پرش به محتوا

مزار شریف: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۸۱۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۸ سپتامبر ۲۰۲۲
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Fayaz
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Fayaz
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۹: خط ۱۹:
| جمعیت شیعه      =
| جمعیت شیعه      =
| نام قدیم        = خواجه خیران
| نام قدیم        = خواجه خیران
| سال تأسیس        = قرن ۹ق (۸۶۰ش)
| سال تأسیس        = قرن ۹ق
| قدمت            = تیموریان
| قدمت            = [[تیموریان]]
| پیشینه اسلام      =  
| پیشینه اسلام      =  
| پیشینه تشیع      =  
| پیشینه تشیع      =  
خط ۳۶: خط ۳۶:
}}
}}


'''مزار شریف''' بزرگ‌ترین شهر در شمال [[افغانستان]]، مرکز ولایت بلخ و همسایه غربی شهر باستانی [[بلخ]] است. این شهر نام و موقعیت خود را به خاطر پیدا شدن مزارِ شریفِ سخی یا زیارت سخی، مرقد منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در [[قرن ۹ هجری قمری|قرن ۹ق]] به دست آورد. برخی معتقدند پیکر امام علی(ع) توسط [[ابومسلم خراسانی]] (درگذشت:[[سال ۱۳۷ هجری قمری|۱۳۷ق]]) و با درخواست [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق (ع)]] ([[سال ۸۳ هجری قمری|۸۳ق]] ـ‌ [[سال ۱۴۸ هجری قمری|۱۴۸ق]]) از [[نجف]] به بلخ منتقل شد. گفته شده این قبر در گذر تاریخ، پنهان بود تا در سال [[سال ۸۸۵ هجری قمری|۸۸۵ق]]/۸۵۹ش، دوران حکومت [[سلطان حسین بایقرا]]، امیر [[تیموریان|تیموری]] پیدا شد و به‌دستور او و با نظارت وزیرش، [[علی‌شیر نوایی]] بارگاهی روی قبر ساخته و نهری بنا شد. به‌مرور مزار شریف به مکانی مشهور و در مسیر پیشرفت تبدیل شد. در سال ۱۲۴۵ش/۱۸۶۶م، مرکزیت ولایت بلخ، از بلخ به این شهر منتقل شد. باور غالب شیعیان بر وجود مرقد [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابی‌طالب]] در شهر [[نجف]]، [[عراق]] است.
'''مزار شریف''' بزرگ‌ترین شهر در شمال [[افغانستان]]، مرکز ولایت بلخ و همسایه غربی شهر باستانی [[بلخ]] است. این شهر نام و موقعیت خود را به خاطر پیدا شدن مزارِ شریفِ سخی یا زیارت سخی، مرقد منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در [[قرن ۶ هجری قمری|قرن ۶ق]] به دست آورد. به‌دستور او و با نظارت وزیرش، [[علی‌شیر نوایی]] بارگاهی روی قبر ساخته و نهری بنا شد. به‌مرور مزار شریف به مکانی مشهور و در مسیر پیشرفت تبدیل شد. در سال ۱۲۴۵ش/۱۸۶۶م، مرکزیت ولایت بلخ، از بلخ به این شهر منتقل شد. باور غالب شیعیان بر وجود مرقد [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابی‌طالب]] در شهر [[نجف]]، [[عراق]] است.


==جایگاه==
==جایگاه==
خط ۵۰: خط ۵۰:
===گزاره‌های تاریخی===
===گزاره‌های تاریخی===
{{اصلی|مسجد کبود (مزار شریف)}}
{{اصلی|مسجد کبود (مزار شریف)}}
چند روایت تاریخی وجود دارد که در آنها گفته شده در زمان مبارزه [[ابومسلم خراسانی|ابومسلم]] (درگذشت:۱۳۷ق) با [[بنی‌امیه]]، با درخواست [[امام صادق علیه‌السلام]]{{یادداشت|ابومسلم به جعفر صادق نوشته بود که می‌تواند حکومت را پس از سقوط بنی امیه به او دهد ولی امام رد کرده و گفته بود قبر علی بن ابیطالب را از نجف به جای دیگر ببرد تا مبادا مورد بی‌احترامی یا انتقام بنی امیه قرار گیرد.}} و دستور ابومسلم، پیکر [[امام علی علیه‌السلام]] از [[نجف]] به روستایی نزدیک [[بلخ]] جابجا شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> سپس در سال ۵۳۰ق، با خواب دیدن عده‌ای در این باره و با دستور سلطان سنجر (در گذشت: ۵۵۲ق)، فرزند ملکشاه [[سلجوقیان|سلجوقی]] در آنجا بارگاهی ساخته شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref>
چند روایت تاریخی وجود دارد که در آنها گفته شده در زمان مبارزه [[ابومسلم خراسانی|ابومسلم]] (درگذشت:۱۳۷ق) با [[بنی‌امیه]]، با درخواست [[امام صادق علیه‌السلام]]{{یادداشت|ابومسلم به جعفر صادق نوشته بود که می‌تواند حکومت را پس از سقوط بنی امیه به او دهد ولی امام رد کرده و گفته بود قبر علی بن ابیطالب را از نجف به جای دیگر ببرد تا مبادا مورد بی‌احترامی یا انتقام بنی امیه قرار گیرد.}} و دستور ابومسلم، پیکر [[امام علی علیه‌السلام]] از [[نجف]] به روستایی نزدیک [[بلخ]] جابجا شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> سپس در سال ۵۳۰ق، با خواب دیدن عده‌ای در این باره و با دستور سلطان سنجر (حکومت:۵۱۱ ـ ۵۵۲ق)، فرزند ملکشاه [[سلجوقیان|سلجوقی]] در آنجا بارگاهی ساخته شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref>
در زمان حمله چنگیز مغول به بلخ، این بنا متروک و ویرانه شد. سال ۸۸۵ قمری، زمان حکومت سلطان حسین بایقرا ([[تیموریان|تیموری]])، از اسناد به‌جامانده از سلجوقیان در بلخ، محل قبر منسوب به علی(ع) پیدا شد و او دستور داد برای آبادانی آنجا ساختمانها و بازاری ساختند و صد خانوار از بزرگان هرات را به آنجا فرستاد و نهری از رودخانه بلخ برای این شهر پدید آورد و وقف کرد که به [[نهر شاهی]] موسوم گردید.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref><br>
در زمان حمله چنگیز مغول به بلخ، این بنا متروک و ویرانه شد. سال ۸۸۵ قمری، زمان حکومت سلطان حسین بایقرا ([[تیموریان|تیموری]])، از اسناد به‌جامانده از سلجوقیان در بلخ، محل قبر منسوب به علی(ع) پیدا شد و او دستور داد برای آبادانی آنجا ساختمانها و بازاری ساختند و صد خانوار از بزرگان هرات را به آنجا فرستاد و نهری از رودخانه بلخ برای این شهر پدید آورد و وقف کرد که به [[نهر شاهی]] موسوم گردید.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref><br>
بنابر باور غالب شیعیان مدفن [[امام علی(ع)]] در [[نجف اشرف]] است. [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] (درگذشت:۱۳۶۹ش)، از نسب‌شناسان معاصر، فرد مدفون در این مقبره را از [[سادات افغانستان|سادات مشهور بلخ]] می‌دانست که نام وی و پدرش به نام امام علی(ع)و پدر آن حضرت شبیه بوده و گمان شده که این قبر متعلق به حضرت علی(ع) است.<ref>مروزی، الفخری فی انساب الطالبیین، ۱۴۰۹ق، ص۶۴، پانوشت؛ فاطمی، وقف میراث جاودان، ص۱۱۰.</ref>
بنابر باور غالب شیعیان مدفن [[امام علی(ع)]] در [[نجف اشرف]] است. [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] (درگذشت:۱۳۶۹ش)، از نسب‌شناسان معاصر، فرد مدفون در این مقبره را از [[سادات افغانستان|سادات مشهور بلخ]] می‌دانست که نام وی و پدرش به نام امام علی(ع)و پدر آن حضرت شبیه بوده و گمان شده که این قبر متعلق به حضرت علی(ع) است.<ref>مروزی، الفخری فی انساب الطالبیین، ۱۴۰۹ق، ص۶۴، پانوشت؛ فاطمی، وقف میراث جاودان، ص۱۱۰.</ref>
خط ۶۰: خط ۶۰:
{{ب|جامی نه عدن گوی و نه بین الجبلین|خورشید یکی و نور او هر طرف است}}
{{ب|جامی نه عدن گوی و نه بین الجبلین|خورشید یکی و نور او هر طرف است}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
از آن پس حاکمان و سلاطین تعمیرات و توسعه‌هایی در این بارگاه پدید آوردند و موقوفاتی کردند. از جمله عبدالمؤمن خان بن عبدالله خان ازبک، یازدهمین امیر شیبانی گنبدی بر آن ساخت و ولی محمدخان بن جانی خان، دومین امیر سلسله جانی، تزییناتی در ساختمان‌ها و داخل روضه پدید آورد و باغ‌هایی ساخت. در زمان محمد مقیم خان بن سبحانقلی خان، حاکم بلخ زلزله رخ داد و گنبد از هم پاشید و او باری دیگر آن را ساخت. کاشی کاری بارگاه از سال ۱۲۸۷ق. در زمان حکومت امیر علم خان توسط استاد سمیع سمرقندی شروع شد. محمد ظاهرشاه، پادشاه اسبق افغانستان نیز در سال ۱۳۱۹ش. تعمیرات و تزییناتی در این بنا ایجاد کرده است.<ref>«مزار شریف، بارگاه منسوب به امام علی(ع)]»، مؤسسه فرهنگی بشارت.</ref>


==وقایع شیعیان==
==وقایع شیعیان==
خط ۹۸: خط ۹۷:
* خبرگزاری جمهور، [http://www.jomhornews.com/fa/news/44798/ «اولین دوره از شاگردان مدرسه دینی حسنیه در مزارشریف، فارغ شدند»]
* خبرگزاری جمهور، [http://www.jomhornews.com/fa/news/44798/ «اولین دوره از شاگردان مدرسه دینی حسنیه در مزارشریف، فارغ شدند»]
* خبرگزاری بین المللی قرآن، [https://iqna.ir/fa/news/1739318 «آغاز نام‌نويسی كلاس‌های قرائت قرآن كريم مدرسه علميه «سلطانيه»»]
* خبرگزاری بین المللی قرآن، [https://iqna.ir/fa/news/1739318 «آغاز نام‌نويسی كلاس‌های قرائت قرآن كريم مدرسه علميه «سلطانيه»»]
* خبرگزاری فارس،[https://www.farsnews.com/news/13980403000221 «وایتی از زندگی عارفانه مرجع تقلید شیعیان افغانستان/ رهبری فرمودند «سلام خاص مرا به آیت‌الله محقق کابلی برسانید»»]
* خبرگزاری فارس،[https://www.farsnews.com/news/13980403000221 «روایتی از زندگی عارفانه مرجع تقلید شیعیان افغانستان/ رهبری فرمودند «سلام خاص مرا به آیت‌الله محقق کابلی برسانید»»]
{{تشیع در افغانستان}}
{{تشیع در افغانستان}}


کاربر ناشناس