۱۶٬۶۶۳
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش برچسب ارتباط با تشیع) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ارتباط با تشیع}} | |||
{{جعبه اطلاعات شهر | {{جعبه اطلاعات شهر | ||
| عنوان =اهواز | | عنوان =اهواز | ||
خط ۳۴: | خط ۳۵: | ||
درباره وجه نامگذاری چنین نقل شده که خوجیها یا خوزیها که از طوایف اصیل ایرانی هستند، در اراضی اطراف کارون به کشت نیشکر پرداخته و محصولات خود را به کشورهای دیگر صادر میکردند و بهواسطه رونق کار نیشکر به خوجستان وازار و هوجستان وازار یعنی بازار خوزیها شهرت یافت. اعراب، خوجی و هوجی را به جمع مکسر عربی درآورده، «اهواز» نامیدند و گاه نیز آن را سوق الاهواز خطاب میکردند.<ref>بارتولد، تذکره جغرافیای تاریخ ایران، ۱۳۷۳ش، ص۱۹۹.</ref> | درباره وجه نامگذاری چنین نقل شده که خوجیها یا خوزیها که از طوایف اصیل ایرانی هستند، در اراضی اطراف کارون به کشت نیشکر پرداخته و محصولات خود را به کشورهای دیگر صادر میکردند و بهواسطه رونق کار نیشکر به خوجستان وازار و هوجستان وازار یعنی بازار خوزیها شهرت یافت. اعراب، خوجی و هوجی را به جمع مکسر عربی درآورده، «اهواز» نامیدند و گاه نیز آن را سوق الاهواز خطاب میکردند.<ref>بارتولد، تذکره جغرافیای تاریخ ایران، ۱۳۷۳ش، ص۱۹۹.</ref> | ||
[[یاقوت حموی]] نیز واژه خوز را با هوز، هویزه و اهواز هم ریشه دانسته که اعراب نام اهواز را هم بر کل [[خوزستان]] اطلاق میکردند.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، ج۱، ص۲۸۴.</ref> | [[یاقوت حموی]] نیز واژه خوز را با هوز، هویزه و اهواز هم ریشه دانسته که اعراب نام اهواز را هم بر کل [[خوزستان]] اطلاق میکردند.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، ج۱، ص۲۸۴.</ref> | ||
نام این شهر در زمان [[قاجار]]، بندر ناصری بوده است. در شهریور [[سال ۱۳۱۴هجری شمسی|سال ۱۳۱۴ش]] به تصویب هیئتوزیران نام اهواز برای مرکز استان خوزستان برگزیده شد.<ref>علم، انقلاب اسلامی در اهواز،۱۳۸۶ش، ص۳۶. </ref> | نام این شهر در زمان [[قاجار]]، بندر ناصری بوده است. در شهریور [[سال ۱۳۱۴هجری شمسی|سال ۱۳۱۴ش]] به تصویب هیئتوزیران نام اهواز برای مرکز استان خوزستان برگزیده شد.<ref>علم، انقلاب اسلامی در اهواز،۱۳۸۶ش، ص۳۶. </ref> در بیشتر منابع تاریخی از این شهر با نام «هرمز اردشیر»<ref>مقدسی، احسن التقاسیم، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۶۰۷؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۴۱؛ بلعمی، تاریخنامه طبری، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۶۰۴؛ مستوفی، تاریخ گزیده، ۱۳۶۴ش، ص۱۰۶؛ مؤلف مجهول، مجمل التواریخ و القصص، تهران، ص۶۳؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، ج۱، ص۲۸۵.</ref> و در بعض دیگر «هوزمسیر»<ref>ابن فقیه، البلدان، ۱۴۱۶ق، ص۴۰۰؛ بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۳۷۲.</ref>، یا هرمزدان اردشیر<ref>دینوری، اخبارالطوال،۱۳۶۸ش، ص۴۵.</ref> و یا هرمشیر<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، ج۱، ص۲۸۴؛ حمزه اصفهانی، تاریخ سنی ملوک الارض و الانبیا، بیروت، ص۴۰.</ref> و... یاد شده است. | ||
== پیشینه تاریخی == | == پیشینه تاریخی == | ||
اهواز از شهرهای کهن ایران است و پیشینه تاریخی آن به قرن سوم میلادی بازمیگردد. | اهواز از شهرهای کهن ایران است و پیشینه تاریخی آن به قرن سوم میلادی بازمیگردد. | ||
=== پیش از اسلام === | === پیش از اسلام === | ||
اهواز توسط [[اردشیر]] (۲۲۴م)<ref> حمزه اصفهانی، تاریخ سنی ملوک الارض و الانبیا، بیروت، ص۴۰.</ref> یا شاپور<ref> یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، ج۱، ص۲۸۴.</ref>بنا شده است.{{یادداشت| درباره چگونگی تأسیس این شهر نقل شده: هرمز اردشیر نام دو شهر است چون اردشیر آنها را بنا کرد هریکی را به نامی مُرکب از نام خود و نام خدا نامید، آنگاه بزرگان و اشراف را دریکی جای داد و بازاریان را در دیگری، لذا شهر بازاریان به «هوجستان وازار» معروف شد اعراب آن را معرب نموده به «سوق الاهواز» و نام شهر دیگر را معرب کرده «هرمشیر» گفتند که آن در فتح اعراب خراب شده و فقط جای بازاریان مانده است (حمزه اصفهانی، تاریخ سنی ملوک الارض و الانبیا، بیروت، ص۴۰؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، ج۱، ص۲۸۴ و ۲۸۵؛ مقدسی، احسن التقاسیم،۱۳۸۵ش، ص۶۰۷.)} | اهواز توسط [[اردشیر]] (۲۲۴م)<ref> حمزه اصفهانی، تاریخ سنی ملوک الارض و الانبیا، بیروت، ص۴۰.</ref> یا شاپور<ref> یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، ج۱، ص۲۸۴.</ref>بنا شده است.{{یادداشت| درباره چگونگی تأسیس این شهر نقل شده: هرمز اردشیر نام دو شهر است چون اردشیر آنها را بنا کرد هریکی را به نامی مُرکب از نام خود و نام خدا نامید، آنگاه بزرگان و اشراف را دریکی جای داد و بازاریان را در دیگری، لذا شهر بازاریان به «هوجستان وازار» معروف شد اعراب آن را معرب نموده به «سوق الاهواز» و نام شهر دیگر را معرب کرده «هرمشیر» گفتند که آن در فتح اعراب خراب شده و فقط جای بازاریان مانده است (حمزه اصفهانی، تاریخ سنی ملوک الارض و الانبیا، بیروت، ص۴۰؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، ج۱، ص۲۸۴ و ۲۸۵؛ مقدسی، احسن التقاسیم،۱۳۸۵ش، ص۶۰۷.)}} | ||
اهواز در روزگار [[ساسانیان]] از شهرهای عمده [[خوزستان]] به شمار میرفت. اهواز پیش از اسلام از کانونهای [[مسیحیت]] در ایران و از اسقفنشینهای خوزستان محسوب میشد.<ref>همدانی، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۰، ج۱، ص۴۸۲.</ref> | اهواز در روزگار [[ساسانیان]] از شهرهای عمده [[خوزستان]] به شمار میرفت. اهواز پیش از اسلام از کانونهای [[مسیحیت]] در ایران و از اسقفنشینهای خوزستان محسوب میشد.<ref>همدانی، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۰، ج۱، ص۴۸۲.</ref> | ||
خط ۱۴۳: | خط ۱۴۴: | ||
* مقدسی، محمد بن احمد، احسن التقاسیم، ترجمه علیی نقی منزوی، تهران، کومش، ۱۳۸۵ش. | * مقدسی، محمد بن احمد، احسن التقاسیم، ترجمه علیی نقی منزوی، تهران، کومش، ۱۳۸۵ش. | ||
* نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش. | * نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش. | ||
* هدایتپناه، محمدرضا و قاسم خانجانی، | * هدایتپناه، محمدرضا و قاسم خانجانی، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/177385 مناسبات فکری دو حوزه علمی تشیع قم و اهواز در قرنهای دوم و سوم هجری]»، تاریخ اسلام، شماره چهارم، زمستان ۹۵. | ||
* همدانی، علی کرم، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، تهران، مرکز دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۸۰ش. | * همدانی، علی کرم، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، تهران، مرکز دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۸۰ش. | ||
* یاقوت حموی، معجم البلدان، لبنان، بیروت، دار صادر. | * یاقوت حموی، معجم البلدان، لبنان، بیروت، دار صادر. | ||
خط ۱۵۲: | خط ۱۵۳: | ||
* [https://www.cgie.org.ir/fa/article/225944/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2 مقاله اهواز در دایرة المعارف بزرگ اسلامی] | * [https://www.cgie.org.ir/fa/article/225944/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2 مقاله اهواز در دایرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
* سویلمی، محسنی، [https://ganj.irandoc.ac.ir/articles/526892 پیدایی و پاگیری تشیع در خوزستان در سه قرن نخست هجری]، کارشناسی ارشد، زنجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. | * سویلمی، محسنی، [https://ganj.irandoc.ac.ir/articles/526892 پیدایی و پاگیری تشیع در خوزستان در سه قرن نخست هجری]، کارشناسی ارشد، زنجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. | ||
<onlyinclude>{{درجهبندی | <onlyinclude>{{درجهبندی |
ویرایش