز مغول به بلخ، این بنا متروک و ویرانه شد. سال ۸۸۵ قمری، زمان حکومت سلطان حسین بایقرا ([[تیموریان|تیموری]])(حکومت:۸۶۱ ـ ۹۱۱ق)، از اسناد به‌جامانده از سلجوقیان در بلخ، محل قبر منسوب به علی(ع) پیدا شد و او دستور داد برای آبادانی آنجا ساختمانها و بازاری ساختند و صد خانوار از بزرگان هرات را به آنجا فرستاد و نهری از رودخانه بلخ برای این شهر پدید آورد و وقف کرد که به [[نهر شاهی]] موسوم گردید.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref><br> | ||
بنابر باور غالب شیعیان مدفن [[امام علی(ع)]] در [[نجف اشرف]] است. [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] (درگذشت:۱۳۶۹ش)، از نسب‌شناسان معاصر، فرد مدفون در این مقبره را از [[سادات افغانستان|سادات مشهور بلخ]] می‌دانست که نام وی و پدرش به نام امام علی(ع)و پدر آن حضرت شبیه بوده و گمان شده که این قبر متعلق به حضرت علی(ع) است.<ref>مروزی، الفخری فی انساب الطالبیین، ۱۴۰۹ق، ص۶۴، پانوشت؛ فاطمی، وقف میراث جاودان، ص۱۱۰.</ref> | بنابر باور غالب شیعیان مدفن [[امام علی(ع)]] در [[نجف اشرف]] است. [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] (درگذشت:۱۳۶۹ش)، از نسب‌شناسان معاصر، فرد مدفون در این مقبره را از [[سادات افغانستان|سادات مشهور بلخ]] می‌دانست که نام وی و پدرش به نام امام علی(ع)و پدر آن حضرت شبیه بوده و گمان شده که این قبر متعلق به حضرت علی(ع) است.<ref>مروزی، الفخری فی انساب الطالبیین، ۱۴۰۹ق، ص۶۴، پانوشت؛ فاطمی، وقف میراث جاودان، ص۱۱۰.</ref> | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
[[پرونده:مسجد سه دکان مزار شریف.jpg|بندانگشتی|مسجد سه دکان در مرکز مزار شریف که در ۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ انفجار تروریستی در آن رخ‌داد.]] | [[پرونده:مسجد سه دکان مزار شریف.jpg|بندانگشتی|مسجد سه دکان در مرکز مزار شریف که در ۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ انفجار تروریستی در آن رخ‌داد.]] | ||
*[[۳خرداد]]/جوزا [[سال ۱۳۷۶ هجری شمسی|۱۳۷۶ش]]. [[طالبان]] مزار شریف را تصرف کردند ولی با قیام [[هزاره|شیعیان هزاره]] و همراهی اقوام دیگر، با دادن تلفات بسیار، فرار کردند.<ref>محقق، بررسی ریشه‌های تاریخی تشیع در افغانستان، ۱۳۹۱ش، ص۲۸۰.</ref> | *[[۳خرداد]]/جوزا [[سال ۱۳۷۶ هجری شمسی|۱۳۷۶ش]]. [[طالبان]] مزار شریف را تصرف کردند ولی با قیام [[هزاره|شیعیان هزاره]] و همراهی اقوام دیگر، با دادن تلفات بسیار، فرار کردند.<ref>محقق، بررسی ریشه‌های تاریخی تشیع در افغانستان، ۱۳۹۱ش، ص۲۸۰.</ref> | ||
*۱۷تا۱۹مرداد/اسد [[سال ۱۳۷۷ هجری شمسی|۱۳۷۷ش]]. طالبان دوباره بر مزار شریف مسلط شدند و از روز دوم، با جستجو و | *۱۷تا۱۹مرداد/اسد [[سال ۱۳۷۷ هجری شمسی|۱۳۷۷ش]]. طالبان دوباره بر مزار شریف مسلط شدند و از روز دوم، با جستجو و بازداشت شیعیان هزاره، افراد بسیاری را کشتند. هم‌چنین ۱۰ کارمند کنسول‌گری ایران در این شهر و یک خبرنگار ایرانی کشته شدند.<ref>محقق، بررسی ریشه‌های تاریخی تشیع در افغانستان، ۱۳۹۱ش، ص۲۸۰.</ref> | ||
*[[۱۵آذر]]/قوس [[سال ۱۳۹۰ هجری شمسی|۱۳۹۰ش]]. انفجار در مراسم عزاداری [[روز عاشورا]]، | *[[۱۵آذر]]/قوس [[سال ۱۳۹۰ هجری شمسی|۱۳۹۰ش]]. انفجار در مراسم عزاداری [[روز عاشورا]]، | ||
۶ نفر را کشت و ۲۰ نفر را زخمی کرد.<ref>«عاشورای خونین در افغانستان،عراق و پاکستان»، همشهری آنلاین.</ref> | ۶ نفر را کشت و ۲۰ نفر را زخمی کرد.<ref>«عاشورای خونین در افغانستان،عراق و پاکستان»، همشهری آنلاین.</ref> | ||