کاربر ناشناس
سابقون: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani جز (←منابع) |
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سابقون'''، تعبیری [[قرآن|قرآنی]] به معنای پیشگامان در کارهای خیر و طاعت الهی است که جایگاه آنان [[بهشت]] برین خواهد بود. | '''سابقون'''، تعبیری [[قرآن|قرآنی]] به معنای پیشگامان در کارهای خیر و طاعت الهی است که جایگاه آنان [[بهشت]] برین خواهد بود. | ||
در مورد مصادیق سابقون اختلاف وجود دارد برخی [[:رده:مفسران|مفسران]]، مراد از | در مورد مصادیق سابقون اختلاف وجود دارد برخی [[:رده:مفسران|مفسران]]، مراد از آنان را امت‌های پیش از اسلام و برخی دیگر مسلمانان صدر [[اسلام]] دانسته‌اند. در روایات [[شیعه]]، [[انبیا]]، [[حضرت علی]]، [[امام حسن]]، [[امام حسین]] (علیهم‌السلام)، برخی [[صحابه]] و یاران برجسته [[امامان شیعه]] و حتی [[شیعیان]] از مصادیق آن شمرده شده‌اند. | ||
==ریشه و معانی== | ==ریشه و معانی== | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
<blockquote>{{متن قرآن|إِنَّا ذَهَبْنَا نَسْتَبِقُ ﴿۱۷﴾|ترجمه=ما رفتیم که مسابقه بدهیم.﴿۱۷﴾ |سوره=12 |آیه=۱۷}}</blockquote> <ref>نک: راغب اصفهانی، ذیل «سبق»</ref> | <blockquote>{{متن قرآن|إِنَّا ذَهَبْنَا نَسْتَبِقُ ﴿۱۷﴾|ترجمه=ما رفتیم که مسابقه بدهیم.﴿۱۷﴾ |سوره=12 |آیه=۱۷}}</blockquote> <ref>نک: راغب اصفهانی، ذیل «سبق»</ref> | ||
==قرآن== | ==قرآن== | ||
سبق و مشتقات آن ۳۷ | سبق و مشتقات آن ۳۷ مرتبه در [[قرآن کریم]] به کار رفته که هشت مورد آن اسم فاعل است که در تمامی این موارد معنای پیشی گرفتن وجود دارد و به معانی ذیل است: | ||
* پیشی گرفتن در خیرات<ref>بقره:۱۴۸؛ مائده:۴۸</ref> | * پیشی گرفتن در خیرات<ref>بقره:۱۴۸؛ مائده:۴۸</ref> | ||
* پیشی گرفتن به سوی بخشایش پروردگار و [[بهشت]]<ref>حدید:۲۱</ref> | * پیشی گرفتن به سوی بخشایش پروردگار و [[بهشت]]<ref>حدید:۲۱</ref> | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
* برخی از مؤمنان و مقربان.<ref>مؤمنون:۵۷ـ۶۱؛ واقعه:۱۰</ref> | * برخی از مؤمنان و مقربان.<ref>مؤمنون:۵۷ـ۶۱؛ واقعه:۱۰</ref> | ||
بر اساس آیه‌های قرآن، ویژگی‌های سابقون با ویژگی‌های مؤمنان حقیقی مشابه است، چنانکه مطابق آیۀ ۵۷ تا ۶۱ [[سوره مؤمنون|سورۀ مؤمنون]]، افرادی که در کارهای نیک شتاب می‌کنند و درآن سبقت می‌گیرند، کسانی هستند که از خشیت پروردگار | بر اساس آیه‌های قرآن، ویژگی‌های سابقون با ویژگی‌های مؤمنان حقیقی مشابه است، چنانکه مطابق آیۀ ۵۷ تا ۶۱ [[سوره مؤمنون|سورۀ مؤمنون]]، افرادی که در کارهای نیک شتاب می‌کنند و درآن سبقت می‌گیرند، کسانی هستند که از خشیت پروردگار هراسانند، به نشانه‌های او [[ایمان]] دارند، به او [[شرک]] نمی‌ورزند، از آنچه خدا به ایشان داده انفاق می‌کنند و همواره در اندیشه بازگشت به سوی پروردگارند. | ||
==جایگاه سابقون== | ==جایگاه سابقون== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
* آنان که در [[شهادت]] پیشی گرفتند. | * آنان که در [[شهادت]] پیشی گرفتند. | ||
* کسانی که در هجرت به [[حبشه]] یا [[مدینه]] پیشگام بودند.<ref>نک: طبری؛ طوسی، تبیان؛ ماوردی؛ طبرسی؛ ابوحیان اندلسی؛ طباطبایی، ذیل توبه: ۱۰۰</ref> | * کسانی که در هجرت به [[حبشه]] یا [[مدینه]] پیشگام بودند.<ref>نک: طبری؛ طوسی، تبیان؛ ماوردی؛ طبرسی؛ ابوحیان اندلسی؛ طباطبایی، ذیل توبه: ۱۰۰</ref> | ||
* کسانی که پیش از فتح ([[مکه]] یا [[حدیبیه]]) [[انفاق]] کردند و جنگیدند، از کسانی که پس از آن، انفاق و کارزار کردند.<ref>نک: طبری؛ طبرسی، ذیل آیه: 10، حدید</ref> | * کسانی که پیش از فتح ([[مکه]] یا [[حدیبیه]]) [[انفاق]] کردند و جنگیدند، از کسانی که پس از آن، انفاق و کارزار کردند.<ref>نک: طبری؛ طبرسی، ذیل آیه: 10، حدید</ref> | ||
* کسانی که پیش از جنگ بدر هجرت کردند، از کسانی که تا [[جنگ تبوک]] ایمان آوردند و از طریقۀ مسلمانان قبل پیروی کردند و در راه ایمان سختی بسیار کشیدند.<ref>نک: طباطبایی، ذیل آیه</ref> | * کسانی که پیش از جنگ بدر هجرت کردند، از کسانی که تا [[جنگ تبوک]] ایمان آوردند و از طریقۀ مسلمانان قبل پیروی کردند و در راه ایمان سختی بسیار کشیدند.<ref>نک: طباطبایی، ذیل آیه</ref> | ||
* سابقون شامل همۀ کسانی است که از آغاز [[اسلام]] تا [[قیامت]] در [[ایمان]] آوردن سبقت بگیرند.<ref>طباطبایی، ذیل آیه</ref> | * سابقون شامل همۀ کسانی است که از آغاز [[اسلام]] تا [[قیامت]] در [[ایمان]] آوردن سبقت بگیرند.<ref>طباطبایی، ذیل آیه</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
«سابقه» در اسلام ویژگی بسیار مهمی بوده که در مجادلات کلامی پس از رحلت [[پیامبر | «سابقه» در اسلام ویژگی بسیار مهمی بوده که در مجادلات کلامی پس از رحلت [[پیامبر اكرم(ص)]]، برای تعیین جانشین ایشان، تاثیر بسیاری داشته است.<ref>نک: افسرالدین، ذیل «سابقه» </ref> | ||
==اموری که سابقون در آن پیشگامند== | ==اموری که سابقون در آن پیشگامند== | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
برخی اوصاف سابقون در [[قرآن]] و [[:رده:تفسیرهای قرآن|تفاسیر]] عبارتند از: | برخی اوصاف سابقون در [[قرآن]] و [[:رده:تفسیرهای قرآن|تفاسیر]] عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|4}} | {{ستون-شروع|4}} | ||
* توکل به [[خدا]] | * [[توکل]] به [[خدا]] | ||
*مداومت در عمل خیر | * مداومت در عمل خیر | ||
*فانی شدن از صفات نفسانی | * فانی شدن از صفات نفسانی | ||
*انس با [[قرآن]] | * انس با [[قرآن]] | ||
*بهتر بودن باطن از ظاهر | * بهتر بودن باطن از ظاهر | ||
*برپا داشتن نوافل و [[مستحبات]] | * برپا داشتن نوافل و [[مستحبات]] | ||
*انجام دادن [[واجبات]] | * انجام دادن [[واجبات]] | ||
*اخلاص در کارها | * اخلاص در کارها | ||
*الگو بودن برای دیگران | * الگو بودن برای دیگران | ||
* دارا بودن بلند مرتبه ترین درجات اهل سعادت | * دارا بودن بلند مرتبه ترین درجات اهل سعادت | ||
*رسیدن به مقام قرب الهی | * رسیدن به مقام قرب الهی | ||
* متنعم شدن از انواع نعمتهای بهشتی | * متنعم شدن از انواع نعمتهای بهشتی | ||
* نوشیدن از تسنیم که گواراترین شراب بهشتیان است. | * نوشیدن از تسنیم که گواراترین شراب بهشتیان است. | ||
* ورود به [[بهشت]] بدون حساب | * ورود به [[بهشت]] بدون حساب | ||
*داشتن مقام [[شفاعت]]<ref>نک: قمی؛ ثعلبی؛ زمخشری؛ طبرسی، ذیل واقعه: ۱۰؛ سمرقندی؛ آلوسی، ذیل فاطر: ۳۲</ref> | * داشتن مقام [[شفاعت]]<ref>نک: قمی؛ ثعلبی؛ زمخشری؛ طبرسی، ذیل واقعه: ۱۰؛ سمرقندی؛ آلوسی، ذیل فاطر: ۳۲</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
*اغلب مفسران پیشینیان (الاولین) را امت‌های پیش از [[اسلام]] و متأخران را امت اسلام معنا کرده‌اند.<ref>نک: مقاتل‌بن سلیمان؛ طبری؛ طبرسی؛ زمخشری؛ بیضاوی؛ آلوسی؛ طباطبایی، ذیل آیه</ref> | *اغلب مفسران پیشینیان (الاولین) را امت‌های پیش از [[اسلام]] و متأخران را امت اسلام معنا کرده‌اند.<ref>نک: مقاتل‌بن سلیمان؛ طبری؛ طبرسی؛ زمخشری؛ بیضاوی؛ آلوسی؛ طباطبایی، ذیل آیه</ref> | ||
اما در جمع بین این دیدگاه و بین روایتی که از [[ابوهریره]] نقل شده است، اختلاف وجود دارد. از ابوهریره نقل شده وقتی آیۀ ۱۳ و ۱۴ [[سوره واقعه|سورۀ واقعه]] نازل شد، بر مسلمانان گران آمد که سابقون از امت‌های پیشین بسیار باشند و از امت اسلام اندک. پس آیۀ ۳۹ و ۴۰ نازل شد (گروهی از پیشینیان و گروهی از متأخران) و [[پیامبر (ص)]] به [[:رده:صحابه|صحابه]] فرمود شما دو سوم، بلکه | اما در جمع بین این دیدگاه و بین روایتی که از [[ابوهریره]] نقل شده است، اختلاف وجود دارد. از ابوهریره نقل شده وقتی آیۀ ۱۳ و ۱۴ [[سوره واقعه|سورۀ واقعه]] نازل شد، بر مسلمانان گران آمد که سابقون از امت‌های پیشین بسیار باشند و از امت اسلام اندک. پس آیۀ ۳۹ و ۴۰ نازل شد (گروهی از پیشینیان و گروهی از متأخران) و [[پیامبر (ص)]] به [[:رده:صحابه|صحابه]] فرمود شما دو سوم، بلکه نیمی، از بهشتیان هستید و در نیم دیگر نیز با پیشینیان شریک خواهید بود.<ref>نک:احمدبن حنبل، ج۲، ص۳۹۱؛ ابن‌ابی حاتم رازی، ج۱۰، ص۳۳۳۰</ref> | ||
زمخشری گفته گرچه سابقون از امت اسلام اندک‌ند و از امت‌های پیشین زیاد، اما خدا بر امت اسلام رحمتی نازل کرده و چیزهایی را بر آنان بخشیده که بر دیگران نبخشیده و به پیامبر آنها مقام [[شفاعت]] داده است که در نتیجه تعداد نجات‌یافتگان آنها که از اصحاب یمین هستند بسیار است.<ref>برای دیگر وجوه جمع این تعارض نک: بیضاوی؛ آلوسی؛ ابن عاشور، ذیل آیات</ref> | زمخشری گفته گرچه سابقون از امت اسلام اندک‌ند و از امت‌های پیشین زیاد، اما خدا بر امت اسلام رحمتی نازل کرده و چیزهایی را بر آنان بخشیده که بر دیگران نبخشیده و به پیامبر آنها مقام [[شفاعت]] داده است که در نتیجه تعداد نجات‌یافتگان آنها که از اصحاب یمین هستند بسیار است.<ref>برای دیگر وجوه جمع این تعارض نک: بیضاوی؛ آلوسی؛ ابن عاشور، ذیل آیات</ref> | ||