پرش به محتوا

ملا عباس تربتی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ویرایش شکلی
جز (ویکی سازی)
جز (ویرایش شکلی)
خط ۱۶: خط ۱۶:
| محل دفن          =[[حرم امام رضا(ع)]]
| محل دفن          =[[حرم امام رضا(ع)]]
| خویشاوندان سرشناس =[[حسینعلی راشد]]
| خویشاوندان سرشناس =[[حسینعلی راشد]]
| استادان          =شیخ علی اکبر مجتهد تربتی • آقا بزرگ شهیدی • [[سید حسین طباطبایی قمی]]  
| استادان          =شیخ علی‌اکبر مجتهد تربتی • آقا بزرگ شهیدی • [[سید حسین طباطبایی قمی]]  
| شاگردان          =
| شاگردان          =
| محل تحصیل        =تربت حیدریه • [[حوزه علمیه مشهد]]
| محل تحصیل        =تربت حیدریه • [[حوزه علمیه مشهد]]
خط ۴۰: خط ۴۰:
===تحصیلات===
===تحصیلات===
ملاعباس در شش سالگی در زادگاه خود به مکتب رفت و سپس دروس مقدمات، [[فقه]]، [[اصول]] و [[فلسفه]] را در [[حوزه علمیه]] [[حاج شیخ یوسفعلی]] در تربت حیدریه نزد اساتیدی همچون ملا عبدالحمید فرا گرفت و بعد به حوزه مشهد رفت. وی در [[مشهد]] برای گذران زندگی روزها به کارگری و شب‌ها به درس مشغول شد.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ۱۳۸۰ش، ص۱۶۱.</ref>
ملاعباس در شش سالگی در زادگاه خود به مکتب رفت و سپس دروس مقدمات، [[فقه]]، [[اصول]] و [[فلسفه]] را در [[حوزه علمیه]] [[حاج شیخ یوسفعلی]] در تربت حیدریه نزد اساتیدی همچون ملا عبدالحمید فرا گرفت و بعد به حوزه مشهد رفت. وی در [[مشهد]] برای گذران زندگی روزها به کارگری و شب‌ها به درس مشغول شد.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ۱۳۸۰ش، ص۱۶۱.</ref>
استاد برجسته او [[شیخ علی اکبر مجتهد تربتی]] (نماینده [[آخوند خراسانی]])، آیت‌الله [[آقا حسین قمی]] و آقا بزرگ شهیدی بود.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده٬ ۱۳۸۰ش، ص۶۵و۱۶۳و۱۶۴و۱۷۲.</ref>
استاد برجسته او [[شیخ علی‌اکبر مجتهد تربتی]] (نماینده [[آخوند خراسانی]])، آیت‌الله [[آقا حسین قمی]] و آقا بزرگ شهیدی بود.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده٬ ۱۳۸۰ش، ص۶۵و۱۶۳و۱۶۴و۱۷۲.</ref>


ملا عباس پس از مدتی اقامت در [[مشهد]]، به درخواست پدر به زادگاهش برگشت. وی پس از بازگشت، [[ازدواج]] کرد و ضمن تبلیغ دین، مشغول به کشاورزی شد.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده٬ ۱۳۸۰ش، ص۱۶۱.</ref>
ملا عباس پس از مدتی اقامت در [[مشهد]]، به درخواست پدر به زادگاهش برگشت. وی پس از بازگشت، [[ازدواج]] کرد و ضمن تبلیغ دین، مشغول به کشاورزی شد.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده٬ ۱۳۸۰ش، ص۱۶۱.</ref>
خط ۴۸: خط ۴۸:
[[حسینعلی راشد]] یکی از پسران وی است که کتاب «[[فضیلت‌های فراموش شده (کتاب)|فضیلت‌های فراموش‌شده]]» را در شرح حال پدرش نوشته است.
[[حسینعلی راشد]] یکی از پسران وی است که کتاب «[[فضیلت‌های فراموش شده (کتاب)|فضیلت‌های فراموش‌شده]]» را در شرح حال پدرش نوشته است.


ملا عباس پس از ازدواج با موافقت پدرش، [[پنجشنبه]] و [[جمعه]] ها به تربت حیدریه نزد استادش رفت تا دروس دینی را بیاموزد.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۶۲و۱۶۳.</ref> وی در سال [[سال ۱۲۸۹ شمسی|۱۲۸۹]]ش٬ پس از فوت پدر و به توصیه شیخ علی اکبر تربتی مشهور به مجتهد تربتی به شهر تربت حیدریه بازگشت.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۶۴و۱۶۷.</ref>
ملا عباس پس از ازدواج با موافقت پدرش، [[پنجشنبه]] و [[جمعه]] ها به تربت حیدریه نزد استادش رفت تا دروس دینی را بیاموزد.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۶۲و۱۶۳.</ref> وی در سال [[سال ۱۲۸۹ شمسی|۱۲۸۹]]ش٬ پس از فوت پدر و به توصیه شیخ علی‌اکبر تربتی مشهور به مجتهد تربتی به شهر تربت حیدریه بازگشت.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۶۴و۱۶۷.</ref>


===تدریس===
===تدریس===
خط ۶۱: خط ۶۱:


==فعالیت‌های فرهنگی،اجتماعی، سیاسی==
==فعالیت‌های فرهنگی،اجتماعی، سیاسی==
===فرهنگی تبلیغی===
===فرهنگی تبلیغی===
از جمله اقدامات ملا عباس تربتی، برگزاری مجلس سخنرانی و موعظه بود. وی هر روز پس از اقامه [[نماز جماعت]] در هر سه نوبت منبر می‌رفت.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده٬ ۱۳۸۰ش، ص۱۰۸ و۱۰۹ و ۱۱۵ و ۱۷۴.</ref>
از جمله اقدامات ملا عباس تربتی، برگزاری مجلس سخنرانی و موعظه بود. وی هر روز پس از اقامه [[نماز جماعت]] در هر سه نوبت منبر می‌رفت.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده٬ ۱۳۸۰ش، ص۱۰۸ و۱۰۹ و ۱۱۵ و ۱۷۴.</ref>


===اجتماعی===
===اجتماعی===
فعالیت‌های اجتماعی ملا عباس تربتی متنوع بود. در آن زمان که قانون اداره و دفاتر «ثبت اسناد» وجود نداشت، وی معاملات و داد و ستد مردم (اعم از [[ازدواج]]، [[طلاق]]، [[بیع]] قطعی و شرطی، [[رهن]]، [[اجاره]]، [[وکالت]]، صلح، اقرار، [[هبه]] و [[وصیت]]) را نوشته و امضاء می‌کرد. این دست‌نوشته‌ها در ادارات دولتی، اعتبار قانونی و حقوقی داشت.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۰۴و۱۰۵.</ref>
فعالیت‌های اجتماعی ملا عباس تربتی متنوع بود. در آن زمان که قانون اداره و دفاتر «ثبت اسناد» وجود نداشت، وی معاملات و داد و ستد مردم اعم از [[ازدواج]]، [[طلاق]]، [[بیع]] قطعی و شرطی، [[رهن]]، [[اجاره]]، [[وکالت]]، صلح، اقرار، [[هبه]] و [[وصیت]] را نوشته و امضاء می‌کرد. این دست‌نوشته‌ها در ادارات دولتی، اعتبار قانونی و حقوقی داشت.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۰۴و۱۰۵.</ref>
 
وی همچنین در رفع گرفتاری کسانی که برای دادخواهی و شکایت از خوانین، حاکم یا شخص دیگر به او مراجعه می‌کردند تلاش می‌کرد.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۰۵و۱۰۶.</ref>


به گفته پسرش ، ملا عباس چنان در رسیدگی به حاجات مردم متعهد بود که بعد از نیمه شب زمستان و نیمه روز تابستان، برای رفع گرفتاری مردم می‌شتافت.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۰۶و۱۰۷و۱۰۸و۱۱۰.</ref>
وی همچنین در رفع گرفتاری کسانی که برای دادخواهی و شکایت از خوانین، حاکم یا شخص دیگر به او مراجعه می‌کردند تلاش می‌کرد.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۰۵و۱۰۶.</ref> به گفته پسرش، ملا عباس چنان در رسیدگی به حاجات مردم متعهد بود که بعد از نیمه شب زمستان و نیمه روز تابستان، برای رفع گرفتاری مردم می‌شتافت.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۰۶و۱۰۷و۱۰۸و۱۱۰.</ref>


در سومین سال جنگ جهانی اول([[سال ۱۲۹۴ شمسی|۱۲۹۶]]ش) و به سبب خشک‌سالی‌های پی در پی و قحطی شدید٬ با تلاش‌های ملا عباس تربتی و نظارت مستقیم او نهادی تأسیس شد تا به افراد بی‌بضاعت کمک غذایی شود. همچنین وی برای سکونت فقرا جایگاهی ساخت.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص‌۱۴۲</ref>
در سومین سال جنگ جهانی اول([[سال ۱۲۹۴ شمسی|۱۲۹۶]]ش) و به سبب خشک‌سالی‌های پی در پی و قحطی شدید٬ با تلاش‌های ملا عباس تربتی و نظارت مستقیم او نهادی تأسیس شد تا به افراد بی‌بضاعت کمک غذایی شود. همچنین وی برای سکونت فقرا جایگاهی ساخت.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص‌۱۴۲</ref>
خط ۷۶: خط ۷۵:


===سیاسی===
===سیاسی===
جایگاه مردمی و حساسیت‌های اخلاقی و عرفانی ملا عباس همواره وی را از دخالت مستقیم در سیاست و اعلام موضع سیاسی منع می‌کرد. در جریان «[[مشروطه]]» ملا [[محمدکاظم خراسانی]] برای همه شاگردانش که علمای ولایات ایران بودند احکامی صادر کرد از جمله برای شیخ علی اکبر تربتی. به موجب این دستور، مجتهد تربتی به ریاست انجمن شهر تربت منصوب شده بود. قرار بر این بود که برای هر یک از بلوک هفت‌گانه تربت، «انجمن محلی» تاسیس شود لذا مجتهد تربتی، ملا عباس را برای ریاست بلوک «زاوه» انتخاب کرده بود. اما وی به دلیل وجود ابهامات و نگرانی‌هایی درباره برخی از اعضاء انجمن و علی‌رغم اصرار مردم، عضویت و ریاست انجمن را نپذیرفت.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۷۰و۱۷۱</ref>
جایگاه مردمی و حساسیت‌های اخلاقی و عرفانی ملا عباس همواره وی را از دخالت مستقیم در سیاست و اعلام موضع سیاسی منع می‌کرد. در جریان [[انقلاب مشروطه]]، [[محمدکاظم خراسانی]] برای همه شاگردانش که علمای ولایات ایران بودند احکامی صادر کرد از جمله برای شیخ علی‌اکبر تربتی. به موجب این دستور، مجتهد تربتی به ریاست انجمن شهر تربت منصوب شده بود. قرار بر این بود که برای هر یک از بلوک هفت‌گانه تربت، «انجمن محلی» تاسیس شود لذا مجتهد تربتی، ملا عباس را برای ریاست بلوک «زاوه» انتخاب کرده بود. اما وی به دلیل وجود ابهامات و نگرانی‌هایی درباره برخی از اعضاء انجمن و علی‌رغم اصرار مردم، عضویت و ریاست انجمن را نپذیرفت.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۷۰و۱۷۱</ref>


== ویژگی‌های عرفانی و اخلاقی ==
== ویژگی‌های عرفانی و اخلاقی ==
ملا عباس از نظر عرفانی و اخلاقی دارای ویژگی‌های ممتازی بود که فرزندش حسینعلی راشد در کتاب فضیلت‌های فراموش شده آن‌ها را بر شمرده است: روزه داری در بیشتر روزهای سال٬<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۵۵.</ref>  
ملا عباس از نظر عرفانی و اخلاقی دارای ویژگی‌های ممتازی بود که فرزندش حسینعلی راشد در کتاب فضیلت‌های فراموش شده آن‌ها را بر شمرده است: روزه‌داری در بیشتر روزهای سال٬<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۵۵.</ref>  
مداومت به نماز‌های [[مستحب|مستحبی]] در حال حرکت و سواره٬<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده٬ ص۱۷۲و۱۷۴</ref>  
مداومت به نماز‌های [[مستحب|مستحبی]] در حال حرکت و سواره٬<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده٬ ص۱۷۲و۱۷۴</ref>  
اقامه [[نمازشب]] از سن تکلیف تا آخر عمر٬ قناعت و ساده‌زیستی فوق‌العاده٬ دستگیری و کمک به نیازمندان و رعایت شدید حقوق دیگران<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۸۵و۱۸۹</ref> از جمله ویژگی‌های وی بوده است.
اقامه [[نمازشب]] از سن تکلیف تا آخر عمر٬ قناعت و ساده‌زیستی فوق‌العاده٬ دستگیری و کمک به نیازمندان و رعایت شدید حقوق دیگران<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۸۵و۱۸۹</ref> از جمله ویژگی‌های وی دانسته شده است.


ملا عباس علاوه بر این که خودش از [[وجوهات شرعیه]] استفاده نمی‌کرد، از درآمد شخصی که از کشاورزی و دامداری به دست می‌آورد [[خمس]] و [[زکات]] می‌داد.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۰۱و۱۰۲و۱۰۳و۱۷۷</ref> در این باره فرزندش می‌نویسد:
ملا عباس علاوه بر این که خودش از [[وجوهات شرعیه]] استفاده نمی‌کرد، از درآمد شخصی که از کشاورزی و دامداری به دست می‌آورد [[خمس]] و [[زکات]] می‌داد.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۰۱و۱۰۲و۱۰۳و۱۷۷</ref> در این باره فرزندش می‌نویسد:
خط ۹۲: خط ۹۱:


==در کلام دیگران==
==در کلام دیگران==
[[امام خمینی]] در سخنی ملا عباس تربتی را فردی متکی به خداوند و نترس یاد کرده است.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۳۰</ref>
[[امام خمینی]] در سخنی ملا عباس تربتی را فردی متکی به خداوند و نترس یاد کرده است.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۳۰</ref> [[مرتضی مطهری|شهید مطهری]] در مقاله‌ای که در آبان ۱۳۳۵ در شماره۳ «مجله رادیو» نوشته است، ملا عباس تربتی را فردی زاهد و متقی و دارای خصلت‌های پسندیده دانسته<ref>[http://www.motahari.ir/fa/content/2208 بنیاد علمی و فرهنگی شهید مرتضی مطهری]</ref> و می‌نویسد: وی با آنکه مردی روحانی و فوق‌العاده محترم و مورد توجه مردم شهرستان تربت حیدریه بود و هر سال به وسیله او پول زیادی به فقرا و طلاب می‌رسید، هرگز غیر از نان عمل خویش نخورد و تا آخر عمر، با واجد بودن مقامات عالی روحانی، شخصا کشاورزی می‌کرد و مانند یک نفر رعیت زحمت می‌کشید. به‌همین جهت از حیث لباس و کفش با سایر روحانیون هم طبقه خود فرق داشت؛ زیرا لباس‌های او بیشتر شبیه کشاورزان بود. او پیری روشن‌دل و روشن‌ضمیر بود.»<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۹</ref>
[[مرتضی مطهری|شهید مطهری]] در مقاله‌ای که در آبان ۱۳۳۵ در شماره۳ «مجله رادیو» نوشته است، ملا عباس تربتی را فردی زاهد و متقی و دارای خصلت‌های پسندیده دانسته<ref>[http://www.motahari.ir/fa/content/2208 بنیاد علمی و فرهنگی شهید مرتضی مطهری]</ref> و می‌نویسد: وی با آنکه مردی روحانی و فوق‌العاده محترم و مورد توجه مردم شهرستان تربت حیدریه بود و هر سال به وسیله او پول زیادی به فقرا و طلاب می‌رسید، هرگز غیر از نان عمل خویش نخورد و تا آخر عمر، با واجد بودن مقامات عالی روحانی، شخصا کشاورزی می‌کرد و مانند یک نفر رعیت زحمت می‌کشید. به‌همین جهت از حیث لباس و کفش با سایر روحانیون هم طبقه خود فرق داشت، زیرا لباس‌های او بیشتر شبیه کشاورزان بود. او پیری روشن‌دل و روشن‌ضمیر بود.»<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۹</ref>
[[پرونده:کنگره ملاعباس تربتی.jpg|240px|بندانگشتی| سخنرانی حداد عادل رئیس وقت مجلس شورای اسلامی در کنگره بزرگداشت ملا عباس تربتی]]
[[پرونده:کنگره ملاعباس تربتی.jpg|240px|بندانگشتی| سخنرانی حداد عادل رئیس وقت مجلس شورای اسلامی در کنکره بزرگداشت ملا عباس تربتی]]
[[بدیع الزمان فروزانفر]] که او را دیده بود وی را فردی که دنیا به دور او نگشته توصیف کرده.<ref>حسینعلی راشد، فضیلت‌های فراموش شده، تهران، نشر اطلاعات،۱۳۸۰‌ش، ص۱۳۰.</ref> [[آقا حسین قمی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] وقت، ملاعباس تربتی را از خوبان عالَم اسلام، بلکه از خوبان دنیا توصیف کرده است.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۳۴</ref>
[[بدیع الزمان فروزانفر]] که او را دیده بود وی را فردی که دنیا به دور او نگشته توصیف کرده.<ref>حسینعلی راشد، فضیلت‌های فراموش شده، تهران، نشر اطلاعات،۱۳۸۰‌ش، ص۱۳۰.</ref> [[آقا حسین قمی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] وقت، ملاعباس تربتی را از خوبان عالَم اسلام، بلکه از خوبان دنیا توصیف کرده است.<ref>راشد، فضیلت‌های فراموش شده، ص۱۳۴</ref>
فرزندش حسینعلی راشد درباره اوصاف پدر چنین بیان می‌کند: «با اطمینان می‌گویم که او مردی بود که نفْس خود را کشته بود».
آیت‌الله [[احمد جنتی]] از فقهای [[شورای نگهبان]] در خطبه‌های نماز جمعه تهران در تاریخ‌ ۱۵ مرداد ۱۳۷۲ و ۱۲ شهریور ۱۳۷۶ش، با تجلیل از شخصیت ملا عباس تربتی، همگان را به مطالعه کتاب «فضیلت‌های فراموش شده» فراخواند و او را از نوادر روزگار دانست که در بسیاری از جهات دومی نداشت.<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/360971 خبرگزاری رسمی حوزه]</ref>


[[ابوالقاسم خزعلی|آیت‌الله خزعلی]] نیز تحت تأثیر شخصیت ملاعباس تربتی، دو یادداشت کوتاه و بلند درباره وی منتشر کرده که در مقدمه کتاب فضیلت‌های فراموش شده درج شده است.<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/360971 خبرگزاری رسمی حوزه]</ref>
فرزندش حسینعلی راشد درباره اوصاف پدر چنین بیان می‌کند: «با اطمینان می‌گویم که او مردی بود که نفْس خود را کشته بود». آیت‌الله [[احمد جنتی]] از فقهای [[شورای نگهبان]] در خطبه‌های نماز جمعه تهران در تاریخ‌ ۱۵ مرداد ۱۳۷۲ و ۱۲ شهریور ۱۳۷۶ش، با تجلیل از شخصیت ملا عباس تربتی، همگان را به مطالعه کتاب «فضیلت‌های فراموش شده» فراخواند و او را از نوادر روزگار دانست که در بسیاری از جهات دومی نداشت.<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/360971 خبرگزاری رسمی حوزه]</ref> [[ابوالقاسم خزعلی|آیت‌الله خزعلی]] نیز تحت تأثیر شخصیت ملاعباس تربتی، دو یادداشت کوتاه و بلند درباره وی منتشر کرده که در مقدمه کتاب فضیلت‌های فراموش شده درج شده است.<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/360971 خبرگزاری رسمی حوزه]</ref>


==کنگرهٔ بزرگداشت==
==کنگره بزرگداشت==
کنگرهٔ بزرگداشت ملا عباس تربتی ۲۵ و [[۲۶ مهر]] سال [[سال ۱۳۸۶ شمسی|۱۳۸۶ش]] در شهر تربت حیدریه برگزار شد. به گفته مسئولین برگزاری٬ حدود ۱۰۰ مقاله علمی برای این کنگره ارسال شد.<ref>[http://www.isna.ir/news/8607-13978 خبرگزاری دانشجویان ایران"ایسنا"]</ref>
کنگره بزرگداشت ملا عباس تربتی ۲۵ و [[۲۶ مهر]] سال [[سال ۱۳۸۶ شمسی|۱۳۸۶ش]] در شهر تربت حیدریه برگزار شد. به گفته مسئولین برگزاری٬ حدود ۱۰۰ مقاله علمی برای این کنگره ارسال شد.<ref>[http://www.isna.ir/news/8607-13978 خبرگزاری دانشجویان ایران"ایسنا"]</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
==منابع==
==منابع==
{{ستون-شروع|۲}}
*راشد، حسینعلی، فضیلت‌های فراموش شده: شرح حال حاج آخوند ملاعباس تربتی، تهران،۱۳۸۰ش.
*راشد، حسینعلی، فضیلت‌های فراموش شده: شرح حال حاج آخوند ملاعباس تربتی، تهران،۱۳۸۰ش.
*[http://hawzahnews.com/detail/News/360971 خبرگزاری رسمی حوزه]
*[http://hawzahnews.com/detail/News/360971 خبرگزاری رسمی حوزه]
*[http://www.motahari.ir/fa/content/2208 بنیاد علمی و فرهنگی شهید مطهری]
*[http://www.motahari.ir/fa/content/2208 بنیاد علمی و فرهنگی شهید مطهری]
*[http://www.isna.ir/news/8607-13978 خبرگزاری دانشجویان ایران"ایسنا"]
*[http://www.isna.ir/news/8607-13978 خبرگزاری دانشجویان ایران"ایسنا"]
{{پایان}}


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۸۱

ویرایش