کتب ضاله: تفاوت میان نسخه‌ها

'''کُتُب ضالّه''' یا '''کُتُب ضَلال'''، نوشته‌هایی که موجب گمراهی خوانندگان می‌شوند. برخی از فقیهان نوشته‌هایی را کتاب ضالّه می‌دانند که علاوه بر گمراه‌کننده بودن، به قصد گمراهی هم نوشته شده باشند. مسئله کتاب‌های ضَلال را [[شیخ مفید]] به [[فقه]] شیعه وارد کرد. پس از آن، در کتاب‌های دیگر [[فقیهان]] راه یافت و [[احکام فقهی|احکام فقهی‌اش]] بررسی شد.

 

تعبیر کتاب‌های ضاله تنها کتاب‌ها را شامل نمی‌شود؛ بلکه مقاله، نامه و روزنامه و مجلات گمراه‌کننده را هم دربرمی‌گیرد. همچنین منظور از ضلال، فقط گمراهی در عقاید نیست؛ بلکه احکام شرعی را هم شامل می‌شود.

 

[[فتوا|به‌فتوای]] فقیهان شیعه، نگهداری، خریدوفروش، نسخه‌برداری و نشر، مطالعه و آموزش کتب ضاله ـ‌به‌جز در مواردی که از مطالب آن برای اثبات حق و رد باطل استفاده می‌شود‌ـ [[حرام]] و ازبین‌بردن آن کتاب‌ها [[واجب]] است.  

[[فتوا|به‌فتوای]] فقیهان، مطالعه، یاددادن و یادگرفتن برای کسی که اهلیت آن را داشته و به‌واسطه آن، به اثبات حق و نقض باطل می‌پردازد، اشکال ندارد.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۲۱۴؛ طباطبایی، ریاض المسائل،  ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۵۰۳.</ref> همچنین طبق فتوای [[حسین وحید خراسانی|آیت الله وحید خراسانی]] خرید و فروش کتب ضاله در صورتی حرام است که احتمال گمراهی بدهیم.<ref>وحیدخراسانی، منهاج الصالحین، مدرسة الامام باقر العلوم، ج۳، ص۱۵.</ref>

[[آیت الله منتظری]] بر این باور است که امروزه به‌جهت پیشرفت ابزارهای چاپ و نشر، نابودکردن یک کتاب نه‌تنها موجب محوشدنش نمی‌شود، که توجه و رغبت مردم نسبت به آن را افزایش می‌دهد. همچنین حفظ و نشر کتب ضاله به‌علت آنکه مشتمل بر خرافات و موهومات‌اند، خود موجب بطلان مطالب این کتاب‌ها می‌شود. بنابراین حفظ آن‌ها حرام نبوده و از بین بردنشان واجب نیست.<ref>منتظری، دراسات فی مکاسب المحرمة، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۰۴.</ref>