پرش به محتوا

عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳: خط ۱۳:
| مهاجر/انصار  =مهاجر
| مهاجر/انصار  =مهاجر
| نسب/قبیله    =[[بنی‌هاشم]]
| نسب/قبیله    =[[بنی‌هاشم]]
| خویشاوندان سرشناس  = [[جعفر طیار]] (پدر) • [[اسماء دختر عمیس]] (مادر)• [[زینب(س)]] (همسر)  
| خویشاوندان سرشناس  = [[جعفر بن ابی‌طالب|جعفر طَیّار]] (پدر) • [[اسماء دختر عمیس|اسماء دختر عُمَیس]] (مادر) • [[زینب(س)]] (همسر)  
| تاریخ و مکان درگذشت = [[سال ۸۰ هجری قمری|۸۰ق]]
| تاریخ و مکان درگذشت = [[سال ۸۰ هجری قمری|۸۰ق]]
| نحوه درگذشت/شهادت =
| نحوه درگذشت/شهادت =
خط ۱۹: خط ۱۹:
| زمان اسلام آوردن =
| زمان اسلام آوردن =
| نحوه اسلام آوردن =
| نحوه اسلام آوردن =
| حضور در جنگ‌ها  =[[جنگ جمل|جمل]] • [[جنگ صفین|صفین]]
| حضور در جنگ‌ها  =[[جنگ جمل|جَمَل]] • [[جنگ صفین|صِفّین]]
| هجرت به        = [[مدینه]]
| هجرت به        = [[مدینه]]
| دیگر فعالیت‌ها  =یاران امام علی(ع)• یاران امام حسن مجتبی{{سخ}} [[بیعت]] با [[عبدالله بن زبیر]]
| دیگر فعالیت‌ها  =یاران امام علی(ع)• یاران امام حسن مجتبی{{سخ}} [[بیعت]] با [[عبدالله بن زبیر]]
خط ۳۰: خط ۳۰:


==پدر و مادر==
==پدر و مادر==
عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب، از [[صحابه|صحابه پیامبر(ص)]] فرزند [[جعفر بن ابی‌طالب|جعفر طَیّار]] و [[اسماء بنت عمیس]] بود.<ref>ابن‌اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۴.</ref> پدرش جعفر از صحابه پیامبر(ص) بود که در [[جنگ موته]] به شهادت رسید و پس از شهادت جعفر، پیامبر عبدالله را مورد نوازش قرار داد.<ref> واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص‌۷۶۶ـ۷۶۷.</ref> عبدالله با استناد به حدیثی از پیامبر(ص) درباره جعفر، ابن‌ذی‌الجناحین (صاحب دو بال) نیز خوانده می‌شد.<ref> نگاه کنید به ابن‌حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۵۹۴.</ref>
عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب، از [[صحابه|صحابه پیامبر(ص)]] فرزند [[جعفر بن ابی‌طالب|جعفر طَیّار]] و [[اسماء دختر عمیس|اسماء دختر عُمَیس]] بود.<ref>ابن‌اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۴.</ref> پدرش جعفر از صحابه پیامبر(ص) بود که در [[جنگ موته]] به شهادت رسید. پیامبر(ص) پس از شهادت جعفر، عبدالله را مورد نوازش قرار داد.<ref> واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص‌۷۶۶ـ۷۶۷.</ref> عبدالله با استناد به حدیثی از پیامبر(ص) درباره جعفر، ابن‌ذی‌الجناحین (صاحب دو بال) نیز خوانده می‌شد.<ref> نگاه کنید به ابن‌حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۵۹۴.</ref>
{{شجره نامه بنی هاشم}}
{{شجره نامه بنی هاشم}}
==ولادت در حبشه و هجرت به مدینه==
==ولادت در حبشه و هجرت به مدینه==
خط ۳۸: خط ۳۸:
بنابر کتاب [[فتوح‌ الشام (کتاب)|فتوح الشام]]، عبدالله در فتوحات شام که در زمان خلافت [[عمر بن خطاب]] رخ داد، مشارکت کرد.<ref> نگاه کنید به واقدی، فتوح‌الشام، ۱۴۱۷ق، ج‌۱، ص۹۴.</ref>
بنابر کتاب [[فتوح‌ الشام (کتاب)|فتوح الشام]]، عبدالله در فتوحات شام که در زمان خلافت [[عمر بن خطاب]] رخ داد، مشارکت کرد.<ref> نگاه کنید به واقدی، فتوح‌الشام، ۱۴۱۷ق، ج‌۱، ص۹۴.</ref>


در دورۀ خلافت [[عثمان]]، هنگام تبعید [[ابوذر]] به [[ربذه|رَبَذه]]، عبدالله به تبعیت از علی(ع)، ابوذر را تا بیرون مدینه بدرقه کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج‌۲، ص‌۱۷۲.</ref>
در دورۀ خلافت [[عثمان]]، هنگام تبعید [[ابوذر]] به [[ربذه|رَبَذِه]]، عبدالله به تبعیت از علی(ع)، ابوذر را تا بیرون مدینه بدرقه کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج‌۲، ص‌۱۷۲.</ref>


به گفته [[ابن‌ابی‌الحدید]] هنگامی که [[ولید بن عقبه]] والی عثمان در [[کوفه]] به شراب‌خواری متهم شد، عبدالله به‌دستور علی(ع) بر ولید [[حد]] جاری کرد.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج‌۱۷، ص‌۲۳۲ و۲۳۴.</ref> همچنین در [[سال ۳۵ قمری]] هنگامی که مخالفان عثمان را محاصره کردند، عبدالله جزو کسانی بوده که از طرف علی(ع) برای حفظ جان عثمان از تعرض مخالفان کوشیده است.<ref>نک: مفید، الجمل، ص‌۴۳۵ـ۴۳۶.</ref>
به گفته [[ابن‌ابی‌الحدید]] هنگامی که [[ولید بن عقبه]] والی عثمان در [[کوفه]] به شراب‌خواری متهم شد، عبدالله به‌دستور علی(ع) بر ولید [[حد]] جاری کرد.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج‌۱۷، ص‌۲۳۲ و۲۳۴.</ref>  


===در عصر امام علی(ع) ===
===در عصر امام علی(ع) ===
عبدالله در بیشتر حوداث دوران [[خلافت علی(ع)]] حضور داشت و با او [[بیعت]] کرد.<ref> مفید، الجمل، ص‌۱۰۷.</ref> او به طرفداری از علی(ع) در [[جنگ جمل]] شرکت کرد<ref> مسعودی، مروج الذهب، بیروت، ج‌۳، ص‌۱۰۵</ref> و در [[جنگ صفین]] نیز در سپاه امام علی(ع) بود و بر قبایل [[قریش]]، [[بنی‌اسد|اَسَد]] و [[قبیله کنانه|کنانه]] ریاست داشت<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج‌۲۷، ص‌۲۷۲.</ref> و به کمک [[مسلم بن عقیل]] پیادگانِ سَمت راست سپاه امام را فرماندهی می‌کرد.<ref> ابن‌اعثم کوفی، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج‌۳، ص‌۲۴.</ref> بنا به نقلی علی(ع) علت پذیرش [[ماجرای حکمیت|حَکَمیت]] را زنده ماندن افرادی همچون عبدالله بن جعفر دانست.<ref> منقری، وقعة الصفین، ۱۳۸۲ق، ص۵۳۰</ref> عبدالله از کسانی بود که به پایبندی [[عراق|عراقیان]] بر عهدنامه حکمیت گواهی داد.<ref>منقری، وقعة صفین، ۱۳۸۲ق، ص‌۵۰۷.</ref>
عبدالله در بیشتر حوداث دوران [[خلافت علی(ع)]] حضور داشت{{مدرک}} و با او [[بیعت]] کرد.<ref> مفید، الجمل، ۱۴۱۳ق، ص‌۱۰۷.</ref> او به طرفداری از علی(ع) در [[جنگ جمل]] شرکت کرد<ref> مسعودی، مروج الذهب، بیروت، ج‌۳، ص‌۱۰۵</ref> و در [[جنگ صفین]] نیز در سپاه امام علی(ع) بود و بر قبایل [[قریش]]، [[بنی‌اسد|اَسَد]] و [[قبیله کنانه|کنانه]] ریاست داشت<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج‌۲۷، ص‌۲۷۲.</ref> و به کمک [[مسلم بن عقیل]] پیادگانِ سَمت راست سپاه امام را فرماندهی می‌کرد.<ref> ابن‌اعثم کوفی، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج‌۳، ص‌۲۴.</ref> بنا به نقلی علی(ع) علت پذیرش [[ماجرای حکمیت|حَکَمیت]] را زنده ماندن افرادی همچون عبدالله بن جعفر دانست.<ref> منقری، وقعة الصفین، ۱۳۸۲ق، ص۵۳۰</ref> عبدالله از کسانی بود که به پایبندی [[عراق|عراقیان]] بر عهدنامه حکمیت گواهی داد.<ref>منقری، وقعة صفین، ۱۳۸۲ق، ص‌۵۰۷.</ref>


علی(ع) به پیشنهاد او [[محمد بن ابی‌بکر]] (برادر مادری عبدالله) را به جای [[قیس‌ بن سعد]] به ولایت [[مصر]] منصوب کرد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۴، ص‌۵۵۴-۵۵۵.</ref> به گفتۀ [[ابن‌ابی‌الحدید]]، علی(ع) می‌خواست عبدالله را به‌ سبب [[تبذیر]]، از تصرف در اموالش منع کند، ازاین‌رو او با [[زبیر|زُبیر بن عَوام]] شریک شد و امام دیگر او را [[محجور]] نکرد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج‌۱، ص‌۵۳.</ref>
علی(ع) به پیشنهاد او [[محمد بن ابی‌بکر]] (برادر مادری عبدالله) را به جای [[قیس‌ بن سعد]] به ولایت [[مصر]] منصوب کرد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۴، ص‌۵۵۴-۵۵۵.</ref> به گفتۀ [[ابن‌ابی‌الحدید]]، علی(ع) می‌خواست عبدالله را به‌ سبب [[تبذیر]]، از تصرف در اموالش منع کند، ازاین‌رو او با [[زبیر بن عوام|زُبیر بن عَوام]] شریک شد و امام دیگر او را [[محجور]] نکرد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج‌۱، ص‌۵۳.</ref>


===پس از شهادت امام علی(ع)===
===پس از شهادت امام علی(ع)===
خط ۵۳: خط ۵۳:


===در حکومت معاویه===
===در حکومت معاویه===
[[پرونده:Al-Baqi'.jpg|بندانگشتی|[[قبرستان بقیع]]، شماره ۵ مقبره عبدالله بن جعفر را نشان می‌دهد]]
[[پرونده:Al-Baqi'.jpg|بندانگشتی|[[قبرستان بقیع]]، شماره ۵ مقبره عبدالله بن جعفر را نشان می‌دهد.]]
عبدالله در حکومت معاویه، با دربار او در [[دمشق]] ارتباط برقرار کرد و به نزد او در دمشق رفت.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۰۰ق، ج۵، ص۸۸.</ref> معاویه ۱.۰۰۰.۰۰۰ درهم مقرری سالیانه برای وی تعیین کرد و یزید آن را به ۲.۰۰۰.۰۰۰ درهم افزایش داد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۴۵.</ref>
عبدالله در حکومت معاویه، با دربار او در [[دمشق]] ارتباط برقرار کرد و به نزد او در دمشق رفت.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۰۰ق، ج۵، ص۸۸.</ref> معاویه ۱.۰۰۰.۰۰۰ درهم مقرری سالیانه برای وی تعیین کرد و یزید آن را به ۲.۰۰۰.۰۰۰ درهم افزایش داد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۴۵.</ref>


معاویه وی را سید بنی‌هاشم لقب داد، اما عبدالله چنین لقبی را مختص به [[حسنین(ع)]] می‌دانست.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج‌۶، ص‌۲۹۷.</ref> برخی احترام معاویه به عبدالله بن جعفر را برخاسته از تلاش وی برای جذب بزرگان و سران قبایل، و شاید برای کاستن از مقام فرزندان امام علی(ع) دانسته‌اند.<ref> مهدویان، ص‌۳۶.</ref>
معاویه وی را سیدِ بنی‌هاشم لقب داد، اما عبدالله چنین لقبی را مختص به [[حسنین(ع)]] می‌دانست.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج‌۶، ص‌۲۹۷.</ref> برخی احترام معاویه به عبدالله بن جعفر را برخاسته از تلاش وی برای جذب بزرگان و سران قبایل، و شاید برای کاستن از مقام فرزندان امام علی(ع) دانسته‌اند.<ref> مهدویان، «عبدالله جعفر بن ابی‌طالب»، ص‌۳۶.</ref>


در مجالس معاویه بین [[یزید]] با عبدالله بن جعفر مفاخراتی صورت گرفته است<ref> ابن‌عساکر، ج‌۲۷، ص‌۲۶۵ـ۲۶۶، ۲۶۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج‌۶، ص‌۲۹۵ـ۲۹۷، ج‌۱۵، ص‌۲۲۹.</ref> در یکی از این مجالس، که حسنین(ع) نیز حضور داشتند، بین معاویه و عبدالله مشاجره‌ای رخ داد؛ عبدالله به بیان [[فضیلت علی(ع)]] و خاندانش پرداخت و با ذکر نام [[امامان دوازده‌گانه]] به [[امامت]] آنان نیز اشاره کرد.<ref> طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص‌۱۳۷ـ۱۳۸</ref>
در مجالس معاویه بین [[یزید]] با عبدالله بن جعفر مفاخراتی صورت گرفته است<ref> ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج‌۲۷، ص‌۲۶۵ـ۲۶۶، ۲۶۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج‌۶، ص‌۲۹۵ـ۲۹۷، ج‌۱۵، ص‌۲۲۹.</ref> در یکی از این مجالس، که حسنین(ع) نیز حضور داشتند، بین معاویه و عبدالله مشاجره‌ای رخ داد؛ عبدالله به بیان [[فضیلت علی(ع)]] و خاندانش پرداخت و با ذکر نام [[امامان دوازده‌گانه]] به [[امامت]] آنان نیز اشاره کرد.<ref> طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص‌۱۳۷ـ۱۳۸</ref>


به گفته ابن‌ابی‌الحدید، هنگامی که امام حسن(ع) به [[شهادت]] رسید، [[مروان بن حکم]] از دفن وی در کنار مرقد [[پیامبر(ص)]] جلوگیری کرد. عبدالله، [[ [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] را [[سوگند]] داد تا از مشاجره با مروان بپرهیزد.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، ج‌۱۶، ص۵۰</ref>
به گفته ابن‌ابی‌الحدید، هنگامی که امام حسن(ع) به [[شهادت]] رسید، [[مروان بن حکم]] از دفن وی در کنار مرقد [[پیامبر(ص)]] جلوگیری کرد. عبدالله، [[ [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] را [[سوگند]] داد تا از مشاجره با مروان بپرهیزد.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، ج‌۱۶، ص۵۰</ref>


===همراهی نکردن امام حسین(ع) در واقعه کربلا===
===همراهی نکردن امام حسین(ع) در واقعه کربلا===
هنگامی که امام حسین(ع) از [[مکه]] به سوی [[کوفه]] حرکت کرد، عبدالله نامه‌ای به او نوشت و او را از حرکت به سوی کوفه برحذر داشت. وی همچنین از عمرو بن سعید والی مکه برای امام حسین(ع) امان‌نامه گرفت.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۵، ص‌۳۸۷ـ۳۸۸.</ref>
هنگامی که امام حسین(ع) از [[مکه]] به سوی [[کوفه]] حرکت کرد، عبدالله نامه‌ای به او نوشت و او را از حرکت به سوی کوفه برحذر داشت.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۵، ص‌۳۸۷ـ۳۸۸.</ref> وی همچنین از عمرو بن سعید والی مکه برای امام حسین(ع) امان‌نامه گرفت.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۵، ص‌۳۸۷ـ۳۸۸.</ref>


عبدالله در واقعه کربلا حضور نداشت؛ اما دو فرزندش در [[روز عاشورا]] به شهادت رسیدند.<ref> نگاه کنید به طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۵، ص۴۶۶.</ref>
عبدالله در واقعه کربلا حضور نداشت؛ اما دو فرزندش در [[روز عاشورا]] به شهادت رسیدند.<ref> نگاه کنید به طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۵، ص۴۶۶.</ref>


درباره علت غیبت عبدالله در [[واقعه کربلا]] اختلاف است. محمدحسین رجبی دوانی (زاده ۱۳۳۹ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، وی را به جهت غیبت در کربلا سرزنش کرده و به‌همین‌جهت وی را شایسته همسری [[حضرت زینب]] نمی‌داند.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/5499008 رجبی دوانی، «چرا همسر حضرت زینب(س) ایشان را در کربلا همراهی نکرد؟»، پایگاه خبری باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> در مقابل، احتمال‌هایی مانند کهولت سن، نابینایی و احتمال مأموریت‌داشتن وی در [[مدینه]] از جانب امام حسین(ع) به عنوان علت عدم همراهی وی بیان شده است<ref>عرب ابوزیدآبادی، [http://tarikh.nashriyat.ir/node/564 «عبدالله‌بن جعفر و قيام كربلا»]، ۱۳۸۸ش.</ref> البته گفته شده که این احتمال‌ها بر اساس حدس و گمان است و شواهد تاریخی آنها را تأیید نمی‌کند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/46442 عبدالله‌ بن جعفر و قیام کربلا] پرتال جامع علوم انسانی</ref>  
درباره علت غیبت عبدالله در [[واقعه کربلا]] اختلاف است. محمدحسین رجبی دوانی (زاده ۱۳۳۹ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، وی را به جهت غیبت در کربلا سرزنش کرده و به‌همین‌جهت وی را شایسته همسری [[حضرت زینب]] نمی‌داند.<ref> رجبی دوانی، «[https://www.yjc.ir/fa/news/5499008 چرا همسر حضرت زینب(س) ایشان را در کربلا همراهی نکرد؟]»، پایگاه خبری باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> در مقابل، احتمال‌هایی مانند کهولت سن، نابینایی و احتمال مأموریت‌داشتن وی در [[مدینه]] از جانب امام حسین(ع) به عنوان علت عدم همراهی وی بیان شده است<ref>عرب ابوزیدآبادی، [http://tarikh.nashriyat.ir/node/564 «عبدالله‌بن جعفر و قيام كربلا»]، ۱۳۸۸ش.</ref> البته گفته شده که این احتمال‌ها بر اساس حدس و گمان است و شواهد تاریخی آنها را تأیید نمی‌کند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/46442 عبدالله‌ بن جعفر و قیام کربلا] پرتال جامع علوم انسانی</ref>  


در [[واقعه حره]] ([[سال ۶۳ هجری قمری|۶۳ق]] )، عبدالله بن جعفر درباره مردم [[مدینه]] با [[یزید]] مذاکره کرد و کوشید یزید را از خشونت با مردم مدینه بازدارد. یزید خواست وی را، در صورت اطاعت اهالی مدینه، پذیرفت. عبدالله برای عده‌ای از سران مدینه نامه نوشت و از آنان خواست که متعرض سپاه یزید نشوند.{{مدرک}}
در [[واقعه حره]] ([[سال ۶۳ هجری قمری|۶۳ق]] )، عبدالله بن جعفر درباره مردم [[مدینه]] با [[یزید]] مذاکره کرد و کوشید یزید را از خشونت با مردم مدینه بازدارد. یزید خواست وی را، در صورت اطاعت اهالی مدینه، پذیرفت. عبدالله برای عده‌ای از سران مدینه نامه نوشت و از آنان خواست که متعرض سپاه یزید نشوند.{{مدرک}}


در واقعه حرّه، سپاه یزید دو پسر عبدالله، ابوبکر و عون اصغر، را کشتند.<ref>تستری، ج‌۶، ص‌۲۸۷</ref>
در واقعه حرّه، سپاه یزید دو پسر عبدالله، ابوبکر و عون اصغر، را کشتند.<ref>تستری، قاموس الرجال، ۱۴۱۵ق، ج‌۶، ص‌۲۸۷</ref>


===بیعت با عبدالله بن زبیر===
===بیعت با عبدالله بن زبیر===
[[پرونده:نقشه بقیع.jpg|بندانگشتی|250px|جایگاه قبر عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب در [[قبرستان بقیع]]]]
[[پرونده:نقشه بقیع.jpg|بندانگشتی|250px|جایگاه قبر عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب در [[قبرستان بقیع]]]]
{{-}}
{{-}}
به گزارش احمد بن یحیی بلاذُری بعد از مرگ [[یزید]]، عبدالله بن جعفر با [[عبدالله بن زبیر]] [[بیعت]] کرد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج‌۴، ص‌۳۹۱.</ref> وی با دربار [[عبدالملک‌ بن مروان]] در [[دمشق]] نیز ارتباط داشت<ref>ابن‌عساکر، ج‌۲۷، ص‌۲۴۸</ref> اما مورد بی‌مهری او قرار گرفت و در اواخر عمر به تنگدستی گرفتار شد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج‌۱۱، ص‌۲۵۵.</ref>
به گزارش احمد بن یحیی بلاذُری عبدالله بعد از مرگ [[یزید]] با [[عبدالله بن زبیر]] [[بیعت]] کرد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج‌۴، ص‌۳۹۱.</ref> وی به دربار [[عبدالملک‌ بن مروان]] در [[دمشق]] نیز رفت‌وآمد داشت<ref> نگاه کنید به ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج‌۲۷، ص‌۲۴۸.</ref> اما مورد بی‌مهری او قرار گرفت و در اواخر عمر به تنگدستی گرفتار شد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج‌۱۱، ص‌۲۵۵.</ref>


عبدالله بن جعفر چند سال از عمر خود را در [[بصره]]، [[کوفه]] و [[شام]] به‌ سر برد و سرانجام در [[مدینه]] اقامت گزید.{{مدرک}}
عبدالله بن جعفر چند سال از عمر خود را در [[بصره]]، [[کوفه]] و [[شام]] به‌ سر برد و سرانجام در [[مدینه]] اقامت گزید.{{مدرک}}


==سخاوت==
==سخاوت==
عبدالله ملقب به بحرالجود بود<ref>ابن‌عبدالبر، ج‌۳، ص‌۸۸۱.</ref> و نام او را در زمره چهار بخشنده [[بنی‌هاشم|هاشمی]] ذکر کرده‌اند.<ref>ابن‌عنبه، عمدة الطالب، ۱۴۱۷ق، ص‌۳۶.</ref> به گزارش [[یعقوبی]] وی یک‌بار جامه‌های تن خود را به فردی مستحق داد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج‌۲، ص‌۲۷۷.</ref> همچنین بلاذری پس از نقل مقرری او گفته است که بذل و بخشش وی چنان بود که قبل از پایان سال بلکه بدهکار می‌شد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ۱۳۹۴ق، ص۴۵.</ref>
عبدالله ملقب به بحرالجود بود<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج‌۳، ص‌۸۸۱.</ref> و نام او را در زمره چهار بخشنده [[بنی‌هاشم|هاشمی]] ذکر کرده‌اند.<ref>ابن‌عنبه، عمدة الطالب، ۱۴۱۷ق، ص‌۳۶.</ref> به گزارش [[احمد بن ابی یعقوب|احمد بن ابی‌یعقوب]] تاریخ‌نگار قرن سوم وی یک‌بار جامه‌های تن خود را به فردی مستحق داد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج‌۲، ص‌۲۷۷.</ref> همچنین بلاذری پس از نقل مقرری سالانه او از طرف یزید و معاویه گفته است که بذل و بخشش وی چنان بود که قبل از پایان سال بلکه بدهکار می‌شد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ۱۳۹۴ق، ص۴۵.</ref>


[[عبیدالله بن قیس]] درباره جود و بخشش وی اشعاری سروده است<ref>نک: ابن‌عساکر، ج‌۲۷، ص‌۲۷۱ـ۲۷۲</ref> همچنین به گفته ابن‌عبدالبر حکایات زیادی  از جود و سخاوت او نقل شده است.<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج‌۳، ص‌۸۸۲.</ref>
[[عبیدالله بن قیس]] درباره جود و بخشش وی اشعاری سروده است<ref>نک: ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج‌۲۷، ص‌۲۷۱ـ۲۷۲.</ref> همچنین به گفته ابن‌عبدالبر حکایات زیادی  از جود و سخاوت او نقل شده است.<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج‌۳، ص‌۸۸۲.</ref>


گفته شده است او [[غناء]] را ناروا نمی‌دانست.<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج‌۳، ص‌۸۸۱.</ref> ازاین‌رو از مغنیانی چون بُدَیح، سائب خاثر و نشیط، حمایت می‌کرد.<ref>نگاه کنید به طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج‌۵، ص‌۳۳۶ـ۳۳۷.</ref>  
گفته شده است او [[غناء]] را ناروا نمی‌دانست.<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج‌۳، ص‌۸۸۱.</ref> ازاین‌رو با مغنیانی چون بُدَیح و سائب خاثر ارتباط داشت.<ref>نگاه کنید به طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۵، ص‌۳۳۶ـ۳۳۷.</ref>  


==راویان==
==راویان==
عبدالله از پیامبر اکرم(ص)، امام علی(ع) و مادر خود [[اسماء بنت عمیس]] روایت کرده است.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۴.</ref> عده‌ای همچون [[امام محمد باقر علیه‌السلام|محمد بن علی بن حسین]] و عروة بن زبیر نیز از او روایت کرده‌اند.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۴.</ref>
عبدالله از پیامبر(ص)، امام علی(ع) و مادر خود [[اسماء بنت عمیس]] روایت کرده است.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۴.</ref> عده‌ای همچون [[امام محمد باقر علیه‌السلام|محمد بن علی بن حسین]] و عروة بن زبیر نیز از او روایت کرده‌اند.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۴.</ref>


او حدیثی دربارۀ نزول [[آیه تطهیر]] و درخواست [[حضرت زینب(س)]] برای ورود به [[اهل بیت]] و ردّ آن توسط پیامبر روایت کرده است.<ref> کوفی، مناقب امیرالمؤمنین، ۱۴۱۲-۱۴۲۳ق، ج‌۲، ص‌۱۳۸.</ref>
او حدیثی دربارۀ نزول [[آیه تطهیر]] و درخواست [[حضرت زینب(س)]] برای ورود به [[اهل بیت]] و ردّ آن توسط پیامبر روایت کرده است.<ref> کوفی، مناقب امیرالمؤمنین، ۱۴۱۲-۱۴۲۳ق، ج‌۲، ص‌۱۳۸.</ref>
خط ۹۸: خط ۹۸:


==درگذشت==
==درگذشت==
دربارۀ زمان درگذشت عبدالله اختلاف‌ وجود دارد. به گفته ابن‌اثیر بنا به نظر بیشتر مورخان وی در سال ۸۰ قمری درگذشته است<ref> ابن‌اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۶.</ref> با این حال سال وفات او ۸۴، ۸۵ و... نیز ذکر شده است.<ref> ابن‌اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۹۶.</ref> [[ابان بن عثمان بن عفان|اَبان‌ بن عثمان]]، که در آن زمان امیر [[مدینه]] بود، بر وی [[نماز میت|نماز]] خواند و او را در [[بقیع]] به خاک سپردند.<ref> ابن‌اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۶.</ref> با این حال مقامی در [[قبرستان باب‌الصغیر]] دمشق نیز به او منسوب است.<ref> فهری، مراقد اهل البیت فی الشام، ص۳۷.</ref>
دربارۀ زمان درگذشت عبدالله اختلاف‌ وجود دارد. به گفته ابن‌اثیر بنا به نظر بیشتر مورخان وی در سال ۸۰ قمری درگذشته است<ref> ابن‌اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۶.</ref> با این حال سال وفات او ۸۴، ۸۵ و... نیز ذکر شده است.<ref> ابن‌اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۹۶.</ref> [[ابان بن عثمان بن عفان|اَبان‌ بن عثمان]]، که در آن زمان امیر [[مدینه]] بود، بر وی [[نماز میت|نماز]] خواند و او را در [[بقیع]] به خاک سپردند.<ref> ابن‌اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج‌۳، ص۹۶.</ref> با این حال مقامی در [[قبرستان باب‌الصغیر]] دمشق نیز به او منسوب است.<ref> فهری، مراقد اهل البیت فی الشام، ۱۴۲۸ق، ص۳۷.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۱۰۵: خط ۱۰۵:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
* ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة‌الله، شرح نهج‌البلاغة، تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم، قم، ۱۴۰۴ق.
* ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة‌الله، شرح نهج‌البلاغة، تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم، قم، ۱۴۰۴ق.
* ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۹۸۹م/۱۴۰۹ق.
* ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۹۸۹م/۱۴۰۹ق.
* ابن‌اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق علی‌شیری، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
* ابن‌اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق علی‌شیری، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
* ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
* ابن‌سعد، محمد، الطبقات‌الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
* ابن‌سعد، محمد، الطبقات‌الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
* ابن‌عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، چاپ علی محمد بجاوی، بیروت ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* ابن‌عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، چاپ علی محمد بجاوی، بیروت ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
*ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، تحقیق علی‌شیری، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
* ابن‌عنبه، احمد بن علی، عمدةالطالب فی انساب آل ابی‌طالب، قم، مؤسسة انصاریان للطباعة و النشر، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
* ابن‌عنبه، احمد بن علی، عمدةالطالب فی انساب آل ابی‌طالب، قم، مؤسسة انصاریان للطباعة و النشر، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
* ابن‌هشام، عبدالملک بن هشام، السیرة النبویه، تحقیق مصطفی سقا و دیگران، قاهره، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا.
* ابن‌هشام، عبدالملک بن هشام، السیرة النبویه، تحقیق مصطفی سقا و دیگران، قاهره، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا.
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، چاپ محمود فردوس عظم، دمشق ۱۹۹۷ـ۲۰۰۰م.
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، چاپ محمود فردوس عظم، دمشق ۱۹۹۷ـ۲۰۰۰م.
* تستری، محمدتقی، قاموس‌الرجال، قم ۱۴۱۵ق.
* تستری، محمدتقی، قاموس‌الرجال، قم، ۱۴۱۵ق.
* دینوری، الاخبارالطوال، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره ۱۹۶۰م.
* رجبی دوانی، حسین، «[https://www.yjc.ir/fa/news/5499008 چرا همسر حضرت زینب(س) ایشان را در کربلا همراهی نکرد؟]»، پایگاه خبری باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۳۹۴ش، تاریخ مشاهده: ۱۹ فروردین ۱۳۹۸ش.
* رجبی دوانی، حسین، «[https://www.yjc.ir/fa/news/5499008 چرا همسر حضرت زینب(س) ایشان را در کربلا همراهی نکرد؟]»، پایگاه خبری باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۳۹۴ش، تاریخ مشاهده: ۱۹ فروردین ۱۳۹۸ش.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت،  دار التراث، الطبعة الثانیة، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت،  دار التراث، الطبعة الثانیة، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
* طوسی، محمد بن حسن، الغیبة للحجة، تصحیح عبادالله تهرانی و علی احمد ناصح، دار المعارف الاسلامیه، قم ۱۴۱۱ق.
* عرب زیدآبادی، عبدالرضا، «[http://tarikh.nashriyat.ir/node/564 عبدالله بن جعفر و قيام كربلا]»، مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش، شماره ۲۱، سال ششم، بهار ۱۳۸۸ش.
* عرب زیدآبادی، عبدالرضا، «[http://tarikh.nashriyat.ir/node/564 عبدالله بن جعفر و قيام كربلا]»، مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش، شماره ۲۱، سال ششم، بهار ۱۳۸۸ش.
* طوسی، محمد بن حسن، الغیبة للحجة، تصحیح عبادالله تهرانی و علی احمد ناصح، دار المعارف الاسلامیه، قم ۱۴۱۱ق.
* فهری، سید اجمد، مراقد اهل البیت فی الشام، مکتب الامام الخامنئی، سوریه، ۱۴۲۸ق.
* کوفی، محمد بن سلیمان، مناقب الامام امیرالمؤمنین، تحقیق محمدباقر محمودی، قم، مجمع احیای فرهنگ اسلامی، ۱۴۱۲-۱۴۲۳ق.
* کوفی، محمد بن سلیمان، مناقب الامام امیرالمؤمنین، تحقیق محمدباقر محمودی، قم، مجمع احیای فرهنگ اسلامی، ۱۴۱۲-۱۴۲۳ق.
*مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، دارالهجره، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
* مفید، محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
* محبوب مهدویان، «عبدالله بن جعفربن ابی‌طالب»، تاریخ اسلام، سال ۲، ش ۲، قم، تابستان ۱۳۸۰ق.
* مفید، محمد بن نعمان، الجمل و النصرة السید العترة فی حرب البصرة، تصحیح علی میرشریفی، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
* منقری، نصر بن مزاحم، وقعة صفین، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، قاهره، المؤسسة العربیة الحدیثة، الطبعة الثانیة، ۱۳۸۲ق.
* منقری، نصر بن مزاحم، وقعة صفین، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، قاهره، المؤسسة العربیة الحدیثة، الطبعة الثانیة، ۱۳۸۲ق.
* مهدویان، محبوب، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/88434 عبدالله بن جعفربن ابی‌طالب]»، تاریخ اسلام، سال۲، ش۲، قم، تابستان ۱۳۸۰ق.
* واقدی، محمد بن عمر، المغازی، چاپ مارسدن جونس، قاهره ۱۹۶۶م،
* واقدی، محمد بن عمر، فتوح الشام، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۷م.
* واقدی، محمد بن عمر، فتوح الشام، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۷م.
* واقدی، محمد بن عمر، المغازی، چاپ مارسدن جونس، قاهره ۱۹۶۶م،
* یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
* یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
* مفید، محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
*ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، تحقیق علی‌شیری، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
* مفید، محمد بن محمد، الجمل، چاپ علی میرشریفی، قم، ۱۳۷۴م.
*مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، دارالهجره، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
* فهری، سید اجمد، مراقد اهل البیت فی الشام، مکتب الامام الخامنئی، سوریه، ۱۴۲۸ق.
{{پایان}}
{{پایان}}