معتزله: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مُعتَزِله''' گروهی از [[علم کلام|متکلمان]] مسلمانِ اهل سنّت که معتقد به اصالت عقل در برابر [[نقل]] هستند. معتزله [[عقل نظری]] را بر آموزه‌های [[وحی|وحیانی]] حاکم می‌دانند. این اصل، ثمراتی در کلّیت نظام فکری و عقاید دینی آنان به همراه داشته و برداشتی ویژه از [[توحید]] و [[عدل الهی]] به دست داده است و بدین رو، به [[تأویل]] آن دسته از متون دینی که به ظاهر، با عقل ناسازگار است، پرداختند. برای مثال، رؤیت الهی را که در برخی متون به آن تصریح شده انکار کردند و آن را به تأویل بردند؛ زیرا به لحاظ عقلی، رؤیت بدون مکان و جهت ممکن نیست و چون خداوند از مکان و جهت منزه است، رؤیت او در این جهان و در آخرت ممکن نیست. برخی عقاید معتزله با آرای مورد اتفاق [[اهل سنت]] تضاد آشکار دارد.

==تاریخچه==

معتزله فرقه‌ای کلامی است که ابتدای سده دوم هجری قمری ایجاد شد. بر اساس داستانی مشهور نخستین رهبر این گروه واصل بن عطاء بود. او با طرح نظریه‌ای جدید درباره جایگاه مرتکب [[گناهان کبیره]] در برابر [[مرجئه]] و [[خوارج]] قرار گرفت. بر اساس نظر او مرتکب گناه کبیره نه چنان که مرجئه می‌گفتند مومن است و نه چنان که خوارج گفته‌اند کافر بلکه او [[فاسق]] است و جایگاهی بین ایمان و کفر دارد. بر اساس برخی روایات نامگذاری معتزله (که در لغت به معنای کناره‌گیری است، به این نام نیز نتیجه جدایی او از حلقه درس حسن بصری و طرح نظریه ویژه خود است.<ref>م.م. شریف، تاریخ فلسفه در اسلام، ج۱، ص۲۸۴.</ref><br />