خواجه‌ربیع: تفاوت میان نسخه‌ها

ربیع بن خثیم را یکی از [[زهاد ثمانیه]] مشهور صدر اسلام به شمار آورده‌اند.<ref>ابوحیان‌ التوحیدی‌، البصائر و الذخائر، ۱۴۱۹ق، ج۵، ص۱۱۴.</ref> کنیه وی ابوزید است.<ref>ابن سعد، الطبقات الكبری، دارالکتب العلميه، ج۶، ص۲۱۹.</ref> وی از یاران [[عبدالله بن مسعود]] بوده است.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ۱۴۰۴ق، ص۱۱۵؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۱۷.</ref>  

طبق نقل محمد بن علی كراجكى‏، نویسنده قرن پنجم قمری، [[همام|همّام]] که در [[نهج البلاغه]] به وی اشاره شده است فرزند [[عباده بن خثیم]] و برادرزاده ربیع بن خثیم  است.<ref>کراجکی، محمد بن علی، کنز الفوائد، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۸۹.</ref> گرچه ابن ابی الحدید با بیان نام پدران همام این نسبت را نفی کرده است.<ref> ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۳۳.</ref>

براساس نقلی، وی در سال ۶۱ق یا ۶۳ق در منطقه [[نوغان]] [[طوس]] وفات یافت.<ref> مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش،ج۲،ص۱۶۸.</ref>{{منبع بهتر}}

درباره شخصیت وی نظرات مختلفی وجود دارد. [[محمد بن عمر کشی|کشّی]] نقل می‌کند که [[فضل بن شاذان]]، ربیع را از جمله اصحاب نزدیک امام علی(ع) و [[زهاد هشت‌گانه|زهاد ثمانیه]] می‌داند.<ref>کشی،  إختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۹۷</ref> از [[شیخ بهائی]] نیز منقول است که ربیع با توجه به یک روایت منسوب به [[امام رضا(ع)]] و همچنین مشارکت وی در شورش علیه [[عثمان]]، از نزدیکان امام علی(ع) بوده است.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۳۳۳.</ref> اما افرادی همچون [[آیت الله خوئی]] خواجه ربیع را با وجود [[زهد]] بسیار انسان با [[تقوا|تقوایی]] نمی‌دانند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۱۷۵.</ref> این عده با استناد به تردید وی در جنگ صفین و همچنین یاری‌نکردن [[امام حسین(ع)]] در [[کربلا]] وی را مورد تخطئه قرار داده‌اند.<ref>افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۲۸۶؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۱۷۵.</ref>

با توجه به وجود اختلاف درباره محل زندگی و مرگ ربیع{{مدرک}}، به طور دقیق نمی‌توان برای آن محلی را مشخص کرد. از جمله آن که وی با درخواست از [[حضرت علی]] علیه السلام برای جنگ با کفار به ری و قزوین آمد اما بر اساس نقلی دیگر وی در زمان عبیدالله بن زیاد در کوفه بوده است<ref>ابن سعد کاتب واقدی، الطبقات الکبری‏،۱۴۱۸ق، ج۶، ص ۲۲۷ ؛ شیبانی، الطبقات، ۱۴۱۴ق، ص ۲۳۸.</ref> و همانجا درگذشت.<ref>ابوحاتم دارمی، مشاهیر علماء الأمصار و أعلام فقهاء الأقطار، ۱۴۱۱ق، ص ۱۶۰؛ بکجری، إکمال تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۳۳۳.</ref>

از نظر بعضی قبر او همان [[مقبره خواجه ربیع]] در [[مشهد]] است<ref>خوانساری، روضات الجنات،۱۳۶۶ش، ج۳، ص۳۳۳.</ref> اما بعضی این قبر را منتسب به یکی از یاران [[امام صادق(ع)]] با همین نام می‌دانند.<ref>محمدی ری‌شهری، دانش نامه امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۹ش، ج۱۳، ص۱۹۲.</ref>

* ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، تحقیق: محمد أبو الفضل إبراهیم، بی‌جا: مؤسسة إسماعیلیان للطباعة والنشر والتوزیع، بی‌تا.