سید عبدالرزاق موسوی مقرم: تفاوت میان نسخه‌ها

| وب گاه رسمی =

  }}

'''سید عبدالرّزاق بن محمد موسوی مُقّرّم''' مشهور به '''مقرم'''، (متولد ۱۳۱۶ قمری در نجف اشرف) عالم [[شیعی]] قرن چهاردهم هجری است. شهرت او، به خاطر تألیف کتاب‌هایی درباره زندگی [[اهل بیت|خاندان پیامبر اسلام(ص)]] است. مشهورترین اثر او [[مقتل مقرم|مقتل امام حسین]](ع) است که به فارسی ترجمه و چندین بار چاپ شده است.

[[آل مقرم|خاندان مقرم]]، همگی از اهل علم بوده و نسب‌شان به [[امام کاظم]](ع) می‌رسد. سید عبدالرزاق نزد [[محمدرضا کاشف الغطاء|محمدرضا کاشف الغطاء]]، شیخ [[حسین حلی|حسین حلی نجفی]]، [[سید محسن حکیم|سید محسن حکیم]]، [[آقا ضیاء عراقی|آقا ضیاء عراقی]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، [[محمدحسین نائینی|میرزای نائینی]] و [[سید ابوالقاسم خوئی]] شاگردی کرد و با شیخ [[محمد جواد بلاغی|محمد جواد بلاغی]] مراوده و دوستی داشت و در نشر آثارش او را یاری کرد. او همچنین از [[محمد حسین غروی اصفهانی]] در [[فلسفه]] و [[کلام|کلام]] بهره برده است.

مقرم در [[علم انساب]] هم مسلط بود و برخی کتب نسب را حاشیه و در شعر نیز دستی داشت.

== زندگی نامه ==

=== ولادت و نسب ===

وی در سال ۱۳۱۶ قمری در [[نجف اشرف]] متولد شد. نسب ایشان با ۲۲ واسطه به حضرت موسی کاظم(ع) میرسد.<ref>ترجمه مقتل مقرم، ص۲۹.</ref>

=== خاندان ===

آل مقرم همگی اهل علم بودند. پدرش سید محمد بن سید عباس بود که بسیاری از اوقات خود را به [[اعتکاف|اعتکاف]] در [[مسجد کوفه|مسجد کوفه]] می‌گذراند و [[نماز جماعت]] را در آن برپا می‌داشت. مادرش هم که از [[سادات]] بود از قاریان [[قرآن]] به شمار می‌رفت. عموی او سید مهدی بن سید عباس در بین شهرها رفت و آمد زیادی داشتند و این رفت و آمد به خاطر خویشاوندانی بود که در میان [[نعمانیه|نعمانیه]] و [[دیوانیه|دیوانیه]]، [[هند]] و سایر اماکن پراکنده شده بودند و او دشمن [[عثمانی|عثمانی ها]] بود و همیشه آنها را به خاطر اذیت‌ها و ستمهای‌شان سرزنش میکرد تا اینکه در مکانی بنام «الکوت» بر او دست یافتند و او را در سال ۱۳۳۴ق به‌دار آویختند.

جدّ مادری سید عبدالرزاق، سید حسین [متوفای ۱۳۳۴ ق] امام جماعت بود و به تدریس نیز اشتغال داشت. دائی مقرم، سید احمد بن سید حسین که ایشان هم در [۱۳۳۴ ق] از دنیا رفت. سید احمد چهار فرزند داشت که معروف‌ترین آنها سید ابراهیم بن سید احمد بود و در ۱۳۵۸ق از دنیا رفت. ایشان هم صاحب نظر بودند و تسلّط فقهی وسیعی داشت و بسیاری از ره یافتگان به مقامهای علمی در محضر وی حاضر میشدند و زمان‌های طولانی در مدرسه شیخ [[محمد حسین کاشف الغطاء|محمد حسین کاشف الغطاء]] تدریس می‌کرد.<ref>ترجمه مقتل مقرم، ص۲۹ و ۳۰.</ref>

=== وفات ===

عبد الرزاق مقرم در سال ۱۳۹۱ قمری مصادف با ۱۳۴۹ شمسی پس از عمری سختی و مشقت در [[نجف]] از دنیا رفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.

== ویژگی‌ها ==

=== محبت به اهل بیت(ع) ===

از ویژگی‌های بارز مقرم ارادت به [[اهل بیت]] و خاندان [[رسول اکرم]](ص) بود به گونه‌ای که تألیفات وی شاهد این مدعاست. مقرّم چون از ابتدای زندگی شاهد برگزاری مجالس [[روضه]] در خانه جدش سید حسین بوده و با این محبت و عشق بزرگ شده بود، به همین جهت همیشه برپا دارنده مجالس بوده و در این محفل‌ها روش و زندگی و خصوصیات، و درس‌های یادگرفتنی از ائمه(ع) را برای مردم بیان می‌کرد.<ref>ترجمه مقتل مقرم، ص۴۰. [http://nbo.ir/fa-ir/%D9%85%D8%AD%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85__o-v-0-0-474.aspx سایت فرهیختگان.]</ref>

=== زهد و پرهیزکاری ===

مقرّم سختی‌های فراوانی را در طول زندگی متحمّل شد و به خاطر مناعت طبعی که داشت به‌اندک از مادیات و حدّ نیاز ضروری خود و خانواده‌اش از دنیا و زخارف آن بسنده کرده و هرگز دنبال ثروت اندوزی نبود. تنها عشق و دلخوشی او، تدریس علوم اهل بیت(ع) و اعتکاف و عبادت بود.

مقرّم با این که در زمان خود از چهره‌های مشهور بود و از طرف مراجع عصرش پیشنهادهایی مبنی بر نمایندگی آنان در شهرها به او داده می‌شد ـ در صورت قبول به طور قطع در زندگی دنیوی ایشان تغییراتی به وجود می‌آمد ـ هرگز آن‌ها را قبول نکرد و در ردّ این پیشنهادات می‌گفت: «اگر برای نفس آدمی در زندگی وفور و آسایش فراهم شود، نفس از بوالهوسی‌ها دست برنمی دارد و چه بسا انسان را در چیزهای دیگری فرو برد.»<ref>[http://nbo.ir/fa-ir/%D8%B2%D9%87%D8%AF-%D9%88-%D9%BE%D8%B1%D9%87%D9%8A%D8%B2%D9%83%D8%A7%D8%B1%D9%89__o-v-0-0-475.aspx سایت فرهیختگان.]</ref>

=== فعالیت‌های سیاسی ===

از فعالیتهای سیاسی وی می‌توان به همراهی با علمای نجف در اعتراض به دولت [[پهلوی]] در حمله به [[مدرسه فیضیه]] [[قم]] و قتل و جرح برخی از طلاب علوم دینی دانست. متن نامه بدین شرح است:

::''بسم الله الرحمن الرحیم

حضور محترم حضرات حجج اسلام دامت برکاتهم

در این موقع که دشمنان دین خود را برای از بین بردن دین مقدّس اسلام مجهز نموده و با انواع وسائل می‌خواهند کشور ایران که پرچمدار مذهب تشیع می‌باشد مرکز بی‌دینان و پایگاه نشر افکار شوم و پلید مادیت گردد و لذا با دستی خونخوار فاجعه مولمه (قم) را بوجود آورد و طلاّب علوم دینیه با وضعی فجیع و رقت بار مورد هتک و ضرب و قتل قرار گرفته، صورتی به وجود آورده‌اند که قلوب عموم مسلمین را جریحه‌دار ساخته‌اند. هیئت علمیه نجف اشرف از بدو امر شروع به اقدام نمود و به مجرد اینکه خبر وحشت انگیز قم را شنید شروع به استنکار کرد و تمام طبقات اهل علم از مراجع تقلید و مدرّسین و طلاّب علوم دینیه خود را شریک بلکه در این مصیبت بزرگ با علما و روحانیون تشریک مساعی کرده و مراتب تأثر خود را به عالم اسلام ابلاغ و پیروی خود را از مراجع و علمای دین و تقویت از مراکز و حوزه‌های علمی ابراز نمایند و از پیشگاه مقدّس پروردگار بخواهند که توفیق فداکاری به عموم عنایت فرماید، و چون فعلا وسیله برای نشر حقایق در دست نیست و تمام وسائل تبلیغاتی در دست دیگران و به نشر اکاذیب می‌پردازند لذا باید مردم متدین بهر نحو که می‌توانند اینگونه مطالب را منتشر ساخته تا مردم بدانند که اگر اهمال و مسامحه کنند دین خدا بدست بی‌دینان از بین می‌رود، در خاتمه تذکر داده می‌شود که علمای نجف آمادگی خود را برای حفظ و حراست دین حنیف اسلام اعلام و یقین است که عموم مسلمین جهان برای حفظ دین جانبازی خواهند نمود.''<ref>[http://nbo.ir/fa-ir/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C__a-v-0-0-163-4.aspx سایت فرهیختگان.]</ref>

== فعالیت‎‌های علمی ==

فعالیتهای علمی مقرم در آثار وی بروز و ظهور دارد. مقرّم معتقد بود برای خدمت به اهل بیت(ع)، تنها گفتار و سخنرانی کافی نیست ؛ بلکه باید با نوشتن و انتشار سخنان، زندگینامه و فضایل آنان به آن‌ها خدمت کرده و روش زندگی و علوم آن‌ها را در جامعه نشر داد، بنابراین در این رابطه اقدام به تألیف نمود و با این که جوّ حاکم بر حوزویان آن زمان، تألیف در قسمت [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] بود، ایشان این جوّ را شکست و اکثر تألیفاتش را در فضیلت و زندگی فرزندان رسول خدا(ص) و یارانشان نگاشت. مجموعه آثار مقرّم به سه دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از: آثار چاپ شده، مقدمه و آثار خطی.<ref>[http://nbo.ir/fa-ir/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%81%D8%A7%D8%AA__a-v-0-0-163-8.aspx سایت فرهیختگان.]</ref>

=== اساتید ===

مقرم در دوران عمرش از اساتید برجسته‌ای بهره برده است که عبارتند از:

# شیخ [[محمد حسین غروی اصفهانی|محمد حسین اصفهانی]] [متوفای ۱۳۶۱ ق]

# شیخ عبدالرسول بن شیخ شریف جواهری [متوفای ۱۳۸۹].<ref>ترجمه مقتل مقرم، ص۳۱ و ۳۳.</ref>

=== آثار و تألیفات ===

مقرم حدود ۳۰ کتاب تدوین کرده که نیمی از آنها منتشر شده و نیمی به صورت خطی باقی مانده است. تقریباً همه آثار وی تک نگاری درباره شخصیت‌های [[شیعه]] و [[ائمه]] اهل بیت است.

مشهورترین اثر او مقتل الحسین درباره [[امام حسین]] و [[واقعه کربلا|واقعه کربلاست]].

{{اصلی|مقتل مقرم}}

# یوم الغدیر.<ref>ترجمه مقتل مقرم، ص۳۸ و ۳۹.</ref>

{{پایان}}

=== اشعار ===

مقرم شعر را دوست داشت، به خصوص اشعاری که راجع به اهل بیت علیهم السّلام باشند. بسیاری اوقات در تألیفاتش از شعر شعراء اهل بیت اقتباس میکرد تا اینکه یادی از شعراء اهل بیت(ع) نیز شده باشد... امّا از خودش شعر چندانی راجع به اهل بیت(ع) وجود ندارد جز مقدار اندکی که در مورد [[اباالفضل العباس]](ع) سروده و همچنین قطعه‌ای که راجع به [[پیامبر اکرم|پیامبر]](ص) و [[اهل بیت|آل طاهرین]](ع) وی سروده است.<ref>ترجمه مقتل مقرم، ۴۱.</ref>

== پانویس ==

{{پانویس|۲}}

== منابع ==

* مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین(ع)، ترجمه: محمد مهدی عزیز الهی کرمانی، قم، نوید اسلام، ۱۳۸۱ ش.

[[رده:مدفونان در نجف]]

[[رده:مورخان شیعه قرن14(قمری)]]