Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵
ویرایش
معتزله: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←تاریخچه
جز (←تاریخچه) |
جز (←تاریخچه) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
در میان متکلمان [[اهل سنت]]، معتزله به [[کلام امامیه|متکلمان امامیه]] نزدیکترند و در برخی اصول اعتقادی مانند [[توحید]] و [[عدل]] با هم مشترکند. ارتباط نزدیک [[شیعیان]] و معتزله در برخی دوره‌های تاریخی بیشتر شده برخی از علمای عقل گرای شیعه مانند [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]] به معتزله نزدیک بودند. با این حال همواره اختلاف نظرهای مهمی بین شیعیان و معتزله وجود داشته و مجادلات بسیاری بین علمای شیعی و معتزلی درباره عقاید کلامی در گرفته است. برای نمونه شیعیان در اندیشه [[امامت]]، جایگاه مرتکب [[گناه کبیره]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] با معتزلیان اختلاف داشته‌اند. | در میان متکلمان [[اهل سنت]]، معتزله به [[کلام امامیه|متکلمان امامیه]] نزدیکترند و در برخی اصول اعتقادی مانند [[توحید]] و [[عدل]] با هم مشترکند. ارتباط نزدیک [[شیعیان]] و معتزله در برخی دوره‌های تاریخی بیشتر شده برخی از علمای عقل گرای شیعه مانند [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]] به معتزله نزدیک بودند. با این حال همواره اختلاف نظرهای مهمی بین شیعیان و معتزله وجود داشته و مجادلات بسیاری بین علمای شیعی و معتزلی درباره عقاید کلامی در گرفته است. برای نمونه شیعیان در اندیشه [[امامت]]، جایگاه مرتکب [[گناه کبیره]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] با معتزلیان اختلاف داشته‌اند. | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
معتزله فرقه‌ای کلامی است که ابتدای سده دوم هجری قمری ایجاد شد. بر اساس داستانی مشهور نخستین رهبر این گروه واصل بن عطاء بود. او با طرح نظریه‌ای جدید درباره جایگاه مرتکب [[گناهان کبیره]] در برابر [[مرجئه]] و [[خوارج]] قرار گرفت. بر اساس نظر او مرتکب گناه کبیره نه چنان که مرجئه می‌گفتند مومن است و نه چنان که خوارج گفته‌اند کافر بلکه او [[فاسق]] است و جایگاهی بین ایمان و کفر دارد. بر اساس برخی روایات | معتزله فرقه‌ای کلامی است که ابتدای سده دوم هجری قمری ایجاد شد. بر اساس داستانی مشهور نخستین رهبر این گروه واصل بن عطاء بود. او با طرح نظریه‌ای جدید درباره جایگاه مرتکب [[گناهان کبیره]] در برابر [[مرجئه]] و [[خوارج]] قرار گرفت. بر اساس نظر او مرتکب گناه کبیره نه چنان که مرجئه می‌گفتند مومن است و نه چنان که خوارج گفته‌اند کافر بلکه او [[فاسق]] است و جایگاهی بین ایمان و کفر دارد. بر اساس برخی روایات نامگذاری معتزله (که در لغت به معنای کناره‌گیری است، به این نام نیز نتیجه جدایی او از حلقه درس حسن بصری و طرح نظریه ویژه خود است.<ref>م.م. شریف، تاریخ فلسفه در اسلام، ج۱، ص۲۸۴.</ref><br /> | ||
برخی از نظریات، فرقه معتزله را | برخی از نظریات، فرقه معتزله را ادامه‌دهندگان اندیشه اعتزال سیاسی دانسته است. گروهی از صحابه و تابعان که از داوری از طرفهای درگیر در جنگ‌های عصر امام علی(ع) خودداری می‌کردند و از همراهی یک گروه کناره می‌گرفتند در منابع اسلامی با عنوان معتزله شناخته می‌شوند. از سوی دیگر معتزله همچون ادامه طبیعی [[قدریه]] دانسته شده‌اند که عقاید مشترک زیادی با معتزله داشتند. | ||
عصر طلایی معتزله فاصله سال‌های ۱۹۸ تا ۲۳۲ قمری بود. معتزلیان در عصر امویان و عباسیان به حیات اجتماعی خود ادامه دادند اما در دوران خلافت [[هارون الرشید]] و فرزندش [[مامون]] به اوج قدرت اجتماعی و سیاسی خود رسیدند. مامون از جریان عقل‌گرایی و معتزله حمایت کرد و این حمایت تا زمان خلاف متوکل عباسی ادامه داشت. | عصر طلایی معتزله فاصله سال‌های ۱۹۸ تا ۲۳۲ قمری بود. معتزلیان در عصر امویان و عباسیان به حیات اجتماعی خود ادامه دادند اما در دوران خلافت [[هارون الرشید]] و فرزندش [[مامون]] به اوج قدرت اجتماعی و سیاسی خود رسیدند. مامون از جریان عقل‌گرایی و معتزله حمایت کرد و این حمایت تا زمان خلاف متوکل عباسی ادامه داشت. | ||