پرش به محتوا

محسن بن علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

۲۱۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ نوامبر ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۰: خط ۲۰:
  | امامزاگان مشهور =
  | امامزاگان مشهور =
}}
}}
'''محسن بن علی(ع)''' فرزند [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] که هنگام هجوم طرفداران [[خلافت]] [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] به خانه حضرت فاطمه(س) برای [[بیعت]] گرفتن از امام علی(ع)، [[سقط جنین|سِقط]] شد. تاریخ دقیق [[شهادت]] وی مشخص نیست. [[محمدهادی یوسفی غروی]] پژوهشگر تاریخ اسلام با ارائه شواهدی [[واقعه هجوم به خانه فاطمه(س)|هجوم به خانه فاطمه(س)]] و سقط محسن را پنجاه روز یا بیشتر پس از رحلت [[پیامبر(ص)]] دانسته است. با این حال برخی اوایل ربیع‌الاول را [[ایام محسنیه]] نامیده و در این ایام به [[عزاداری]] می‌پردازند این کار به دلیل سابقه نداشتن در [[تشیع]] و موجب کمرنگ شدن برنامه‌های اصلی شیعه مورد تأیید برخی از [[مراجع تقلید]] قرار نگرفته است.
'''محسن بن علی(ع)''' فرزند [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] که هنگام هجوم طرفداران [[خلافت]] [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] به خانه حضرت فاطمه(س) برای [[بیعت]] گرفتن از امام علی(ع)، [[سقط جنین|سِقط]] شد. تاریخ دقیق [[شهادت]] وی مشخص نیست. [[محمدهادی یوسفی غروی]] پژوهشگر تاریخ اسلام با ارائه شواهدی [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|هجوم به خانه فاطمه(س)]] و سقط محسن را پنجاه روز یا بیشتر پس از رحلت [[پیامبر(ص)]] دانسته است. با این حال برخی اوایل ربیع‌الاول را [[ایام محسنیه]] نامیده و در این ایام به [[عزاداری]] می‌پردازند این کار به دلیل سابقه نداشتن در [[تشیع]] و موجب کمرنگ شدن برنامه‌های اصلی شیعه مورد تأیید برخی از [[مراجع تقلید]] قرار نگرفته است.


درباره محسن بن علی کتاب‌هایی به زبان‌های عربی و فارسی نوشته شده است. کتاب المحسن السبط مولودٌ أم سقطٌ نوشته سید محمدمهدی موسوی خرسان از جمله آنهاست.
درباره محسن بن علی کتاب‌هایی به زبان‌های عربی و فارسی نوشته شده است. کتاب المحسن السبط مولودٌ أم سقطٌ نوشته سید محمدمهدی موسوی خرسان از جمله آنهاست.
خط ۲۸: خط ۲۸:


==شهادت==
==شهادت==
درباره چگونگی درگذشت محسن اختلاف است. در منابع شیعه، علت شهادت او [[سقط جنین|سقط]] شدنش دانسته شده است.<ref> نگاه کنید به شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۵.</ref> در منابع اهل‌سنت به درگذشت او با عبارت‌هایی همچون «مات صغیراً»،<ref>ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۰.</ref> «مات و هو صغیر»<ref>ابن‌قتیبة، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۲۱۱.</ref> و یا چیزی شیبه آن<ref>مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۵، ص۷۵.</ref> اشاره شده است. که دلالت بر زنده به دنیا آمدن او دارد. به گفته ابن‌حزم اندلسی عالم اهل‌سنت (درگذشت ۴۵۶ق) او بلافاصله پس از ولادت از دنیا رفت.<ref> ابن‌حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، ۱۴۰۳ق، ص۳۸.</ref> با این حال [[محمد بن عبدالکریم شهرستانی]] (درگذشته ۵۴۸ق) در کتاب [[الملل و النحل (شهرستانی)|الملل و النحل]] به نقل از ابراهیم بن سیار معروف به [[نظام معتزلی|نَظّام معتزلی]] (درگذشته ۲۲۱ق) از بزرگان [[معتزله]] نقل می‌کند که ضربه [[عمر بن خطاب]] به پهلوی [[فاطمه(س)]] موجب [[سقط جنین|سقط]] محسن شد.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۷۱.</ref> همچنین [[ابن‌ابی‌الحدید]] در مناظره با استادش [[ابوجعفر نقیب]] به سقط محسن در جریان بیعت اشاره می‌کند.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۱۹۲–۱۹۳.</ref>
درباره چگونگی درگذشت محسن اختلاف است. در منابع شیعه، علت شهادت او [[سقط جنین|سقط]] شدنش دانسته شده است.<ref> نگاه کنید به شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۵.</ref> در منابع اهل‌سنت به درگذشت او با عبارت‌هایی همچون «مات صغیراً»،<ref>ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۰.</ref> «مات و هو صغیر»<ref>ابن‌قتیبة، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۲۱۱.</ref> و یا چیزی شیبه آن<ref>مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۵، ص۷۵.</ref> اشاره شده است. که دلالت بر زنده به دنیا آمدن او دارد. به گفته ابن‌حزم اندلسی عالم اهل‌سنت (درگذشت ۴۵۶ق) او بلافاصله پس از ولادت از دنیا رفت.<ref> ابن‌حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، ۱۴۰۳ق، ص۳۸.</ref> با این حال [[محمد بن عبدالکریم شهرستانی]] (درگذشته ۵۴۸ق) در کتاب [[الملل و النحل (شهرستانی)|الملل و النحل]] به نقل از ابراهیم بن سیار معروف به [[نظام معتزلی|نَظّام معتزلی]] (درگذشته ۲۲۱ق) از بزرگان [[معتزله]] نقل می‌کند که ضربه [[عمر بن خطاب]] به پهلوی [[فاطمه(س)]] موجب [[سقط جنین|سقط]] محسن شد.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۷۱.</ref> همچنین [[ابن‌ابی‌الحدید]] در مناظره با استادش [[ابوجعفر نقیب]] به سقط محسن در جریان بیعت گرفتن از علی(ع) اشاره می‌کند.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۱۹۲–۱۹۳.</ref>


براساس برخی روایات که در منابع اهل‌سنت نقل شده محسن در زمان حیات [[پیامبر(ص)]] به دنیا آمده است.<ref> ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۹۹؛ ابن‌حنبل، مسند، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۵۹، ۲۴۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۸۴.</ref>  
براساس برخی روایات که در منابع اهل‌سنت نقل شده محسن در زمان حیات [[پیامبر(ص)]] به دنیا آمده است.<ref> ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۹۹؛ ابن‌حنبل، مسند، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۵۹، ۲۴۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۸۴.</ref>  
خط ۳۴: خط ۳۴:
===تاریخ شهادت===
===تاریخ شهادت===
{{اصلی|ایام محسنیه}}
{{اصلی|ایام محسنیه}}
محسن در [[واقعه هجوم به خانه فاطمه(س)]] سقط شده است.<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۵؛ خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۹ق، ص۴۰۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۱۹۲–۱۹۳؛ شهرستانی، الملل والنحل، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۷۱.</ref> [[محمدهادی یوسفی غروی]] پژوهشگر تاریخ اسلام با ارائه شواهدی معتقد است زمان واقعه هجوم به خانه فاطمه(س) بلافاصله پس از [[واقعه سقیفه]] و [[بیعت]] با [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] نبوده، بلکه حدود پنجاه روز یا بیشتر پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] رخ داده است.<ref>یوسفی غروی، «تاریخ هجوم به خانه حضرت زهرا»، ص۹-۱۴.</ref> با این حال برخی اوایل [[ربیع‌الاول]] را به [[ایام محسنیه]] نامگذاری کرده و به [[عزاداری]] می‌پردازند.<ref>[http://www.rohani.ir/fa/ndt/435/لزوم-برگزاری-مراسم-عزاداری-در-ایام-محسنیه «اتفاقات هفته اول بعد از ماه صفر، ریشه و اصل همه مصائب جهان اسلام است»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حضرت آیت‌الله العظمی سید صادق روحانی.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی]] از مراجع تقلید بهتر است که مراسم ایام محسنیه برگزار نشود، چراکه این مراسم در میان شیعه سابقه نداشته و باعث کمرنگ شدن برنامه‌های اصلی می‌شود.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46972&mid=262723 «نظر حضرت‌عالی در مورد برگزاری مراسم ایّام محسنیه به‌صورت عمومی در سطح شهر چیست؟»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی.</ref>
محسن در [[واقعه هجوم به خانه فاطمه(س)]] سقط شده است.<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۵؛ مسعودی، اثبات الوصیه، ص۱۸۴؛ خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۹ق، ص۴۰۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۱۹۲–۱۹۳؛ شهرستانی، الملل والنحل، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۷۱.</ref> [[محمدهادی یوسفی غروی]] پژوهشگر تاریخ اسلام با ارائه شواهدی معتقد است زمان واقعه هجوم به خانه فاطمه(س) بلافاصله پس از [[واقعه سقیفه]] و [[بیعت]] با [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] نبوده، بلکه حدود پنجاه روز یا بیشتر پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] رخ داده است.<ref>یوسفی غروی، «تاریخ هجوم به خانه حضرت زهرا»، ص۹-۱۴.</ref> با این حال برخی اوایل [[ربیع‌الاول]] را به [[ایام محسنیه]] نامگذاری کرده و به [[عزاداری]] می‌پردازند.<ref>[http://www.rohani.ir/fa/ndt/435/لزوم-برگزاری-مراسم-عزاداری-در-ایام-محسنیه «اتفاقات هفته اول بعد از ماه صفر، ریشه و اصل همه مصائب جهان اسلام است»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حضرت آیت‌الله العظمی سید صادق روحانی.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی]] از مراجع تقلید بهتر است که مراسم ایام محسنیه برگزار نشود، چراکه این مراسم در میان شیعه سابقه نداشته و باعث کمرنگ شدن برنامه‌های اصلی می‌شود.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46972&mid=262723 «نظر حضرت‌عالی در مورد برگزاری مراسم ایّام محسنیه به‌صورت عمومی در سطح شهر چیست؟»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی.</ref>


==محل دفن==
==محل دفن==
خط ۷۸: خط ۷۸:
*[https://www.gisoom.com/book/1742214 مسافر دریا: حضرت محسن بن علی]، شبکه جامع کتاب گیسوم، مشاهده ۴ آذر ۱۴۰۰ش.
*[https://www.gisoom.com/book/1742214 مسافر دریا: حضرت محسن بن علی]، شبکه جامع کتاب گیسوم، مشاهده ۴ آذر ۱۴۰۰ش.
*[https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=1551020 محسن بن علی(ع)]، مؤسسه خانه کتاب ایران و ادبیات ایران، مشاهده ۴ آذر ۱۴۰۰ش.
*[https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=1551020 محسن بن علی(ع)]، مؤسسه خانه کتاب ایران و ادبیات ایران، مشاهده ۴ آذر ۱۴۰۰ش.
*مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة، قم، انصاریان، چاپ سوم، ۱۴۲۶ق۱۳۸۴ش.
*مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، بورسعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
*مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، بورسعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
*موسوی خرسان، سید محمدمهدی، «[https://pdf.lib.eshia.ir/94577/1/1 المحسن السبط مولودٌ أم سقطٌ]»، قم، مرکز الابحاث العقائدیة، ۱۴۳۰ق.
*موسوی خرسان، سید محمدمهدی، «[https://pdf.lib.eshia.ir/94577/1/1 المحسن السبط مولودٌ أم سقطٌ]»، قم، مرکز الابحاث العقائدیة، ۱۴۳۰ق.