کاربر ناشناس
عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
اصلاح کلی برخی موارد
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Hasaninasab جز (اصلاح کلی برخی موارد) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام کامل = عبدالله جعفر بن ابوطالب | | نام کامل = عبدالله بن جعفر بن ابوطالب | ||
| کنیه =ابوهاشم | | کنیه =ابوهاشم | ||
| لقب = | | لقب = بحر الجود | ||
| دلیل شهرت = | | دلیل شهرت = | ||
| زادروز/زادگاه = [[سال ۲ هجری قمری|۲]] یا [[سال ۳ هجری قمری|۳ق]]. [[حبشه]]. | | زادروز/زادگاه = [[سال ۲ هجری قمری|۲]] یا [[سال ۳ هجری قمری|۳ق]]. [[حبشه]]. | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
| نسب/قبیله =[[بنی‌هاشم]] | | نسب/قبیله =[[بنی‌هاشم]] | ||
| خویشاوندان سرشناس = [[محمد (ص)]]• [[علی (ع)]] (عمو و پدر زن) {{سخ}}[[حسن بن علی|حسن (ع)]] • [[حسین بن علی|حسین (ع)]] (برادرزن و پسر عمو) {{سخ}} [[عبدالملک بن مروان]]• [[عبدالله بن عباس]] (داماد) {{سخ}} [[جعفر طیار|جعفر]] • [[اسماء بنت عمیس|اسماء]] (والدین)• [[زینب]] (همسر) | | خویشاوندان سرشناس = [[محمد (ص)]]• [[علی (ع)]] (عمو و پدر زن) {{سخ}}[[حسن بن علی|حسن (ع)]] • [[حسین بن علی|حسین (ع)]] (برادرزن و پسر عمو) {{سخ}} [[عبدالملک بن مروان]]• [[عبدالله بن عباس]] (داماد) {{سخ}} [[جعفر طیار|جعفر]] • [[اسماء بنت عمیس|اسماء]] (والدین)• [[زینب]] (همسر) | ||
| تاریخ و مکان درگذشت/شهادت = | | تاریخ و مکان درگذشت/شهادت = بین ۸۰ تا ۹۰ق. | ||
| نحوه درگذشت/شهادت = | | نحوه درگذشت/شهادت = | ||
| مدفن = مدینه -[[بقیع]] | | مدفن = مدینه -[[بقیع]] | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| آثار = | | آثار = | ||
}} | }} | ||
'''عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب''' | '''عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب''' فرزند [[جعفر بن ابی‌طالب]]، از [[صحابه]] [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] و داماد [[امام علی (ع)]] و از یاران [[امام حسن(ع)]] و همسر [[زینب کبری]] (س). | ||
او نخستین مولود [[اسلام|مسلمانان]] در [[حبشه]] بود که در کودکی با پیامبر (ص) [[بیعت]] نمود، و پس از آن حضرت، در حمایت از [[علی (ع)]] در جنگ‌های [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفّین]] شرکت کرد. | او نخستین مولود [[اسلام|مسلمانان]] در [[حبشه]] بود که در کودکی با پیامبر (ص) [[بیعت]] نمود، و پس از آن حضرت، در حمایت از [[علی (ع)]] در جنگ‌های [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفّین]] شرکت کرد. | ||
وی تا زمان [[صلح امام حسن علیه السلام|صلح امام حسن (ع)]] با [[معاویه]]، با | وی تا زمان [[صلح امام حسن علیه السلام|صلح امام حسن (ع)]] با [[معاویه]]، با [[اهل بیت (ع)]] همراه بود و در دوره حکومت معاویه و [[یزید]] هرچند عطایای آنها را می‌پذیرفت، و در [[واقعه کربلا]] حضور نیافت، اما دو تن از فرزندانش به نام‌های [[عون بن عبدالله بن جعفر|عون]] و [[محمد بن عبدالله بن جعفر|محمّد]] در [[روز عاشورا]] به [[شهادت]] رسیدند و نام برخی دیگر از فرزندانش در میان شهدای [[واقعه حره|حره]] به چشم می‌خورد. | ||
==نسب== | ==نسب== | ||
عبداللّه بن جعفر بن ابی طالب بن عبدالمطلب قرشی هاشمی، | عبداللّه بن جعفر بن ابی طالب بن عبدالمطلب قرشی هاشمی، کنیه‌اش ابوجعفر، از [[صحابه|اصحاب]] [[رسول اکرم]] و [[امام علی]] و [[امام حسن]] علیهم‌السلام پدرش جعفر برادر علی علیه‌السلام و مادرش [[اسماء بنت عمیس]] بود. | ||
{{شجره‌نامه پیامبر اسلام}} | {{شجره‌نامه پیامبر اسلام}} | ||
{{شجره نامه بنی هاشم}} | {{شجره نامه بنی هاشم}} | ||
==ولادت و کودکی== | ==ولادت و کودکی== | ||
در [[هجرت | در [[هجرت به حبشه|هجرت دوم به حبشه]]، جعفر زنش اسماء را با خود همراه برد<ref>ابن‌سعد، الطبقات‌الکبیر، ج۶، ص۴۶۲</ref> و عبداللّه، به عنوان نخستین مولود [[اسلام|مسلمانان]]، در آنجا متولد شد.<ref>ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۰ـ۸۸۱؛ ابن‌اثیر، ج۳، ص۱۹۸</ref> | ||
وی در سال هفتم | وی در [[سال هفتم هجری قمری|سال هفتم هجرت]]، پس از [[غزوه خیبر]]، به همراه خانواده‌اش به [[مدینه]] بازگشت و در کودکی با رسول اکرم بیعت نمود.<ref>ابن‌هشام، ج۴، ص۱۱، ۲۴؛ ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۱؛ ابن‌عساکر، ج۲۷، ص۲۵۷</ref> | ||
بنابر پاره‌ای روایات، هنگامی که جعفر در [[جنگ موته]] به شهادت رسید، پیامبر اکرم فرزندان او را ازجمله عبدالله مورد نوازش قرار داد.<ref>نک: واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۶۶ـ۷۶۷؛ ابن‌سعد، الطبقات‌الکبیر، ج۶، ص۴۶۲ـ۴۶۳</ref> پس از این جنگ، عبداللّه را، باتوجه به حدیثی از پیامبر دربارۀ جعفر، ابن ذی‌الجناحین خواندند.<ref>نک: ابن‌سعد، الطبقات الکبیر، ج۶، ص۴۶۲، ۴۶۶؛ ابن‌ابی‌الحدید، ج۶، ص۲۹۷</ref> | |||
عبداللّه بعدها به تجارت پرداخت و گاه زمینی می‌خرید و آن را آباد می‌ساخت.<ref> نک:ابن‌سعد، | عبداللّه بعدها به تجارت پرداخت و گاه زمینی می‌خرید و آن را آباد می‌ساخت.<ref>نک:ابن‌سعد، الطبقات‌الکبیر، ج۶، ص۴۶۵ـ۴۶۶</ref> | ||
==در دوران خلفا== | ==در دوران خلفا== | ||
بیشتر منابع تاریخی از حضور او در فتوحات صدر [[اسلام]] یادی | بیشتر منابع تاریخی از حضور او در فتوحات صدر [[اسلام]] یادی نکرده‌اند، اما بنابر کتاب [[فتوح الشام (کتاب)|فتوح الشام]] عبداللّه در فتوحات [[شام]] در زمان [[خلافت]] [[عمر بن خطاب|عمر]] مشارکت نمود و [[ابوعبیده جراح|ابوعبیده]] با نصب پرچمی برای او، وی را امیر ۵۰۰ سواره‌نظام کرد.<ref>واقدی، فتوح‌الشام، ج۱، ص۱۰۰ـ۱۰۸</ref> | ||
در دورۀ خلافت [[عثمان]]، هنگام تبعید [[ابوذر]] به [[ربذه]]، عبداللّه به تبعیت از علی (ع)، ابوذر را تا بیرون مدینه بدرقه | در دورۀ خلافت [[عثمان]]، هنگام تبعید [[ابوذر]] به [[ربذه]]، عبداللّه به تبعیت از علی (ع)، ابوذر را تا بیرون مدینه بدرقه کرد.<ref>یعقوبی، ج۲، ص۱۷۲؛ مسعودی، مروج‌الذهب(بیروت)، ج۳، ص۸۴</ref> | ||
به گفتۀ [[ابن ابی الحدید]] در جریان شراب‌خواری [[ولید بن عقبه]]، والی عثمان در [[ | به گفتۀ [[ابن ابی الحدید]] در جریان شراب‌خواری [[ولید بن عقبه]]، والی عثمان در [[کوفه]]، عبداللّه به دستور علی (ع) بر ولید [[حد]] جاری نمود. در سال ۳۵ هنگامی که عثمان در محاصره مخالفان بود، عبداللّه ظاهراً جزو کسانی بود که از طرف علی (ع) برای حفظ جان عثمان از تعرض مخالفان کوشید.<ref>ابن‌ابی‌الحدید ج۱۷، ص۲۳۲، ۲۳۴؛ نک: مفید، الجمل، ص۴۳۵ـ۴۳۶</ref> | ||
===در عصر امام علی (ع) === | ===در عصر امام علی (ع) === | ||
در دوران خلافت [[علی (ع)]]، عبداللّه در بیشتر حوادث حضور داشت و با وی [[بیعت]] نمود.<ref> مفید، الجمل، ص۱۰۷</ref> عبداللّه به طرفداری از علی (ع) در [[جنگ جمل]] شرکت | در دوران خلافت [[علی (ع)]]، عبداللّه در بیشتر حوادث حضور داشت و با وی [[بیعت]] نمود.<ref>مفید، الجمل، ص۱۰۷</ref> عبداللّه به طرفداری از علی (ع) در [[جنگ جمل]] شرکت کرد<ref>مسعودی، مروج الذهب(بیروت)، ج۳، ص۱۰۵</ref> و شاید پس از این جنگ بود که همراه حضرت علی در [[کوفه]] اقامت گزید.<ref>نک: به خلیفةبن خیاط، ص۲۱۳</ref> | ||
در [[جنگ صفین]] نیز وی در | در [[جنگ صفین]] نیز وی در کنار امام بود و بر قبایل [[قریش]] و [[قبیله اسد|اَسَد]] و [[قبیله کنانه|کنانه]] ریاست داشت<ref>ابن‌عساکر، ج۲۷، ص۲۷۲</ref> و پیادگانِ سَمت راست سپاه امام را فرماندهی کرد.<ref>ابن‌اعثم کوفی، ج۳، ص۲۴</ref> او به همراه عده‌ای از [[قریش]] و [[انصار]] به [[عمرو بن عاص]] حمله کرد.<ref>دینوری، ص۱۸۴</ref> | ||
در جریان [[حکمیت]] | در جریان [[حکمیت]] علی (ع) علت پذیرش آن را بنابر قولی زنده ماندن افرادی از جمله عبدالله بن جعفر دانست.<ref>نصر بن مزاحم، ص۵۳۰</ref> عبداللّه از کسانی بود که به پایبندی [[عراق|عراقیان]] بر عهدنامه حکمیت گواهی داد.<ref>نصربن مزاحم، ص۵۰۷</ref> | ||
علی(ع) به پیشنهاد او [[محمد بن ابی | علی(ع) به پیشنهاد او [[محمد بن ابی بکر]] را، که برادر مادری عبداللّه بن جعفر بود، به جای [[قیس بن سعد]] به ولایت [[مصر]] منصوب کرد.<ref>طبری، ج۴، ص۵۵۴ـ۵۵۵؛ ابن‌ابی‌الحدید، ج۶، ص۶۳</ref> | ||
به گفتۀ ابن ابی الحدید چون علی (ع) خواست عبدالله را، به‌سبب [[اسراف]] و [[تبذیر]]، از تصرف اموالش منع | به گفتۀ [[ابن ابی الحدید]] چون علی (ع) خواست عبدالله را، به‌سبب [[اسراف]] و [[تبذیر]]، از تصرف اموالش منع کند، او با [[زبیر]] شریک شد و امام دیگر او را محجور نکرد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید ج۱، ص۵۳؛ نک: دینوری، ص۲۱۵</ref> | ||
===پس از شهادت امام علی (ع)=== | ===پس از شهادت امام علی (ع)=== | ||
به گفته [[محمد بن سعد بن منیع الهاشمی|ابن سعد]] و [[مسعودی]] عبدالله، پس از [[شهادت]] امام علی (ع) به دست [[ابن ملجم]]، وی را [[قصاص]] | به گفته [[محمد بن سعد بن منیع الهاشمی|ابن سعد]] و [[مسعودی]] عبدالله، پس از [[شهادت]] امام علی (ع) به دست [[ابن ملجم]]، وی را [[قصاص]] کرد.<ref>ابن سعد، الطبقات‌الکبری، دارالفکر، ج۳، ص۳۹-۴۰</ref>،<ref>مسعودی، مروج‌الذهب (قم)،ج۲، ص۴۱۴-۴۱۶</ref>، البته این گفته خلاف مشهور است و با عبارت دیگری از خود مسعودی که می‌گوید: «و قتل الحسنُ عبدالرحمن بن ملجمَ علی حسب ما ذکرنا»<ref>مسعودی، مروج‌الذهب(قم)، ج۲، ص۴۲۶</ref> سازگار نیست. طبق نظر مشهور [[امام حسن (ع)]] ابن‌ملجم را قصاص کرد.<ref>مفید، الارشاد، ج۱، ص۲۲</ref> | ||
عبدالله تا [[صلح امام حسن علیه السلام]] با [[معاویه]] با امام حسن (ع) همراه بود.<ref> طبری، ج۵، ص۱۶۵</ref> | عبدالله تا [[صلح امام حسن علیه السلام]] با [[معاویه]] با امام حسن (ع) همراه بود.<ref>طبری، ج۵، ص۱۶۵</ref> | ||
===در عصر حکومت معاویه=== | ===در عصر حکومت معاویه=== | ||
با به خلافت رسیدن معاویه، عبدالله با دربار معاویه در [[دمشق]] ارتباط یافت<ref>نک: ابن‌سعد، | با به خلافت رسیدن معاویه، عبدالله با دربار معاویه در [[دمشق]] ارتباط یافت<ref>نک: ابن‌سعد، الطبقات‌الکبیر، ج۶، ص۴۶۷</ref> و با جمعی از قریش نزد معاویه رفت. معاویه نیز ۱.۰۰۰.۰۰۰ درهم مقرری سالیانه برای وی تعیین کرد<ref>بلاذری، ج۴، ص۱۰۱، ۳۲۰</ref> هرچند یزید این مقرری را به ۲.۰۰۰.۰۰۰ درهم افزایش داد؛ اما بذل و بخشش وی چنان بود که قبل از پایان سال نه تنها همه را بخشیده بود بلکه بدهکار نیز می‌شد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، تحقیق: محمدباقر المحمودی، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۴ق/۱۹۷۴م، ص۴۵</ref> | ||
معاویه وی را سید [[بنی‌هاشم]] لقب داد، اما عبداللّه چنین لقبی را مختص به امام حسن و حسین دانست.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، ج۶، ص۲۹۷</ref> احترام معاویه به عبداللّه بن جعفر برخاسته از تلاش معاویه برای جذب بزرگان و سران قبایل، و شاید برای | معاویه وی را سید [[بنی‌هاشم]] لقب داد، اما عبداللّه چنین لقبی را مختص به امام حسن و حسین دانست.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، ج۶، ص۲۹۷</ref> احترام معاویه به عبداللّه بن جعفر برخاسته از تلاش معاویه برای جذب بزرگان و سران قبایل، و شاید برای کاستن از مقام [[:رده:فرزندان امام علی|فرزندان علی]]، بوده است.<ref>مهدویان، ص۳۶</ref> | ||
در مجالس معاویه بارها بین [[عمرو بن عاص]] و [[یزید]] با عبداللّه بن جعفر مفاخراتی صورت گرفت<ref> | در مجالس معاویه بارها بین [[عمرو بن عاص]] و [[یزید]] با عبداللّه بن جعفر مفاخراتی صورت گرفت<ref>ابن‌عساکر، ج۲۷، ص۲۶۵ـ۲۶۶، ۲۶۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، ج۶، ص۲۹۵ـ۲۹۷، ج۱۵، ص۲۲۹</ref> در یکی از این مجالس، که امام حسن (ع) و امام حسین (ع) نیز حضور داشتند، بین معاویه و عبداللّه مشاجره‌ای رخ داد و عبداللّه به بیان فضیلت علی (ع) و خاندانش پرداخت.<ref>نعمانی، ص۹۶ـ۹۷؛ طوسی، ص۱۳۷ـ۱۳۸</ref> | ||
به گفته ابن ابی الحدید، چون امام حسن (ع) به [[شهادت]] رسید، [[مروان بن حکم|مروان]] از دفن وی در | به گفته ابن ابی الحدید، چون امام حسن (ع) به [[شهادت]] رسید، [[مروان بن حکم|مروان]] از دفن وی در کنار مرقد [[پیامبر (ص)]] جلوگیری کرد عبداللّه، [[امام حسین (ع)]] را [[سوگند]] داد که از مشاجره با مروان بپرهیزد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، ج۱۶، ص۵۰</ref> | ||
===در جریان قیام امام حسین (ع)=== | ===در جریان قیام امام حسین (ع)=== | ||
در جریان | در جریان حرکت امام حسین (ع) از [[مکه]] به سوی کوفه، عبداللّه از جمله کسانی بود که توسط پسرانش، [[عون بن عبدالله بن جعفر|عون]] و [[محمد بن عبدالله بن جعفر|محمد]]، برای امام نامه نوشت و آن حضرت را پرچم هدایت و امید مؤمنان خواند و او را از حرکت به سوی [[کوفه|کوفیان]] برحذر داشت و گفت که پس از این نامه، به امام خواهد پیوست. وی حتی از عامل [[مکه]]، [[عمرو بن سعید]]، نیز برای امام حسین (ع) امان‌نامه گرفت.<ref>طبری، ج۵، ص۳۸۷ـ۳۸۸؛ قس ابن‌اعثم کوفی، ج۵، ص۶۷</ref> | ||
هرچند | هرچند که عبدالله، امام را همراهی نکرد، اما در [[واقعه کربلا]] دو فرزندش، عون و محمّد، و به قولی [[عبیدالله بن عبدالله بن جعفر|عبیدالله]]، به [[شهادت]] رسیدند.<ref>طبری، ج۵، ص۴۱۹، ۴۶۶؛ ابوالفرج‌اصفهانی، مقاتل‌الطالبیین، ص۹۱ـ۹۲</ref> | ||
در سال ۶۳ در [[واقعه حره]]، عبدالله بن جعفر دربارۀ مردم [[مدینه]] با [[یزید]] | در سال [[سال ۶۳ هجری قمری|۶۳]]ق در [[واقعه حره]]، عبدالله بن جعفر دربارۀ مردم [[مدینه]] با [[یزید]] مذاکره کرد و کوشید یزید را از خشونت با مردم مدینه بازدارد. یزید خواست وی را، در صورت اطاعت اهالی مدینه، پذیرفت. عبدالله برای عده‌ای از سران مدینه نامه نوشت و از آنان خواست که متعرض سپاه یزید نشوند.<ref>ابن‌سعد،الطبقات‌الکبیر، ج۷، ص۱۴۵</ref> | ||
در واقعۀ حرّه، سپاه یزید دو پسر عبدالله، | در واقعۀ حرّه، سپاه یزید دو پسر عبدالله، ابوبکر و عون اصغر، را کشتند.<ref>تستری، ج۶، ص۲۸۷</ref> | ||
===بیعت با عبدالله بن زبیر=== | ===بیعت با عبدالله بن زبیر=== | ||
به گفتۀ بلاذری<ref> بلاذری ج۴، ص۳۹۱</ref> بعد از مرگ | به گفتۀ بلاذری<ref>بلاذری ج۴، ص۳۹۱</ref> بعد از مرگ [[یزید]]، عبداللّه بن جعفر با [[عبداللّه بن زبیر]] [[بیعت]] کرد. | ||
وی به دربار | وی به دربار [[عبدالملک بن مروان]] در [[دمشق]] نیز آمد و شد داشت<ref>ابن‌عساکر، ج۲۷، ص۲۴۸</ref>، اما سپس مورد بی‌مهری او قرار گرفت و به‌سبب جفایی که عبدالملک در حقش نمود، در اواخر عمر به تنگدستی گرفتار شد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، ج۱۱، ص۲۵۵</ref> | ||
عبداللّه‌بن جعفر چند سال از عمر خود را در [[بصره]] و [[ | عبداللّه‌بن جعفر چند سال از عمر خود را در [[بصره]] و [[کوفه]] و [[شام]] به‌سر برد و سرانجام در [[مدینه]] اقامت گزید.<ref>خلیفةبن خیاط، ص۲۹، ۳۱</ref> | ||
==خصوصیات فردی== | ==خصوصیات فردی== | ||
عبداللّه دوستدار موسیقی بود و سماع (گوش دادن) آن را ناروا نمی‌دانست. وی از مغنیانی چون بُدَیح، سائب خاثر و نشیط، حمایت | عبداللّه دوستدار موسیقی بود و سماع (گوش دادن) آن را ناروا نمی‌دانست. وی از مغنیانی چون بُدَیح، سائب خاثر و نشیط، حمایت کرد.<ref>نک: طبری، ج۵، ص۳۳۶ـ۳۳۷؛ ابوالفرج اصفهانی، کتاب الاغانی، ج۸، ص۳۲۱؛ ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۱</ref> | ||
وی بزرگوار، | وی بزرگوار، زیرک و نکته‌سنج، خوش‌خلق، پاک‌دامن، بسیار بخشنده و ملقب به ''بحرالجود'' بود<ref>ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۱</ref> چنانکه او را در زمرۀ چهار بخشنده [[بنی‌هاشم|هاشمی]] ذکر کرده‌اند.<ref>ابن‌عنبه، ص۳۶؛ قس ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۱ـ۸۸۲</ref> به گفته [[یعقوبی]]<ref>یعقوبی ج۲، ص۲۷۷</ref> وی حتی یک بار جامه‌های تن خود را به فردی مستحق داد. | ||
[[عبیدالله بن قیس]] درباره جود و بخشش وی اشعاری سروده<ref> نک: | [[عبیدالله بن قیس]] درباره جود و بخشش وی اشعاری سروده<ref>نک: ابن‌عساکر، ج۲۷، ص۲۷۱ـ۲۷۲</ref> و حکایاتی نیز دربارۀ جود و سخاوت او نقل شده است.<ref>نک:ابن‌سعد، الطبقات‌الکبیر، ج۶، ص۴۶۶؛ ابن‌حبیب، ص۳۷۴ـ۳۷۹؛ ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۲</ref> | ||
==راویان== | ==راویان== | ||
عبدالله از [[:رده:راویان حدیث|راویان حدیث]] نیز بود و از پیامبر | عبدالله از [[:رده:راویان حدیث|راویان حدیث]] نیز بود و از پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع)، و مادر خود [[اسماء بنت عمیس]] [[روایت]] کرده است.<ref>ابن‌اثیر، ج۳، ص۱۹۸؛ نک:ابن‌سعد، الطبقات‌الکبیر، ج۶، ص۴۶۴ـ۴۶۵</ref> عده‌ای نیز از او روایت کرده‌اند.<ref>نک:ابن‌عساکر، ج۲۷، ص۲۴۸</ref> | ||
وی احادیثی نقل | وی احادیثی نقل کرده است، از جمله حدیثی دربارۀ نزول [[آیه تطهیر]] و درخواست [[حضرت زینب(س)]] برای ورود به [[اهل بیت]] و رد آن توسط پیامبر.<ref>کوفی، ج۲، ص۱۳۸</ref> | ||
==همسران و فرزندان== | ==همسران و فرزندان== | ||
عبداللّه بن جعفر با [[زینب دختر علی بن ابی‌طالب]] ازدواج کرد.<ref>ابن‌سعد،الطبقات‌الکبیر، ج۶، ص۴۶۱؛ برای فرزندان عبداللّه از زینب و دیگر اولاد عبداللّه نک:ابن‌سعد، الطبقات‌الکبیر، ج۶، ص۴۶۱ـ۴۶۲</ref> ثمره این ازدواج چهار فرزند پسر (علی، عباس، [[عون بن عبدالله بن جعفر|عون]]، [[محمد بن عبدالله بن جعفر|محمد]]) و یک دختر به نام ام کلثوم بود.<ref>ابن عساکر،اعلام النسا،ص۱۹۰;ریاحین الشریعه، ج۳، ص۴۱و ترجمه زینب کبری، ص۸۹</ref> | |||
عبدالله در زمان حیات زینب، با لیلا دختر مسعود نیز ازدواج کرد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، بیروت: دار صادر، بی‌تا، ص۴۶۵.</ref>، و پس از درگذشت زینب، خواهر وی، ام کلثوم را به همسری گرفت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، بیروت: دار صادر، بی‌تا، ص۴۶۳.</ref> | |||
عبدالله در زمان حیات زینب، با لیلا دختر مسعود نیز ازدواج کرد<ref> ابن سعد، | |||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
[[پرونده:قبر منسوب به بلال حبشی در قبرستان باب الصغیر دمشق.jpg|بندانگشتی|قبر منسوب به [[بلال حبشی]] و مقام عبدالله بن جعفر در [[قبرستان باب الصغیر]] دمشق]] | [[پرونده:قبر منسوب به بلال حبشی در قبرستان باب الصغیر دمشق.jpg|بندانگشتی|قبر منسوب به [[بلال حبشی]] و مقام عبدالله بن جعفر در [[قبرستان باب الصغیر]] دمشق]] | ||
دربارۀ تاریخ و محل درگذشت او اختلاف وجود دارد. به روایت مشهورتر وی در سال ۸۰ هجری<ref> یعقوبی، ج۲، ص۲۷۷؛ ابن‌اثیر، ج۳، ص۲۰۰</ref> و به روایات دیگر<ref> نک: خلیفةبن خیاط، ص۳۱؛ ابن‌اثیر، ج۳، ص۲۰۰؛ | دربارۀ تاریخ و محل درگذشت او اختلاف وجود دارد. به روایت مشهورتر وی در سال ۸۰ هجری<ref>یعقوبی، ج۲، ص۲۷۷؛ ابن‌اثیر، ج۳، ص۲۰۰</ref> و به روایات دیگر<ref>نک: خلیفةبن خیاط، ص۳۱؛ ابن‌اثیر، ج۳، ص۲۰۰؛ ابن‌عساکر، ج۲۷، ص۲۹۶</ref> در سال ۸۲ یا ۸۴ یا ۸۵ یا ۸۶ در [[مدینه]] درگذشت. [[ابان بن عثمان بن عفان|اَبان بن عثمان]]، که در آن زمان امیر [[مدینه]] بود، بر وی [[نماز میت|نماز]] خواند و او را در [[بقیع]] به خاک سپردند.<ref>ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۱؛ ابن‌اثیر، ج۳، ص۲۰۰</ref> مقامی در [[قبرستان باب الصغیر]] دمشق نیز به او منسوب است.<ref>فهری، مراقد اهل البیت فی الشام، ص۳۷.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۲۵: | خط ۱۲۰: | ||
* ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغة، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۹۶۵م/۱۳۸۵ق. | * ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغة، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۹۶۵م/۱۳۸۵ق. | ||
* ابن‌اثیر، اسدالغایة فی معرفة الصحابة، چاپ محمدابراهیم بنا، محمد احمدعاشور و محمود عبدالوهاب فاید، بیروت ۱۹۸۹م/۱۴۰۹ق. | * ابن‌اثیر، اسدالغایة فی معرفة الصحابة، چاپ محمدابراهیم بنا، محمد احمدعاشور و محمود عبدالوهاب فاید، بیروت ۱۹۸۹م/۱۴۰۹ق. | ||
* ابن‌اعثم | * ابن‌اعثم کوفی، کتاب‌الفتوح، چاپ علی‌شیری، بیروت ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م. | ||
* ابن‌حبیب، المنمق فی اخبار قریش، چاپ خورشید احمد فارق، بیروت ۱۹۸۵م. | * ابن‌حبیب، المنمق فی اخبار قریش، چاپ خورشید احمد فارق، بیروت ۱۹۸۵م. | ||
* ابن‌سعد، | * ابن‌سعد، کتاب‌الطبقات‌الکبیر، چاپ علی‌محمد عمر، قاهره ۱۴۲۱ق/۲۰۰۱م. | ||
* ابن‌سعد، | * ابن‌سعد، کتاب‌الطبقات‌الکبری، چاپ درالفکر- یا دارصادر، بیروت، قم ۱۴۰۵ق. | ||
* ابن عساکر، اعلام النسا،تحقیق محمد عبدالرحیم،بیروت، دار الفکر،۱۴۲۴/۲۰۰۴ق. | * ابن عساکر، اعلام النسا،تحقیق محمد عبدالرحیم،بیروت، دار الفکر،۱۴۲۴/۲۰۰۴ق. | ||
* ابن‌عبدالبر، الستیعاب فی معرفة الاصحاب، چاپ علی محمد بجاوی، بیروت ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م. | * ابن‌عبدالبر، الستیعاب فی معرفة الاصحاب، چاپ علی محمد بجاوی، بیروت ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م. | ||
* | * ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ علی‌شیری، بیروت ۱۴۱۵ق. | ||
* ابن‌عنبه، عمدةالطالب فی انساب آل ابی‌طالب، چاپ محمدحسن آل طالقانی، نجف ۱۳۸۰م/۱۹۶۱ق. | * ابن‌عنبه، عمدةالطالب فی انساب آل ابی‌طالب، چاپ محمدحسن آل طالقانی، نجف ۱۳۸۰م/۱۹۶۱ق. | ||
* ابن‌قتیبه، المعارف چاپ ثروت | * ابن‌قتیبه، المعارف چاپ ثروت عکاشه، قاهره ۱۹۶۰م. | ||
* ابن‌هشام، السیرةالنبویة، چاپ مصطفی سقا، ابراهیم ابیاری و عبدالحفیظ شلبی، قاهره ۱۹۳۶م. | * ابن‌هشام، السیرةالنبویة، چاپ مصطفی سقا، ابراهیم ابیاری و عبدالحفیظ شلبی، قاهره ۱۹۳۶م. | ||
* ابوالفرج اصفهانی، | * ابوالفرج اصفهانی، کتاب الاغانی، قاهره ۱۳۸۳ق. | ||
* ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، چاپ سیداحمد صقر، قاهره ۱۳۶۸ق. | * ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، چاپ سیداحمد صقر، قاهره ۱۳۶۸ق. | ||
* بلاذری، انساب الاشراف، چاپ محمود فردوس عظم، دمشق ۱۹۹۷ـ۲۰۰۰م. | * بلاذری، انساب الاشراف، چاپ محمود فردوس عظم، دمشق ۱۹۹۷ـ۲۰۰۰م. | ||
* محمدتقی تستری، قاموس‌الرجال، قم ۱۴۱۵ق. | * محمدتقی تستری، قاموس‌الرجال، قم ۱۴۱۵ق. | ||
* خلیفةبن خیاط، | * خلیفةبن خیاط، کتاب‌الطبقات، چاپ سهیل زکار، بیروت ۱۴۱۴ق/۱۹۹۳م. | ||
* دینوری، الاخبارالطوال، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره ۱۹۶۰م. | * دینوری، الاخبارالطوال، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره ۱۹۶۰م. | ||
* طبری، تاریخ (بیروت). | * طبری، تاریخ (بیروت). | ||
* محمد بن حسن طوسی، الغیبة، چاپ عباداللّه طهرانی و علی احمد ناصح، قم ۱۴۱۱ق. | * محمد بن حسن طوسی، الغیبة، چاپ عباداللّه طهرانی و علی احمد ناصح، قم ۱۴۱۱ق. | ||
* محمدبن سلیمان | * محمدبن سلیمان کوفی، مناقب الامام امیرالمؤمنین، چاپ محمدباقر محمودی، قم ۱۴۱۲ق. | ||
* مسعودی، مروج الذهب (بیروت). | * مسعودی، مروج الذهب (بیروت). | ||
*مسعودی،مروج الذهب و معادن الجوهر، منشورات دارالهجره، قم،۱۴۰۴ق. | *مسعودی،مروج الذهب و معادن الجوهر، منشورات دارالهجره، قم،۱۴۰۴ق. | ||
* محبوب مهدویان، «عبداللّه‌بن جعفربن ابی‌طالب» ، تاریخ اسلام، سال ۲، ش ۲، قم، تابستان ۱۳۸۰ق. | * محبوب مهدویان، «عبداللّه‌بن جعفربن ابی‌طالب» ، تاریخ اسلام، سال ۲، ش ۲، قم، تابستان ۱۳۸۰ق. | ||
*نصر بن مزاحم منقری، وقعة صفین، چاپ عبدالسلام محمد هارون، قاهره ۱۳۸۲ق. | *نصر بن مزاحم منقری، وقعة صفین، چاپ عبدالسلام محمد هارون، قاهره ۱۳۸۲ق. | ||
* محمدبن ابراهیم نعمانی، | * محمدبن ابراهیم نعمانی، کتاب الغیبة، چاپ فارس حسون کریم، قم ۱۴۲۲ق. | ||
* محمدبن عمر واقدی، فتوح‌الشام، بیروت، دارالجیل، بی‌تا. | * محمدبن عمر واقدی، فتوح‌الشام، بیروت، دارالجیل، بی‌تا. | ||
* محمد بن عمر واقدی، | * محمد بن عمر واقدی، کتاب‌المغازی للواقدی، چاپ مارسدن جونس، قاهره ۱۹۶۶م، | ||
*یعقوبی، تاریخ. | *یعقوبی، تاریخ. | ||
* مفید، محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، بیروت، دار المفید، ۱۴۱۴ق. | * مفید، محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، بیروت، دار المفید، ۱۴۱۴ق. | ||