معجم رجال الحدیث (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

سید ابوالقاسم موسوی خویی (۱۲۷۸ - [[۱۳۷۱ش]]) از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] و از شاگردان [[محمدحسین غروی نائینی|میرزای نائینی]] و [[محمدحسین غروی اصفهانی|محقق اصفهانی]] بوده است.<ref>پیری سبزواری، «آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خویی؛ قرآن‌شناس بزرگ معاصر»، ص۳۰؛ انصاری قمی، «نجوم امت - حضرت آیت‌الله العظمی حاج سید ابوالقاسم خویی»، ص۵۷.</ref> او پس از درگذشت [[سید محسن طباطبائی حکیم]]، مرجع‌تقلید برتر عراق شد.<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲–۱۳۵۴ش، ج۲، ص۳–۵؛ رئیس‌زاده، «خویی، ابوالقاسم»، ص۵۱۵.</ref>

سید ابوالقاسم خویی در فقه، اصول‌فقه، رجال، کلام و علوم قرآنی کتاب نوشته است. آثار او در مجموعه‌ای پنجاه‌جلدی با نام «[[موسوعة الامام الخوئی (کتاب)|موسوعةُ الامام الخوئی]]» گرد آورده شده است.<ref>رئیس‌زاده، «خویی، ابوالقاسم»، ص۵۲۲.</ref>

به‌گفته نویسنده کتاب در مقدمه آن، [[علم رجال]] از دیرباز موردتوجه دانشمندان و [[فقیهان]] بوده است؛ اما در زمان او به آن بی‌اعتنایی می‌شود؛ در حالی که [[اجتهاد]] و استنباط احکام شرعی به آن وابسته نیست. ازاین‌رو تصمیم گرفته کتابی جامع و کامل در این زمینه بنویسد که تمام امتیازات و خصوصیات این علم را دارا باشد.<ref>نگته کنید به خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۱-۱۲.</ref>

خویی در تألیف معجم رجال الحدیث دستیارانی داشته که در تنظیم، استنساخ، تصحیح، مقابله و ارجاعات کتاب، به او کمک کرده‌اند.<ref>مختاری، «نکته‌ها»، ص۲۲۲-۲۲۳.</ref> این گروه عبارت‌اند از: محمد مظفری، حیدرعلی هاشمیان، یحیی اراکی، سید مرتضی نخجوانی، [[سید عبدالعزیز طباطبایی]]، سید جواد گلپایگانی، محمد کاظم خوانساری، فخرالدین زنجانی، محمد تبریزی، غلامرضا رحمانی، و سید مرتضی حَکَمی.<ref> مختاری، «نکته‌ها»، ص۲۲۳؛ نگاه کنید به خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱، ۱۴۱۳ق، صفحه ل.</ref>

#ضرورت فراگیری [[علم رجال]] و آشنایی با قواعد آن، رد نظر منکران نیاز به علم رجال و دیگاه کسانی که کتب اربعه را قطعی‌الصدور می‌دانند؛

#ارزیابی [[توثیقات عامه]] از قبیل [[مشایخ الثقات|مشایخ‌الثقات]]، [[اصحاب اجماع]]، [[مشایخ اجازه]]، کثرت روایت، وکالت از طرف امام معصوم(ع)، مصاحبت با معصوم(ع)، و صاحب [[اصل]] و کتاب بودن. او معتقد است این توثیقات، دلیلی بر توثیق نیست؛

#بررسی مفصل احادیث [[کتب اربعه]] و رد دلایلی که برای اثبات صحت همه روایات کتب اربعه مطرح شده است؛

*نام همه روایانی که در کتاب‌های رجالی معروف و غیر معروف آمده، در این اثر، یکجا گرد آمده است.

*در این کتاب، امکان شناسایی «طبقهٔ» راویان به‌آسانی وجود دارد؛ زیرا در معرفی هر راوی، نام تمام کسانی که از او نقل کرده‌اند یا او از آن‌ها بیان شده است.

*شرح حال راوی به صورت کامل آمده است.

*یکی از آسیب‌‌های اسناد «تصحیف» و «تحریف» در اسامی راویان است. برای مثال تبدیل حسن به حسین و برعکس، احمد به محمد و برعکس، «عن» به «بن» و برعکس. دراین کتاب به این موضوع مهم توجه شده و اسامی تصحیح شده‌اند.<ref>علی‌نژاد، «معرفی یکی از مهم‌ترین آثار رجالی شیعه»، ص۱۷۷.</ref>