پرش به محتوا

ابوالحسن اشعری: تفاوت میان نسخه‌ها

ویرایش زبانی بخش پایانی
imported>Hamed A.F
(ویرایش زبانی تا بخش آثار)
imported>Hamed A.F
(ویرایش زبانی بخش پایانی)
خط ۱۰۲: خط ۱۰۲:


=== آفرینش و جهان ===
=== آفرینش و جهان ===
با توجه به ویژگی اشعری در طرح ساختاری عقلانی برای عقاید [[اهل سنت]]، باید انتظار داشت که در اندیشه [[کلام|کلامی]] او مباحث جهان شناسی نیز، همچنان که در کلام [[معتزله (اصول مذهب) |معتزله]] معمول بوده است، در تبیین عقاید سهمی داشته باشد. انگیزه [[اشاعره|اشعریان]] در پرداختن به مباحث طبیعی و اصطلاحاً «‌دقیق الکلام »، تأکید بر قدرت مطلق الاهی و اثبات حضور مستقیم آن در همه پدیده‌ها بوده است. بنا بر این، اعتقاد به اصل جوهر یا جزء لایتجزأ (تشکیل جهان از ذرات تجزیه ناپذیر) و این قاعده که عرض دو لحظه نمی‌پاید (العرض لایبقی زمانین)، هر چند اختصاصی به [[اشاعره|اشعریان]] ندارد، مهم‌ترین مبانی اعتقادی ایشان را در تبیین حدوث جهان و فاعلیت پیوسته خداوند فراهم ساخته است.<ref>انواری محمدجواد، اشعری، در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ص۶۴</ref>
با توجه به اینکه اشعری ساختاری عقلانی برای عقاید [[اهل سنت]] طرح می‌کند، مباحث جهان‌شناختی در اندیشه [[کلام|کلامی]] او سهمی جدی دارد؛ همان‌طور که این مباحث، جایگاهی ویژه در کلام [[معتزله (اصول مذهب) |معتزله]] دارد. [[اشاعره|اشعریان]] بر قدرت مطلق الاهی و حضور مستقیم آن در همه پدیده‌های طبیعی تأکید دارند؛ از این رو برای اثبات «حدوث جهان» و «فاعلیت پیوسته خداوند در جهان» به دو اصل استناد می‌کنند که البته این دو اصل اختصاص به اشعرین ندارد:
* اصل جوهر یا جزء لایتجزأ: یعنی جهان از ذرات تجزیه‌ناپذیر تشکیل شده است.
* این قاعده که عَرَض تنها به مدت یک لحظه پایدار می‌ماند (العرض لایبقی زمانین)<ref>انواری محمدجواد، اشعری، در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ص۶۴</ref>


== آثار ==
== آثار ==
آن چه از آثار اشعری بر جای مانده است، بخش اندکی از آثار پرشمار اوست. وی در یکی از آثار خود به نام ''العُمَد فی الرؤیة'' که در ۳۲۰ق نگاشته، فهرستی از مصنفات خود را آورده است. بیشترین عناوین آثار او که [[ابن عساکر]] در تبیین ذکر می‌کند، از فهرست خود اشعری است. وی این بخش از کتاب مفقود ''العمد'' را از ''طبقات المتکلمین'' [[ابن فورک]] - که منبعی مهم درباره اشعری بوده است - عینا نقل می‌کند.<ref>ص۱۲۸ - ۱۳۴</ref>این فهرست به علاوه آن چه ابن فورک و ابن عساکر در مورد آثار سال ۳۲۰ق به بعد بر آن افزوده‌اند، مجموعه‌ای بالغ بر ۱۰۰ عنوان است. آثار به جای مانده از اشعری بدین قرار است:
تنها بخش اندکی از آثار پرشمار اشعری باقی مانده است. وی در یکی از آثار خود به نام ''العُمَد فی الرؤیة'' که در ۳۲۰ق نگاشته، فهرستی از آثار خود را آورده است. بیشترین عناوین آثار او که [[ابن عساکر]] ذکر می‌کند، از فهرست خود اشعری است. وی این بخش از کتاب مفقود ''العمد'' را از ''طبقات المتکلمین'' [[ابن فورک]] - که منبعی مهم درباره اشعری بوده است - عینا نقل می‌کند.<ref>ص۱۲۸ - ۱۳۴</ref>این فهرست به علاوه آنچه ابن فورک و ابن عساکر در مورد آثار سال ۳۲۰ق به بعد بر آن افزوده‌اند، مجموعه‌ای بالغ بر ۱۰۰ عنوان است. آثار به جای مانده از اشعری بدین قرار است:
{{ستون-شروع|2}}
{{ستون-شروع|2}}
# [[الابانة عن اصول الدیانة]]
# [[الابانة عن اصول الدیانة]]
کاربر ناشناس