Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۸۴۱
ویرایش
مسجد گوهرشاد: تفاوت میان نسخه‌ها
←مسجد پیرزن
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
==مسجد پیرزن== | ==مسجد پیرزن== | ||
[[پرونده:MASJED PIR ZAN.jpg|بندانگشتی|مسجد پیر زن در میانه حیات مسجد گوهرشاد]] | [[پرونده:MASJED PIR ZAN.jpg|بندانگشتی|مسجد پیر زن در میانه حیات مسجد گوهرشاد]] | ||
تا دهه بیست قرن چهارده | تا دهه بیست [[قرن چهارده شمسی]]، در میانه صحن اصلی مسجد گوهرشاد، محوطه‌ای قرار داشت که با ستون‌هایی، از محوطه جدا می‌شد و به «مسجد پیرزن» معروف بود.<ref>«[https://www.goyda.ir/life-and-religion/3739-mosqiugoharshad.html ماجرای جالب مسجد پیرزن و مسجد گوهرشاد]».</ref> این مسجد بدون سقف بود.<ref>«[https://www.farsnews.ir/news/14000719000477/ درباره مسجد پیرزن چه می‌دانید؟]، خبرگزاری فارس.»</ref> در این مکان، برای نمازگزاران، حصیر پهن می‌کردند. در اطراف این مکان، چند حوض وجود داشت.<ref>«[https://www.farsnews.ir/news/14000719000477/ درباره مسجد پیرزن چه می‌دانید؟]، خبرگزاری فارس.»</ref> | ||
این | تاریخچه مسجد پیرزن، منبع مکتوب چندانی ندارد و آن‌را جزء تاریخ شفاهی دانسته‌اند.<ref>«[https://www.farsnews.ir/news/14000719000477/ درباره مسجد پیرزن چه می‌دانید؟]، خبرگزاری فارس.»</ref> براساس این داستان، گوهرشاد، تمام خانه‌ها و زمین‌های اطراف را برای ساختن مسجد خرید. تنها یک پیرزن، که منزل او وسط مسجد می‌افتاد، نپذیرفت. گوهرشاد از خرید آن منصرف شد؛ زیرا نمی‌خواست در ساخته شدن مسجد، ظلم کند. پس از ساخته شدن مسجد، پیرزن که شکوه گوهرشاد را می‌بیند، خانه خود را به عنوان محل عبادت وقف می‌کند. این عبادتگاه به مسجد پیرزن معروف می‌شود.<ref>«[https://www.farsnews.ir/news/14000719000477/ درباره مسجد پیرزن چه می‌دانید؟]، خبرگزاری فارس.»</ref> | ||
محققان آورده‌اند که شبیه این داستان پیرزن، در ایوان مداین، شنب‌غازان و [[مسجد شاه اصفهان]] نیز به شکلی وجود دارد. اینان معتقدند این نوع داستان‌ها حقیقت ندارد و برای این ساخته شده تا یادآوری کند، در راستای ساخت بنا‌های باعظمت، نباید ظلمی صورت بگیرد، حتی به ضعیف‌ترین موجود بشری که پیرزن باشد.<ref>«[https://shahraranews.ir/fa/news/48591/روایت‌هایی-از-مسجد-پیرزن-مشهد روایت‌هایی از مسجد «پیرزن» مشهد]»،سایت جهان‌آرا.</ref> | |||
این مکان، در حدود سال ۱۳۲۶ خورشیدی، تخریب و به وضوخانه تبدیل شد.<ref>«[https://www.farsnews.ir/news/14000719000477/ درباره مسجد پیرزن چه می‌دانید؟]، خبرگزاری فارس.»</ref> برخی پیشنهاد داده‌اند که مکان امروزی این مسجد، به وضوخانه پیرزن تغییر نام یابد تا این داستان‌ها، به جهت اموزه‌های اخلاقی که با خود دارند، زنده بماند. | |||
===شاخص ظهر=== | ===شاخص ظهر=== | ||
در گوشه شمالی شرقی حوض (نزدیک به حوض سابق و محلی که در گذشته به مسجد پیرزن<ref> مسجد پیرزن یا بیوه زن، داستانی است افواهی در بین عوام که به سکوی مکعب مربع واقع بر حدود حوض کنونی مسجد اطلاق می‌شده که محل اقامه نماز بوده است. و در یک مقطع از تاریخ مسجد گوهرشاد (از دوره قاجاریه تا اوایل پهلوی) در محل سابق حوض مسجد بنا گردیده (بنگرید به: اعتمادالسلطنه، ج ۲، ص۴۲۷؛ شمس الشموس، ص۲۸۷) و به دلیل مرمت و اضافات توسط بیوه زنی از خاندان مرحوم مستشارالملک به این نام معروف بوده (شمس الشموس، ص۲۸۷) و در زمان تولیت محسن طاهری مجدداً در جای حوض قبلی، حوض مربع (۱۲×۱۲) احداث می‌گردد. مؤتمن، تاریخ آستان قدس، ص۱۶۳.</ref> معروف بوده) ستون سنگی به ارتفاع بیش از ۲ متر قرار دارد که مثلث شاخص نصف‌النهار و ظهر و شب بر آن نصب شده و یکی از موضوع‌های مورد توجه زائران است.<ref> مؤلف شمس الشموس ساخت شاخص مزبور را به شیخ بهاءالدین عاملی نسبت داده است. بنگرید به: شمس الشموس، ص۲۹۰.</ref> | در گوشه شمالی شرقی حوض (نزدیک به حوض سابق و محلی که در گذشته به مسجد پیرزن<ref> مسجد پیرزن یا بیوه زن، داستانی است افواهی در بین عوام که به سکوی مکعب مربع واقع بر حدود حوض کنونی مسجد اطلاق می‌شده که محل اقامه نماز بوده است. و در یک مقطع از تاریخ مسجد گوهرشاد (از دوره قاجاریه تا اوایل پهلوی) در محل سابق حوض مسجد بنا گردیده (بنگرید به: اعتمادالسلطنه، ج ۲، ص۴۲۷؛ شمس الشموس، ص۲۸۷) و به دلیل مرمت و اضافات توسط بیوه زنی از خاندان مرحوم مستشارالملک به این نام معروف بوده (شمس الشموس، ص۲۸۷) و در زمان تولیت محسن طاهری مجدداً در جای حوض قبلی، حوض مربع (۱۲×۱۲) احداث می‌گردد. مؤتمن، تاریخ آستان قدس، ص۱۶۳.</ref> معروف بوده) ستون سنگی به ارتفاع بیش از ۲ متر قرار دارد که مثلث شاخص نصف‌النهار و ظهر و شب بر آن نصب شده و یکی از موضوع‌های مورد توجه زائران است.<ref> مؤلف شمس الشموس ساخت شاخص مزبور را به شیخ بهاءالدین عاملی نسبت داده است. بنگرید به: شمس الشموس، ص۲۹۰.</ref> | ||